Gospodarka Mieniem Komunalnym
1 .Pojęcie, przedmiot i źródła gospodarki mieniem komunalnym (łączy się z pytaniem 2)
Definicja mienia została zawarta w art. 44 k.c. Zgodnie z tym przepisem mieniem jest własność i inne prawa majątkowe.
Zgodnie z tym przepisem mienie państwowe to własność i inne prawa majątkowe przysługujące Skarbowi Państwa i innym państwowym osobom prawnym. Przepis ten wskazuje, że mienie państwowe funkcjonuje- podobnie zresztą jak i inne kategorie mienia- przede wszystkim w aspekcie podmiotowym, w tym przypadku jako mienie Skarbu Państwa i innych państwowych osób prawnych.
Należy podkreślić, że wyodrębnienie własności komunalnej, a w szerszym ujęciu mienia komunalnego, jest konsekwencją wykonywania przez samorząd terytorialny zadań publicznych. Podstawą ustrojową wykonywania tych zadań jest art. 163 Konstytucji RP, zgodnie z którym samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne niezastrzeżone przez Konstytucję RP lub ustawy dla innych organów władz publicznych.
Pojęcie mienia występuje we wszystkich ustawach „samorządowych”(art. 43 u.s.g., art. 46 u.s.p. i art. 47 u.s.w.) W tym ujęciu mieniem są prawo własności i inne prawa majątkowe przysługujące jednostkom samorządu terytorialnego, wyposażoną w osobowość prawną. W takim znaczeniu pojęciem tym posługuje się również art. 165 Konstytucji RP, choć nie używa wprost pojęcia „mienie komunalne”. Cechą wspólną tych definicji jest rozumienie mienia komunalnego jako ogółu praw majątkowych przysługujących konkretnej jednostce samorządu terytorialnego. Ten ogół praw majątkowych składa się na pojęcie „majątek”.
Najogólniej rzecz ujmując, gospodarowanie mieniem to ogół czynności faktycznych i prawnych, które składać się będą na zarządzanie, dysponowanie i zajmowanie się mieniem w formach prawem niezabronionych- w odniesieniu do mienia prywatnego, oraz w formach prawem dopuszczalnych (przewidzianych)- w odniesieniu do mienia publicznego.
Do źródeł prawa o charakterze ponadkrajowym zaliczyć możemy Europejską Kartę Samorządu Lokalnego, która wyznacz podstawowe standardy funkcjonowania samorządności lokalnej, w tym także w zakresie ochrony samodzielności jednostek samorządu terytorialnego również w sferze majątkowej.
Podobną funkcję spełniają krajowe normy konstytucyjne. Konstytucja RP poświęca samorządowi terytorialnemu rozdział VII.
Spośród ustaw zwykłych na szczególną uwagę zasługują tzw. ustawy ustrojowe- ustawa o samorządzie gminnym,ustawa o samorządzie powiatowym i ustawa o samorządzie województwa. Ustawy te precyzuje określone w Konstytucji RP ramy prawne funkcjonowania poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego. W granicach zakreślonych w Konstytucji RP regulują również gospodarowanie przez te jednostki mieniem komunalnym.
Wśród ustaw zwykłych regulujących gospodarowanie mienie komunalnym szczególna rola przypada ustawie o gospodarce komunalnej. Ogólne ramy gospodarowania mieniem wyznacza również Kodeks Cywilny. Z kolei ram strukturalnych w gospodarowaniu mieniem komunalnym musimy poszukać w Kodeksie Spółek Handlowych. Bez sięgnięcia do tej systemowej regulacji prawnej niemożliwa jest analiza form gospodarowania mieniem komunalnym przewidzianych w przepisach szczególnych.
Nie można pominąć ustawodawstwa regulującego gospodarowanie poszczególnymi składnikami mienia komunalnego. W tym zakresie na szczególną uwagę zasługuję ustawa o gospodarce nieruchomościami, ale także ustawa o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa.
Mienie, wg ujęcia kodeksu cywilnego jest to własność oraz inne prawa majątkowe, czyli ogół aktywów danego podmiotu. Kodeks wyróżnia mienie państwowe, które przysługuje skarbowi państwa albo innym państwowym osobom prawnym.
Majątek – w prawie cywilnym oznacza aktywa i pasywa majątkowe. Do majątku mogą wchodzić długi (które są pasywami majątkowymi). Majątek stanowi podstawowy składnik działalności gospodarczej, jest to tzw. majątek produkcyjny. Majątek brutto pomniejszony o zobowiązania stanowi majątek netto.
3. Mienie komunalne a inne rodzaje mienia publicznego.
Mienie komunalne - zgodnie z ustawą o samorządzie terytorialnym, własność gminy (miasta) oraz inne prawa majątkowe należące do gminy (miasta), związków do których należy dana gmina (miasto) oraz mienie innych gminnych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw.
Mienie użytku publicznego - ruchomości, nieruchomości (rzeczy i miejsca) z których wszyscy mają prawo korzystać (drogi publiczne, rzeki, parki, biblioteki, muzea itp.). Mienie to jest regulowane przepisami prawa administracyjnego.
Mienie skarbowe - rzeczy i prawa majątkowe stanowiące źródło dochodów przeznaczonych na realizację zadań publicznych (na przykład pożytki z własności nieruchomości, działalności przedsiębiorstw, emisji papierów wartościowych). Mienie to podlega regułom prawa cywilnego.
Mienie administracyjne - mienie publiczne o wartości kapitałowej i użytkowej, które służy funkcjonowaniu m.in. instytucji oświaty, szkolnictwa, porządku publicznego, administracji czy bezpieczeństwa kraju.
Mienie publiczne - własność i inne prawa majątkowe przysługujące Skarbowi Państwa albo innym państwowym osobom prawnym (mienie państwowe). Obejmuje ono również mienie samorządowe, czyli własność i inne prawa majątkowe należące do poszczególnych gmin i ich związków oraz innych komunalnych osób prawnych lub nabyte przez powiat, województwo.
4. Sposoby nabycia mienia przez gminę.
Gminy zostały wyposażone w majątek na podstawie ustawy z 10 maja 1990r.- przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych. W ustawie tej dwa tryby przejęcia mienia państwowego przez gminy: z mocy prawa (ex lege) oraz w drodze aktu przekazania. Komunalizacja z mocy prawa dotyczyła majątku państwowego, należącego do rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego, przedsiębiorstw państwowych, dla których organy te pełniły funkcję organu założycielskiego, oraz zakładów i innych jednostek organizacyjnych podporządkowanych wspomnianym organom.
Nabycie mienia ex lege mogło nastąpić po wydaniu przez wojewodę decyzji w sprawie stwierdzenia nabycia mienia. Decyzja ta miała charakter deklaratoryjny, ale zawierała też element konstytutywny, ponieważ gmina może dysponować mieniem komunalnym dopiero wtedy, gdy decyzja wojewody stwierdzająca to nabycie jest ostateczna. Dopiero po wydaniu takiej decyzji gmina może zatem skutecznie powoływać się na swoje prawo i rozporządzać przejętym mieniem.
Gminy mogą również nabywać mienie wskutek przekazania w związku z utworzeniem lub zmianą granic. Przekazanie mienia następuje w drodze porozumienia zainteresowanych gmin, a w razie braku porozumienia- decyzją Prezesa Rady Ministrów, podjętą na wniosek minisra właściwego ds. administracji publicznej. Określone składniki mienia mogą też być gminie przekazane przez administrację rządową na zasadach określonych Radę Ministrów w drodze rozporządzenia.
Ustawa o samorządzie gminnym przewiduje także możliwość nabycia mienia komunalnego w wyniku własnej działalności gospodarczej oraz przez inne czynności prawne.
Pozostałe przypadki nabycia mienia komunalnego obejmują inne niż wynikające z art. 44 pkt 1-4 u.s.g. czynności prawne, a więc np. spadki, zapisy i darowizny na rzecz gmin, związków międzygminnych lub innych gminnych osób prawnych, a także inne, niż publiczne i prywatne czynności prawne, źródła dochodów, jak podatki i opłaty lokalne, subwencje, dotacje wpływy z samoopodatkowania się mieszkańców na cele publiczne.
5. Sposoby nabycia mienia przez powiaty.
Sposoby nabycia mienia przez powiat określa art. 47 u.s.p. Zgodnie z tym przepisem powiat nabywa mienie;
1. Na podstawie odrębnej ustawy, z zastrzeżeniem, że nie stanowi ono mienia jakiejkolwiek gminy,
2. Przez przekazanie w związku z utworzeniem lub zmianą granic powiatu; przekazanie mienia następuje w drodze porozumienia zainteresowanych powiatów, a w razie braku porozumienia- decyzją prezesa Rady Ministrów, podjętą na wniosek ministra właściwego ds. administracji publicznej.
3. W wyniku przejęcia od Skarbu Państwa na podstawie porozumienia, z wyłączeniem mienia przeznaczonego na zaspokojenie roszczeń reprywatyzacyjnych oraz realizację programu powszechnego uwłaszczenia,
4. Przez inne czynności prawne,
5. W innych przypadkach określonych odrębnymi przepisami.
Ustawa z 13 października 1998 r. – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administracje publiczną, wprowadza dwa tryby nabycia mienia przez powiat- z mocy prawa oraz w drodze aktu przekazania.
Z mocy prawa powiaty przejęły mienie Skarbu Państwa będące władaniu instytucji państwowych jednostek organizacyjnych. Nabycie mienia w tym trybie stwierdzał wojewoda w drodze decyzji (deklaratoryjnej). Mieniem właściwych powiatów stało się także z mocy prawa m.in. mienie miejskich stref usług publicznych.
Drugi tryb przekazywania powiatom mienia Skarbu Państwa będącego we władaniu państwowych osób prawnych, a służącego do wykonywania zadań powiatu. Przekazanie takie może nastąpić na wniosek zarządu powiatu, w drodze decyzji (konstytutywnej) wojewody. Nabycie przez powiat przekazanego mienia Skarbu Państwa oraz mienia Skarbu Państwa będącego we władaniu państwowych osób prawnych następuje wraz z obciążeniami, które ujawnia się w drodze decyzji o przekazaniu.
Przekazanie powiatowi mienia Skarbu Państwa oraz mienia Skarbu Państwa będącego we władaniu państwowych osób prawnych jest nieodpłatne oraz wolne od podatków i opłat. Ostateczna decyzja o przekazaniu powiatowi praw, które są lub mogą być ujawnione w księdze wieczystej, stanowi podstawę do wpisu w księdze wieczystej. Postępowanie w przedmiocie wpisu jest wolne od opłat sądowych.
Do postępowania w sprawie przekazania mienia w drodze decyzji stosuje się przepisy KPA, a organem odwoławczym od decyzji wojewody jest minister właściwy do spraw Skarbu Państwa.
Tryb przekazywania mienia przez Skarb Państwa powiatom został określony w rozporządzeniu Rady Ministrów z 2 lutego 1999r. w sprawie trybu przekazywania mienia przez Skarb Państwa powiatom i miastom na prawach powiatu oraz określenia kategorii mienia wyłączonego z przekazywania. Rozporządzenie określa tryb przekazywania mienia nabywanego z mocy prawa, na wniosek powiatu ( w drodze decyzji wojewody) oraz w drodze porozumienia. Przez przekazywanie mienia należy rozumieć przekazanie praw do nieruchomości i ruchomości, należności i zobowiązań przekazywanych instytucji i jednostek oraz dokumentację instytucji lub jednostki.
Innym sposobem nabycia mienia przez powiat jest przejęcie mienia od Skarbu Państwa na podstawie porozumienia. Podobnie jak gmina, powiat może także nabyć mienie przez przekazanie w związku z utworzeniem lub zmianą granic.
6.Sposoby nabycia mienia przez województwo.
Mieniem województwa jest własność i inne prawa majątkowe nabyte przez województwo lub inne wojewódzkie osoby prawne.
Wojewódzkimi osobami prawnymi, poza województwem, są samorządowe jednostki organizacyjne, którym ustawy przyznają wprost taki status, oraz te osoby prawne, które mogą być tworzone na podstawie odrębnych ustaw wyłącznie przez województwo.
Województwo jest w stosunkach cywilnoprawnych podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia województwa nienależącego do innych wojewódzkich osób prawnych.
Nabycie mienia województwa następuje na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym i innych ustawach, a także w drodze przekazania mienia Skarbu Państwa oraz mienia Skarbu Państwa będącego we władaniu państwowych osób prawnych na zasadach określonych w niniejszej ustawie.
Przekazanie województwu mienia Skarbu Państwa oraz mienia Skarbu Państwa będącego we władaniu państwowych osób prawnych, służącego realizacji zadań województwa, następuje na podstawie decyzji administracyjnej wojewody wydawanej z urzędu.
Organem odwoławczym od decyzji, jest minister właściwy do spraw Skarbu Państwa.
Nabycie mienia jest nieodpłatne i następuje z dniem, w którym decyzja o jego przekazaniu stała się ostateczna.
Przekazanie województwu mienia Skarbu Państwa oraz mienia Skarbu Państwa będącego we władaniu państwowych osób prawnych, służącego wykonywaniu zadań gospodarczych przekraczających zakres użyteczności publicznej, może nastąpić na wniosek zarządu województwa, jeżeli mienie to służyć ma realizacji strategii rozwoju województwa i regionalnych programów operacyjnych, z wyłączeniem mienia przeznaczonego na zaspokojenie roszczeń reprywatyzacyjnych oraz realizację programu powszechnego uwłaszczenia.
Przekazanie mienia następuje nieodpłatnie, w trybie właściwym dla przenoszenia nabywanych praw, z tym, że przekazanie własności i innych praw do rzeczy następuje na podstawie ostatecznej decyzji ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa.
Odmowa przekazania mienia, następuje w drodze ostatecznej decyzji ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa.
Nabycie przekazywanego mienia Skarbu Państwa oraz mienia Skarbu Państwa będącego we władaniu państwowych osób prawnych następuje wraz z obciążeniami, które powinny być ujawnione w decyzji o przekazaniu. Ujawnienie obciążeń nie narusza praw osób trzecich.
Przekazanie mienia Skarbu Państwa oraz mienia Skarbu Państwa będącego we władaniu państwowych osób prawnych województwu jest wolne od podatków i opłat. Ostateczna decyzja o przekazaniu województwu praw, które są lub mogą być ujawnione w księdze wieczystej, stanowi podstawę wpisu w księdze. Postępowanie w przedmiocie wpisu jest wolne od opłat sądowych. Prawa majątkowe województwa, nienależące do innych wojewódzkich osób prawnych, wykonuje zarząd województwa.
Kierownicy wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej działają jednoosobowo na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez zarząd województwa.
Do czynności przekraczających zakres pełnomocnictwa wymagana jest zgoda, w formie uchwały, zarządu województwa.
Oświadczenia woli w imieniu województwa składa marszałek województwa wraz z członkiem zarządu województwa, chyba, że statut województwa stanowi inaczej.
Sejmik województwa może udzielić marszałkowi upoważnienia do składania jednoosobowo oświadczeń woli, innych niż przewidywane w statucie województwa.
Czynność prawna, z której wynika zobowiązanie pieniężne, wymaga do jej skuteczności kontrasygnaty głównego księgowego budżetu województwa lub osoby przez niego upoważnionej.
Główny księgowy budżetu województwa, który odmówi kontrasygnaty, dokonuje jej jednak na pisemne polecenie marszałka województwa, informując równocześnie o tym sejmik województwa oraz regionalną izbę obrachunkową.
Zarząd województwa może upoważnić pracowników urzędu marszałkowskiego do składania oświadczeń woli związanych z prowadzeniem bieżącej działalności województwa.
Wojewódzkie osoby prawne samodzielnie decydują, w granicach ustaw, o sposobie wykonywania należących do nich praw majątkowych, z tym, że nieodpłatne rozporządzenie mieniem oraz zbycie:
-nieruchomości służącej do powszechnego użytku lub bezpośredniego zaspokajania potrzeb publicznych,
-przedmiotów posiadających szczególną wartość naukową, historyczną, kulturalną lub przyrodniczą
- wymaga zgody, w formie uchwały, zarządu województwa.
7. Nabywanie mienia przez jednostki organizacyjne gminy, powiatu i województwa nieposiadające osobowości prawnej.
Zakład budżetowy
Działalność tylko w sferze użyteczności publicznej- odpłatnie wykonuje wyodrębnione zadania
- pokrywa koszty swej działalności z przychodów własnych (ewentualnie z dotacji przedmiotowych, celowych w łącznej wysokości nieprzekraczającej 50 % wydatków, jest też możliwość otrzymania dotacji inwestycyjnych z funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności UE)
- nie ma osobowości prawnej działa w granicach pełnomocnictwa udzielonego prze j.s.t. (to ona ponosi odpowiedzialność)
- sprawuje zarząd nad powierzonym mieniem, ale właścicielem mienia jest j.s.t.
- organy stanowiące j.s.t. mogą powoływać, likwidować lub przekształcać komunalne zakłady budżetowe w drodze uchwały
- uchwała określa, w jakim stopniu zakład przejmuje należności i zobowiązania przekształconego przedsiębiorstwa lub (nowopowstałe) przyznanie zakładowi dotacji na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe
- sporządza roczny plan finansowy
- nadwyżki oddaje do budżetu j.s.t. a niedobory uzupełniane są dotacjami (efekt to obniżona aktywność w pozyskiwaniu wyższych niż określone w planie dochodów)
- kierownika zatrudnia organ wykonawczy j.s.t, powierzonym mieniem zarządza jednoosobowo na podst. upoważnienia wójta
- kierownik działa w zakresie udzielonego pełnomocnictwa
- likwidacja, – gdy osiągnięte dochody własne nie starczają na pokrycie własnej działalności, można zlikwidować definitywnie, przekształcić w jednostkę budżetową, przekształcić w spółkę
Jednostka budżetowa
- pokrywa swoje wydatki bezpośrednio z budżetu j.s.t., a pobrane dochody odprowadza na rachunek tego budżetu
- tworzenie łącznie przekształcanie likwidacja należą do kompetencji organu stanowiącego j.s.t
- nie ma osobowości prawnej i zdolności sądowej, korzysta z osobowości prawnej j.s.t.
- zarządza a nie jest właścicielem mienia j.s.t.
- nie jest wskazana jako forma prowadzenie działalności gospodarczej, ze względu na zależność od j.s.t. w tej formie tworzy się np. szkoły, przedszkola, komunikacja lokalna, cmentarze
Gospodarstwo pomocnicze
- działalność uboczna lub cześć działalności pdst. Jednostki budżetowej (np. gospodarstwo pomocnicze przy starostwie powiatowym wykonujące odpłatnie wypisy wyrysy mapki z ewidencji gruntów)
- pokrywa koszty swojej działalności z uzyskiwanych przychodów własnych a z budżetem macierzystej jednostki rozlicza się metoda wynikową (netto – odprowadza połowę zysku)
- nie jest samodzielnym podmiotem może działać jedynie przy danej jednostce macierzystej
- tworzy go kierownik macierzystej jednostki budżetowej (np. starosta)
- na czele g.p. stoi jego kierownik działając na postawie upoważnienia kierownika jednostki macierzystej
- nie posiada osobowości prawnej
- w przypadku likwidacji należności i zobowiązania przejmuje macierzysta jednostka budżetowa
Prowadzenie działalności w formach prawno-organizacyjnych przewidzianych ustawa o finansach publicznych jest korzystne ze względu na gwarancje wpływu organów j.s.t. na realizację ich zadań, jednak ekonomicznie jest zupełnie nie opłacalne(nastawione na zaspokajanie potrzeb publicznych a nie osiąganie zysku)
8. Reprezentacja w zakresie gospodarowania mieniem j.s.t.
Zasady reprezentacji j.s.t w zakresie gospodarowania mieniem wiążą się z zasadami reprezentacji Skarbu Państwa w sprawach gospodarowania mieniem państwowym. Starosta jest jednocześnie przewodniczącym zarządu powiatu oraz organem reprezentującym Skarb Państwa.
Zasady reprezentacji j.s.t.
Gmina, powiat i województwo mają osobowość prawną. Jako osoby prawne j.s.t działają przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie.
Do zakresu gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Są to zadania własne i zlecone przez przepisy ustaw, porozumienia z organami administracji rządowej oraz organami powiatu i województwa. Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, m.in. sprawy gospodarki nieruchomościami. Organami gminy jako osoby prawnej są: rada gminy – organ stanowiący i kontrolny oraz wójt ( burmistrz, prezydent miasta) – organ wykonawczy.
Powiat wykonuje określone ustawami zadania publ. O charakterze ponadgminnym, również w zakresie gospodarki mieniem, w szczególności w zakresie gospodarki nieruchomościami oraz geodezji, kartografii oraz katastru. Wykonuje te zadania jako własne lub zlecone. Organami powiatu są rada powiatu jako organ stanowiący i kontrolny oraz zarząd powiatu jako organ wykonawczy.
Samorząd wojewódzki wykonuje zadania o charakterze wojewódzkim, dotyczące gospodarki mieniem ( wśród nich brak gospodarki nieruchomościami, a jedynie sprawy z zakresu zagospodarowania przestrzennego). Województwo wykonuje zadania własne oraz zadania z zakresu administracji rządowej i organizacji przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów nałożone ustawami. Organami województwa są sejmik województwa – organ stanowiący i kontrolny oraz zarząd województwa – organ wykonawczy.
Gmina, powiat i województwo jako osoby prawne mają zdolność sądową – mogą występować w procesie jako strony, być uczestnikami postępowania nieprocesowego, interwenientami ubocznymi i podmiotami postępowania zabezpieczającymi i egzekucyjnymi. Mogą dokonywać również czynności materialno prawnych, działając przez swoje organy.
Organem wykonawczym gminy jest wójt ( burmistrz, prezydent miasta), powiatu i województwa – ich zarządy. W mieście na prawach powiatu organem wykonawczym jest prezydent miasta. W szczególności do zadań tych organów należy gospodarowanie mieniem gminnym, powiatu i województwa. Organami reprezentującymi j.s.t w sprawach gospodarki nieruchomościami są ich organy wykonawcze, jeżeli z przepisów ustawy o gosp. Nieruchomościami lub innych ustaw nie wynika nic innego. Organy te reprezentują j.s.t w sprawach gospodarowania nieruchomościami wchodzącymi w skład zasobu nieruchomości gminy, powiatu, województwa. Są one właściwe do ich reprezentowania we wszelkich czynnościach podejmowanych w ich interesie i na ich rzecz.
Zadania organów wykonawczych związane z reprezentacją j.s. t polegają, w szczególności na dokonywaniu materialno prawnych czynności nabywania nieruchomości, z wyłączeniem przypadków nabycia nieruchomości do zasobów gminnych, powiatowych i wojewódzkich – zbywania, wydzierżawiania, wynajmowania i użyczania nieruchomości wchodzących w skład zasobów nieruchomości j.s.t. Dotyczy to uprawnienie kierowników samorządowych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowość prawnej do nabycia na rzecz odpowiednich jednostek prawa własności oraz użytkowania wieczystego nieruchomości. Zbywanie i nabywanie nieruchomości obejmuje 3 grupy czynności:
1)czynności na podstawie, których następuje przeniesienie własności nieruchomości lub przeniesienie prawa użytkowania wieczystego w drodze umowy sprzedaży, darowizny, zamiany, wniesienia do spółki albo oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste.
2)podejmowanie czynności procesowych w postępowaniu sadowym, w szczególności w sprawach dot. własności lub innych praw rzeczowych na nieruchomości, o zapłatę należności za korzystanie z nieruchomości, o roszczenia ze stosunku najmu, dzierżawy lub użyczenia, o stwierdzenie nabycia spadku, o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie oraz wpis w księdze wieczystej.
Ponadto czynności gospodarowania mieniem zasoby gminy to również czynności ze sfery cywilnoprawnej ( pojecie reprezentacji się do tego odnosi): przygotowanie opracowań geodezyjno –prawnych i projektowych, dokonywanie podziałów oraz scaleń i podziałów nieruchomości, wyposażenie nieruchomości w niezbędne urządzenia infrastruktury technicznej. Podziały i scalania SA przypisane wyłącznie gminom.
Oświadczenia woli w imieniu gminy w zakresie zarządu mieniem składa jednoosobowo wójt (burmistrz, prezydent) albo działający na odstawie jego upoważnienia zastępca wójta samodzielnie albo wraz z inna upoważnioną przez wójta osobą. Ustawowych reguł reprezentacji nie mogą zmienić postanowienia statutu. Pełnomocnictwo udzielane zastępcy wójta będzie oceniane w kategoriach prawa cywilnego – reprezentacja dotyczy działania w sferze cywilnoprawnej. Może to być pełnomocnictwo ogólne do czynności zwykłego zarządu, jak i pełnomocnictwo rodzajowe lub szczególne do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu. Wybór pełnomocnictwa będzie miał wpływ na ocenę ważności dokonanej czynności prawnej. Przepisy ustawy o samorządzie gminnym nie wyłączają możliwości złożenia oświadczenia woli w imieniu gminy w zakresie zarządu mieniem przez pełnomocnika gminy ustanowionego oświadczeniem woli osób tworzących organ.
Jeżeli czynność prawna może spowodować powstanie zobowiązań pieniężnych, do jej skuteczności potrzebna jest kontrasygnata skarbnika gminy ( głównego księgowego budżetu) lub osoby przez niego upoważnionej. Oświadczenia woli w sprawach majątkowych w imieniu powiatu składa 2 członków zarządu lub 1 członek zarządu i osoba upoważniona przez zarząd. Jeżeli czynność prawna może spowodować powstanie zobowiązań majątkowych, do jej skuteczności potrzebna jest kontrasygnata skarbnika powiatu.
Oświadczenia wili w imieniu województwa składa marszałek województwa wraz z członkiem zarządu województwa, jeżeli statut nie stanowi inaczej. Sejmik województwa może udzielić marszałkowi województwa upoważnienia do składania jednoosobowo oświadczeń woli. Czynność prawna, z której wynikają zobowiązania pieniężne, wymaga do jej skuteczności kontrasygnaty głównego księgowego budżetu województwa.
Reprezentowanie j.s.t przez ich organy wykonawcze doznaje pewnych ograniczeń wynikających z kompetencji organów stanowiących, którymi są: rada gminy, powiatu ( rada miasta na prawach powiatu) i sejmiku województwa.
Ustawy ustrojowe przewidują możliwość tworzenia gminnych, powiatowych i wojewódzkich osób prawnych. Są to związki międzygminne oraz związki powiatów tworzone w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych. Nie ma związków województw.
Organami związków międzygminnych i powiatowych są: zgromadzenie – organ stanowiący i kontrolny i zarząd – organ wykonawczy. Zasady reprezentacji związku określa statut związku. Samorządowymi osobami prawnymi są również stowarzyszania gmin oraz stowarzyszenia gmin z powiatami i województwami, stowarzyszenia powiatów i województw. Zasady reprezentacji również określa statut. Przykładami samorządowych osób prawnych są także jednoosobowe spółki kapitałowe j.s.t. Zasady ich reprezentacji określa umowa lub statut, a w braku stosownych postanowień określają je przepisy kodeksu spółek handlowych. Na wszystkich 3 szczeblach samorządu funkcjonują również jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej. Kierownicy jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej działają jednoosobowo na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez organ uprawniony do reprezentacji j.st.
9.Zasady reprezentacji Skarbu Państwa
Skarb Państwa jest szczególną państwową osobą prawną. Osobowość prawną uzyskał na podst. przepisów kodeksu cywilnego. Nie ma organów, ustawy ustrojowej, statutu ani siedziby. Będąc substratem państwa jest jednolita i scaloną instytucją stanowiącą 1 podmiot. W stosunkach cywilnoprawnych jest podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia państwowego nienależącego do innych państwach osób prawnych. Własność i inne prawa majątkowe, stanowiące mienie państwowe przysługują Skarbowi Państwa albo innym państwowym osobom prawnym. Swoje zadania społeczne i gospodarcze wykonuje za pomocą jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej. Każda czynność cywilnoprawna państwowej jednostki organizacyjnej jest czynnością Skarbu Państwa, – bo działają na rzecz SP.
Organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gos...
Aguuul6