ochrona_radiologiczna_przepisy_2014_kolor.pdf

(3001 KB) Pobierz
Opracowane przez:
www.testor.piasta.pl
Wybrane przepisy
z zakresu ochrony radiologicznej
w medycznych pracowniach/gabinetach RTG
stan prawny na wrzesień 2014r.
Prezentowana treść aktów prawnych pochodzi ze strony
www.sejm.gov.pl
– tylko
akty umieszczone na
www.rcl.gov.pl
są źródłem prawa. W przypadku
jakichkolwiek wątpliwości rozstrzygająca jest treść aktu podana pod adresem
www.rcl.gov.pl
Dokument ten jest bezpłatny „w formie w jakiej jest”.
Pobieranie opłat oraz modyfikowanie jest zabronione.
©Kancelaria Sejmu
s. 1/146
USTAWA
z dnia 29 listopada 2000 r.
Prawo atomowe
1) 2)
Rozdział 1
Przypisy ogólne
Art. 1.
1. Ustawa określa:
1) działalność w zakresie pokojowego wykorzystywania energii atomowej
związaną z rzeczywistym i potencjalnym narażeniem na promieniowanie
jonizujące od sztucznych źródeł promieniotwórczych, materiałów jądro-
wych, urządzeń wytwarzających promieniowanie jonizujące, odpadów pro-
mieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego;
Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji transpozycji następujących dyrektyw
Wspólnot Europejskich:
1) dyrektywy Rady 89/618/Euratom z dnia 27 listopada 1989 r. w sprawie informowania ogółu spo-
łeczeństwa o środkach ochrony zdrowia, które będą stosowane oraz działaniach, jakie należy
podjąć w przypadku pogotowia radiologicznego (Dz. Urz. WE L 357 z 07.12.1989, str. 31; Dz.
Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 1, str. 366);
2) dyrektywy Rady 90/641/Euratom z dnia 4 grudnia 1990 r. w sprawie praktycznej ochrony pra-
cowników zewnętrznych, narażonych na promieniowanie jonizujące podczas pracy na terenie
kontrolowanym (Dz. Urz. WE L 349 z 13.12.1990, str. 21, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wy-
danie specjalne, rozdz. 5, t. 1, str. 405, z późn. zm.);
3) dyrektywy Rady 92/3/Euratom z dnia 3 lutego 1992 r. w sprawie nadzoru i kontroli przesyłania
odpadów radioaktywnych między Państwami Członkowskimi oraz do Wspólnoty i poza jej ob-
szar (Dz. Urz. WE L 35 z 12.02.1992, str. 24; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15,
t. 2, str. 90);
4) dyrektywy Rady 96/29/Euratom z dnia 13 maja 1996 r. ustanawiającej podstawowe normy bez-
pieczeństwa w zakresie ochrony zdrowia pracowników i ogółu społeczeństwa przed zagrożenia-
mi wynikającymi z promieniowania jonizującego (Dz. Urz. WE L 159 z 29.06.1996, str. 1; Dz.
Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 2, str. 291);
5) dyrektywy Rady 97/43/Euratom z dnia 30 czerwca 1997 r. w sprawie ochrony zdrowia osób fi-
zycznych przed niebezpieczeństwem wynikającym z promieniowania jonizującego związanego z
badaniami medycznymi oraz uchylającej dyrektywę 84/466/Euratom (Dz. Urz. WE L 180 z
09.07.1997, str. 22, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 3, str. 332,
z późn. zm.);
6) dyrektywy Rady 2003/122/Euratom z dnia 22 maja 2003 r. w sprawie kontroli wysoce radioak-
tywnych źródeł zamkniętych i odpadów radioaktywnych (Dz. Urz. UE L 346 z 31.12.2003, str.
57; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 7, str. 694).
2)
Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia dyrektywy Rady
2009/71/Euratom z dnia 25 czerwca 2009 r. ustanawiającej wspólnotowe ramy bezpieczeństwa ją-
drowego obiektów jądrowych (Dz. Urz. UE L 172 z 02.07.2009, str. 18 oraz Dz. Urz. UE L 260 z
03.10.2009, str. 40), dyrektywy Rady 96/29/Euratom z dnia 13 maja 1996 r. ustanawiającej podsta-
wowe normy bezpieczeństwa w zakresie ochrony zdrowia pracowników i ogółu społeczeństwa
przed zagrożeniami wynikającymi z promieniowania jonizującego (Dz. Urz. WE L 159 z
29.06.1996, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 2, str. 291) oraz dyrektywy
Rady 2003/122/Euratom z dnia 22 grudnia 2003 r. w sprawie kontroli wysoce radioaktywnych źró-
deł zamkniętych i odpadów radioaktywnych (Dz. Urz. UE L 346 z 31.12.2003, str. 57; Dz. Urz. UE
Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 7, str. 694) oraz wdraża postanowienia dyrektywy Rady
2006/117/EURATOM z dnia 20 listopada 2006 r. w sprawie nadzoru i kontroli nad przemieszcza-
niem odpadów promieniotwórczych oraz wypalonego paliwa jądrowego (Dz. Urz. UE L 337 z
05.12.2006, str. 21).
1)
Opr acowano
na
podstawie: t.j. z 2012
r . poz. 264, poz. 908,
z 2014 r . poz. 587.
2014-05-19
©Kancelaria Sejmu
s. 2/146
2) obowiązki kierownika jednostki organizacyjnej wykonującej tę działalność;
3) organy właściwe w sprawach bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiolo-
gicznej;
4) zasady odpowiedzialności cywilnej za szkody jądrowe;
5) zasady wypełniania zobowiązań międzynarodowych, w tym w ramach Unii
Europejskiej, dotyczących bezpieczeństwa jądrowego, ochrony przed pro-
mieniowaniem jonizującym oraz zabezpieczeń materiałów jądrowych i kon-
troli technologii jądrowych.
2. Ustawa określa także kary pieniężne za naruszenie przepisów dotyczących bez-
pieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej oraz tryb ich nakładania.
3. Ustawę stosuje się również do działalności wykonywanej w warunkach zwięk-
szonego, w wyniku działania człowieka, narażenia na naturalne promieniowanie
jonizujące.
4. Ustawa ponadto określa zasady monitorowania skażeń promieniotwórczych i re-
guluje działania podejmowane w przypadku zdarzeń radiacyjnych, jak również
w przypadku długotrwałego narażenia w następstwie zdarzenia radiacyjnego lub
działalności wykonywanej w przeszłości.
5. Ustawa określa również szczególne zasady ochrony osób przed zagrożeniami
wynikającymi ze stosowania promieniowania jonizującego w celach medycz-
nych.
Art. 2.
Wykonywanie działalności, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 i ust. 3, jest dopusz-
czalne po zastosowaniu określonych w przepisach środków dla zapewnienia bezpie-
czeństwa oraz ochrony życia i zdrowia ludzi, jak również bezpieczeństwa mienia i
ochrony środowiska.
Art. 3.
W rozumieniu niniejszej ustawy użyte określenia oznaczają:
1) audyt kliniczny – systematyczną kontrolę lub przegląd medycznych proce-
dur radiologicznych, mające na celu polepszenie jakości udzielanych pa-
cjentowi świadczeń zdrowotnych poprzez usystematyzowaną analizę, w ra-
mach której praktyka, procedury i wyniki radiologiczne są porównywane z
uznanymi standardami oraz, w razie konieczności, modyfikację dotychcza-
sowego postępowania lub wprowadzenie nowych standardów;
1a) awaria projektowa – warunki awaryjne obiektu jądrowego uwzględnione w
projekcie obiektu jądrowego zgodnie z ustalonymi wymaganiami projekto-
wania, w których uszkodzenie paliwa oraz uwolnienia substancji promienio-
twórczych są utrzymywane w ustalonych granicach;
2) bezpieczeństwo jądrowe – osiągnięcie odpowiednich warunków eksploata-
cji, zapobieganie awariom i łagodzenie ich skutków, czego wynikiem jest
ochrona pracowników i ludności przed zagrożeniami wynikającymi z pro-
mieniowania jonizującego z obiektów jądrowych;
2a) ciężka awaria – warunki awaryjne obiektu jądrowego, poważniejsze niż
awarie projektowe, prowadzące do znaczącej degradacji rdzenia reaktora i
mogące prowadzić do znaczących uwolnień substancji promieniotwórczych;
3) dawka graniczna – wartość dawki promieniowania jonizującego, wyrażoną
jako dawka skuteczna lub równoważna, dla określonych osób, pochodzącą
2014-05-19
©Kancelaria Sejmu
s. 3/146
od kontrolowanej działalności zawodowej, której, poza przypadkami prze-
widzianymi w ustawie, nie wolno przekroczyć;
4) dawka pochłonięta – dawkę pochłoniętą określoną w załączniku nr 1 do
ustawy;
5) dawka równoważna – dawkę równoważną określoną w załączniku nr 1 do
ustawy;
6) dawka skuteczna (efektywna) – dawkę skuteczną (efektywną) określoną w
załączniku nr 1 do ustawy;
7) działania interwencyjne – działania, które zapobiegają narażeniu lub zmniej-
szają narażenie ludzi w wyniku zdarzenia radiacyjnego, polegające na od-
działywaniu na źródło promieniowania jonizującego, źródło skażeń promie-
niotwórczych, drogi rozprzestrzeniania tych skażeń oraz na ludzi;
7
1
) funkcja bezpieczeństwa – funkcję, którą dla zapewnienia bezpieczeństwa
wypełnia system, element konstrukcji lub element wyposażenia obiektu ją-
drowego;
7a) jednostka ochrony zdrowia – podmiot leczniczy wykonujący działalność
leczniczą w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej z wykorzysta-
niem promieniowania jonizującego;
8) jednostka organizacyjna – każdy podmiot wykonujący działalność związaną
z narażeniem;
9) likwidacja obiektu jądrowego – doprowadzenie obiektu lub urządzenia do
stanu niewymagającego ograniczeń z punktu widzenia bezpieczeństwa ją-
drowego i ochrony radiologicznej w wykonywaniu dowolnej działalności;
10) (uchylony);
10a) limity i warunki eksploatacyjne – określony w zezwoleniu na wykonywanie
działalności związanej z narażeniem, polegającej na rozruchu lub eksploata-
cji obiektu jądrowego zbiór wymagań, ustalający graniczne wartości para-
metrów eksploatacyjnych obiektu jądrowego, wymaganą dyspozycyjność
funkcjonalną i wydajność urządzeń tego obiektu oraz obsadę pracownikami;
11) materiał jądrowy – rudy, materiały wyjściowe (źródłowe) lub specjalne ma-
teriały rozszczepialne, o których mowa w art. 197 Traktatu ustanawiającego
Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, zwanego dalej „Traktatem Eura-
tom”;
12) medycyna nuklearna – wszelką działalność diagnostyczną związaną z po-
dawaniem pacjentom produktów radiofarmaceutycznych, a także z zabie-
gami terapeutycznymi przy użyciu produktów radiofarmaceutycznych;
13) medyczna procedura radiologiczna – opis czynności niezbędnych do prze-
prowadzenia badania lub zabiegu z wykorzystaniem promieniowania joni-
zującego w celu postawienia diagnozy bądź leczenia;
14) medyczny wypadek radiologiczny – niezamierzone wydarzenie, takie jak
błąd w obsłudze urządzenia radiologicznego, awaria urządzenia radiolo-
gicznego lub przerwa w jego działaniu, a także inne nieszczęśliwe zdarze-
nie, którego konsekwencje nie mogą być pominięte z punktu widzenia
ochrony radiologicznej pacjenta;
15) narażenie – proces, w którym organizm ludzki podlega działaniu promie-
niowania jonizującego;
16) narażenie wyjątkowe – narażenie osoby uczestniczącej w usuwaniu skutków
zdarzenia radiacyjnego lub w działaniach interwencyjnych, w czasie których
2014-05-19
©Kancelaria Sejmu
s. 4/146
może ona otrzymać dawkę przekraczającą wartość rocznej dawki granicznej
dla pracowników;
16a) normalna eksploatacja – eksploatację obiektu jądrowego w zakresie limitów
i warunków eksploatacyjnych;
17) obiekt jądrowy – elektrownię jądrową, reaktor badawczy, zakład wzbogaca-
nia izotopowego, zakład wytwarzania paliwa jądrowego, zakład przerobu
wypalonego paliwa jądrowego, przechowalnik wypalonego paliwa jądrowe-
go, a także bezpośrednio związany z którymkolwiek z tych obiektów i znaj-
dujący się na jego terenie obiekt służący do przechowywania odpadów
promieniotwórczych;
18) objętość tarczowa – objętość guza nowotworowego lub innych tkanek, które
są napromieniane w celu osiągnięcia planowanego efektu terapeutycznego;
19) ochrona fizyczna – całokształt przedsięwzięć organizacyjnych i technicz-
nych, mających na celu skuteczne zabezpieczenie materiałów jądrowych i
obiektów jądrowych przed aktami terroru, dywersji, sabotażu i kradzieży;
20) ochrona radiologiczna – zapobieganie narażeniu ludzi i skażeniu środowi-
ska, a w przypadku braku możliwości zapobieżenia takim sytuacjom –
ograniczenie ich skutków do poziomu tak niskiego, jak tylko jest to rozsąd-
nie osiągalne, przy uwzględnieniu czynników ekonomicznych, społecznych
i zdrowotnych;
21) ochrona radiologiczna pacjenta – zespół czynności i ograniczeń zmierzają-
cych do zminimalizowania narażenia pacjenta na promieniowanie jonizują-
ce, które nie będzie nadmiernie utrudniało lub uniemożliwiało uzyskania
pożądanych i uzasadnionych informacji diagnostycznych lub efektów lecz-
niczych;
22) odpady promieniotwórcze – materiały stałe, ciekłe lub gazowe, zawierające
substancje promieniotwórcze lub skażone tymi substancjami, których wyko-
rzystanie nie jest przewidywane ani rozważane, zakwalifikowane do katego-
rii odpadów wymienionych w art. 47, w tym wypalone paliwo jądrowe
przeznaczone do składowania; niniejsza definicja nie ma zastosowania do
rozdziału 8a;
23) ogranicznik dawki (limit użytkowy dawki) – ograniczenie przewidywanych
dawek indywidualnych, które mogą pochodzić od określonego źródła pro-
mieniowania jonizującego, uwzględnione podczas planowania ochrony ra-
diologicznej w celach związanych z optymalizacją;
24) postępowanie z odpadami promieniotwórczymi – działania związane z prze-
twarzaniem, przemieszczaniem, przechowywaniem lub składowaniem od-
padów promieniotwórczych, włącznie z odprowadzaniem odpadów promie-
niotwórczych do środowiska, z wyłączeniem transportu odpadów promie-
niotwórczych poza terenem jednostki organizacyjnej;
25) postępowanie z wypalonym paliwem jądrowym – działania związane z prze-
robem, przemieszczaniem lub przechowywaniem wypalonego paliwa ją-
drowego, z wyłączeniem transportu wypalonego paliwa jądrowego poza te-
renem jednostki organizacyjnej;
25a) postulowane zdarzenie inicjujące – zdarzenie zidentyfikowane przy projek-
towaniu obiektu jądrowego jako mogące prowadzić do przewidywanego
zdarzenia eksploatacyjnego lub warunków awaryjnych;
26) poziom interwencyjny – liczbową wartość dawki skutecznej lub równoważ-
nej możliwej do uniknięcia albo poziom zawartości izotopów promienio-
2014-05-19
Zgłoś jeśli naruszono regulamin