Szczegółowy program instruktażu stanowiskowego w zakresie BHP i p.poż. pracowników administracyjno-biurowych
zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r.
w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy - Dz. U. Nr 180, poz. 1860
I. Celem szkolenia jest uzyskanie przez pracownika:
a) informacji o czynnikach środowiska pracy występujących na danym stanowisku pracy i w jego bezpośrednim otoczeniu oraz o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą,
b) wiedzy i umiejętności dotyczących sposobów ochrony przed zagrożeniami wypadkowymi i zagrożeniami dla zdrowia w warunkach normalnej pracy i w warunkach awaryjnych,
c) wiedzy i praktycznych umiejętności z zakresu bezpiecznego wykonywania powierzonej pracy.
II. Szkolenie jest przeznaczone dla pracowników nowo zatrudnianych na stanowiskach, dla pracowników przenoszonych na takie stanowiska oraz w przypadku zmiany warunków techniczno-organizacyjnych,
III. Szkolenie powinno być prowadzone w formie instruktażu - na stanowisku, na którym będzie zatrudniony instruowany pracownik, na podstawie szczegółowego programu opracowanego przez organizatora szkolenia. Szkolenie powinno uwzględniać następujące etapy:
a) rozmowę wstępną instruktora z instruowanym pracownikiem,
b) objaśnienie przez instruktora całego procesu pracy, który ma być realizowany przez pracownika,
c) próbne wykonywanie procesu pracy przez pracownika przy korygowaniu przez instruktora sposobów wykonywania pracy,
d) samodzielną pracę instruowanego pracownika pod nadzorem instruktora,
e) sprawdzenie i ocenę przez instruktora sposobu wykonywania pracy przez pracownika.
Jeżeli pracownik wykonuje prace na różnych stanowiskach, szkolenie powinno uwzględniać wszystkie rodzaje prac, które będą należały do zakresu obowiązków pracownika.
Sposób realizacji szkolenia i czas trwania poszczególnych jego części powinny być dostosowane do przygotowania zawodowego i dotychczasowego stażu pracy pracownika oraz zagrożeń występujących przy przewidzianej do wykonywania przez niego pracy.
ZATWIERDZAM DO STOSOWANIA:
Data i podpis pracodawcy
30.12.2011r................................................................................
IV. PROGRAM SZKOLENIA
Niewielka różnorodność zagrożeń w pracy administracyjnej jest chyba jedną istotną różnicą między halą produkcyjną a biurem, ale np. upadki zdarzają się pracownikom biurowym 2 - 3 razy częściej niż innym, przy czym około 7% spowodowane są potknięciem o wystające szuflady, krzesła, zwinięte dywany, wykładzinę dywanową i wyposażenie biurowe. Najczęściej upadki z krzesła wydarzają się w momencie, gdy pracownik stojąc na siedzisku, usiłuje np. sięgnąć do szafy. Upadki te należą do najcięższych w skutkach. Przyczyną upadku może być także uderzenie o otwarte drzwi i szuflady, uderzenia spowodowane przedmiotami spadającymi z biurek (maszyna do pisania, do liczenia itp.) lub przez drzwi nagle pchnięte z przeciwnej strony. Aby uchronić się przed tego typu wypadkami należy przestrzegać poniższych wskazówek:
· Pomieszczenia i ciągi komunikacyjne muszą być wolne od szaf, stolików i innych przedmiotów; sprzęty które musza stać w korytarzach nie mogą zasłaniać wejść, drzwi czy zakrętów, winny stać przy ścianach
· Wchodząc do pomieszczenia nie należy otwierać drzwi zbyt energicznie.
· Przy wchodzeniu i schodzeniu ze schodów należy zachować ostrożność, dotyczy to szczególnie kobiet w butach na wysokich obcasach.
Przy przenoszeniu po schodach ciężkich lub wielkogabarytowych paczek nie wolno zasłaniać sobie drogi tymi paczkami.
Świeżo napastowane podłogi stanowią olbrzymie zagrożenie dla przechodzących, nie należy przede wszystkim pastować stopni schodów.
· Maszyny do pisania i liczenia itp. nie mogą stać na krawędzi stołów lub biurek.
· Szuflady biurek, szczególnie najniżej położonych nad podłogą muszą być zamknięte, ponieważ mogą spowodować upadek przechodzącego obok pracownika.
· Wykładziny, dywany należy dokładnie mocować do podłogi. Uszkodzone należy natychmiast usunąć.
· Specjalną uwagę należy poświęcić schodom, wejściom do wind i progom. Krawędzie schodów nie mogą być wyszczerbione i nie powinny być wzmacniane metalowymi nakładkami, lecz gumowymi lub porowatymi, ponieważ są mniej śliskie.
· Nie wskazane jest układanie chodników na schodach, niewłaściwie ułożone lub uszkodzone są powodem częstych wypadków.
· Liczba stopni w jednym biegu schodów łączących kondygnacje nadziemne powinna wynosić nie więcej niż 17. Minimalna szerokość użytkowa biegu i spocznika schodów łączących kondygnacje nadziemne i użytkowe podziemne wynosi odpowiednio 2,2 m oraz 1,5 m, a maksymalna wysokość stopni 0,16 m
· Schody ze stopniami zabiegowymi mogą być stosowane wyłącznie wtedy, gdy nie mają charakteru dróg ewakuacyjnych.
· Wszystkie naprawy i konserwacje sprzętu elektrycznego i oświetleniowego wykonują tylko i wyłącznie elektrycy.
· Przewody elektryczne nie mogą leżeć luzem na podłodze lub dywanie gdyż mogą spowodować wypadek lub pożar.
· Wyjmując segregator z górnej części szafy należy korzystać z dobrze rozstawionej drabinki. Nie należy używać do tego celu krzesła lub krótkiej drabinki przystawnej.
· Porządek i ład jest podstawą bezpieczeństwa, dlatego należy pamiętać o uporządkowaniu własnego biurka przed wyjściem.
· Ponadto w biurach należy przestrzegać powszechnie obowiązujących przepisów o używaniu i stosowaniu substancji chemicznych, trujących, żrących lub wybuchowych oraz przepisów dotyczących ochrony przeciwpożarowej.
Źródła uciążliwości pracy biurowej, czynniki i przyczyny powodujące dolegliwości zdrowotne pracowników mogą tkwić: - w pracownikach lub ich nadzorze,
- we wszystkich elementach stanowisk pracy,
- w otoczeniu stanowisk pracy.
Do uciążliwych czynników materialnych i głównych przyczyn uciążliwości pracy zalicza się między innymi:
- Pomieszczenia, w tym powierzchnię, okna, drzwi, ściany, przegrody, oprawy oświetleniowe, wyposażenie stanowisk pracy i pomieszczeń powodujące np.:
· brak odpowiedniej przestrzeni roboczej,
· emitowanie ciepła przez nasłonecznione okna,
· brak wymiany powietrza,
· niedostosowanie charakterystyki technicznej źródła światła,
· odblaski i odbicia od powierzchni przedmiotów;
- Urządzenia techniczne, w tym komputery, drukarki, maszyny do pisania, lampki elektryczne powodujące np.:
· hałas w czasie pisania na maszynie,
· hałas w czasie drukowania,
· hałas (szum) wentylatora,
· promieniowanie elektromagnetyczne i elektryczność statyczna,
· niemożność dostosowania oświetlenia do potrzeb stanowiska pracy;
- Biurko stół powodujące np.:
· brak przestrzeni do zajęcia wygodnej pozycji przy pracy,
· brak wystarczającej powierzchni do ustawienia urządzeń i sprzętu,
· niemożliwość regulacji wysokości blatów,
· trudności w stabilnym ich ustawianiu,
· wypadanie szuflad.
- Krzesło lub fotel do pracy powodujące np.:
· niemożliwość regulacji wysokości siedziska, zajęcia wygodnej pozycji przy pracy i swobody ruchów
· niemożliwości regulacji podpórki pod plecy,
· nieprzepuszczalność powietrza i pary wodnej przez materiał pokrycia siedziska
- Obciążenie fizyczne, dynamiczne i statyczne;
- Obciążenie psychiczne;
- Niewłaściwa organizacja pracy polegająca na:
· nieprawidłowym podziale zadań,
· niewłaściwych poleceniach przełożonych (praca w godzinach nadliczbowych),
· brak nadzoru i tolerowanie odstępstw od zasad bezpieczeństwa,
· niedostatecznym przygotowaniu pracownika,
· braku lub niewłaściwym przygotowaniu , przeszkoleniu w zakresie bhp i ergonomii,
· dopuszczeniu do pracy pracownika z przeciwwskazaniami lekarskimi lub bez badań lekarskich.
3 Zagrożenia wypadkowe przy pracy biurowej
W trakcie wykonywania czynności biurowych zdarza się wiele wypadków przy pracy. Szczególne zagrożenie związane jest z poruszaniem się po drogach komunikacji ogólnej.
Istnieje również możliwość porażenia prądem elektrycznym.
Poniżej przedstawione zostaną miejsca i czynności szczególnie niebezpieczne i jednocześnie określone zasady bezpiecznego postępowania w tych okolicznościach:
- Szczególną uwagę należy poświęcić schodom, wejściom do wind i progom. Krawędzie schodów nie mogą być wyszczerbione i okute kątownikiem metalowym. Progi i wejścia do wind powinny być gładkie bez uszkodzeń.
- Nie należy układać na schodach dywanów lub chodników.
- Przy wchodzeniu i schodzeniu ze schodów należy zachować szczególną ostrożność - szczególnie kobiety w obuwiu na wysokich obcasach.
- Przy transporcie po schodach ciężkich lub wielkogabarytowych paczek nie wolno zasłaniać sobie nimi drogi.
- Świeżo napastowane podłogi stanowią duże zagrożenia, szczególnie nie należy pastować stopni schodów.
- Wykładziny i dywany trzeba tak mocować do podłogi, aby uniknąć ich zawinięcia, sfałdowania lub podarcia.
- Zabronione jest wykonywanie jakichkolwiek prac związanych z oświetleniem i prądem elektrycznym. Do napraw tych należy niezwłocznie wzywać uprawnionego elektryka.
- Zabronione jest mycie i odkurzanie górnych źródeł światła. Czynności te wykonuje elektryk konserwator.
- Przewody elektryczne nie powinny leżeć luzem na podłodze lub wykładzinie - noże to być przyczyną wypadku lub pożaru.
- Szuflady biurek szczególnie niżej położone nad podłogą, powinny być zamknięte, gdyż mogą spowodować uszkodzenia kończyn dolnych w przypadku potrącenia lub wypadnięcia.
- Maszyny do pisania, liczenia, drukarki itp. nie mogą stać na krawędziach stołów lub biurek.
- Nie należy otwierać zbyt gwałtownie drzwi przy wchodzeniu do pomieszczeń.
- Spożywanie posiłków, a w szczególności picie gorących napojów na biurkach roboczych i pomiędzy dokumentami może być przyczyną poparzenia kończyn.
- Szczególną ostrożność należy zachować przy posługiwaniu się drabinami biurowymi czy schodkami bibliotecznymi (sprawdzenie stanu technicznego, asekuracja), gdyż upadki są bardzo groźne w skutkach.
(reguluje przepis Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 01.12.1998 r w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U nr 148, poz.937)
Pracodawca jest obowiązany organizować stanowiska pracy z monitorami ekranowymi, aby spełniały one minimalne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii.
Pracodawca jest obowiązany do przeprowadzenia oceny warunków pracy na stanowiskach
wyposażonych w monitory ekranowe pod kątem:
· Organizacji stanowiska pracy i prawidłowego rozmieszczenia elementów wyposażenia tego stanowiska pracy
· Stanu elementów wyposażenia stanowisk pracy, zapewniających bezpieczeństwo w tym pomiarów skuteczności ochrony przeciwporażeniowej elektrycznej
· Obciążenia narządu wzroku oraz układu mięśniowo - szkieletowego pracownika
· Obciążenia obsługi czynnikami fizycznymi w tym szczególnie nieodpowiednim oświetleniem
· Obciążenia psychicznego pracowników
Pracodawca jest obowiązany do zapewnienia łączenia przemiennie prac związanych z obsługą monitora ekranowego z innymi rodzajami prac nie obciążającymi narządu wzroku: zapewnienie zmiennej pozycji ciała. Po nieprzerwanej jednej godzinie obsługi monitora ekranowego przysługuje co najmniej pięciominutowa przerwa.
Pracodawca jest obowiązany w przypadku zmian chorobowych oczu wynikających z obsługi monitora ekranowego po badaniach okulistycznych zgodnie z zaleceniem lekarza do wyposażenia obsługi w okulary korygujące.
Zgodnie z załącznikiem cytowanego wyżej Rozporządzenia należy spełnić minimalne wymagania bhp i ergonomii w zakresie:
- Wyposażenia stanowisk pracy oraz sposobu rozmieszczenia elementów nie powodującego nadmiernego obciążenia układu mięśniowo - szkieletowego, wzroku oraz być źródłem zagrożeń dla pracownika
- Monitor ekranowy powinien spełniać następujące wymagania:
· Znaki na ekranie powinny być wyraźne i czytelne
· Obraz na ekranie powinien być stabilny bez tętnienia lub innych form niestabilności
· Jaskrawość i kontrast znaku na ekranie powinny być łatwe do regulowania w zależności od warunków oświetlenia stanowiska pracy
· Regulacje ustawienia monitora powinny umożliwiać pochylenie ekranu co najmniej o 120° po 60 w obu kierunkach
· Ekran monitora powinien być pokryty warstwą antyodbiciową lub wyposażony w odpowiedni filtr
· W razie potrzeby wynikających z indywidualnych cech antropometrycznych pracownika powinna być użyta oddzielnie podstawa monitora lub regulowany stół
· Ustawienie ekranu monitora w stosunku do istniejących źródeł światła powinno ograniczać olśnienie i odbicie światła
· Klawiatura powinna stanowić osobny element wyposażenia podstawowego stanowiska pracy
· Konstrukcja klawiatury powinna być tak dostosowana do użytkownika ażeby nie powodowała w czasie pracy zmęczenia mięśni kończyn górnych
· Klawiatura powinna posiadać możliwość regulacji kąta nachylenia w zakresie od 0° - 15°
· Powierzchnia klawiatury powinna być matowa, a znaki na klawiaturze kontrastowe i czytelne
· Konstrukcja stołu powinna umożliwiać dogodne ustawienie elementów stanowiska pracy, w tym zróżnicowaną wysokość ustawienia monitora ekranowego i klawiatury
· Szerokość i głębokość stołu powinna zapewniać odpowiednią powierzchnię do sprawnego posługiwania się elementami wyposażenia stanowiska i wykonywania czynności z zachowaniem odległości nie mniejszej przy klawiaturze, a krawędzią stołu jak 10cm.
· Wysokość stołu oraz siedziska (krzesła) powinna zapewniać naturalne położenie kończyn górnych przy obsłudze klawiatury z zachowaniem co najmniej kąta prostego między ramieniem a przedramieniem. Zachowaniem kąta obserwacji ekranu monitora w zakresie 20 - 50° w dół licząc od linii poziomej na wysokości oczu pracownika do linii poprowadzonej od jego oczu do środka ekranu. przy czym górna krawędź monitora nie powinna znajdować się powyżej oczu obsługi.
· Powierzchnia blatu stołu powinna być matowa, najlepiej barwy jasnej
· Krzesło stanowiące wyposażenie stanowiska pracy powinno posiadać właściwą stabilność z wyposażeniem w co najmniej pięć podpór z kółkami jezdnymi
· Regulacja wysokości siedziska najlepiej 40 -50cm, licząc od podłogi
· Regulacja pochylenia oparcia w zakresie 5° do przodu i 30° do tyłu, pochylenie dostosowane ergonomicznie do wygięcia kręgosłupa
· Płyty siedziska powinny być wyprofilowane do odcinka udowego
· Krzesło powinno posiadać możliwość obrotu wokół osi pionowej 360°
· Na życzenie pracownika lub gdy krzesło uniemożliwia płaskie spoczynkowe ustawienie stóp na podłodze należy wyposażyć stanowisko pracy w podnóżek
· Podłokietniki powinny zapewnić naturalne położenie kończyn górnych
Jeśli przy pracy istnieje konieczność korzystania z dokumentów należy stanowisko wyposażyć w odpowiedni uchwyt z regulacją ustawienia wysokości i pochylenia w stosunku do obsługi. Uchwyt ten ...
bhp.KarolKa