Zagadnienia Zaliczenie Komunikacja.doc

ZAGADNIENIA

1. Istota komunikacji.

Komunikowanie = proces porozumiewania się jednostek, grup lub instytucji. To podejmowania w określonym kontekście wymiana werbalnych, wokalnych i niewerbalnych sygnałów w celu osiągnięcia lepszego poziomu współdziałania. Jest nieodzownym elementem świata, bez niej nie było by możliwości prokreacji, odczytywanie i emitowania znaków.
Celem komunikacji jest wymiana myśli, dzielenie się wiedzą, informacjami i ideami. Wyróżniamy:

·         Komunikacja jednokierunkowa polega na przesłaniu informacji od jednej osoby do drugiej bez sprzężenia zwrotnego.

·         komunikacja dwustronna, w której pojawia się sprzężenie zwrotne, które jest możliwe dzięki zadawaniu pytań, parafrazowaniu oraz odpowiadaniu na pytania.

2. Model procesu komunikowania się. Czym jest sprzężenie/informacja zwrotna, kodowanie, dekodowanie?

Kodowanie- proces przekształcania idei i uczuć w symbole (np. słowa lub sygnały niewerbalne); następuje w momencie przekształcenia treści pisanej na wiele gestów i symboli Proces ten jest konieczny, gdyż komunikat przekazuje często jedna osoba, która stara się być zrozumiana dobrze przez swoich słuchaczy;
Dekodowanie- proces przekształcania zakodowanego przekazu (słów lub sygnałów niewerbalnych) w idee i uczucia; następuje w momencie przekształcenia komunikatu przez słuchacza, który stara się go zrozumieć. Odbywa się ono w dwu etapach: w pierwszym odbiorca otrzymuje komunikat w drugim zaczyna go przetwarzać. Wpływ na to ma własna ocena użytych symboli oraz doświadczenie (ludzie słyszą to, co chcą usłyszeć).
Sprzężenie zwrotne - reakcja odbiorcy na komunikat po jego odkodowaniu. jest to odwrócenie komunikacji, w którym to wyrażamy reakcję na komunikat nadawcy. Możemy wyróżnić dwa typy sprzężeń zwrotnych: pierwszy to bezpośrednie wyrażenie np.: potakiwanie głową lub drugie pośrednie owocujące np.: wzrostem efektywności pracy. W momencie, gdy sprzężenie zwrotne jest silniejsze to proces komunikowania się jest lepszy.???

3. Wymień bariery/zakłócenia komunikacyjne, które wpływają na jakość komunikacji.

Bariery komunikacyjne to wszystko to, co elementy zakłócające efektywne porozumienie pomiędzy nadawcą a odbiorcą komunikatu. Wynikają z błędów popełnionych przez jedną, jak i drugą stronę.

Możemy wyróżnić bariery:

a) oparte na charakterze fizycznym i psychologicznym:

- różnice kulturowe

- brak umiejętności decentracji (brak empatii, niemożliwość brak umiejętności wczuwania się w sytuację drugiej osoby)

- utrudnienia percepcyjne (zakłócenie postrzegania innych ludzi)

- stereotypy (wartościowanie partnerów ze względu na ich status)

- wybiórczość uwagi (nieskupianie się na całości wypowiedzi naszego partnera)

- samopoczucie (nasz stan psychofizyczny może zmieniać w dużym stopniu naszą ocenę zdarzeń)

b) bariery wewnętrzne (są wynikiem naszych emocji, problemów z zaufaniem, zakłóceń w rozszyfrowywaniu komunikatów werbalnych i niewerbalnych)

- osądzanie (krytykowanie)

- decydowanie za innych

- uciekanie od cudzych problemów

- blokady językowe

Podstawowe bariery komunikacyjne:

- różnice w postrzeganiu (Są wypadkową różnego poziomu wiedzy i doświadczenia; spostrzeganie zależy od sytuacji)

- różnice językowe (Dane słowo nie zawsze oznacza to samo dla nadawcy co dla odbiorcy; posługiwanie się żargonem; słowa bywają nieprecyzyjne)

- szum (Każdy czynnik, który zakłóca, powoduje zamieszanie lub w inny sposób utrudnia komunikowanie się)

- emocje (Reakcje emocjonalne - gniew, miłość, odruchy obronne, nienawiść, zazdrość, lęk, zakłopotanie - wpływają na zrozumienie przez nas cudzych komunikatów i na to, jak nasze komunikaty oddziałują na innych)

- niezgodność komunikatów (Gdy komunikaty werbalne (słowne) są niespójne z komunikatami pozawerbalnymi (mowa ciała) wprowadzają zamieszanie w procesie komunikacji)

- nieufność (Wiarygodność komunikatu jest w znacznym stopniu uzależniona od wiarygodności nadawcy (wiedza, uczciwość, wzajemne stosunki))

Zakłócenia w komunikacji:

- różnice płci

- różnice kulturowe i stereotypy

- przeszkody fizyczne

- stan fizyczny nadawcy lub odbiorcy

- posługiwanie się odmiennymi kodami

- brak wiarygodności nadawcy

- różnice w percepcji, różnice kulturowe

- emocje

- manipulowanie informacjami

- przeciążenie informacyjne

- zły dobór kanału

- błędy językowe

- sprzeczność komunikatów

4. Umiejętności werbalne i niewerbalne aktywnego słuchania. Czym jest parafraza/ klaryfikacja/ odzwierciedlenie?

Komunikacja werbalna

a) aktywne słuchanie. Polega na:

·         empatii (zdolność do wczucia się w sytuację innej osoby)

·         akceptacji (pozytywna reakcja na zachowanie rozmówcy)

Brakuje charakterystyki werbalnych i niewerbalnych umiejętności związanych z aktywnym słuchaniem.

b) parafraza. To powtórzenie własnymi słowami tego, co ktoś powiedział, np.:

  „Mówiłeś przed chwilą, że...”; „Chcesz powiedzieć, że...”

c) odzwierciedlenie. Jest związane z umiejętnością aktywnego słuchania i polega na sprawdzaniu, czy właściwie zrozumieliśmy komunikat a zwłaszcza uczucia mówiącego, np.:

   „Zdaje się, że jesteś zawiedziony”; „Jesteś z siebie dumny”.

d) klaryfikacja. Służy zwykle do precyzowania myśli u uczestników i nazywania problemów, np.:

„Przeżywasz jednocześnie uczucie podziwu i nienawiści do swojego szefa. Myślisz, że doświadczanie tych dwóch uczuć naraz jest czymś nie w porządku”; prośba o wyjaśnienie, gdy nie możemy zrozumieć wypowiedzi; jeśli w wypowiedzi pojawia siĘ wiele wątków – prośba o wybranie jednego z nich.

e) podsumowywanie Podsumowanie może poprzedzać dyskusja w grupie, która wskaże na różne stanowiska uczestników. Podsumowanie daje szansę na znalezienie alternatywnych rozwiązań problemu i porządkuje komunikację w grupie.

f) komunikat „ja” Komunikat ten jest oparty na faktach i informuje o tym „co widzę, co słyszę, co czuję np. w relacji z tobą”, w sytuacji porażki lub sukcesu itp. Pozwala na formułowanie własnych potrzeb i oczekiwań.

Komunikacja niewerbalna

Sposób, w jaki ludzie komunikują się bez słów. Może to być proces świadomy lub nieświadomy.

Rola zachowań niewerbalnych:

·         Wyrażanie emocji

·         Manifestowanie postawy

·         Informowanie o cechach osobowości

·         Ułatwianie komunikacji werbalnej

·         Komunikacja niewerbalna:

·         Spojrzenie i kontakt wzrokowy

·         Ton głosu

·         Gesty

·         Mimika

·         Postawa ciała

·         Dotyk i kontakt fizyczny

·         Pierwsze wrażenie

Mowa ciała:

5. Kim jest ekstrawertyk/introwertyk/osoba o wysokim poziomie neurotyczności?

Ekstrawertyka cechują: towarzyskość, żywość, aktywność, poszukiwanie doznań. To człowiek kierujący swoje zainteresowania przede wszystkim do świata zewnętrznego. Interesują go ludzie, problemy zewnętrzne, zdarzenia. Ekstrawertycy:                         

·         zyskują energię, kiedy przebywają z innymi, a tracą gdy są sami,

·         czerpią energię ze świata zewnętrznego

·         najpierw coś robią lub mówią, a potem myślą albo myślą podczas mówienia,

·         utrzymują większy kontakt wzrokowy z rozmówcą podczas mówienia, niż podczas słuchania,

·         mają wiele zainteresowań,

·         mówią szybko,

·         korzystają z pamięci krótkotrwałej,

·         osiągają lepsze wyniki niż introwertycy w szkole podstawowej,

·         pracują lepiej jeśli są chwaleni,

·         wolą nonsensowny dowcip.

Introwertyk - typ człowieka zwróconego raczej ku własnemu ja, aniżeli ku światu zewnętrznemu, mającego trudności w nawiązywaniu kontaktu z ludźmi. Introwertycy:

·         zyskują energię kiedy są w samotności, a tracą wśród ludzi,

·         czerpią energię ze świata wewnętrznego, tj. uczuć, idei, wrażeń,

·         są dobrymi słuchaczami,

·         myślą zanim coś zrobią lub powiedzą,

·         utrzymują większy kontakt wzrokowy podczas słuchania kogoś, niż podczas mówienia do niego,

·         mają niewiele zainteresowań, ale w każde zainteresowania bardzo się zagłębiają,

·         tylko głębokie relacje z innymi nazywają "przyjaźnią",

·         wolą rozmowy w cztery oczy niż w grupie,

·         mówią wolno, z przerwami,

·         aby się skupić potrzebują ciszy, nie lubią gdy im się przerywa pracę lub jakiekolwiek inne zajecie (np. dzwonkiem telefonu),

·         korzystają z pamięci długotrwałej, przez co często mają uczucie "pustki w głowie" i mogą mieć problemy ze znalezieniem odpowiedniego słowa podczas rozmowy,

·         lepiej niż ekstrawertycy radzą sobie z zadaniami wymagającymi skupienia uwagi,

·         na studiach osiągają lepsze wyniki niż ekstrawertycy,

·         łatwiej uczą się czytając niż przez rozmowę z innymi,

·         wolą dowcip ujawniający niestosowność i niedopasowanie,

·         pracują tak samo niezależnie od tego, czy są chwaleni, czy nie,

·         nie lubią rozmów "o pogodzie",

·         mogą mieć trudności w zapamiętywaniu twarzy i nazwisk,

Neurotyk - podstawowym znakiem rozpoznawczym neurotyka jest przesadna emocjonalność. Z jednej strony mówi się o nadwrażliwości, z drugiej zaś – o chwiejności. Neurotyk wciąż się czymś zamartwia. Często pojawiają się u niego napady lęku, bez konkretnej przyczyny. Potrzebuje ciągłej akceptacji, która często wynika z deficytów w sferze miłości. Paradoksalnie swoim zachowaniem odsuwa się od ludzi, bojąc się odrzucenia i nie akceptując wzorców innych niż własne. Ludzie tego typu mają jednocześnie wygórowane wymagania, dążą przejęcia władzy w bliskich związkach, nierzadko stosują szantaż emocjonalny. Neurotyk ma skłonności depresyjne, impulsywne oraz tendencje do nadmiernego krytycyzmu. Przeciwieństwem neurotyczności jest równowaga emocjonalna. Neurotyczność składa się z następujących cech:

·         lęk

·         przygnębienie

·         poczucie winy

·         niska samoocena

·         napięcie

6. W jaki sposób komunikuje się sangwinik/melancholik/flegmatyk/choleryk?