12_213302_ekolog.doc

Ekolog

(213302)

Specjaliści

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez
pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych

Ekolog (213302)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie może być dokonane za podaniem źródła

ISBN               978-83-7951-000-9 (całość)

ISBN              978-83-7951-012-2 (12)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. (22) 237-00-00, fax (22) 237-00-99

e-mail: sekretariat@crzl.gov.pl    http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Państwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax (48) 364-47-65

e-mail: instytut@itee.radom.pl                  http://www.itee.radom.pl

Spis treści

1.              Dane identyfikacyjne zawodu                             4

1.1.              Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfikacjach                            4

1.2.              Notka metodologiczna i autorzy                            4

2.              Opis zawodu                            5

2.1.               Synteza zawodu                             5

2.2.               Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary występowania zawodu                             5             

2.3.               Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narzędzia pracy,
zagrożenia, organizacja pracy)                             6

2.4.               Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu                             6

2.5.               Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie                            7

2.6.               Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzania/walidacji kompetencji                            7

2.7.               Zadania zawodowe                            7

2.8.               Wykaz kompetencji zawodowych                            8

2.9.              Relacje między kompetencjami zawodowymi a poziomem
kwalifikacji w ERK/PRK                            8

3.              Opis kompetencji zawodowych                             9

3.1.               Prowadzenie badań w dziedzinie ekologii Kz1                             9

3.2.               Planowanie i realizowanie działań proekologicznych Kz2                             11

3.3.               Wykonywanie ekspertyz i doradztwa ekologicznego oraz
obsługi środowiskowej Kz3                             13

3.4.               Kompetencje społeczne KzS                             14

4.              Profil kompetencji kluczowych                             15

5.              Słownik                            16

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu
w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (KZiS 2010):

213302 Ekolog

Grupa wielka 2 – Specjaliści (w Międzynarodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – poziom 7).

Grupa elementarna 2133 – Specjaliści do spraw ochrony środowiska
(w Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie 2133 Environmental protection professionals).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

Sekcja M. Działalność Profesjonalna, Naukowa i Techniczna; Dział 74. Pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna; Grupa 74.9. Pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, gdzie indziej niesklasyfikowana.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie: analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe) oraz głównie wyników badań analitycznych na 20 stanowiskach pracy w 8 przedsiębiorstwach (średnie – 3, małe − 3, mikro − 2, w tym produkcyjno-handlowe − 1, usługowe − 2, administracyjne – 4, organizacja pozarządowa – 1), przeprowadzonych
w lutym i marcu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

·       Edyta Nowicka – Nadleśnictwo Zwoleń w Miodnem Leśniczówce,

·       Teresa Czech – Centrum Edukacji Ekologicznej w Radomiu,

·       Dorota Zawadzka – Instytut Nauk Leśnych Uniwersytetu Łódzkiego, Komitet Ochrony Orłów w Olsztynie,

·       Jolanta Religa – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB w Radomiu.

Ewaluatorzy:

·       Małgorzata Mickiewicz – Kampinoski Park Narodowy w Izabelinie,

·       Lidia Skórzak – FAMED ŻYWIEC Sp. z o.o. w Żywcu.

Recenzenci:

·       Anna Kalinowska – Uniwersyteckie Centrum Badań nad Środowiskiem Przyrodniczym, Uniwersytet Warszawski,

·       Elżbieta Sałata – Uniwersytet Techniczno-Humanistyczny w Radomiu.

Komisja Branżowa (zatwierdzająca):

·       Piotr Kubiak (przewodniczący) – Zrzeszenie Ekspertów Ekologii w Katowicach,

·       Grzegorz Ścibisz – Stowarzyszenie Klub Polskie Forum ISO 14 000 w Warszawie,

·       Grzegorz Chocian – przedstawiciel pracodawców, EKOTON Sp. z o.o. w Białymstoku,

·       Norbert Kusiak – Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych w Warszawie,

·       Wojciech Jabłoński – Związek Pracodawców Warszawy i Mazowsza w Warszawie.

Data zatwierdzenia:

·       25.09.2013 r.

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Ekolog bada środowisko przyrodnicze, wskazuje zagrożenia, działa na rzecz ochrony przyrody i zrównoważonego rozwoju.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,
obszary występowania zawodu

Ekolog jest zawodem złożonym, skupiającym zadania o charakterze badawczym, ekspercko-doradczym, społecznym. Celem pracy ekologa jest praktyczne wykorzystanie wiedzy, w szczególności ekologicznej, dla wdrażania zasad zrównoważonego rozwoju. Ekolog bada stan środowiska przyrodniczego, wzajemne zależności między organizmami oraz między organizmami a otaczającym je środowiskiem. Oceniając wpływ człowieka na środowisko, ekolog rozpoznaje i prognozuje szczególnie zjawiska negatywne. W przypadkach inwestycji o negatywnym oddziaływaniu na środowisko, zadaniem ekologa jest przygotowanie i wdrażanie działań dotyczących ochrony przyrody oraz przywracających równowagę przyrodniczą (projekty kompensacji przyrodniczych). Ekolog reaguje w przypadkach łamania przepisów dotyczących ochrony środowiska i ochrony przyrody, włącznie z wnioskowaniem o zmiany w obowiązującym prawie. Do zadań ekologa należy również opracowywanie projektów i wdrażanie działań prośrodowiskowych, w tym edukacyjnych i kampanii społecznych. Ekolog jest inicjatorem działań proekologicznych, często aktywizuje w tym celu społeczność lokalną. Efektem pracy ekologa są wyniki badań, ekspertyzy i raporty przyrodnicze oraz środowiskowe, opinie w zakresie wpływu na środowisko przyrodnicze bieżących i planowanych inwestycji, technologii, urządzeń. Przyjmują one często formę publikacji naukowych i popularyzacyjnych.

2.3. Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy)

Ekolog pracuje w biurze, w laboratorium i w terenie. Może pracować na stanowisku samodzielnym oraz w zespole, często współpracuje ze specjalistami innych dziedzin. Typowe miejsca pracy to: parki narodowe i krajobrazowe, jednostki organizacyjne Lasów Państwowych, ekologiczne organizacje pozarządowe, instytucje naukowe i uczelnie oraz inne placówki oświatowe o profilu przyrodniczym, jednostki samorządu i organy państwa zajmujące się ochroną środowiska, służby oceniające stopień zanieczyszczenia środowiska, firmy wykonujące ekspertyzy i doradztwo ekologiczne oraz obsługę przedsiębiorstw w zakresie zobowiązań dotyczących ochrony środowiska i ochrony przyrody. Rosnące znaczenie zasad zrównoważonego rozwoju powoduje, że ekolog może znaleźć zatrudnienie w przedsiębiorstwach produkcyjnych i usługowych w wielu branżach. Ekolog posługuje się komputerem, specjalistyczną aparaturą badawczą i laboratoryjną do badań środowiskowych, oprogramowaniem informatycznym umożliwiającym gromadzenie i przetwarzanie danych. W terenie wykorzystuje samochód, aparat fotograficzny, odbiornik GPS, odtwarzacz dźwięku, lornetkę i inny sprzęt specjalistyczny związany ze specyfiką wykonywanych zadań oraz mapy, zdjęcia lotnicze i satelitarne. Charakter pracy wymaga częstych wyjazdów służbowych. Czas pracy może być normowany lub nienormowany.

2.4.              Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,
w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Ekolog powinien interesować się zjawiskami przyrodniczymi, mieć umiejętność ich obserwowania, zamiłowanie do kontaktu z naturą, a także szacunek dla niej. Powinien być obiektywny i wiarygodny w swoich działaniach oraz wypowiedziach, posiadać umiejętność aktywizowania ludzi. Ważne jest, aby ekolog był samodzielny, umiał szybko i odpowiedzialnie podejmować decyzje, posiadał zdolności komunikacyjne i organizacyjne oraz umiejętność pracy zespołowej. Konieczność angażowania się w rozwiązywanie zagadnień kontrowersyjnych oraz sytuacji konfliktowych wymaga umiejętności argumentacji i mediacji, odporności na stres, wysokiej kultury osobistej. Praca w terenie wymaga sprawności fizycznej, cierpliwości, koncentracji. Specyfika zawodu ekologa, jako badacza wymaga metodycznego podejścia do pracy, dobrej pamięci, dokładności, systematyczności, analizowania i wnioskowania, umiejętności posługiwania się literaturą fachową oraz czytania i interpretowania przepisów prawa.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia
pracy w zawodzie

Zawód ekologa wymaga wykształcenia wyższego drugiego stopnia w dziedzinie nauk przyrodniczych. Preferowane są kierunki biologia i ochrona środowiska oraz kierunki im pokrewne. Popularnym sposobem zdobycia pierwszego doświadczenia zawodowego dla ekologa jest wolontariat lub członkostwo w organizacji pozarządowej zajmującej się ekologią. Ze względu na ponadnarodowy wymiar problemów dotyczących ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju, ekolog powinien posługiwać się językami obcymi, szczególnie w zakresie terminologii fachowej. Wskazane jest posiadanie prawa jazdy.

2.6. Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzania/
/walidacji kompetencji

Praca w zawodzie ekologa wymaga wiedzy interdyscyplinarnej. W zależności od miejsca pracy, indywidualnych predyspozycji i zainteresowań, ekolog może specjalizować się w wybranej dziedzinie, a także rozwijać swoje kompetencje w kierunkach: organizacja i zarządzanie (możliwość awansu na stanowiska kierownicze); edukacja nieformalna (praca w ośrodkach edukacji ekologicznej); społecznych i psychologicznych aspektów działalności (mediacje, aktywizacja społeczności lokalnych) oraz metodologii badań (specjalizacja w badaniach wybranych elementów środowiska przyrodniczego). Cennym uzupełnieniem kompetencji ekologa (niekiedy niezbędnym) są wiedza i ...