System organów bezpieczeństwa i porządku publicznego w Polsce.pdf

(414 KB) Pobierz
Anna Ptaszkiewicz, pedagogika, III rok, gr. D
Zadanie nr 3
Temat: Korzystając z wykładu i podręczników, wymień system organów w zakresie
bezpieczeństwa i porządku publicznego w Polsce i opisz krótko, czym zajmuje się każdy
z nich.
Organy bezpieczeństwa i porządku publicznego stanowią silnie rozbudowany
system spełniający zadania z zakresu ochrony bezpieczeństwa państwa polskiego- zarówno
wewnętrznego jak i zewnętrznego- oraz czuwają nad zachowaniem i utrzymaniem porządku
publicznego. W państwach demokratycznych, między innymi w Polsce, zapewnienie szeroko
pojętego bezpieczeństwa jest wartością konstytucyjną, o czym mówi art. 5 Konstytucji RP.
System organów bezpieczeństwa i porządku publicznego tworzą określone służby specjalne,
formacje policyjne, formacje zabezpieczające, Służby Ochrony Władz, a także straże lokalne
i sektorowe. W skład tego systemu wchodzą również organy parlamentarne właściwe
w sprawach bezpieczeństwa i porządku publicznego, konstytucyjne organy władzy
wykonawczej w zakresie bezpieczeństwa państwa oraz rządowe organy konsultacyjno-
doradcze. Istotnym elementem sieci poszczególnych organów jest ich wyspecjalizowanie się
w zakresie kompetencji i działania, ale jednocześnie wzajemne powiązanie
i zsynchronizowanie działań, co bezpośrednio ma wpływ na jakość i skuteczność dbania
o bezpieczeństwo i porządek publiczny państwa.
Przydatne na potrzeby tej pracy, myślę, że będzie krótkie i treściwe zaprezentowanie definicji
bezpieczeństwa i porządku publicznego. Pojęcia te często są zlewane ze sobą, ale porównując
je można wychwycić różnice w ich aspekcie definicyjnym. Bezpieczeństwo publiczne uznaje
się za stan w którym ogół społeczeństwa i jego interesy, jako też państwo wraz ze swymi
celami, mają zapewnioną ochronę od szkód zagrażających im z jakiegokolwiek źródła.
Z kolei porządkiem publicznym nazywamy zespół norm (nie tylko prawnych), których
przestrzeganie warunkuje normalne współżycie jednostek ludzkich w organizacji państwowej.
Jednymi z powołanych służb w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego są
służby specjalne,
które generalnie rzecz biorąc prowadzą działania operacyjno-rozpoznawcze
o charakterze niejawnym.
Są one organami administracji rządowej.
Domeną służb
specjalnych jest pozyskiwanie i ochrona informacji kluczowych dla zapewnienia
wewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa państwa. Wśród służb specjalnych znajdują
się:
1. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW);
2. Agencja Wywiadu;
3. Centralne Biuro Antykorupcyjne (CBA);
4. Służba Wywiadu Wojskowego;
5. Służba Kontrwywiadu Wojskowego.
Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
jest instytucja powołaną
na mocy ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz
Agencji Wywiadu. Szefowie Agencji są organem właściwym do rozpoznawania,
zapobiegania i zwalczania wszystkich zagrożeń bezpieczeństwa państwa. Zakres działań
ABW obejmuje:
rozpoznawanie, zapobieganie i zwalczanie zagrożeń godzących w bezpieczeństwo
wewnętrzne państwa oraz jego porządek konstytucyjny, a w szczególności
w suwerenność i międzynarodową pozycję, niepodległość i nienaruszalność jego
terytorium, a także obronność państwa;
rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie przestępstw oraz ściganie ich sprawców
w zakresie m.in.: szpiegostwa, terroryzmu, naruszenia tajemnicy państwowej,
przestępstw godzących w podstawy ekonomiczne państwa, korupcji osób pełniących
funkcje publiczne, produkcji i obrotu towarami, technologiami i usługami o znaczeniu
strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, nielegalnego wytwarzania, posiadania
i obrotu bronią, amunicją i materiałami wybuchowymi, bronią masowej zagłady oraz
środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi, w obrocie międzynarodowym;
realizowanie, w granicach swojej właściwości, zadań służby ochrony państwa oraz
wykonywanie funkcji krajowej władzy bezpieczeństwa w zakresie ochrony informacji
niejawnych w stosunkach międzynarodowych;
uzyskiwanie, analizowanie, przetwarzanie i przekazywanie Prezydentowi RP,
Prezesowi Rady Ministrów oraz innym właściwym organom informacji mogących mieć
istotne znaczenie dla ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego państwa i jego porządku
konstytucyjnego.
ABW kieruje Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (jednoosobowe kierownictwo)
podlegający kontroli Sejmu, powoływany i odwoływany przez Prezesa Rady Ministrów.
Agencja Wywiadu
została powołana na mocy tej samej ustawy co ABW.
Agencja Wywiadu jest służbą wywiadowczą, której zadanie polega na pozyskiwaniu
informacji jawnych i niejawnych (wywiad) w strefie pozawojskowej, zasadniczo poza
granicami Rzeczypospolitej Polskiej, które mogą mieć znaczenie dla bezpieczeństwa
i żywotnych interesów Rzeczypospolitej Polskiej. Do zadań Agencji Wywiadu należy:
uzyskiwanie, analizowanie, przetwarzanie i przekazywanie właściwym organom
informacji mogących mieć istotne znaczenie dla bezpieczeństwa i międzynarodowej
pozycji Rzeczypospolitej Polskiej oraz jej potencjału ekonomicznego i obronnego;
rozpoznawanie i przeciwdziałanie zagrożeniom zewnętrznym godzącym
w
bezpieczeństwo, obronność, niepodległość i nienaruszalność terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej;
ochrona zagranicznych przedstawicielstw Rzeczypospolitej Polskiej i ich
pracowników przed działaniami obcych służb specjalnych;
zapewnienie ochrony kryptograficznej łączności z polskimi placówkami
dyplomatycznymi i konsularnymi oraz poczty kurierskiej;
rozpoznawanie międzynarodowego terroryzmu, ekstremizmu oraz
międzynarodowych grup przestępczości zorganizowanej;
rozpoznawanie międzynarodowego obrotu bronią, amunicją i materiałami
wybuchowymi, środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi oraz towarami,
technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa;
rozpoznawanie i analizowanie zagrożeń występujących w rejonach napięć,
konfliktów międzynarodowych, mających wpływ na bezpieczeństwo państwa;
prowadzenie wywiadu elektronicznego.
Szef AW znajduje się na hierarchicznym szczycie organizacji .Powołuje i odwołuje go Prezes
Rady Ministrów.
Centralne Biuro Antykorupcyjne
jest służbą specjalną
powołaną w celu zwalczania korupcji w życiu publicznym i gospodarczym, a także do
zwalczania działalności godzącej w interesy ekonomiczne państwa. Działa na podstawie
ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym. Zadania CBA
wyrażają się w:
rozpoznawaniu, zapobieganiu i wykrywaniu przestępstw (oraz ściganiu ich
sprawców) przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu
terytorialnego, wymiarowi sprawiedliwości, finansowaniu partii politycznych,
obowiązkom podatkowym i rozliczeniom z tytułu dotacji i subwencji, zasadom
rywalizacji sportowej;
ujawnianiu i przeciwdziałaniu przypadkom nieprzestrzegania przepisów ustawy
o
ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje
publiczne;
dokumentowaniu podstaw i inicjowaniu realizacji przepisów ustawy o zwrocie
korzyści uzyskanych niesłusznie kosztem Skarbu Państwa lub innych państwowych osób
prawnych;
ujawnianiu przypadków nieprzestrzegania określonych przepisami prawa procedur
podejmowania i realizacji decyzji w przedmiocie: prywatyzacji i komercjalizacji,
wsparcia finansowego, udzielania zamówień publicznych, rozporządzania mieniem
jednostek lub przedsiębiorców oraz przyznawania koncesji, zezwoleń, zwolnień
podmiotowych i przedmiotowych, ulg, preferencji, kontyngentów, plafonów, poręczeń
i gwarancji kredytowych;
kontroli prawidłowości i prawdziwości oświadczeń majątkowych lub oświadczeń
o prowadzeniu działalności gospodarczej osób pełniących funkcje publiczne;
prowadzeniu działalności analitycznej dotyczącej zjawisk występujących w obszarze
właściwości CBA oraz przedstawianie w tym zakresie informacji Prezesowi Rady
Ministrów, Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, Sejmowi oraz Senatowi.
Na czele instytucji stoi Szef CBA powoływany na 4-letnią kadencję i odwoływany przez
Prezesa Rady Ministrów. Organizację wewnętrzną określa statut CBA nadany w drodze
zarządzenia przez Prezesa Rady Ministrów.
Służba Kontrwywiadu Wojskowego
jest służbą właściwą
w sprawach ochrony przed zagrożeniami wewnętrznymi dla obronności RP, bezpieczeństwa
i zdolności bojowej Sił Zbrojnych państwa oraz jednostek MON. Służba pełni rolę
kontrwywiadowczą. Powołana jest na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2006 o Służbie
Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego. Zadania SKW są
następujące:
rozpoznawanie, zapobieganie oraz wykrywanie popełnianych przez żołnierzy
pełniących czynną służbę wojskową w tym również żołnierzy SKW i SWW oraz
pracowników SZ RP i innych jednostek organizacyjnych MON, przestępstw przeciwko
pokojowi, ludzkości oraz przestępstw wojennych, bezpieczeństwu lub zdolności bojowej
SZ RP, ujawnianiu informacji niejawnych, obrotowi z zagranicą towarami, technologiami
i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, przestępstw
związanych działalności terrorystyczną;
współdziałanie z Żandarmerią Wojskową;
uzyskiwanie, gromadzenie, analizowanie, przetwarzanie informacji mogących mieć
znaczenie dla obronności, bezpieczeństwa lub zdolności bojowej SZ RP;
prowadzenie kontrwywiadu radioelektronicznego oraz przedsięwzięć z zakresu
ochrony kryptograficznej i kryptoanalizy;
uczestniczenie w planowaniu i przeprowadzaniu kontroli realizacji umów
międzynarodowych dotyczących rozbrojenia;
ochrona bezpieczeństwa jednostek wojskowych oraz żołnierzy wykonujących zadania
służbowe poza granicami państwa;
ochrona bezpieczeństwa badań naukowych i prac rozwojowych zleconych przez SZ
RP oraz produkcji i obrotu towarami, technologiami i usługami o przeznaczeniu
wojskowym zamówionymi przez SZ RP.
Szef Służby SKW jest centralnym organem administracji rządowej działającym przy pomocy
SKW. Szef SKW podlega Ministrowi Obrony Narodowej, a jego działalność podlega kontroli
Sejmu. Szefa SKW na wniosek Ministra Obrony Narodowej powołuje i odwołuje Premier.
Służba Wywiadu Wojskowego
jest służbą specjalną właściwą
w sprawach ochrony przed zagrożeniami zewnętrznymi dla obronności państwa,
bezpieczeństwa i zdolności bojowej Sił Zbrojnych RP oraz innych jednostek organizacyjnych
podległych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej. W zasadzie zadania Służby
Wywiadu Wojskowego są zbliżone do zadań Służby Kontrwywiadu Wojskowego z tym, że
w przeciwieństwie do SKW zadania SWW dotyczą zadań związanych z zagrożeniami
zewnętrznymi dla bezpieczeństwa Polski, a mianowicie:
uzyskiwanie, gromadzenie, analizowanie, przetwarzanie i przekazywanie właściwym
organom informacji mogących mieć istotne znaczenie dla bezpieczeństwa potencjału
obronnego Rzeczypospolitej Polskiej i bezpieczeństwa i zdolności bojowej SZ RP,
warunków realizacji, przez SZ RP, zadań poza granicami państwa;
rozpoznawanie i przeciwdziałanie militarnym zagrożeniom zewnętrznym godzącym
w obronność RP oraz zagrożeniom międzynarodowym terroryzmem;
rozpoznawanie i analizowanie zagrożeń występujących w rejonach napięć,
konfliktów i kryzysów międzynarodowych, mających wpływ na obronność państwa oraz
zdolność bojową SZ RP, a także podejmowanie działań mających na celu eliminowanie
tych zagrożeń;
prowadzenie wywiadu elektronicznego na rzecz SZ RP oraz przedsięwzięć z zakresu
kryptoanalizy i kryptografii;
współdziałanie w organizowaniu polskich przedstawicielstw wojskowych za granicą;
uczestniczenie w planowaniu i przeprowadzaniu kontroli realizacji umów
międzynarodowych dotyczących rozbrojenia.
Szefa Służby Wywiadu Wojskowego powołuje i odwołuje, na wniosek Ministra Obrony
Narodowej, Prezes Rady Ministrów. Szef SWW podlega Ministrowi Obrony Narodowej,
a jego działalność podlega kontroli Sejmu.
Kolejnym rodzajem organów z zakresu bezpieczeństwa i porządku publicznego są
formacje policyjne.
Należą do nich:
1. Policja;
2. Żandarmeria Wojskowa;
3. Straż Graniczna;
4. Służba Więzienna;
5. Inspekcja Transportu Drogowego.
Policja
jako uzbrojona i umundurowana formacja utworzona jest
dla służby społeczeństwu i przeznaczona do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz do
utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego. Podstawowym aktem prawnym
normującym organizację oraz funkcjonowanie Policji jest ustawa z 6 kwietnia 1990 r.
o Policji.
Do podstawowych zadań Policji należą:
ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia przed bezprawnymi zamachami
naruszającymi te dobra;
ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym zapewnienie spokoju w
miejscach publicznych oraz w środkach publicznego transportu i komunikacji publicznej,
w ruchu drogowym i na wodach przeznaczonych do powszechnego korzystania;
inicjowanie i organizowanie działań mających na celu zapobieganie popełnianiu
przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tym
zakresie z organami państwowymi, samorządowymi i organizacjami społecznymi;
wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców;
nadzór nad specjalistycznymi uzbrojonymi formacjami ochronnymi w zakresie
określonym w odrębnych przepisach;
współdziałanie z policjami innych państw oraz ich organizacjami międzynarodowymi;
gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie informacji kryminalnych;
prowadzenie bazy danych zawierającej informację DNA.
Policja ma strukturę hierarchiczną. Centralnym organem administracji rządowej jest
Komendant Główny Policji podlegający ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych.
Komendanta Głównego powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra
właściwego do spraw wewnętrznych.
Żandarmeria Wojskowa
jest formacją pełniącą rolę policji
wojskowej. Działa na postawie ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o Żandarmerii Wojskowej
i wojskowych organach porządkowych. Jej zadania są skupione wokół:
zapewnienia przestrzegania dyscypliny wojskowej;
ochraniania porządku publicznego na terenach i obiektach jej powierzonych;
ochraniania życia i zdrowia ludzi oraz mienia wojskowego;
wykrywania przestępstw i wykroczeń, w tym skarbowych oraz ścigania sprawców;

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin