TECHNIKI STABILIZACJI, ROZMONTOWYWANIA POJAZDÓW ORAZ WYDOBYWANIA POSZKODOWANYCH
AKCJA RATOWNICZA
4. Organizacja akcji ratowniczej podczas katastrof drogowych.
Rozpatrując technologię postępowania w przypadku prowadzenia działań ratowniczych na miejscu wypadku czy katastrofy komunikacyjnej należy już na wstępie stwierdzić, że nie istnieje jeden utarty, jedynie właściwy sposób postępowania. Każda akcja może nas zaskoczyć nieoczekiwanymi elementami, z którymi zetkniemy się po raz pierwszy. Dlatego też do każdego tego typu zdarzenia należy podejść indywidualnie i postępować tak, aby w możliwie krótkim czasie uwolnić osoby poszkodowane i zlikwidować wszelkie zagrożenia, z którymi mamy do czynienia, pamiętając przy tym o bezpieczeństwie ratowników.
Ważne jest również, aby po każdej akcji umieć wyciągnąć z niej właściwe wnioski i spostrzeżenia, tak, by zdobyta wiedza i doświadczenie mogły procentować w przyszłości podejmowaniem słusznych decyzji. Tym niemniej istnieje pewien algorytm postępowania, o którym niewątpliwie należy pamiętać i w miarę możliwości stosować go w praktyce.
ZAPAMIĘTAJ! Nie działaj schematycznie. Do każdej akcji należy stosować indywidualne metody, wypracowane na podstawie wyobrażeń, doświadczeń i posiadanej wiedzy.
4.1. Etapy akcji ratowniczej.
4.1.1. Zgłoszenie zdarzenia.
Element, od którego w praktyce rozpoczyna się każda akcja. Jest on o tyle istotny, że od niego zależy szybkie dotarcie ratowników na miejsce akcji bez zbędnego błądzenia, jak również wstępne zorientowanie dowódcy, z czym może mieć do czynienia na miejscu. Przyjmując zgłoszenie dyspozytor powinien ustalić:
· dokładny adres /ewentualne punkty orientacyjne – charakterystyczne/,
· rodzaj zdarzenia, ilość pojazdów w nim uczestniczących i ich rodzaj,
· czy są osoby poszkodowane i ile,
· czy w wyniku zdarzenia nastąpił wybuch, pożar itp.;
· czy są już na miejscu inne służby – policja, pogotowie rat. itp.;
Regułą powinno być dysponowanie na miejsce akcji dwóch zastępów, tj. samochodu ratownictwa technicznego oraz gaśniczego, a to ze względu na małą obsadę osobową tych pierwszych oraz zabezpieczenie miejsca od strony przeciwpożarowej.
4.2. Dojazd i ustawienie pojazdów.
Samochody ratownicze powinny być ustawione jak najbliżej miejsca zdarzenia, choć nie zawsze jest to możliwe. Policja, Pogotowie Ratunkowe nie w pełni zdają sobie sprawę z potrzeb ratownictwa drogowego i ustawiają swe pojazdy w sposób, który utrudnia skuteczność działań. Dlatego przy ustawianiu pojazdów należy pamiętać o:
Ø bezpieczeństwie ratowników,
Ø konieczności użycia sprzętu gaśniczego,
Ø wymaganiach sprzętu hydraulicznego, pneumatycznego i oświetleniowego,
Ø występowaniu substancji palnych i toksycznych,
Ø umożliwieniu dojazdu pojazdom Pogotowia Ratunkowego i innych służb,
Ø warunkach atmosferycznych /kierunek i siła wiatru/,
Ø bezpieczeństwie ruchu drogowego,
Ø wstępnym rozpoznaniu sytuacji.
4.1.3. Rozpoznanie sytuacji.
Należy przyjąć tu zasadę rozpoznania bliższego i dalszego /okrąg bliższy i dalszy/.
Powinno ono obejmować najbliższe otoczenie pojazdów, jak i teren w odległości kilku metrów od nich.
W czasie rozpoznania należy ustalić:
q rodzaj zdarzenia – zderzenie, przewrócenie itp.;
q czy nastąpił wyciek paliwa lub innej substancji z uszkodzonego pojazdu,
q ile jest ofiar i jaki jest ich stan, czy żadna z nich nie oddaliła się z miejsca wypadku,
q w jaki sposób i jakie elementy blokują ofiary,
q jak je uwolnić biorąc po uwagę ich stan i posiadany sprzęt,
q czy istnieje możliwość otwarcia drzwi lub okien,
q czy istnieją inne zagrożenia np. instalacje gazowe w pojazdach, poduszki powietrzne, instalacje elektryczne, bądź też przewożone ładunki,
q możliwość wystąpienia pożaru, wybuchu itp.
4.1.4. Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.
Miejsce zdarzenia należy zabezpieczyć przez:
q oznakowanie terenu akcji (pozostawienie pojazdów ratowniczych z włączonymi lampami błyskowymi/sygnalizacyjnymi, otoczenie terenu taśmami, ustawienie lamp sygnalizacyjnych i pachołków ostrzegawczych),
q przygotowanie sprzętu gaśniczego na wypadek pożaru – nawodniona linia gaśnicza z prądownicą pianową i obsługujący ją ratownik wyposażony w sprzęt ochrony osobistej, w tym aparat powietrzny przez cały czas trwania akcji,
q pokrycie pianą wyciekającego paliwa lub innych cieczy stwarzających zagrożenie pożarowe – w przypadku wycieku paliwa gazowego należy dążyć do jego likwidacji,
q odłączenie akumulatorów w pojazdach uczestniczących w zdarzeniu: przed wykonaniem tej czynności w nowszych konstrukcjach należy otworzyć w miarę możliwości elektrycznie otwierane zamki, opuścić szyby, przesunąć fotele itp.:
q ograniczenie wycieku lub emisji szkodliwych substancji niebezpiecznych oraz ich neutralizacja (ratownictwo chemiczne).
q stabilizację pojazdu.
Odcięcie zasilania w energię elektryczną (akumulator) należy realizować poprzez odłączenie przewodów, w taki sposób, aby w razie potrzeby można go było łatwo podłączyć. W pierwszej kolejności odłączyć należy przewód ujemny (-).
Trzeba pamiętać, iż w pojeździe mogą być zainstalowane dwa lub więcej akumulatorów. Kiedy czynność polegająca na odłączeniu akumulatora jest niewykonalna (z uwagi na uszkodzenia) należy wyłączyć zapłon i wyciągnąć kluczyki za stacyjki,
4.1.5. Działania ratownicze.
Po stwierdzeniu stanu ofiary, rodzaju zniszczeń oraz tego, w jaki sposób ofiara została zablokowana można zaplanować strategię działania. Rodzaj pojazdu ma tutaj ogromny wpływ na sposób postępowania. Wskazane jest przewidzenie czasu trwania uwalniania osoby bądź osób zablokowanych w pojeździe i poinformowanie o tym służby medycznej.
Działania ratownicze polegają na:
ü wydobyciu ofiar i poszkodowanych,
ü udzieleniu rannym pierwszej pomocy przedlekarskiej,
ü ewakuacji innych osób zagrożonych,
ü w przypadku uwięzienia osób w pojeździe – rozmontowaniu (cięciu, rozpieraniu) pojazdu w zakresie niezbędnym do ich wydostania:
- podczas rozmontowywania pojazdu staramy się tak wykonywać wszystkie czynności, aby nie zmieniać położenia poszkodowanego.
- pojazdy mogą być w różnym stanie technicznym i podczas rozmontowywania (osłabianie konstrukcji) mogą zachowywać się w nieprzewidziany sposób, np. załamanie się podłogi;
Działania ratownicze powinny być wykonywane z zachowaniem poniższych zasad:
ü wszystkie czynności ratownicze należy wykonywać przy maksymalnym zabezpieczeniu poszkodowanych i ratujących,
ü wszystkie decyzje związane z ratowaniem poszkodowanych powinny być konsultowane z lekarzem (jeżeli jest na miejscu zdarzenia),
ü odcięte elementy należy odkładać w takie miejsce, aby nie przeszkadzały w dalszym prowadzeniu akcji ratowniczej,
ü ostre krawędzie należy zabezpieczyć poprzez osłonięcie kocem lub innym materiałem.
4.1.6. Zakończenie działań
Dowódca akcji ratowniczej może podjąć decyzję o zakończeniu działań, gdy:
ü wydobyto z uszkodzonych pojazdów wszystkich poszkodowanych i udzielono im pomocy medycznej,
ü usunięto obiekty i przeszkody mogące stanowić jakiekolwiek zagrożenie dla użytkowników drogi,
ü przekazano miejsce akcji właściwym organom i obecność służb ratowniczych nie jest konieczna
PODSTAWOWE TECHNIKI RATOWNICTWA DROGOWEGO
5.1. OZNAKOWANIE ELEMENTÓW KONSTRUKCYJNYCH POJAZDU
Dla zapewnienia prawidłowego rozumienia poleceń wydawanych w trakcie akcji ratowniczych należy stosować ujednolicone nazewnictwo.
Poniższe schematy przedstawiają konstrukcję typowego nadwozia pojazdu samochodowego z określeniem elementów mających znaczenie podczas rozmontowania (cięcia konstrukcji).
5.2. STABILIZACJA
- minimalizacja ruchów pojazdu, które mogą mieć negatywny wpływ na uwięzionych w nim ludzi
Ten etap akcji ratowniczej powinien być wykonany przed przystąpieniem do jakichkolwiek innych działań.
OSPRZĘT STABILIZUJĄCY
KLOCKI I KLINY
Dostępne są w różnych kształtach i wykonane z drewna lub polietylenu z recyklingu. Mogą być stosowane w prawie każdej sytuacji. Wypełniają luki między pojazdem a podłożem umożliwiają lepsze ustabilizowanie pojazdu.
Kliny schodkowe i kliny stożkowe (tworzywo sztuczne)
Podpory blokowe i kliny stożkowe (tworzywo sztuczne)
PODUSZKI PODNOSZĄCE.
Poduszki podnoszące nie powinny być stosowane jako podstawowy środek stabilizacyjny. Ich zdolność podnoszenia ciężarów jest jednak bardzo przydatna w procesie stabilizacji obciążenia. Należy jednak w trakcie podnoszenia ciężaru poduszką stosować także podpory.
PODPORY
Podpory często stosuje się tam gdzie trzeba ustabilizować ciężar na dość dużej wysokości, np., gdy samochód leży na boku lub dachu. Oferowane są różne rodzaje podpór, m. in. drewniane, pneumatyczne lub hydrauliczne. Bardziej zaawansowane podpory takie jak podpory hydrauliczne, mają szeroki zakres stosowania i zdolność przejmowania dużych obciążeń. Podpory pneumatyczne mogą automatycznie wysuwać się wraz z podnoszeniem podpieranego obiektu, natomiast podpory hydrauliczne mają zdolność podnoszenia ciężarów.
Techniki stabilizacji.
a) pojazd stoi na kołach
Wymagane jest stworzenie co najmniej trzech punktów podparcia, ale zaleca się stosowanie czterech punktów. Klocki stabilizacyjne można podstawić w strategicznych punktach, zapewniając maksymalną stabilność pojazdu.
system trzy punktowy
system cztero punktowy
PROCEDURA:
1. zaklinowanie z obu stron jednego lub dwóch kół,
2. klocki lub bloki stabilizacyjne można zablokować na miejscu przy pomocy klinów, wciśniętych tylko na tyle, aby unieruchomić bloczki
b) pojazd leży na boku
Dla zapewnienia stabilności pojazdu należy podeprzeć go pod słupkami A i D. Na przeciwnej stronie należy zastosować podpory mechaniczne (drewno, metal) lub hydrauliczne albo pneumatyczne. Podpory zabezpieczyć przy użyciu pasów napinających albo blokad mechanicznych. W przypadku podpór mechanicznych może wystąpić konieczność zastosowania klinów jako podstawy oparcia. W zależności od sytuacji może wystąpić potrzeba zastosowania wysokich podpór po stronie dachu pojazdu.
c) pojazd leży na dachu
Wstawić podpory w miejsce miedzy tylną częścią dachu a podłożem. Dla zwiększenia stabilności ustawić dodatkowe klocki w miejscu pomiędzy przedziałem silnika a szybą przednią.
5.3. USUWANIE ELEMENTÓW KONSTRUKCYJNYCH SAMOCHODÓW
USUWANIE ELEMENTÓW KONSTRUKCYJNYCH POJAZDU (ROZMONTOWANIE POJAZDU) PROWADZONE JEST DLA UZYSKANIA DOSTĘPU DO POSZKODOWONAYCH I ICH EWAKUACJI. UZYSKANIE DOSTĘPU DO LUDZI MA RÓWNIEŻ NA CELU ZAPEWNIENIE IM LEPSZEJ OPIEKI MEDYCZNEJ PODCZAS AKCJI RATOWNICZEJ.
ROZMONTOWANIE POJAZDU NALEŻY PROWADZIĆ W MINIMALNYM ZAKRESIE, NIEZBĘDNYM DO WYDOBYCIA POSZKODOWANYCH.
USUWANIE SZYB
Przed przystąpieniem do jakichkolwiek czynności związanych z cięciem, rozpychaniem czy rozciąganiem elementów nadwozia pojazdu, należy usunąć szyby (jeżeli nie zostały zniszczone w wyniku wypadku). Usunięcie szyb na wstępie akcji ratowniczej zabezpiecza ratowników przed możliwością niespodziewanego ich zniszczenia podczas prowadzenia działań. Pozwala to na uzyskanie szybkiego dostępu do poszkodowanych, celem udzielenia pierwszej pomocy medycznej oraz rozpoznania ich stanu.
5.3.1. USUWANIE DRZWI
Wybór najbardziej właściwej techniki usuwania drzwi będzie uzależniony od rodzaju i charakteru uszkodzeń konstrukcji nadwozia pojazdu. Należy pamiętać, że w pierwszej kolejności trzeba SPRÓBOWAĆ OTWORZYĆ DRZWI Z ZAMKA, BEZ UŻYCIA NARZĘDZI !!!
Jeżeli brak punktu do wstawienia rozpieracza, a dostępny jest przedni błotnik, najpierw należy ścisnąć ten fragment blachy karoserii w najwyższym punkcie wnęki koła. W ten sposób zostanie stworzona szczelina przy zawiasach drzwi.
PROCEDURA :
1. ...
ice-man