Trzeci stan człowieka po śmierci.txt

O TRZECIM STANIE CZŁOWIEKA PO ŚMIERCI, KTÓRY JEST STANEM NAUKI TYCH, CO PRZYCHODZĄ DO NIEBA

512. Trzeci stan człowieka po śmierci, czyli trzeci stan jego ducha jest stanem nauki. Stan ten istnieje dla tych, którzy przychodzą do nieba i stają się aniołami, nie zaś dla tych, którzy się dostają do piekła, ponieważ ci nauczeni być nie mogą. Dlatego drugi ich stan jest zarazem stanem trzecim i kończy się na tym, że już całkowicie zwróceni są do swojej miłości, a zatem do społeczeństwa piekielnego, które trwa w podobnej miłości. Kiedy się to już stanie, wtedy chcą i myślą wedle panującej tam miłości; a ponieważ miłość ta jest piekielna, nic innego nie chcą, prócz zła i o ni­czym innym nie myślą, prócz fałszu; te rzeczy są ich przyjemnościami, ponieważ należą do ich miłości; i stąd to odrzucają wszelkie dobro i wszelką prawdę, które przedtem przyjmowali, ponieważ służyły ich miłości jak środki. Natomiast dobrzy przeprowadzani zostają ze stanu drugiego do trzeciego, który jest stanem przygotowywania ich do nieba za pomocą nauki. Nikt bowiem nie może się przygotować do nieba inaczej, jak tylko przez poznanie dobra i prawdy, a więc nie inaczej, jak za pomocą nauki; albowiem nikt wiedzieć nie może, co to takiego dobro i prawda duchowa, i co to takiego zło i fałsz, które dobru i prawdzie są przeciwne, jeżeli nie zostanie tego nauczony. Czym są dobro i prawda obywatelska i moralna, które nazywają się sprawiedliwością i szczerością, wiedzieć już można na świecie, ponieważ istnieją tam prawa obywatels­kie, które uczą, co jest sprawiedliwe, a również towarzystwa, z którymi człowiek uczy się żyć według praw moralnych, które wszystkie odnoszą się do tego, co szczere i prawe; natomiast dobra i prawdy duchowej, nie można się wyuczyć ze świata, lecz tylko z nieba; można się wprawdzie dowiedzieć o nich ze Słowa i z nauki kościoła, która ze Słowa pochodzi, mimo to jednak nie są one w stanie wpływać na życie, jeżeli człowiek pod względem wnętrza, które należy do jego umysłu, nie znajduje się w niebie; a człowiek wtedy znajduje się w niebie, kiedy uznaje Bóstwo i zarazem sprawiedliwie i szczerze postępuje dlatego, iż tak postępować należy, ponieważ przykazane jest to w Słowie, a więc, kiedy sprawiedliwie i szcze­rze żyje gwoli Bóstwa, a nie gwoli siebie i świata jako celów. Tak postępo­wać jednak nikt nie jest w stanie, jeżeli przedtem nie został nauczony, na przykład tego, że Bóg jest, że istnieje niebo i piekło, że jest życie po śmierci, że Boga kochać należy ponad wszystko, a bliźniego jak siebie samego i że wierzyć wypada w to, co się w Słowie znajduje, ponieważ Słowo jest boskie. Bez poznania i uznania tych rzeczy człowiek nie jest w stanie myśleć o tych rzeczach, nie chce ich, albowiem, czego człowiek nie wie, o tym nie może myśleć, zaś o czym nie myśli, tego nie jest w stanie chcieć. Kiedy więc człowiek chce tych rzeczy, wtedy niebo wpływa, to jest, za pomocą nieba Pan wpływa na życie człowieka, albowiem wpływa na wolę, a przez nią na myśl, zaś przez obie na życie; całe bowiem życie człowieka stąd pochodzi. Z tego jasno wynika, że dobra i prawdy ducho­wej nie można się wyuczyć ze świata, lecz tylko z nieba, i że nikt nie jest w stanie inaczej do nieba się przygotować, jak za pośrednictwem nauki. O ile też Pan wpływa na czyjeś życie, o tyle go naucza, albowiem o tyle zapala wolę miłością poznania prawd i o tyle oświeca myśl, aby je znała; zaś o ile się to dzieje, o tyle otwiera się wnętrze człowieka i o tyle zaszcze­piane jest w nim niebo; prócz tego jeszcze, o tyle też wpływa Bóstwo i niebiańskość na szczere postępki, które należą do życia moralnego i na sprawiedliwe, które należą do życia obywatelskiego u człowieka, i czyni je duchowymi, ponieważ wtedy człowiek postępuje według Bóstwa, albowiem postępuje gwoli Bóstwa, bowiem szczere i sprawiedliwe po­stępki, które należą do życia moralnego i obywatelskiego i które człowiek czyni z tych pobudek, są właściwymi wynikami życia duchowego; zaś wynik posiada wszystkie swe właściwości od swojej przyczyny spra­wiającej, albowiem jaka jest ta ostatnia, taki jest on.
513. Nauczaniem zajmują się anioły kilku społeczeństw, najbardziej zaś te, które przebywają w stronach: północnej i południowej, ponieważ te społeczeństwa anielskie posiadają rozum i mądrość z wiadomości dobra i prawdy. Miejsca poświęcone nauce, położone są na północy i bywają rozmaite; są one uporządkowane i podzielone stosownie do rodzajów i gatunków dóbr niebieskich, aby nauczani tam byli wszyscy w ogóle i każdy z osobna, stosownie do swoich zdolności i sposobności przyjmo­wania wiedzy; miejsca te rozciągają się naokoło obejmując wielką prze­strzeń. Do nich to, po dokonaniu drugiego stanu w świecie duchów, niesione są przez Pana te dobre duchy, które mają być nauczone; aczkolwiek nie wszystkie, te bowiem, które nauczone zostały na świecie, tam też zostały przez Pana przygotowane do nieba i dostają się doń inną drogą; niektóre dostają się natychmiast po śmierci; inne po krótkim pożyciu z dobrymi duchami, gdzie grubsze naleciałości ich myśli i uczuć, które powstały z osiągniętych na ziemi zaszczytów i bogactw, oddalane zostają i one same tym sposobem oczyszczają się; przedtem jednak niektóre z nich są niszczone, co się dzieje w miejscach położonych pod podeszwą nóg, które nazywają się niższą ziemią; tam też niektóre wiele cierpkości muszą znieść; są nimi te, co się utwierdziły w fałszach, zawsze jednak wiedli dobre życie; albowiem utwierdzone fałsze mocno się trzymają człowieka, a nim one nie zostaną rozproszone prawd wiedzieć nie można, a przeto i przyjąć ich nie można. Lecz o niszczeniach i o sposobach, w jakie się odbywają, była mowa w dziele o TAJEMNICACH NIEBIESKICH.
514. Wszystkie duchy, które znajdują się w miejscach poświęconych nauce mieszkają oddzielnie; pojedyncze duchy, pod względem swego wnętrza, przyłączone są do tych społeczeństw niebieskich, do których dostać się mają; dlatego, ponieważ społeczeństwa niebieskie są uporząd­kowane według kształtu niebieskiego, są nimi także i miejsca, gdzie się odbywają nauki; dlatego, kiedy się na te miejsca spogląda z nieba, wydają się one jakby niebo w mniejszej postaci. Miejsca te rozciągają się tam wzdłuż od wschodu ku zachodowi, a wszerz od południa ku północy, lecz szerokość jest na pozór mniejsza, niż długość. Porządek w ogólności jest następujący: z przodu znajdują się te duchy, które umarły będąc dziećmi i do wieku pierwszej młodości wychowywane były w niebie; po upływie stanu ich niemowlęctwa u nauczycielek, zaprowadzane są tam przez Pana i nauczane. Po tych następują miejsca, gdzie nauczane są te, które umarły młodzieńcami i które trwały na świecie w uczuciu prawdy pochodzącej z dobra życia. Po tych zaś znajdują się te, które wyznawały religię mahometańską, wiodły na świecie życie moralne i jedno Bóstwo uzna­wały, zaś Pana przyjmowały za właściwego proroka; te, gdy odstępują od Mahometa, ponieważ im nic pomóc nie może, przystępują do Pana, czczą Go i Bóstwo Jego uznają i wtedy nauczane są w religii chrześcijańskiej. Po tych, dalej ku północy, znajdują się miejsca nauki rozmaitych pogan, którzy na świecie wiedli życie odpowiednie do swojej religii i stąd nabyli sumienie i czynili to, co sprawiedliwe i prawe, nie tyle ze względu na prawa swego rządu, jak ze względu na prawo religii, w które wierzyli i wiedzieli, że powinny być święcie zachowywane i nie naruszane żadny­mi złymi uczynkami; ci wszyscy łatwo bywają przywodzeni do uznania Pana, kiedy są nauczeni, ponieważ sercem przeczuwają, że Bóg nie jest niewidzialny, lecz widzialny pod ludzką postacią; ci liczbą innych prze­wyższają; najlepsi z nich pochodzą z Afryki.
515. Nie wszyscy jednak jednakowym sposobem są nauczani, ani też przez jedne i te same społeczeństwa niebieskie. Ci, którzy od dzieciństwa wychowywani byli w niebie, nauczani są przez anioły wewnętrznych niebios, ponieważ nie przejęli fałszów z fałszów religii, ani też swego życia duchowego nie splamili mętami pochodzącymi z zaszczytów i bogactw na świecie. Ci, którzy umarli jako dorośli nauczani są w największej mierze przez anioły ostatniego nieba, ponieważ one to umieją się do nich lepiej zastosować, niż anioły wewnętrznych niebios; te ostatnie bowiem posiadają mądrość wewnętrzną, która przez nich jeszcze nie jest przyjmowana. Maho­metanie zaś nauczani są przez anioły, które przedtem tę religię wyznawały i nawróciły się na chrześcijańską. Poganie maję również swoje anioły.
516. Wszelkie nauczanie odbywa się tam wedle nauki, która pochodzi ze Słowa, a nie wedle Słowa bez nauki. Chrześcijanie są uczeni wedle nauki niebieskiej, która całkowicie zgadza się z wewnętrznym znaczeniem Słowa; inni, jak Mahometanie i poganie, wedle nauk, zastosowanych do ich pojęcia, które różnią się tym tylko od nauki niebieskiej, że duchowego życia uczą ich za pomocą życia moralnego, odpowiadającego dobrym dogmatom ich religii, według której wiedli swoje życie.
517. Nauki w niebie różnią się od nauk na ziemi tym, że myśli nie są przekazywane pamięci, lecz życiu; albowiem pamięć duchów leży w ich życiu, przyjmują bowiem i napawają się wszystkim, cokolwiek zgadza się z ich życiem, a nie przyjmują tego, a mniej jeszcze napawają się tym, co się z nim nie zgadza; duchy bowiem są uczuciami, a więc posiadają postać ludzką podobną do swoich uczuć. Ponieważ takie są, więc ciągle na­pełniają się uczuciami prawdy gwoli użytku życia; Pan bowiem urządza rzeczy w ten sposób, aby każdy miłował użytki, które odpowiadają jego usposobieniu, która to miłość potęguje się jeszcze z powodu nadziei, że zostaną aniołami. A ponieważ wszystkie użytki niebieskie odnoszą się do użytku powszechnego, który jest użytkiem dla królestwa Pańskiego będą­cego tam ich ojczyzną i ponieważ wszystkie szczegółowe i pojedyncze użytki o tyle są celne, o ile bliżej i bardziej dotyczą onego wspólnego użytku, to wszystkie te szczegółowe i pojedyncze użytki, któ...