Prądy impulsowe
Prądy małej częstotliwości:
· Poprawa stanu mięśnia
· Profilaktyka – utrzymanie mięśni w stanie sprężystości i poprawienia ich tonusu (napięcia)
· Terapia przeciwbólowej – poprawa ukrwienia i trofiki tkanek
Efekty biologiczne działania prądów impulsowych:
1. Czuciowe
2. Ruchowe
3. Wegetatywne
Ad. 1
· Wywołanie wrażeń przez pobudzenie mechanoreceptorów skóry (wibracji, mrowienie)
· Hamowanie bólu („bramki kontrolnej”)
· Modyfikacja lub hamowanie bólu przez stymulację wydzielania opioidów
· Hamowanie bólu wskutek usuwania z uszkodzonych tkanek mediatorów bólu przez zwiększenie ukrwienia
· Hamowanie bólu przez zmniejszenie napięcia mięśni
Ad. 2
· Wywołanie skurczu mięśni szkieletowych
· Wpływ na napięcie mięśni szkieletowych
· Zwiększenie siły i wytrzymałości mięśni
· Usprawnienie koordynacji mięśniowo – nerwowej
· Czynnościowe usprawnianie stawów
· Wywołanie zmęczenia mięśni
Ad. 3
· Zwiększenie ukrwienia tkanek
· Działanie troficzne
· Zwiększenie metabolizmu
· Korzystny wpływ na procesy regeneracji
· Usprawnianie krążenia chłonki (pośrednio przez wpływ kurczących się mięśni na otaczające tkanki)
Rodzaje prądów małej częstotliwości:
· Prądy diadynamiczne – działanie przeciwbólowe i stymulujące
· Prąd Traberta (poprawa ukrwienia – działanie przeciwbólowe)
· TENS – głównie terapia przeciwbólowa
· Klasyczna stymulacja
Rodzaje włókien mięśniowych:
Włókna mięśniowe typu I (czerwone):
· Powolne
· Toniczne
· Neuron ruchowy jest mały i cechuje się wolnym przewodzeniem
· Czerpią energię głównie z tlenowej przemiany energii (glikogen i tłuszcze)
· Kurczą się wolniej i słabiej
· Rozwijają małą siłę i wolniej się męczą
· Są bogato unaczynione
· Angażowane są najczęściej przy czynnościach dnia codziennego oraz utrzymują prawidłową postawę ciała
· Ulegają zanikowi w spoczynku
· Są pobudzane w drugiej kolejności
Włókna mięśniowe typu II (białe):
· Szybkie
· Fazowa
· Neuron ruchowy jest duży i cechuje się szybkim przewodnictwem
· Energia z beztlenowej przemiany materii (glikogen)
· Kurczą się szybko i rozwijają dużą siłę
· Również jednak szybko ulegają zmęczeniu
PRĄDY DIADYNAMICZNE (DD)
Powstałe w wyniku prostowania prądu sinusoidalnie zmiennego o częstotliwości 50 Hz.
Składają się z dwóch komponentów:
· Galwanicznego prądu stałego
· Prądu sinusoidalnie zmiennego
Wynika z tego zależność nałożenia jednopołówkowego wyprostowanego prądu sinusoidalnego zmiennego.
Działanie biologiczne prądów DD:
· Przeciwbólowe
· Przeciwzapalne
· Przeciwobrzękowe
· Przekrwienne
· Wywołują skurcze mięśni szkieletowych
Charakterystyka prądów DD:
DF (diphase fixe)
· Dwufazowy, dwupołówkowy
· Częstotliwość 100Hz
· Czas trwania impulsu 10 ms (bez przerwy)
MF (monophase fixe)
· Jednofazowy, jednopołówkowy wyprostowany prąd sinusoidalnie zmienny o częstotliwości 50 Hz
· Czas trwania impulsów i przerwy między impulsami 10 ms
RS (rythme syncope)
· Rytm synkopowy
· Przerywany prąd MF
· Czas przepływu prądu i czas trwania przerwy są sobie równe i wynoszą 1s
SP (courte periode)
· Krótkie okresy, modulowany
· Powstaje z okresowej zmiany prądów DF i MF, które płyną na przemian w czasie 1s
LP (longue periode)
· Długie okresy, modulowany
· Powstaje przez nałożenie na prąd MF analogicznego prądu modulowanego w fazie o 180 stopni
· Część zmodulowana (część okresu modulacji) trwa 10s, a część niezmodulowana (przerwa) 5-6s
MM (monophase module)
· Prąd MF modulowany w amplitudzie
· Czas trwania modulacji 10s przerwa 10s
Działanie:
· Działanie przeciwbólowe związane jest z uwalnianiem endorfin i enkefalin (DF, CP, LP).
· Prądy diadynamiczne wykazują silne działanie Przekrwienne (powodują silne rozszerzenie naczyń krwionośnych). Ma to związek z pobudzaniem włókien nerwowych układu autonomicznego. (CP)
· W prądzie MF wyraźnie zaznaczony efekt dynamogeniczny i jest on bardziej trwały.
· Wzmożenie aktywności naczynioruchowej i lepsze ukrwienie tkanek – a tym samym usprawnienie procesów odżywiania przemiany materii tkanek, wykorzystujemy w leczeniu obrzęków pourazowych (CP, MF) oraz zaburzeń ukrwienia obwodowego (DF).
· Prądy o częstotliwości 50 Hz powodują skurcz mm szkieletowych (RS, MM). wykorzystywane są do stymulacji.
· Działanie dynamogeniczne RS wywołuje silne skurcze mięśni.
· W prądzie LP efekt dynamogeniczny jest zmniejszony. Przyzwyczajenie nie występuje ponieważ zmienia się częstotliwość.
· Następuje zmniejszenie napięcia mięśniowego (CP, LP)
· Izometryczna gimnastyka mięśnia dająca w efekcie przekrwienie i obniżenie napięcia mięśniowego (CP, LP)
· Poprawa trofiki
· Sprzyja resorpcji w stanach pourazowych
Metodyka zabiegu prądami DD:
· Elektrody dwie takiej samej wielkości węglowe, cynowe, cyrklowe
· Działanie przeciwbólowe – katoda w miejscu bólu bądź w miejscu wyjścia splotu (czynna)
· Działanie stymulujące – katoda dystalnie (czynna)
· Obowiązuje bliskie ułożenie elektrod w stosunku do siebie
· W leczeniu łączymy w jednym zabiegu prądy o podobnym działaniu
Nie obliczamy dawki prądu. Podajemy na odczucie pacjenta – działając przeciwbólowo lub do wywołania skurczu mięśni szkieletowych w działaniu stymulującym. Prąd DF stosujemy jako podkład przed podaniem innych prądów
Czas zabiegu:
· W działaniu przeciwbólowym ok. 12 minut
· W działaniu stymulującym ok. 10 minut (sugerując się pracą i zmęczeniem mięśnia)
PRĄDY IZODYNAMICZNE:
· CP i LP
· Zakresy czynnościowe:
1) PM (predominase monophasa)
· Silniejszy jednopołówkowy MF>DF
· Przeciwbólowo, stany pourazowe przebiegające z obrzękiem
2) ISO (isodynamic pysioloque)
· Tzw. stan równowagi fizjologicznej MF=DF
· Przeciwbólowe, zespoły bólowe, nerwobóle, zmieny zwyrodnieniowe, mięśniobóle
3) PD (predominase diphasa)
· Silniejszy dwupołówkowy MF<DF
· Przeciwbólowo, rozluźniająco przy wzmożonym napięciu mięśni gładkich
Metodyka zabiegu:
I. Metoda dwuelektronowa:
· Jeden obwód
· Dwie elektrody
· Katoda czynna
II. Metoda czteroelektrodowa
· Dwa obwody
· Cztery elektrody
· W obwodzie miejsca bolesnego – stawy
· Okolica wyjścia splotu do promieniowania bólu
· Metoda „krzyżowa”
Różnice między prądami
DIADYNAMICZNE
IZODYNAMICZNE
Dwie elektrody
Dwie lub cztery elektrody
Elektrody płaskie
DF, CP, LP, RS, MM, MF
CP, LP + zakres
Wywołują skurcz mięśni szkieletowych (RS, MM)
Nie wywołują skurczu mięśni szkieletowych
DF jako podkład
Tsuyka