145_513201_barista.doc

Barista

(513201)

Pracownicy usług i sprzedawcy

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez
pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych

Barista (513201)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie może być dokonane za podaniem źródła

ISBN               978-83-7951-000-9 (całość)

ISBN              978-83-7951-145-7 (145)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. (22) 237-00-00, fax (22) 237-00-99

e-mail: sekretariat@crzl.gov.pl    http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Państwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax (48) 364-47-65

e-mail: instytut@itee.radom.pl                  http://www.itee.radom.pl

Spis treści

1.              Dane identyfikacyjne zawodu                             4             

1.1.              Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfikacjach                            4

1.2.              Notka metodologiczna i autorzy                            4

2.              Opis zawodu                            6

2.1.               Synteza zawodu                             6

2.2.               Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary występowania zawodu                             6

2.3.               Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy)                             6

2.4.               Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu                             7

2.5.               Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie                            7

2.6.               Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzenia/wali-dacji kompetencji                            8

2.7.               Zadania zawodowe                            8

2.8.               Wykaz kompetencji zawodowych                            9

2.9.              Relacje między kompetencjami zawodowymi a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK                            9

3.              Opis kompetencji zawodowych                             10

3.1.              Doradzanie i obsługiwanie gości lokalu (kawiarni, baru kawowego) Kz1                             10

3.2.              Przygotowywanie produktów kawowych zgodnie ze standardami i indywidualnymi oczekiwaniami gościa Kz2                             11

3.3.              Kompetencje społeczne KzS                             12

4.               Profil kompetencji kluczowych                             13

5.              Słownik                             14

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu
w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (KZiS 2010):

513201 Barista

Grupa wielka 5 – Pracownicy usług i sprzedawcy (w Międzynarodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – poziom 3).

Grupa elementarna 5132 – Barmani (w Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie 5132 Bartenders).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

Sekcja I. Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi, Dział 56. Działalność usługowa związana z wyżywieniem, Dział 56.3. Przygotowywanie i podawanie napojów.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie: analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe) oraz głównie wyników badań analitycznych na 19 stanowiskach pracy w 12 przedsiębiorstwach (duże – 1, średnie – 2, małe – 9, wszystkie o charakterze handlowo-usługowym), przeprowadzonych w marcu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

·       Ewa Pozarzycka – Creative Retail Enterprises w Warszawie,

·       Sylwia Bochowicz – własna działalność gospodarcza (szkolenia baristyczne) w Warszawie,

·       Radosław Darnowski – Quba cafe serwis w Łodzi,

·       Małgorzata Statkiewicz – Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie.

Ewaluatorzy:

·       Rafał Adamek – Combi Co Sp. z o.o. w Gliwicach,

·       Grażyna Motylińska – Gimnazjum im. Unii Europejskiej w Dobrej oraz Prywatne Liceum Ogólnokształcące w Nowogardzie.

Recenzenci:

·       Marcin Rusnarczyk – Strauss Cafe Poland Sp. z o.o. we Wrocławiu,

·       Karolina Mądry – PPHU Magrama w Szczecinie.

Komisja Branżowa (zatwierdzająca):

·       Joanna Spiechowicz (przewodnicząca) – Izba Rzemieślnicza Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Szczecinie,

·       Artur Porada – NSZZ „Solidarność” w Kamieniu Pomorskim,

·       Filip Bartelak – przedstawiciel pracodawców, Coffee Proficiency w Krakowie.

Data zatwierdzenia:

·       08.10.2013 r.

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Barista wybiera, parzy i serwuje kawę oraz sporządza napoje kawowe.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,
obszary występowania zawodu

Barista jest zawodem o charakterze produkcyjnym, usługowym oraz artystycznym. Celem pracy baristy jest parzenie i podawanie kawy oraz sporządzanie napojów kawowych. Barista dobiera właściwy gatunek kawy oraz odpowiednie proporcje składników i metodę parzenia kawy – według wymagań gościa lokalu. Przygotowuje kawy artystyczne, które poza walorami smakowymi wyróżniają się także efektem wizualnym. Są to kawy wielowarstwowe, z dodatkami lub przygotowane techniką Latte Art. Barista przygotowuje i sprzedaje również wszystkie pozostałe pozycje występujące w menu lokalu. Barista zajmuje się obsługą klienta, doradza, udziela informacji. Jego obowiązkiem jest zachowanie technologii i przestrzeganie norm jakościowych, w tym ocena organoleptyczna finalnego produktu. Jest odpowiedzialny za sprzęt i maszyny używane w pracy, utrzymywanie czystości i porządku, jak również dbanie o dobry wizerunek lokalu, w którym pracuje. Do jego zadań należy również przyjmowanie dostaw oraz wypełnianie dokumentacji wewnętrznej.

2.3. Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny
i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy)

Miejscem pracy baristy są kawiarnie, bary kawowe i restauracje. Barista pracuje również poza lokalem np. na imprezach okolicznościowych i plenerowych. Barista obsługuje urządzenia: zmywarki, wyparzarki, ekspresy, młynki, wyciskarki do soków, kostkarki, lodówki, zamrażarki, grille, piece, mikrofalówki, blendery oraz drobny sprzęt do przygotowywania i parzenia kawy, tj. dzbanki do spieniania, aeropressy, a także kasy fiskalne przy rozliczaniu klientów. W miejscu pracy baristy występują zagrożenia dla zdrowia związane z obsługą urządzeń, porażeniem prądem lub poparzeniem. Barista narażony jest na hałas związany z użytkowaniem sprzętów oraz na urazy nadgarstka. Ze względu na fakt, że jest to praca stojąca narażony jest również na obciążenie kręgosłupa oraz kolan. Z tych względów szczególnie ważne jest organizowanie procesów produkcyjno-usługowych zgodnie z zasadami i przepisami BHP, ergonomii, zasadami ochrony ppoż. i ochrony środowiska. Ze względu natomiast na proces przechowywania i produkcji żywności konieczne jest przestrzeganie Systemu Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli (HACCP). Barista pracuje w systemie jedno- lub dwuzmianowym.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Zawód baristy wymaga zręczności, pomysłowości oraz zdolności plastycznych. Barista powinien mieć rozwinięty zmysł węchu i smaku oraz rozróżniać barwy ze względu na ocenę przyrządzanych napojów. Bardzo ważna jest podzielność uwagi i refleks. Barista powinien mieć łatwość nawiązywania kontaktów z klientami. Barista powinien cechować się dokładnością oraz dbałością o porządek i czystość na stanowisku pracy. Ze względu na to, że praca wykonywana jest w pozycji stojącej, nie powinny jej wykonywać osoby mające dysfunkcje kręgosłupa lub stawów kolanowych.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezbędne
do podjęcia pracy w zawodzie

Zawód baristy może wykonywać osoba posiadająca wykształcenie zasadnicze zawodowe lub średnie bez względu na profil szkoły jaką ukończyła. Najczęściej nauka zawodu odbywa się poprzez szkolenie praktyczne (przyuczenie) na stanowisku pracy oraz zdobywanie doświadczenia w trakcie pracy. Wymagana jest znajomość języka obcego na poziomie podstawowym oraz posiadanie aktualnej książeczki zdrowia do celów sanitarno-epidemiologicznych. Na rynku jest również coraz szersza oferta szkoleń i kursów baristycznych organizowanych przez firmy prywatne, szkoły gastronomiczne, jak i urzędy pracy. Dają one podstawy wiedzy oraz umiejętności jakie powinien posiadać barista. Wykonywanie zawodu baristy wymaga ciągłego rozwoju poprzez  uczestniczenie w szkoleniach branżowych. Barista powinien znać bieżące trendy i nowinki pomocne w pracy.

...