4-Obrzęki.pdf

(1108 KB) Pobierz
Obrzęki (oedema)
woda w organizmie – ok. 60% masy ciała( kobiety mniej, bo mają więcej tkanki tłuszczowej, a w niej
nie ma wody)
Obrzęki – definicja
zwiększenie ilości płynu w przestrzeni międzykomórkowej, płyn może się zbierać także w jamach
ciała:
hydrothorax (płyn w jamie opłucnej)
hydropericardium (płyn w osierdziu)
hydroperitoneum ( płyn w jamie otrzewnej; ascites - wodobrzusze, puchlina brzuszna )
Do wodobrzusza dochodzi w przebiegu np. nowotworu, niewydolności krążenia, marskości wątroby,
zespołu nerczycowego
Anasarca – uogólniony obrzęk
Równowaga Starlinga
Możliwości przesunięcia płynu zależą od :
wzajemnego stosunku ciśnienia filtracyjnego(różnica między ciśnieniem hemodynamicznym
wewn. naczynia, a ciśnieniem płynu śródmiąższowego)
efektywnego ciśnienia onkotycznego (różnica między ciśnieniem onkotycznym osocza a płynu
śródmiąższowego)
inaczej mówiąc, ciśnienie hydrostatyczne i onkotyczne tworzą wypadkową przesączania
1
W tym przypadku:
Koniec tętniczy:
P= 30 -(-3)=33, ∏= 28-8=20, siła warunkująca przedostanie się płynu do przestrzeni
zewnątrz komórkowej -> 33-20=13mmHg
Koniec żylny:
analogicznie P=10 -(-3)=13, ∏=28-8= 20, siła warunkująca powrót płynu do naczyń ->
13-20=-7mmHg
Ciśnienie ujemne
– jest to ciśnienie niższe od atmosferycznego
Ciśnienie onkotyczne (∏)
to rodzaj ciśnienia osmotycznego, powodowanego przez białka w osoczu,
główną rolę odgrywają albuminy(łączą wodę), zmniejszenie ciśnienia onkotycznego doprowadza do
obrzęku
-Naczynia limfatyczne odprowadzają część wody, bo więcej wody „wychodzi” niż „wchodzi” do
naczyń
-Ciśnienie hydrostatyczne maleje im dalej od serca
Obrzęki z zastoju w układzie żylnym
Wzrost ciśnienia po stronie żylnej prowadzi do zastoju (congestion), do przyczyn ogólnoustrojowych
należą:
Zastoinowa niewydolność krążenia( doprowadza do wzrostu ciśnienia w ukł. żylnym)
Konstrykcyjne zapalenie osierdzia (zaciskające zapalenie osierdzia, serce jest ściśnięte i nie
pobiera krwi żylnej)
Marskość wątroby (występuje ascites – wodobrzusze, przepływ krwi żylnej jest upośledzony)
Do przyczyn lokalnych należy
niedrożność żył ( zakrzepica, ucisk z zewnątrz – zespół żyły głównej górnej)
stojąca praca ( ciśnienie słupa wody)
Przy tym rodzaju obrzęku bariera naczyniowa jest prawidłowa (śródbłonek z błoną podstawną)
Wzrost ciśnienia po stronie żylnej
2
Obrzęki z przekrwienia
Występuje wzrost ciśnienia hydrostatycznego po stronie tętniczej – hiperemia
(hiperemia to zwiększenie ilości krwi w narządzie)
Do przyczyn należy:
ciepło (dochodzi do rozszerzenia tętniczek np. obrzęki dłoni w gorący dzień)
zaburzenia regulacji neurohumoralnej
w tym przypadku bariera naczyniowa jest również prawidłowa
Obrzęki – hipoalbuminemia
Obniżenie ciśnienia onkotycznego, z powodu:
glomerulopatii z utratą białka ( zespół nerczycowy)
marskości wątroby
niedożywienia
gastroenteropatii z utratą białka
Bariera naczyniowa jest prawidłowa
Obrzęki limfatyczne
Występuje blokada limfatyczna, do przyczyn należy:
ucisk przez guz, naciekanie nowotworu
3
zapalenie naczyń limfatycznych z włóknieniem
po urazie (kończyna po złamaniu z tendencją do obrzęków)
po radioterapii(nasila reakcje wolnorodnikowe, pojawiają się stany zapalne, zwłóknienia)
Bariera naczyniowa jest zachowana
Obrzęki z retencji sodu
Retencja sodu prowadzi do przewodnienia izotonicznego lub hipertonicznego
Przyczyny:
zwiększona reabsorbcja sodu w nerkach:
hipoperfuzja
aktywacja RAA (renina angiotensyna aldosteron)
Bariera naczyniowa jest prawidłowa
przewodnienie izotoniczne, zwiększona objętość krwi krążącej powoduje zwiększone ciśnienie
hydrostatyczne ( ciśnienie hydrostatyczne zwiększa się obustronnie), co prowadzi do obrzęków
4
Obrzęki uogólnione
Obrzęki – odnośniki kliniczne
Lokalizacja:
Tkanka podskórna
Płuca
płyn w jamach ciała (opłucna, otrzewna, osierdzie)
mózg (obrzęk komórek, nie zwiększa się ilość płynu międzykomórkowego)
U pacjenta leżącego obrzęków należy szukać w okolicy kości krzyżowej (bo to najniżej położony
punkt)
Odnośniki kliniczne:
obrzęki hydrostatyczne,
ciastowate (puchną najniżej położone części ciała:
pacjent ambulatoryjny – kończyny dolne (spuchnięte kostki), a w wywiadzie mówi, że
wieczorem nie może założyć butów, występuje u niego nykturia – częste oddawanie moczu w
porze nocnej)
pacjent leżący – obrzęk okolicy kości krzyżowej
obustronny obrzęk kończyn dolnych
– najczęściej w zastoinowej niewydolności krążenia
rzadziej
słoniowacizna
(elephantisis) – obrzęk limfatyczny kończyn dolnych
jednostronny obrzęk kończyny dolnej
– najczęściej DVT (deep venous trombosis – zakrzepica
żył głębokich)
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin