Oparzenia termiczne
Czynniki wpływające na częstość oparzeń
-gorące płyny, para wodna
-długotrwałe przebywanie na słońcu
-przedmioty o wysokiej temperaturze (kuchenki, żelazko)
- pożary, ogień
-niedostateczna opieka nad dziećmi
Oparzenie I stopnia
× zbyt silne naświetlenie promieniami słonecznymi lub krótkotrwały kontakt z gorąca wodą
× obejmuje tylko naskórek
× zaczerwienienie i niewielki obrzęk
× ból ustępuje po upływie 2-3 dni
× gojenie trwa 5-10 dni bez pozostawienia blizny
Oparzenie II stopnia powierzchowne
× obejmuje całą grubość naskórka i część skóry właściwej
× zaczerwienie i pęcherze
× im głębsze tym częściej pęcherze
× gdy bez zakażenia goi się w ciągu 10 - 14 dni, pozostawiając niewielkie blizny
Oparzenie II stopnia głębokie
× obejmuje naskórek i skórę właściwą bez przydatków skóry
× może przypominać wyglądem oparzenie IIIo, ale jest zazwyczaj czerwone lub różowe
× rany goją się w ciągu 25-30dni z pozostawieniem rozległych, twardych blizn zakażenie pogłębia do IIIo
Oparzenie III stopnia
× martwica skóry na całej powierzchni
× twarda, skórzasta powierzchnia
× zabarwienie - brązowe, brunatne, czarne, białe, czasem czerwone
× niebolesne - zniszczone receptory bólowe
× przy ucisku powierzchnia nie blednie, naczynia nie wypełniają się krwią - są zniszczone lub zaczopowane skrzeplinami
Czynniki wpływające na przeżycie ( istotność statystyczna )
× Wiek > 60 lat
× oparzenie głębokie obejmujące ponad 40% powierzchni skóry
× oparzenia dróg oddechowych
Oparzenia ciężkie
× IIo obejmujący ponad 25% powierzchni ciała u dorosłych
× IIo obejmujący ponad 20% powierzchni ciała u dzieciIIIo obejmujący ponad 10% powierzchni ciała
× oparzenie obejmujące w znaczący sposób ręce, twarz, oczy uszy, stopy, krocze
× wszystkie przypadki oparzeń dróg oddechowych, oparzeń elektrycznych, oparzeń powikłanych innym dużym urazem
Oparzenie średnie
× IIo obejmujący 15 - 25% powierzchni ciała u dorosłych
× IIo obejmujący 10- 20% powierzchni ciała u dzieci
× IIIo obejmujący 2 -10% powierzchni ciała
Oparzenie lekkie
× IIo obejmujący mniej niż 15% powierzchni ciała u dorosłych
× IIo obejmujący mniej niż 10% powierzchni ciała u dzieci
× IIIo obejmujący mniej niż 2% powierzchni ciała u dorosłych
Ocenia powierzchni oparzenia:
Reguła dziewiątek Wallace'a:
- Reguła ta służy do orientacyjnego określenia poparzonej powierzchni ciała.
- Pozwala przy uwzględnieniu głębokości oparzeń ustalić ciężkość urazu.
-Powierzchnia głowy, każdej z kończyn górnych stanowi 9% powierzchni ciała.
-Powierzchnia przednia tułowia to 18% (9% powierzchnia brzucha oraz 9% powierzchnia klatki piersiowej).
-Powierzchnia tylna tułowia stanowi również 18% powierzchni ciała.
-Powierzchnia każdej kończyny dolnej to odpowiednio 18%.
-Powierzchnia krocza 1%.
Reguła piątek
-Reguła ta ma zastosowanie do oceny rozległości oparzeń u niemowląt.
-Wg niej powierzchnia głowy, przodu i tyłu tułowia stanowi po 20% powierzchni ciała. Na każdą kończynę przypada 10% ogólnej powierzchni.
Reguła dłoni
Reguła ta służy do oceny rozległości oparzeń ciała u osób dorosłych.
Wg niej powierzchnia dłoni osoby oparzonej odpowiada 1% łącznej powierzchni jej ciała.
Leczenie oparzeń
-zwalczanie wstrząsu oparzeniowego
-zapobieganie powikłaniom choroby oparzeniowej:
Ñ zakażeniu,
Ñ ostrej niewydolności nerek,
Ñ obrzękowi mózgu, ,
Ñ powstawaniu ostrych owrzodzeń przewodu pokarmowego
Wstrząs oparzeniowy jest wstrząsem hipowolemicznym
wzrost przepuszczalności naczyń włosowatych
utrata płynów z przestrzeni wewnątrznaczyniowej
centralizacja krążenia
zmniejszenie przepływu niedokrwienie jelit
nerkowego
zmniejszenie wydalania niedrożność porażenna
Reguła przetoczeniowaPARKLAND
I doba
mleczanowy roztwór Ringera
4ml x 1kg m.c. X 1% powierzchni oparzenia
II doba
koloidy
0.5ml x 1kg m.c. X 1% powierzchni oparzenia
Najistotniejszym parametrem wskazującym na właściwe uzupełnienie przetaczanych płynów jest godzinowe wydalanie moczu 30 - 50 ml/godz
Leczenie rany oparzeniowej
× bez opatrunku ( sposób otwarty)
× przy użyciu opatrunków
× wczesne chirurgiczne wycięcie tkanek martwiczych i zamknięcie ran autoprzeszczepami lub aloprzeszczepami ( tylko w głębokich oparzeniach IIo i IIIo )
Oparzenia elektryczne
-Podczas przepływu prądu największemu zniszczeniu ulegają tkanki o najmniejszym oporze ( naczynia, nerwy, mięśnie )
Oparzenie prądem o napięciu > 1000v
zatrzymanie czynności serca i oddychania
- postepowanie reanimacyjne
obecność mioglobuliny i hemoglobuliny
- dodatkowo Mannitol, NaHCO3
- diureza 70 - 10ml/ h
brak mioglobuliny i hemoglobuliny
- roztwór Ringera
- diureza 30 - 50 ml/ h
Oparzenia chemiczne
× Oparzenia kwasami
× Oparzenia zasadami
Oparzenia kwasami
• wywołują martwicę suchą lub strup
• leczenie
– miejsce oparzone przemywać dużą ilością wody ( co najmniej przez 30 min)
– przeszczepy skóry po wycięciu martwych tkanek
– wyrównanie ( Mg2+,Ca2+, K+) po oparzeniu kwasem fluorowodorowym.
Oparzenia zasadami
• powodują martwicę rozpływną i miękki strup ( nie koagulują tkanki jak kwasy, lecz ją rozpuszczają)
• leczenie jak w przypadku oparzenia kwasami.
Odmrożenia
Zmiany patologiczne w wyniku odmrożeń
tworzenie się kryształków lodu w tkankach
zaburzenie mikrokrążenia
uwolnienie mediatorów zapalnych
Podział współczesny odmrożeń
× odmrożenia powierzchowne - skóra miękka, biała, zajęte wszystkie warstwy
× odmrożenia głębokie- skóra twarda, biała, zajęte wszystkie warstwy
Podział historyczny odmrożeń
• I stopień
– białawe zabarwienie skóry z otaczającym rumieniem oraz uczuciem drętwienia
• II stopień
– pęcherze wypełnione przezroczystym lub białawym płynem w ciągu pierwszych 24 h, skóra zaczerwieniona, obrzęk
• III stopień
– krwotoczne pęcherze, po 2 tygodniach twardy, czarny strup
• IV stopień
– całkowita martwica i ubytki tkanek
Leczenie
• kąpiel wodna w temp. 40-42°C przez 15-30 min.
• Usunąć białe pęcherze i zastosować maści miejscowe
•...
Tsuyka