Fizykoterapia - wykład 6 (prądy małej częstotliwości, diadynamiczne, izodynamiczne).docx

Prądy impulsowe

Prądy małej częstotliwości:

·         Poprawa stanu mięśnia

·         Profilaktyka – utrzymanie mięśni w stanie sprężystości i poprawienia ich tonusu (napięcia)

·         Terapia przeciwbólowej – poprawa ukrwienia i trofiki tkanek

Efekty biologiczne działania prądów impulsowych:

1.       Czuciowe

2.       Ruchowe

3.       Wegetatywne

Ad. 1

·         Wywołanie wrażeń przez pobudzenie mechanoreceptorów skóry (wibracji, mrowienie)

·         Hamowanie bólu („bramki kontrolnej”)

·         Modyfikacja lub hamowanie bólu przez stymulację wydzielania opioidów

·         Hamowanie bólu wskutek usuwania z uszkodzonych tkanek mediatorów bólu przez zwiększenie ukrwienia

·         Hamowanie bólu przez zmniejszenie napięcia mięśni

Ad. 2

·         Wywołanie skurczu mięśni szkieletowych

·         Wpływ na napięcie mięśni szkieletowych

·         Zwiększenie siły i wytrzymałości mięśni

·         Usprawnienie koordynacji mięśniowo – nerwowej

·         Czynnościowe usprawnianie stawów

·         Wywołanie zmęczenia mięśni

Ad. 3

·         Zwiększenie ukrwienia tkanek

·         Działanie troficzne

·         Zwiększenie metabolizmu

·         Korzystny wpływ na procesy regeneracji

·         Usprawnianie krążenia chłonki (pośrednio przez wpływ kurczących się mięśni na otaczające tkanki)

Rodzaje prądów małej częstotliwości:

·         Prądy diadynamiczne – działanie przeciwbólowe i stymulujące

·         Prąd Traberta (poprawa ukrwienia – działanie przeciwbólowe)

·         TENS – głównie terapia przeciwbólowa

·         Klasyczna stymulacja

Rodzaje włókien mięśniowych:

Włókna mięśniowe typu I (czerwone):

·         Powolne

·         Toniczne

·         Neuron ruchowy jest mały i cechuje się wolnym przewodzeniem

·         Czerpią energię głównie z tlenowej przemiany energii (glikogen i tłuszcze)

·         Kurczą się wolniej i słabiej

·         Rozwijają małą siłę i wolniej się męczą

·         Są bogato unaczynione

·         Angażowane są najczęściej przy czynnościach dnia codziennego oraz utrzymują prawidłową postawę ciała

·         Ulegają zanikowi w spoczynku

·         Są pobudzane w drugiej kolejności

Włókna mięśniowe typu II (białe):

·         Szybkie

·         Fazowa

·         Neuron ruchowy jest duży i cechuje się szybkim przewodnictwem

·         Energia z beztlenowej przemiany materii (glikogen)

·         Kurczą się szybko i rozwijają dużą siłę

·         Również jednak szybko ulegają zmęczeniu

PRĄDY DIADYNAMICZNE (DD)

Powstałe w wyniku prostowania prądu sinusoidalnie zmiennego o częstotliwości 50 Hz.

Składają się z dwóch komponentów:

·         Galwanicznego prądu stałego

·         Prądu sinusoidalnie zmiennego

Wynika z tego zależność nałożenia jednopołówkowego wyprostowanego prądu sinusoidalnego zmiennego.

Działanie biologiczne prądów DD:

·         Przeciwbólowe

·         Przeciwzapalne

·         Przeciwobrzękowe

·         Przekrwienne

·         Wywołują skurcze mięśni szkieletowych

Charakterystyka prądów DD:

DF (diphase fixe)

·         Dwufazowy, dwupołówkowy

·         Częstotliwość 100Hz

·         Czas trwania impulsu 10 ms (bez przerwy)

MF (monophase fixe)

·         Jednofazowy, jednopołówkowy wyprostowany prąd sinusoidalnie zmienny o częstotliwości 50 Hz

·         Czas trwania impulsów i przerwy między impulsami 10 ms

RS (rythme syncope)

·         Rytm synkopowy

·         Przerywany prąd MF

·         Czas przepływu prądu i czas trwania przerwy są sobie równe i wynoszą 1s

SP (courte periode)

·         Krótkie okresy, modulowany

·         Powstaje z okresowej zmiany prądów DF i MF, które płyną na przemian w czasie 1s

LP (longue periode)

·         Długie okresy, modulowany

·         Powstaje przez nałożenie na prąd MF analogicznego prądu modulowanego w fazie o 180 stopni

·         Część zmodulowana (część okresu modulacji) trwa 10s, a część niezmodulowana (przerwa) 5-6s

MM (monophase module)

·         Prąd MF modulowany w amplitudzie

·         Czas trwania modulacji 10s przerwa 10s

Działanie:

·         Działanie przeciwbólowe związane jest z uwalnianiem endorfin i enkefalin (DF, CP, LP).

·         Prądy diadynamiczne wykazują silne działanie Przekrwienne (powodują silne rozszerzenie naczyń krwionośnych). Ma to związek z pobudzaniem włókien nerwowych układu autonomicznego. (CP)

·         W prądzie MF wyraźnie zaznaczony efekt dynamogeniczny i jest on bardziej trwały.

·         Wzmożenie aktywności naczynioruchowej i lepsze ukrwienie tkanek – a tym samym usprawnienie procesów odżywiania przemiany materii tkanek, wykorzystujemy w leczeniu obrzęków pourazowych (CP, MF) oraz zaburzeń ukrwienia obwodowego (DF).

·         Prądy o częstotliwości 50 Hz powodują skurcz mm szkieletowych (RS, MM). wykorzystywane są do stymulacji.

·         Działanie dynamogeniczne RS wywołuje silne skurcze mięśni.

·         W prądzie LP efekt dynamogeniczny jest zmniejszony. Przyzwyczajenie nie występuje ponieważ zmienia się częstotliwość.

·         Następuje zmniejszenie napięcia mięśniowego (CP, LP)

·         Izometryczna gimnastyka mięśnia dająca w efekcie przekrwienie i obniżenie napięcia mięśniowego (CP, LP)

·         Poprawa trofiki

·         Sprzyja resorpcji w stanach pourazowych

Metodyka zabiegu prądami DD:

·         Elektrody dwie takiej samej wielkości węglowe, cynowe, cyrklowe

·         Działanie przeciwbólowe – katoda w miejscu bólu bądź w miejscu wyjścia splotu (czynna)

·         Działanie stymulujące – katoda dystalnie (czynna)

·         Obowiązuje bliskie ułożenie elektrod w stosunku do siebie

·         W leczeniu łączymy w jednym zabiegu prądy o podobnym działaniu

Nie obliczamy dawki prądu. Podajemy na odczucie pacjenta – działając przeciwbólowo lub do wywołania skurczu mięśni szkieletowych w działaniu stymulującym. Prąd DF stosujemy jako podkład przed podaniem innych prądów

Czas zabiegu:

·         W działaniu przeciwbólowym ok. 12 minut

·         W działaniu stymulującym ok. 10 minut (sugerując się pracą i zmęczeniem mięśnia)

PRĄDY IZODYNAMICZNE:

·         CP i LP

·         Zakresy czynnościowe:

1)      PM (predominase monophasa)

·         Silniejszy jednopołówkowy MF>DF

·         Przeciwbólowo, stany pourazowe przebiegające z obrzękiem

2)      ISO (isodynamic pysioloque)

·         Tzw. stan równowagi fizjologicznej MF=DF

·         Przeciwbólowe, zespoły bólowe, nerwobóle, zmieny zwyrodnieniowe, mięśniobóle

3)      PD (predominase diphasa)

·         Silniejszy dwupołówkowy MF<DF

·         Przeciwbólowo, rozluźniająco przy wzmożonym napięciu mięśni gładkich

Metodyka zabiegu:

I.                    Metoda dwuelektronowa:

·         Jeden obwód

·         Dwie elektrody

·         Katoda czynna

II.                  Metoda czteroelektrodowa

·         Dwa obwody

·         Cztery elektrody

·         W obwodzie miejsca bolesnego – stawy

·         Okolica wyjścia splotu do promieniowania bólu

·         Metoda „krzyżowa”

Różnice między prądami