233_731610_zdobnik_szkla.doc

Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy

Zdobnik szkła

(731610)

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez
pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych

Zdobnik szkła (731610)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie może być dokonane za podaniem źródła

ISBN               978-83-7951-000-9 (całość)

ISBN              978-83-7951-233-1 (233)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. (22) 237-00-00, fax (22) 237-00-99

e-mail: sekretariat@crzl.gov.pl   http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Państwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax (48) 364-47-65

e-mail: instytut@itee.radom.pl                  http://www.itee.radom.pl

Spis treści

1.              Dane identyfikacyjne zawodu                             4             

1.1.               Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfikacjach                             4

1.2.               Notka metodologiczna i autorzy                            4

2.              Opis zawodu                             6

2.1.               Synteza zawodu                             6

2.2.               Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary występowania zawodu                             6

2.3.               Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy)                             6

2.4.               Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu                             7

2.5.               Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie                            7

2.6.               Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-dacji kompetencji                            7

2.7.               Zadania zawodowe                            8

2.8.               Wykaz kompetencji zawodowych                            8

2.9.               Relacje między kompetencjami zawodowymi a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK                            8

3.              Opis kompetencji zawodowych                             10

3.1.              Przygotowywanie wyrobów szklanych do wykonania zdobienia zgodnie z opracowaną dokumentacją Kz1                             10

3.2.              Wykonywanie zdobienia wyrobów szklanych Kz2                             11

3.3.              Kompetencje społeczne KzS                             12

4.               Profil kompetencji kluczowych                             13

5.              Słownik                             14

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu
w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (KZiS 2010)

731610 Zdobnik szkła

Grupa wielka 7 – Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (w Międzynarodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – poziom 3).

Grupa elementarna 7316 – Szyldziarze, grawerzy i zdobnicy ceramiki, szkła i pokrewni (w Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie 7316 Sign writers, decorative painters, engravers and etchers).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

Sekcja C. Przetwórstwo przemysłowe, Dział 23. Produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych, Grupa 23.1. Produkcja szkła i wyrobów ze szkła.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie: analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe) oraz głównie wyników badań analitycznych na 15 stanowiskach pracy w 8 przedsiębiorstwach (duże – 2, małe − 2, mikro − 4, w tym produkcyjne – 4 , produkcyjno-handlowe – 1, usługowe – 3), przeprowadzonych w lutym i marcu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

·       Joanna Kowalska-Wolszczak – Pracownia Ceramiki i Rękodzieła Artystycznego „Żywioły ziemi” Joanna Kowalska-Wolszczak w Lublinie,

·       Anna Wybierzyńska – Warsztaty Terapii Zajęciowej Fundacji „Między Nami” w Krężnicy Jarej,

·       Dominika Karczewska – Pracownia Ceramiki Artystycznej w Łodzi,

·       Andrzej Żelasko – Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego w Łodzi.

Ewaluatorzy:

·       Monika Dąbrowska-Picewicz – Pracownia Ceramiki Artystycznej w Kętach,

·       Alicja Katarzyna Kupiec – Wydział Artystyczny UMCS, Instytut Sztuk Pięknych, Zakład Rzeźby i Ceramiki w Lublinie.

Recenzenci:

·       Joanna Filipek-Pawelec – Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Świdniku,

·       Ryszard Więckowski – Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu.

Komisja Branżowa (zatwierdzająca):

·       Leokadia Świderska-Trebel (przewodnicząca) − Ogólnopolska Komisja Rzemiosł Artystycznych Związku Rzemiosła Polskiego
w Warszawie,

·       Krystyna Stachera – Izba Rzemieślnicza w Opolu,

·       Wanda Stawarz – Cech Rzemiosł Różnych w Prudniku,

·       Roman Laskowski − Region Ziemia Łódzka NSZZ „Solidarność” w Łodzi.

Data zatwierdzenia:

·       08.10.2013 r.

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Zdobnik szkła wykonuje prace związane z podwyższeniem wartości estetycznej wyrobów szklanych.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,
obszary występowania zawodu

Zdobnik szkła ozdabia wyroby ze szkła różnymi technikami ręcznie lub mechanicznie. Czynności zdobnicze wykonuje na powierzchni ukształtowanych i wykończonych wyrobów. W zależności od rodzaju stosowanych technik i procesów zdobienia, w jakich specjalizuje się zdobnik szkła, można w tym zawodzie rozróżnić kilka specjalności. Większość technik polega na zdobieniu metodą mechaniczną i chemiczno-mechaniczną. Prace te wykonują zdobnicy szlifierze. Do zadań szlifierza należy zdzieranie, gładzenie i polerowanie powierzchni oraz obrzeży wyrobów za pomocą szlifierek, materiałów ściernych i wody. Grawerom, szlifierzom o najwyższych kwalifikacjach i uzdolnieniach artystycznych powierza się rzeźbienie lub ręczne rytowanie skomplikowanych, artystycznych dekoracji. Malarze szkła zajmują się wykańczaniem form szkła gospodarczego i oświetleniowego. Ich praca polega na nanoszeniu na powierzchnię wyrobów różnego rodzaju farb za pomocą pędzli, stempli lub aerografów. Jeszcze inną grupę zdobników stanowią operatorzy maszyn, którzy obsługują automaty lub półautomaty sitodrukowe, matownice próżniowe i sprężarkowe służące do malowania mechanicznego oraz maszyny do rytowania, giloszownice i pantografy. Zanikającą metodą jest zdobienie kalkomanią, które polega na naklejaniu gotowych dekoracji na powierzchni szkła.

2.3. Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny
i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy)

Praca zdobnika szkła jest wykonywana w hutach szkła, zakładach produkcyjnych i pracowniach artystycznych. Dobór techniki zdobniczej często zależy od skali produkcji wyrobów szklanych. Podstawowe zagrożenia w pracy zdobnika szkła stanowią: hałas, pył (powstający podczas szlifowania i polerowania szkła), wibracje, opary substancji toksycznych. Z tego względu większość czynności wykonywana jest w maskach, okularach i odzieży ochronnej. Stanowiska pracy muszą być wyposażone w instalacje wyciągowo-nawiewne i wodne (zapobiegające pyleniu podczas szlifowania i polerowania szkła). Uciążliwością w pracy jest konieczność pozostawania przez długi czas w określonej pozycji, z jednoczesnym zachowaniem koncentracji i precyzji ruchów. W zawodzie zdobnika szkła istnieje zwiększone ryzyko alergii, chorób reumatycznych i zwyrodnienia układu kostnego, chorób oczu, układu oddechowego i uszkodzenia słuchu.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,
w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Zdobnik szkła powinien mieć duże poczucie estetyki i sprawność manualną. W zależności od rodzajów i techniki wykonywania zdobień preferowane mogą być uzdolnienia artystyczne, a często także duża kreatywność. Pożądane są takie cechy, jak cierpliwość, dokładność, staranność i ostrożność. Wymagana jest zdolność rozróżniania barw i precyzja ruchów. W zależności od profilu i skali produkcji praca zdobnika może wymagać dużego wysiłku fizycznego. Przeciwwskazaniami do wykonywania zawodu są: przewlekłe schorzenia mięśniowo-
-ruchowe oraz układu oddechowego, epilepsja i alergia.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Zawód zdobnika szkła można uzyskać na drodze kształcenia rzemieślniczego. Pracodawcy zatrudniają w tym zawodzie także osoby z wykształceniem zawodowym szklarskim, zwłaszcza w zakresie zdobnictwa i ...