03_2_skarby.pdf

(5515 KB) Pobierz
2
Zaginione, zagrożone
tekst Krzysztof Zieliński
Kościół
z Pstrągowej
1802 roku
dobudowano
drewniany
kościół p.w. św. Józefa do
murowanej, gotyckiej ka-
plicy z 1344 r. w Pstrągo-
wej. Pochodził on z Gó-
ry Ropczyckiej, której pro-
boszcz oświadczył, że
przekaże cały stary koś-
ciół, o ile parafianie w jed-
nym dniu rozbiorą i prze-
wiozą świątynię do siebie.
Podobno wszystkie wozy
i zaprzęgi konne z Pstrągowej brały udział
w transporcie drewnianych elementów budo-
wli. W latach międzywojennych zburzono
kaplicę, która groziła zawaleniem, a do
kościoła dobudowano dwie nawy boczne.
W latach 60. XX wieku kościółek zaczął chy-
lić się ku upadkowi, wymagał gruntownego
remontu. O budowie nowej świątyni nie było
mowy ze względu na sprzeciw władz. Dlatego
ks. Mieczysław Porębski wystarał się o poz-
wolenie na kapitalny remont. Architekt Fran-
ciszek Grzesiak przygotował projekt nowej
świątyni „obudowanej” na starym kościele.
Tym sposobem we wrześniu 1973 r. roz-
poczęto budowę. Kamień węgielny poświęcił
15 października 1973 r. ówczesny biskup
przemyski Ignacy Tokarczuk, a 19 paździer-
nika 1975 r. dokonał jej konsekracji . Po starej
budowli zachowały się jedynie zdjęcia.
n
W
Więcej informacji:
http://pstragowa.xon.pl/histkosc.htm
Zdjęcia z: „Ekspertyza o stanie technicznym oraz
możliwościach i warunkach przeprowadzenia generalneg
remontu kościoła w Pstrągowej”, opr. mgr B. Brągiel,
mgr inż. H. Schoen
Od redakcji
3
W numerze m.in.:
Drodzy Czytelnicy
Ponad 1000 egzemplarzy pierwszego tegorocznego
numeru „Skarbów Podkarpackich” rozeszło się jak przy-
słowiowe „ciepłe bułeczki”. Większą część rozesłaliśmy
pocztą, po resztę zjawili się w siedzibie Stowarzyszenia
zainteresowani. Przynieśli ze sobą nowe pomysły, suge-
stie i uwagi.
Zawodowcy twierdzą, że najłatwiej wystartować,
a największy problemem jest z utrzymaniem właściwego
poziomu wydawnictwa. W przypadku naszych „Skarbów”
dochodzi jeszcze jeden istotny element – utrzymać zain-
teresowanie Czytelników. Stąd też i decyzje związane z powiększeniem ilości
tematów, o których piszemy. Dochodzą nowe rubryki: Dobra zagrożone
i Dobra utracone. W tych pierwszych piszemy o obiektach, których istnienie
zagrożone jest ludzką niedbałością lub „zapomnieniem”; w tych drugich –
o zabytkach, po których z racji pożaru, zniszczeń wojennych czy też kradzieży
zostały jedynie archiwalne fotografie zamknięte w przepastnych archiwach.
Kolejny duży materiał to efekt naszego zabytkoznawczego rekonesansu
dziennikarzy po cerkwiach powiatu lubaczowskiego oraz części
przemyskiego. Nacisk położyliśmy na raport fotograficzny, aby uzmysłowić
Czytelnikom stan zagrożenia tych obiektów. W większości przypadków
niepodjęcie w najbliższym czasie prac zabezpieczających spowoduje bezpo-
wrotne zniszczenie tej bezcennej spuścizny po społeczności greckokatolickiej
na Podkarpaciu. W kolejnym numerze podobny raport przedstawimy
o cerkwiach z Beskidu Niskiego i Bieszczadów.
Nadal apelujemy do konserwatorów odnawiających zabytki na terenie
Podkarpacia lub Ukrainy. Udostępniamy łamy naszego wydawnictwa na
informacje o przeprowadzanych pracach. Czasami wystarczy jedno zdjęcie
i kilka zdań, można przesłać na adres redakcja@skarbypodkarpacia.pl.
pocztą mailową. Czekamy także na sygnały o zagrożonych obiektach
zabytkowych, archeologicznych czy też etnograficznych. Spróbujemy inter-
weniować licząc na to, że nacisk „IV władzy” pomoże zainteresować stanem
zabytków decydentów i służby konserwatorskie. W przypadku tych ostatnich
są oni często lepiej poinformowani o stanie zabytków, niż ich właściciele.
Ograniczają ich jedynie przepisy i małe zasoby kadrowe. Może skutecz-
niejsze formy ochrony powstałyby, gdyby przekształcić je i uzbroić w upraw-
nienia „policji konserwatorskiej”?
Krzysztof Zieliński
dwumiesięcznik bezpłatny
nr 2 (02/03 2007, Rzeszów)
2
4
16
18
19
22
24
25
28
29
30
32
34
35
36
38
41
44
46
Zaginione, zagrożone
Kościół z Pstrągowej
Krzysztof Zieliński
Projekt „Skarby”
W poszukiwaniu klucza
Krzysztof Zieliński
Sylwetki
Spotkałem Bożego Człowieka
Stanisław Szczepański
Zaginione, zagrożone
Dwór w Olchowej
Krzysztof Zieliński
Sanktuaria
Podkarpacka Jerozolima
Agata Chmura
Zabytkowy Rzeszów
Malowane sufity
Elżbieta Bakun
Zabytki Rzeszowa
Kolekcji nie oddamy
Ewa Fudala
Zabytki z historią
Kaplica z Wiśniowej
Agnieszka Szypuła
Podkarpackie muzea
Tu wolno dotykać eksponaty
Anna Garbacz
Dzieła zapomniane
Madonna z Puszczy
Edward Marszałek
Architektura drewniana
Miasteczko zwykłe, a jednak...
Paulina Bajda
Architektura zaniedbana
Kiedyś tętnił życiem...
Agata Chmura
Konserwatorskie odkrycia
Mur do zasypania?
Ewa Fudala
To też są zabytki
Wskazała drogę
Agata Chmura
Szlakiem zamków i duchów
Anielica z Sobienia
Agata Chmura
Zabytki w krajobrazie
Obronna budowla
Bożena Korecka-Szczerba
Na turystycznym szlaku
Malowane klasztory
Jolanta Danak-Gajda
Zabytki na Wschodzie
Zakarpaccy templariusze
Andrij Andruszko
Artyści współcześni
Nie do podrobienia
Jolanta Danak-Gajda
Wydawca:
Stowarzyszenie Pro Carpathia
Redakcja:
35-074 Rzeszów, ul. Gałęzowskiego
6/319, tel./fax: 017 852 85 26
e-mail: redakcja@skarbypodkarpacia.pl
Redaktor wydania:
Krzysztof Zieliński
Współpracują:
Andrij Andruszko, Paulina
Bajda, Elżbieta Bakun, Agata Chmura,
Jolanta Danak-Gajda, Ewa Fudala, Anna
Garbacz, Bożena Korecka-Szczerba, Edward
Marszałek, Agnieszka Szypuła.
Opracowanie graficzne, skład, łamanie:
KORAW Dorota Kocząb
Druk:
TECHGRAF Łańcut
Redakcja nie zwraca materiałów nie
zamówionych i zastrzega sobie prawo
redagowania nadesłanych tekstów.
Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za
treść reklam i ogłoszeń.
Kopiowanie i rozpowszechnianie
publikowanych materiałów wymaga zgody
Wydawcy. Wszelkie prawa zastrzeżone
© Copyright by „Skarby Podkarpackie”
Na okładce: cerkiew w Miękiszu Starym
(fot. Krzysztof Zieliński)
4
Projekt „Skarby”
tekst i fot. Krzysztof Zieliński
W poszukiwaniu
Wniosek
„Skarby
Podkarpackie” – śladami
trzech kultur
napisany
przez Stowarzyszenie
„Pro Carpathia” uzyskał
dofinansowanie ze
środków Europejskiego
Funduszu Rozwoju
Regionalnego (EFRR)
Program Sąsiedztwa
INTERREG IIIA/Tacis
CBC Polska-Białoruś-
-Ukraina
Wsparcie
mikroprojektów
P
roblemem w sąsiedzkich relacjach
polsko-ukraińskich jest różnica w oce-
nie wspólnych wydarzeń historycz-
nych, a jednocześnie zbyt mała wiedza
o łączących nas tradycjach kulturowych.
Przygotowany przez Stowarzyszenie „Pro
Carpathia” projekt miał za zadanie z jednej
strony powołać do życia wydawnictwo, któ-
re w sposób przystępny przedstawiałoby
wiedzę z zakresu historii, historii sztuki, ar-
cheologii i etnografii terenów przygranicz-
nych. Z drugiej strony miał także pomóc
polskim i ukraińskim dziennikarzom w wy-
pracowaniu pozytywnych emocji do wspól-
nej tradycji i historii. Zorganizowany w dniach
27–29 kwietnia br. objazd dziennikarski po
zabytkach, muzeach i miejscach historycz-
nych w rejonie pogranicza zawiódł nas
w rejony powiatu leżajskiego, lubaczow-
skiego i przemyskiego. Poniższa fotorelacja
pokazuje jak zwiedzaliśmy, a na kolejnych
stronach Czytelnicy mogą zobaczyć co
widzieliśmy i w jakim stanie znajdują się
obecnie cerkwie.
n
Trafiliśmy na odbudowę Dworu Starościńskiego w Leżajsku
Red. Jolanta Danak-Gajda wywiady z kierownikiem
budowy przeprowadzała nawet pod ziemią
Zamkniętą cerkiewkę w Rudkach oglądaliśmy przez
dziurkę od klucza
Niezwykłą opowieść o cerkwi w Starym Dzikowie
usłyszeliśmy od jej „sąsiada” przez drogę
Projekt „Skarby”
5
klucza
RUDKA
SIENIAWA
LEŻACHÓW
PRZEWORSK
CEWKÓW
RADYMNO
PRZEMYŚL
NAROL
ŁÓWCZA
GORAJEC
KOWALÓWKA
WOLA WIELKA
NOWE BRUSNO
CHOTYLUB
STARY
CIESZANÓW
DZIKÓW
MIĘKISZ
STARY
LUBACZÓW
RADRUŻ
ŁUKAWIEC
WIELKIE
OCZY
WÓLKA ŻMIJOWSKA
JAROSŁAW
ŻMIJOWISKA
MŁYNY
CHOTYNIEC
Pałac w Narolu oglądaliśmy przy zachodzie słońca, oprowadzani
przez osobę opiekującą się odbudowywanym zespołem
Z kolei skarby Muzeum Kresów w Lubaczowie prezentował
nam niezwykle gościnnie dyrektor Stanisław Piotr Makara
Na cmentarzu przy cerkwi w Łówczy
studiowaliśmy wiekowe nagrobki
Tragiczny stan cerkwi w Nowym Bruśnie wstrząsnął nami boleśnie
Radruż – jedni czekają na drugich, spoglądających z zabytkowej wieży

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin