Raport o polityce prorodzinnej w UE.pdf

(810 KB) Pobierz
F
U N D AC J A
R
E P U B L I K A Ń S K A
ul. Kopernika 30, lok. 421, 00-336 Warszawa
tel./fax: +48 22 891 07 37, tel.: +48 512 435 471
NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
Nr konta: 84 2490 0005 0000 4520 9156 1754
www.republikanie.org
Spis treści ....................................................................................................................................................... 2
I WSTĘP ........................................................................................................................................................... 3
II FRANCJA .................................................................................................................................................... 5
III WIELKA BRYTANIA ..................................................................................................................................... 8
IV IRLANDIA ................................................................................................................................................. 11
V SZWECJA .................................................................................................................................................. 14
VI FINLANDIA ............................................................................................................................................... 17
VII ESTONIA .................................................................................................................................................. 21
VIII WĘGRY ................................................................................................................................................... 24
IX NIEMCY .................................................................................................................................................... 27
X HISZPANIA................................................................................................................................................. 30
2
W ostatnich miesiącach, głównie pod wpływem propozycji reform systemu emerytalnego, w
dyskusji publicznej w Polsce pojawia się coraz więcej głosów uświadamiających wyzwania
demograficzne jakie stoją przed naszym społeczeństwem. Wyniki ostatniego powszechnego
spisu ludności ujawniające skalę ostatniej migracji zarobkowej oraz utrzymujący się od wielu
lat jeden z najniższych na świecie wskaźników dzietności zaczynają docierać do
świadomości politycznych decydentów. Formułowane postulaty konieczności bardziej
efektywnego prowadzenia polityki prorodzinnej rzadko jednak dotychczas przyjmują formę
konkretnych propozycji. Nie mają charakteru całościowego, wprowadzającego kompleksowe
mechanizmy rzeczywiście poprawiające uwarunkowania ekonomiczne polskich rodzin. Przy
okazji w dyskusji publicznej pojawia się wiele fałszywych uproszczeń sprzecznych z
doświadczeniami polityki prorodzinnej w krajach zachodnioeuropejskich, takich jak na
przykład tezy o nieuchronności negatywnych tendencji demograficznych uwarunkowanych
przemianami społecznymi czy nieskuteczności jakichkolwiek mechanizmów wsparcia dla
rodzin.
Zespół ds. Rodziny Fundacji Republikańskiej od swojego powstania w 2011 r. prowadzi
prace badawcze nad sytuacją demograficzną i polityką prorodzinną w Polsce i w innych
krajach europejskich. W 2012 r. celem Zespołu ds. Rodziny jest opracowanie dogłębnej
analizy dotyczącej tych kwestii, zawierającej nie tylko opis stanu istniejącego, ale także
próbę sformułowania celów polskiej polityki prorodzinnej i konkretnych propozycji
zmierzających do ich realizacji.
Pierwszym etapem zmierzającym do przygotowania takiej analizy jest niniejszy raport.
Zebrano w nim krótkie syntetyczne opracowania polityk prorodzinnych dziewięciu krajów
europejskich.
Dobór tych krajów determinowany był ich reprezentatywnością dla
poszczególnych typów polityk prorodzinnych wyróżnianych w opracowaniach teoretycznych
(skandynawski,
anglosaski,
kontynentalny,
południowoeuropejski),
szczególnymi
osiągnięciami w skuteczności powstrzymania negatywnych tendencji demograficznych w
niektórych krajach oraz oryginalnością stosowanych w nich mechanizmów.
Opisy polityk prorodzinnych poszczególnych krajów zawarte w niniejszym raporcie zostały
przedstawione w zwięzły sposób z koniecznymi w takim przypadku uproszczeniami.
Lepszemu zobrazowaniu polityk prorodzinnych mają służyć: osadzenie zagadnienia w
sytuacji demograficznej danego kraju i przedstawienie skali nakładów finansowych
ponoszonych przez poszczególne państwa na wsparcie rodzin. Pomocne w tym zakresie
ma być również
jednolite usystematyzowanie opisywanych mechanizmów polityki
prorodzinnej w każdym opisywanym kraju w cztery grupy zagadnień:
urlopów
macierzyńskich i wychowawczych,
świadczeń pieniężnych, preferencji w systemach
podatkowych oraz świadczeń związanych z opieką zastępczą nad dziećmi. Opisy polityk
prorodzinnych prezentowane są według najbardziej aktualnych dostępnych danych (w
większości przypadków z 2011 r.)
Zaprezentowany raport stanowi pierwszą część większego projektu. Kolejnymi etapami
będą: szczegółowa analiza skuteczności poszczególnych rozwiązań, wyciągnięcie z niej
3
wniosków i przedstawianie postulatów legislacyjnych możliwych do zastosowania na polskim
gruncie. W założeniu autorów raport ma stanowić użyteczne narządzie do dalszych prac
zmierzających do sformułowania efektywnej polskiej polityki prorodzinnej korzystającej z
doświadczeń krajów opisanych w niniejszym opracowaniu.
4
1. Sytuacja demograficzna
Francja znajduje się w bardzo dobrej, jak na warunki europejskie, sytuacji demograficznej.
Liczba ludności od wielu lat systematycznie rośnie (58 mln w 1990 r., 60,5 mln w 2000 r. i
ponad 65 mln w 2011 r.), a prognozy demograficzne przewidują utrzymanie tej tendencji w
przyszłości (według ostrożnych prognoz liczba ludności Francji ma wzrosnąć do 68 mln w
2030 r. i ponad 71 mln w 2050 r.). Francja charakteryzuje się wysokim poziomem dzietności
– obecnie oscylującym wokół 2,0. Poniższy wykres pokazuje ciekawą tendencję w tym
zakresie – o ile do końca lat 70-tych wskaźnik ten spadał w tempie podobnym do średniej
europejskiej, o tyle od lat 80-tych, a zwłaszcza 90-tych Francuzom udał o się go nie tylko
utrzymać na poziomie wyższym niż przeciętna w Europie, ale w istotny i - co ważne - stały
sposób zwiększać. Okoliczność ta nakazuje ze szczególnym zainteresowaniem
przeanalizować stosowane we Francji mechanizmy polityki prorodzinnej.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostatu.
2. Nakłady finansowe na politykę prorodzinną
Francja charakteryzuje się najbardziej hojną wśród krajów Unii Europejskiej i wszystkich
krajów wysokorozwiniętych polityką prorodzinną. Według danych OECD za 2007 r. państwo
francuskie przeznacza ponad 3,7% PKB na rodzinę - wobec średniej krajów OECD na
poziomie 2,2% PKB - łożąc istotne środki zarówno w formie zachęt podatkowych,
bezpośrednich transferów pieniężnych jak i finansowania zastępczych form opieki nad
dziećmi w wieku przedszkolnym.
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin