Narządy zmysłów - zamiana bodźców ze środowiska na język układu nerwowego
narządy zmysłów ->
-> przetwarzanie bodźca -> translacja sygnału -> kodowanie sygnału
-> OUN: pień mózgu -> kora pierwszorzędowa -> kora wyższego rzędu -> kora polimodalna
źródło
/ \
wewnętrzne zewnętrzne
rodzaj bodźca bliskie dalekie
chemiczny poziom tlenu, smak zapach
glukozy itp.
fala elektromagnetyczna wzrok
mechaniczne priopriocepcja dotyk słuch
wrzeciona mięśniowe ból
równowaga swędzenie
temperatura termostat mózgowy temperatura
Układ wzrokowy
Z całego spektrum fali elektromagnetycznej widzimy mały wycinek.
Y rays | X rays | UV | światło | IR | Microwave | FM, radio waves, AM | Long radio waves
Widzimy kolory, których nie ma... "Czerwień" jest sposobem w jaki czerwone przedmioty zmieniają odbite światło.
Ustonogi (skorupiaki)
- 16 rodzajów fotoreceptorów
- 12 pigmentów + 4 polaryzacja
- 100 000 kolorów
- podczerwień
- ultrafiolet
- światło spolaryzowane liniowe
- światło spolaryzowane kołowe
- widzenie przestrzenne w każdym oku
- niezależne poruszanie się oczu
Oko - budowa
ciało rzęskowe, rogówka, tęczówka, soczewka, twardówka, ciało szkliste, siatkówka, naczyniówka, dołek środkowy/plamka żółta, ...
Pręciki (jak silne jest światło, najbardziej wrażliwe na niebieskie) i czopki (3 rodzaje)
Siatkówka: warstwa światłoczuła na końcu, komórki bipolarne, komórki zwojowe - inżynieryjnie projekt "spaprany", bo tracimy bardzo dużo światła; koty mają dodatkowo warstwę odblaskową, która sprawia, że światło przechodzi przez receptory parokrotnie;
pręciki czopki
widzenie nocne dzienne
liczba ok. 100mln ok. 7mln
barwnik rodopsyna jodopsyna
czułość duża niska
ostrość mała wysoka
reakcja wolna szybka
czopki skondensowane w dołku środkowym, plamka ślepa obok, pręciki na obwodzie
Oko kręgowca a oko mięczaka (kałamarnicy) - bardzo podobne, powstaje z innej tkanki: u mięczaków siatkówka w "dobrą" stronę, brak ślepej plamki, ogromnie czułe oczy;
Warstwy, komórki siatkówki
- fotoreceptory
- komórki horyzontalne
- komórki dwubiegunowe
- komórki amakrynowe
- komórki zwojowe
- zwojowe X (drobnokomórkowe): małe drzewka dendrytyczne, odpowiedź toniczna
- zwojowe Y (wielkokomórkowe): rozległe drzewa dendrytyczne, odpowiedź fazowa
- [zwojowe W (pyłkokomórkowe): bardzo duże drzewka dendrytyczne]
hamowanie oboczne na siatkówce
Widzenie świadome
- wzrok podzielony za pomocą pól widzenia, nie oczu;
- ciało kolankowate boczne - przetwarza przed korą;
- kora wzrokowa; szlaki CO i GDZIE.
Widzenie mimowolne
- szlak wzrokowy;
- regulacja rytmu okołodobowego;
- odruchy źrenicy i soczewki;
- koordynacja ruchowo-wzrokowa.
Ślepowidzenie, blindsight - zespół widzenia mimo ślepoty
niespójność doświadczeń percepcyjnych polegająca na tym, że pacjent nieświadomie spostrzega bodziec, rozpoznaje jego cechy i może werbalnie go opisać, z jednoczesnym przekonaniem ...
A'propo - syndrom Antona - odwrotnie
Informacja z obu oczu przetwarzana jest po jednej stronie mózgu, ale osobno - w osobnych szlakach.
Obraz łączy się dopiero na poziomie kory wzrokowej.
W korze wzrokowej V1 warstwa IV występują kolumny dominacji ocznej.
Szlak GDZIE: szlak wielkokomórkowy (grabietowy) V1, V2, V3
Niska rozdzielczość przestrzenna
Szybka analiza
Wysoka wrażliwość na kontrast
Brak koloru
- analiza ruchu,
- lokalizacja i ruch,
- orientacja przestrzenna,
- postrzeganie głębi.
* ciąg obrazów statycznych, jak przez stroboskop
CO: szlak drobnokomórkowy (brzuszny) V1, V4
Duża rozdzielczość przestrzenna
Wolna reakcja na bodźce
Niska wrażliwość na kontrast
- orientacja linii
- kształty, reakcja na prążki,
- analiza koloru,
- rozpoznawanie obiektów.
* koncepcja kolorów
* prozopagnozja
(V1) to kora wzrokowa z tyłu, odpowiada tylko i wyłącznie za linie - dlatego w rzeczywistości nie widzimy pikseli; wykrywa kontury.
Widzenie to rekonstrukcja obrazu.
Kora AIT odpowiada za kategorie (acha, to jest samochód!). 0,1s zanim zrozumiemy, co widzimy.
asiula_921