Biebrzański Park Narodowy
Obejmuje dolinę Biebrzy począwszy od jej źródeł, a skończywszy na ujściu do Narwi. Niemal cały bieg rz. Biebrzy znajduje się na terenie parku (ok. 155 km). Ochronę tego terenu zapoczątkowano w latach międzywojennych, tworząc dwa rezerwaty: Czerwone Bagno (w zmienionych granicach istniejący do dziś) oraz Grzędy. W roku 1989 staraniem Towarzystwa Biebrzańskiego utworzono Biebrzański Park Krajobrazowy, obejmujący tereny basenów dolnego i środkowego. Cztery lata później park krajobrazowy przekształcono w park narodowy[1].
W 1995 r. Biebrzański Park Narodowy wpisany został na listę wodno-błotnych obszarów chronionych Konwencją Ramsar
Od roku 2010 Biebrzański Park Narodowy jest w całości włączony do spisu ostoi ptaków IBA prowadzonego przez BirdLife International.
Tatrzański Park Narodowy
W 1868 Wysoki Sejm Galicyjski uchwalił ustawę „względem zakazu łapania, wytępiania i sprzedawania zwierząt alpejskich, właściwym Tatrom, świstaka i dzikich kóz”. Do jej egzekwowania utworzono straż myśliwską w osobach dawnych kłusowników: Jędrzeja Wali i Macieja Sieczki, którzy porzucili kłusownictwo i stali się zagorzałymi strażnikami przyrody tatrzańskiej. Utworzone w 1873 Towarzystwo Tatrzańskie rozszerzyło ochronę także na niektóre rośliny: szarotkę alpejska, cisa i limbę. Z jego też inicjatywy utworzono Towarzystwo Ochrony Tatr Polskich, które rozpoczęło zbiórkę pieniędzy na wykup Tatr z rąk prywatnych i utworzenie parku narodowego. Wykupiono ok. 1000 ha. Wykup prowadził też Skarb Państwa. W 1932 wykupił ponad 900 ha, a w 1933 ok. 9 000 ha Fundacji Kórnickiej[2]. Do utworzenia parku jednak nie doszło, przedsięwzięcie to zahamowali technokraci, dla których park narodowy był przeszkodą w rozbudowie infrastruktury turystycznej[3].
Ojcowski Park Narodowy
W XIX w. przyroda OPN ponosiła wielkie straty – wycinano całe drzewostany, rozkopywano jaskinie by wydobyć nagromadzony w nich nawóz, odłamywano skalne nacieki. Równocześnie jednak dokonywano tu pierwszych odkryć archeologicznych, naukowcy opisywali rzadkie gatunki roślin i zwierząt, a piękno Doliny Prądnika przyciągało pierwszych turystów. W prasie pojawiały się głosy o konieczności ochrony tego unikalnego przyrodniczo miejsca, a światli ziemianie i przedsiębiorcy starali się zapobiec dalszej jego dewastacji wykupując jego tereny z rąk prywatnych. Amator-archeolog Jan Zawisza rozpoczął wykupy od wrocławskich kupców, którzy bez skrupułów wycinali lasy, kontynuował wykupy następny właściciel Ludwik Józef Krasiński, założona z inicjatywy Adolfa Dygasińskiego spółka akcyjna wykupiła zamek w Pieskowej Skale, pod koniec XIX w. założono muzeum regionalne w Ojcowie.
Do utworzenia rezerwatu przed II wojną światową jednak nie doszło, a plany te zaczęły być realizowane dopiero w 1953. Na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z 14 stycznia 1956 utworzono Ojcowski Park Narodowy. Był szóstym z kolei parkiem narodowym w Polsce. W 1981 ustanowiono wokół OPN strefę ochronną, tworzoną przez Zespół Jurajskich Parków Krajobrazowych. Po korekcie granic w 1997 powierzchnia tej strefy wynosi obecnie 6777 ha.
Bieszczadski Park Narodowy
Bieszczadzki Park Narodowy jest trzecim co do wielkości parkiem narodowym na terenie Polski. W chwili utworzenia w 1973 obejmował masyw Tarnicy, Krzemienia i Halicza, oraz podszczytowe partie Połoniny Caryńskiej o powierzchni zaledwie 59,55 km². Obszar parku był powiększany czterokrotnie w latach 1989, 1991, 1996 oraz 1999. Jednakże pojęcie "park narodowy" znane jest w polskich Bieszczadach znacznie wcześniej niż 1973 rok. Otóż od lat 50. XX wieku połoniny znajdowały się w zarządzie dyrektora Tatrzańskiego Parku Narodowego. Było to związane z poszukiwaniem nowych pastwisk dla podhalańskich owiec, którym ochrona ścisła łąk w TPN zabroniła wstępu na hale tatrzańskie. Obecnie w granicach BdPN znajduje się ogromna część tzw. polskich Bieszczadów Wysokich, a także kilka enklaw, z największą w dolinie górnego Sanu, gdzie Park przejął po kombinacie Igloopol łąki i nieużytki.
Parka Narodowy "Ujście Warty"
Park o powierzchni 8074 ha obejmuje rozlewiska u ujścia rzeki Warty do Odry, wytwarzane w dużej mierze przez rzekę Postomię. Siedziba dyrekcji parku znajduje się w Chyrzynie koło Kostrzyna nad Odrą. Park znajduje się na terenie czterech gmin Górzyca, Kostrzyn nad Odrą, Słońsk i Witnica. Symbolem Parku jest gęś zbożowa.
Park został założony dla ochrony unikatowych terenów podmokłych, rozległych łąk i pastwisk, które są jedną z najważniejszych w Polsce ostoją ptaków wodnych i błotnych. Na terenie Parku stwierdzono obecność 245 gatunków ptaków, w tym 174 lęgowych. Aż 26 z nich należy do gatunków ginących w skali światowej. Są to m.in. wodniczka, derkacz, rycyk, żuraw, bąk, bączek, rybitwa czarna. Tutaj znajduje się największe w Polsce zimowisko arktycznego gatunku łabędzia krzykliwego, a także około 50 bielików, które przyciąga obfitość zimujących kaczek, stanowiących ich pokarm.
Polski_Lemur