Podręcznik OPL Format A-4.doc

160

WYŻSZA SZKOŁA OFICERSKA

im. gen. J. BEMA

WYDZIAŁ WOJSK RAKIETOWYCH I ARTYLERII

KATEDRA TAKTYKI

WSO - JB Wewn. 29/2001

płk dr Mieczysław KIELAR

POWSZECHNA OBRONA PRZECIWLOTNICZA

PODODDZIAŁÓW ARTYLERII W DZIAŁANIACH TAKTYCZNYCH

TORUŃ                                                                                             2001

              Opracowanie wydano w ramach dofinansowania przez Komitet Badań Naukowych (I Blok tematyczny zadań badawczych)

Recenzenci:

płk dr inż. Kazimierz KRAUZE

płk dr inż. Dionizy STASZAK

Redaktor wydania:

płk dr inż. Jerzy ROJEK

Skład komputerowy:

Paweł Bartczak

Korekta:

autorska

Wydawnictwo Naukowe WSO im. gen. J. Bema - Toruń

Druk: POW-10 nr. zam. 91 z dnia 28.06.2001 r.

Skład komputerowy: WNB-WSO im. gen. J. Bema

Papier offsetowy 80 g/m2

SPIS TREŚCI

WSTĘP

Charakter współczesnych działań powietrzno – lądowych, zwłaszcza stopień zagrożenia ze strony środków napadu powietrznego (ŚNP) działających z małych wysokości powoduje, że dowództwa Sił Zbrojnych wszystkich państw przywiązują dużą wagę do wzmocnienia obrony przeciwlotniczej wojsk, zwłaszcza wojsk lądowych. Ciągły, szczególnie zaś intensywny w ostatnim piętnastoleciu, rozwój technologiczny systemów obrony przeciwlotniczej wojsk doprowadził do tego, że przekształciły się one z systemów zabezpieczających cele działań bojowych wojsk lądowych w systemy warunkujące ich sukces we wszystkich formach działań operacyjnych. Przykładem tego przewartościowania był właśnie przebieg konfliktu zbrojnego w Zatoce Perskiej.

Obecnie najbardziej rozbudowanymi są systemy obrony przeciwlotniczej Rosji, Ukrainy, Białorusi, Stanów Zjednoczonych i Niemiec. Również inne państwa rozbudowują obronę przeciwlotniczą wojsk głównie lądowych, dostrzegając ich rolę we współczesnych działaniach wojennych, ze względu na wzrost zagrożeń powietrznych. Aby współczesne systemy obrony przeciwlotniczej były w pełni użyteczne powinny być w stanie skutecznie wykrywać ŚNP oddziaływujących głównie z małych i średnich wysokości, pod osłoną intensywnych zakłóceń radioelektronicznych.

Pomimo dużej skuteczności i niezawodności systemu obrony przeciwlotniczej żaden pododdział artylerii nie może w pełni uchronić się przed uderzeniami przeciwnika powietrznego. Każdy pododdział niezależnie od miejsca znajdowania się i wykonywanych zadań może być celem ŚNP, którym uda się przedrzeć przez system obrony przeciwlotniczej. W związku z tym organizacja i realizacja powszechnej obrony przeciwlotniczej w ramach zabezpieczenia bojowego jest konieczna w każdych warunkach w celu samoobrony przed uderzeniami z powietrza oraz zmniejszenia ewentualnych skutków tego ataku.

Kierownicza rola i odpowiedzialność za organizację przedsięwzięć powszechnej obrony przeciwlotniczej przypada każdemu dowódcy. Wykonywanie elementarnych postanowień wchodzących w skład powszechnej obrony przeciwlotniczej, a szczególnie czynności zmniejszających skutki uderzeń przeciwnika powietrznego powinno być nawykiem każdego żołnierza, zarówno w czasie szkolenia jak i na przyszłym polu walki.

W procesie samokształcenia oficerów, podchorążych, kadetów i elewów w zakresie lotnictwa wybranych państw NATO jak również powszechnej obrony przeciwlotniczej można zauważyć trudności w samodzielnym przygotowaniu się do zajęć. Trudności te wynikają z braku pomostu łączącego wiedzę teoretyczną - zdobytą w wyniku studiowania (uczenia się) - z tym co praktycznie należy wykonać ażeby zmniejszyć skutki ewentualnego napadu powietrznego.

Podręcznik opracowany jest z myślą o oficerach, podchorążych, kadetach i elewach WSO. Podręcznik poświęcono powszechnej obronie przeciwlotniczej w pododdziałach artylerii w działaniach taktycznych, z uwzględnieniem środków napadu powietrznego; zadania lotnictwa taktycznego i lotnictwa wojsk lądowych; podstawowych typów samolotów, śmigłowców wybranych państw NATO oraz ich przeznaczenie i dane taktyczno - techniczne jak również sposoby działania środków napadu powietrznego na obiekty pola walki.

Ponadto podręcznik obejmuje prowadzenie powszechnej obrony przeciwlotniczej w pododdziałach artylerii; rozpoznanie przestrzeni powietrznej i alarmowanie pododdziałów artylerii o zagrożeniu z powietrza; zwalczanie przeciwnika powietrznego z broni strzeleckiej i pokładowej; przedsięwzięcia zmniejszające skutki oddziaływania przeciwnika powietrznego oraz organizacji powszechnej obrony przeciwlotniczej pododdziałów. Opracowany podręcznik oprócz tematyki zawartej w programach kształcenia (studiów) obejmuje tematykę wychodzącą poza program obowiązkowy, z którą należy przynajmniej się zapoznać ażeby sprawnie organizować przedsięwzięcia powszechnej obrony przeciwlotniczej.

Propozycje do samokształcenia (uczenia się) podczas korzystania z podręcznika:

1.    Po uważnym przeczytaniu teoretycznej treści wybranego punktu rozdziału lub całego rozdziału lub całego rozdziału staraj się z pamięci odpowiedzieć na zamieszczone pytania.

2.    Jeśli masz trudności w odpowiedzi na odpowiednie pytanie, to przeczytaj ponownie odpowiednią partię materiału, po czym znów staraj na nie odpowiedzieć.

ROZDZIAŁ 1. ŚRODKI NAPADU POWIETRZNEGO

Do środków napadu powietrznego zalicza się wszystkie aparaty latające przeznaczone do wykonywania uderzeń na wojska i obiekty logistyczne oraz do zabezpieczenia działań bojowych wojsk lądowych i sił morskich.

ŚRODEK NAPADU POWIETRZNEGO (ŚNP) - to rakieta, samolot, śmigłowiec mający na swoim pokładzie środki rażenia lub rozpoznania przeznaczone do wykonania uderzeń na wojska lub obiekty albo ich rozpoznanie.

OBIEKT POWIETRZNY - jest to wykryty samolot, śmigłowiec, rakieta lub inny środek powietrzny przeciwnika lub własny bez stwierdzenia jego przynależności.

CEL POWIETRZNY - jest to obiekt powietrzny, rozpoznany jako środek latający przeciwnika oraz wszystkie nierozpoznane obiekty powietrzne działające poniżej ustalonej wysokości współdziałania z lotnictwem myśliwskim.

1.1. Podział i przeznaczenie poszczególnych rodzajów środków napadu powietrznego

Środki napadu powietrznego w zależności od konstrukcji, czynników lotu i charakteru działań dzielą się na:

A.   Aerodynamiczne aparaty latające:

a) pilotowane: samoloty i śmigłowce.

SAMOLOTY – w zależności od przeznaczenia bojowego, charakterystyk lotno-technicznych, charakteru bombardowania dzielą się na:

·     samoloty bombowe – przeznaczone do wykonywania uderzeń na wojska i inne obiekty bombami lotniczymi i rakietami typu „powietrze-ziemia” z głowicami jądrowymi i konwencjonalnymi. W zależności od promienia działania, samoloty bombowe dzielą się na ciężkie, średnie i lekkie. Do ciężkich zaliczamy samoloty bombowe dysponujące promieniem działania większym niż 5000 km, do średnich od 2500 do 5000 km i do lekkich do 2500 km. W zależności od przeznaczenia bojowego wszystkie samoloty bombowe dzielą się na strategiczne i taktyczne.

·     samoloty myśliwskie – w zależności od uzbrojenia i wyposażenia pokładowego dzielą się na: myśliwce taktyczne i samoloty myśliwskie obrony powietrznej. Myśliwce taktyczne są przeznaczone do zwalczania wojsk i obiektów logistycznych bombami lotniczymi, rakietami klasy „powietrze-ziemia” z głowicami jądrowymi i konwencjonalnymi oraz ogniem działek i karabinów maszynowych. Samoloty myśliwskie obrony powietrznej są wykorzystywane do ochrony wojsk i obiektów przed uderzeniem z powietrza.

·     samoloty rozpoznawcze – przeznaczone do prowadzenia rozpoznania powietrznego. W zależności od celów i głębokości rozpoznania powietrznego samoloty rozpoznawcze dzielą się na strategiczne i taktyczne.

·     samoloty pokładowe – bazują na lotniskowcach. Zaliczmy do nich samoloty szturmowe, samoloty myśliwskie i rozpoznawcze. Przeznaczone są do zwalczania celów morskich i naziemnych.

·     samoloty transportowe – przeznaczone do powietrznych przewozów wojsk i ładunków oraz wysadzania desantów powietrznych. W zależności od wagi przewożonych ładunków i zasięgu dzielą się na ciężkie, średnie i lekkie.

ŚMIGŁOWCE – wykorzystuje się do wykonywania różnych zadań z zakresu zabezpieczenia działań bojowych sił powietrznych, wojsk lądowych oraz sił morskich, a mianowicie do: zwalczania obiektów naziemnych i wojsk rakietami, a także ogniem broni pokładowej, prowadzenia rozpoznania, wysadzania desantów, przewozu ładun...