T:Metody i formy postępowania korekcyjnego a podstawy neurofizjologii. Metoda: świadomy i konsekwentny sposób postepowania podejmowany dla osiągniecia celu. Dobór metody podporządkowany jest zasadom obowiązującym zarówno w kinezyterapii jak i w wychowaniu fizycznym. I. Zadania ścisłe określone 1. Metoda naśladowcza – ścisła. Realizacja prostych zadań, ćwiczeń w sytuacjach, gdy czynności motywujące są niepotrzebne albo nie odniosły zamierzonego skutku.
2.Metoda zadaniowa – ścisła.Realizacja zadań ścisłe określonych, raczej trudnych i złożonych. 3.Metoda programowanego uczenia się. Realizacja zadań ścisłych poddających się stosunkowo łatwo zaprogramowaniu w postaci ścisłej instrukcji. II Zadania częściowo określone– METODA PROAKWTYWNE (usamodzielniające) 1.Metoda zabawowa – naśladowcza.2.metoda zabawowa – klasyczna.Realizacja zabaw i gier ruchowych oraz mini gier 3.Metoda bezpośredniej celowości ruchu.
Realizacja pół ścisłych zadań ogólnorozwojowych, głownie gimnastycznych dla dzieci.4.Metoda programowanego usprawniania się. Samodzielne realizowanie programów usprawniania się. III Zadania wymagające pełnej inwencji twórczej – METODY KREARTWNE (twórcze) 1.Metoda ruchowej ekspresji twórczej – zadana ruchowe wymagające inwencji twórczej 2.Metoda problemowa – zadana problemowe z zakresu różnych sfer kultury fizycznej. Cele: ogólne, etapowe, szczegółowe postępowania korekcyjnego. Zadania postępowania korekcyjnego uszczegółowianie celów.
Element treściowy – co robić? Element operacyjny – jak, w jaki sposób? Ogniwa postępowania korekcyjnego: •Diagnoza •Prognoza •Ordynacja •Realizacja •Kontrola uzyskanych efektów. Zasady postępowania korekcyjnego: •Primum non nocere – po pierwsze nie szkodzić •Powszechności •Wczesności •Kompleksowości •Systematyczności •Podmiotowego traktowania osób poddanych postępowaniu korekcyjnemu. Współodpowiedzialności tych osób za uzyskane efekty: •Dostępności •Poglądowości •Współpracy z najbliższym otoczeniem dziecka. Podstawowe zasady dydaktyczne stosowane w zajęciach ruchowych:
1.Stopniowanie ćwiczeń/wysiłku wg trudności: •Ćwiczenia w formie zabawowej – w formie ścisłej
•Ćwiczenia w odciążeniu (w pozycjach niskich) – obciążeniem osiowym kręgosłupa ( w pozycjach wysokich)•Ćwiczenia bez przyborów – z przyborami •Najpierw forma ruchu – następnie rytm•Najpierw ruchy proste – później złożone •Najpierw ćwiczenia bierne-następnie czynne•Najpierw ćwiczenia o małym natężeniu – następnie o większym 2.Zasada wszechstronności – wada zlokalizowana w konkretnej części ciała, ale my i tak ćwiczymy cały układ ruchu, wszystkie partie mięśniowe 3.Zasada zmienności pracy •Kolejne przećwiczenie poszczególnych odcinków ciała •Po ćwiczeniach o dużym natężeniu – ruchy o mniejszym natężeniu •Po ćwiczeniach biernych, statycznych – ćwiczenia czynne dynamiczne •Zmienność pozycji wyjściowych
4.Zasada dostępności 5.Zasada poprawności 6.Zasada systematyczności – metoda perspektyw bliższych i dalszych 7.Zasada atrakcyjności ćwiczeń
8.Zasada indywidualizacji ćwiczeń oraz ich intensywności 9.Zasada aktywności i Zasada trwałości uzyskanych efektów. Forma pracy korekcyjnej – element metodyki zajęć ruchowych, dotyczący organizacyjnej strony procesu kształcenia ruchowego, który uwzględnia następujące czynniki:
•Czynniki czasowe – (czas trwania zajęć, ćwiczeń w ciągu dnia, tygodnia, roku) reżim dobowy, cykl tygodniowy, cykl roczny •Czynniki przestrzenne (miejsce wykonywania ćwiczeń) •Czynniki organizacyjne (forma ćwiczeń):oForma frontalna
oForma grupowa oForma grupowo-frontalna
oForma indywidualna oForma organizacja dnia dziecka. Cykl dobowy (reżim 24 godzinny)
•Odpowiednie miejsce i czas trwania wypoczynku nocnego •Odpowiednio zorganizowane miejsce przy dziecka w domu i szkole (meble, oświetlenie)
•Prawidłowa pozycja podczas nauki, zabawy, wypoczynku, spożywania posiłków •Przenoszenie pomocy szkolnych •Eliminowanie nieprawidłowych nawyków w utrzymaniu postawy ciała •Prawidłowa organizacja dnia dziecka Cykl tygodniowy •Zajęcia wychowania fizycznego •Gimnastyka korekcyjna
•Pływanie korekcyjne •Realizacja zestawów ćwiczeń specjalnych •Realizacja cyklu dobowego
Cykl roczny •Uzupełnienie cyklu dobowego i tygodniowego o organizację letniego i zimowego wypoczynku dla dzieci z wadami postawy ciała (zimowiska, półkolonie, kolonie, turnusy rehabilitacyjne, zestawy ćwiczeń do realizacji w warunkach domowych, itp.)
Organizacja zajęć korekcyjnych
Kryteria tworzenia zespołów ćwiczebnych:
•Wiek – do 6 roku życia, 7-9, 10-11, 12-14, 15 lat i powyżej •Płeć – do 9 roku życia grupy koedukacyjne; powyżej grupy dziewcząt i chłopców •Rodzaje wady – grupy jednorodne: kifolordozy, skoliozy, wady statyczne kończyn dolnych. Liczba ćwiczących do 10 osób. Czas trwania zajęć: 20-30 min; 45-60 min
Częstotliwość zajęć: 2-3 razy w tygodniu w równych odstępach czasowych. Ubiór: dziewczęta – kostiumy 2 częściowe, boso; chłopcy – spodenki gimnastyczne, boso. Warunki techniczne: •Sala gimnastyczna (4,5 m2 powierzchni na 1 ćwiczącego)•Pływalnia•Zielona sala gimnastyczna•Teren o naturalnym podłożu, osłonięty od wiatru Przyrządy:•Drabinki•Lustro korekcyjne•Skrzynki korekcyjne •Ławeczki szwedzkie
•Drążek, liny. Przybory:•Kocyki (80x120), laski gimnastyczne (90-110), piłki lekarskie, uszate (1-3kg), piłki o różnej wielkości, sprężyny, hantle, rollery, deskorolki, szarfy, woreczki o różnej zawartości i ciężarze, krążki, obręcze, itp.Budowa lekcji korektywy: Czas trwania zajęć zespołowych: 30-45-60 min Liczba ćwiczących: do 10 osób Części lekcji: Część wstępna (około10-15 min) – zorganizowanie grupy, podanie tematu zajęć, przygotowanie organizmu do wysiłku w części głównej (rozgrzewka) Część główna (około 20-25 min) – realizacja zadań lekcji, ćwiczenia o większej intensywności dużych grup mięśniowych, przeplatane ćwiczeniami korekcyjnymi o mniejszej intensywności np. ćwiczenia reedukacji posturalnej..
Część końcowa (około 5 min)
5.12.2012 wykład 8
Hipokrates z Kos – lekarz grecki, ojciec medycyny, twórca idei zdrowego trybu życia, propagowanej współcześnie. Metoda – opierała się na metodach racjonalnych. Leczenie miało polegać na wspomaganiu naturalnych procesów zdrowienia. Stworzył pierwszy opisy dotyczące zimna, ciepła słonecznego, światła i ćwiczeń fizycznych, jako zabiegów leczniczych. Stosował balneoterapię w leczeniu chorych. Zajmował się m.in. zniekształceniami kręgosłupa, stworzył urządzenie do rekcji skoliozy. Wprowadzili dietę i higienę, jako środki profilaktyczne, zapobiegające chorobom. Uważał, że środowisko i klimat wpływa na stan zdrowia i kondycję człowieka. Galen – rzymski, lecz pochodzenia greckiego, kontynuator nauk Hipokratesa. Opisał dodatki wpływ ćwiczeń fizycznych na rozwój ciała. Usystematyzował wady postawy, jako pierwszy prowadził pojęcie „skolioza”
Zdrowie jest: •Wartością – dzięki której jednostka lub grupa może realizować swoje aspiracje •Zasobem•Środkiem Zdrowie nie jest stanem statycznym. Chronić – zapobiegać chorobom – profilaktyka Doskonalić – pomnażać, zwiększać jego potencjał – promocja zdrowia Przywracać – gdy pojawi się choroba – leczenie i rehabilitacja.
Czynniki wpływające na zdrowie człowieka w wymiarze indywidualnym:•Styl życia – około 50-60% wpływu na stan zdrowia uzależniony jest od różnego typu zachowań składających się na styl życia/ m.in. aktywność fizyczna, sposób odżywiania się, używki
•Środowisko fizyczne oraz społeczne życia i pracy – udział tych czynników w około 20% •Świadczenia służby zdrowia – mogą rozwiązać około 10-15% problemów społeczeństwa
Działania profilaktyczne w okresie postnatalnym:
•Profilaktyka pierwszorzędowa (pierwotna) – zwiększanie potencjału zdrowotnego człowieka
•Profilaktyka drugorzędowa (wtórna) – obejmuje osoby ze zwiększonym ryzykiem występowania niektórych chorób i zaburzeń, identyfikacja predyspozycji lub wczesnych postaci zaburzeń w stanie zdrowia i rozwoju •Profilaktyka trzeciorzędowa – dotyczy osób przewlekle chorych i niepełnosprawnych – celem jej jest zapobieganie dalszym niekorzystnym skutkom choroby.
Aktualna koncepcja profilaktycznej opieki nad uczniami zakładu, że zdrowie jednostki i populacji zależy od wielu czynników pozamedycznych, w tym:
•Od statusu ekonomiczno- społecznego rodziny
•Wsparcia społecznego•Środowiska fizycznego i społecznego szkół. W ochronie i promocji zdrowia uczniów powinni uczestniczyć: •Rodzice – ponoszą prawną i moralną odpowiedzialność za zdrowie dziecka •Sam uczeń – w procesie wychowania przygotowuje się do przejmowania odpowiedzialności za swoje zdrowie. Profilaktyczna opieka zdrowotna sprawowania jest przez:
•Pielęgniarka środowiskowa lub higienistka szkolna
•Lekarza podstawowej opieki zdrowotnej •Lekarza stomatologa. Profilaktyczne badania lekarskie dzieci i młodzieży szkolnej w Polsce: •Pierwsze stanowisko lekarzy szkolnych utworzono około 1900 roku w Warszawie, Lwowie, Gdańsku i Krakowie
•Indywidualne badania higieniczno- zdrowotne
•Wstępne i okresowe badania lekarskie •W 1976 roku bilanse zdrowia •Od 1992 powszechne profilaktyczne badania lekarskie
Profilaktyczna opieka zdrowotna nad uczniami obejmuje:1.Testy przesiewowe – wstępna identyfikacja odchyleń rozwojowych, chorób lub wad
2.Postępowanie diagnostyczne w przypadku uzyskania dodatniego wyniku testu przesiewowego
3.Profilaktyczne badania lekarskie /bilanse zdrowia/ w zakresie: •Indywidualnej oceny stanu zdrowia i rozwoju uczniów •Kwalifikacja do zajęć wychowania fizycznego i sportu szkolnego •Zdrowotnej gotowości szkolnej uczniów •Kwalifikacja do programów rehabilitacyjnych •Ograniczeń dotyczących wyboru i nauki zawodu 4.Profilaktyczne badania stomatologiczne 5.Udzielanie pomocy w nagłych przypadkach 6.Obowiązkowe szczepienia ochronne
7.Edukacja zdrowotna i promocja zdrowia TEST PRZESIEWOWY (test skriningowy) –wprowadzone do praktyki ochrony zdrowia w wielu krajach w połowie lat 50- tych XX wieku. W Polsce ostatnia modyfikacja w 1992 roku. Wg. WHO jest to wstępna identyfikacja nierozpoznanych dotychczas chorób, zaburzeń lub wad przez zastosowanie testów i innych, szybkich metod badania. Testy te wyodrębniają w populacji osoby, które prawdopodobne mają daną chorobę lub zaburzenie (dodatni wynik testu) oraz osoby, które prawdopodobnie jej nie mają (test ujemny). Cel testu przesiewowego: •Wychwycenie określonych nieprawidłowości w stanie zdrowia, stanowiących zagrożenie społeczne •Wykrywanie zaburzeń w okresie, gdy można jeszcze odwrócić proces choroby lub zahamować proces progresji. Kryteria wyboru zaburzeń wykrywanych w testach przesiewowych: •Poważne skutki dla jednostki lub społeczności •Wysoka częstość występowania zaburzeń w populacji •Znana naturalna historia zaburzenia •Dostępne metody diagnostyczne •Korzystność. Kryteria doboru metod przesiewu:•Prostota, szybkość i łatwość wykonywania oraz interpretacja testu•Akceptacja testu przez badanych i badających•Trafność rzetelność
Wybór grup badanych- testy przesiewowe wykonuje się w grupach weku (okresach rozwoju), w których dane zaburzenie najczęściej się ujawnia lub pogłębia. W odniesieniu do uczniów bierze się pod uwagę także zadania edukacyjnego.Rodzaje i terminy testów przesiewowych u dzieci i młodzieży szkolnej.
Do wykrywania zaburzeń: •Rozwoju fizycznego – uczniowie klas: 0, III, V szkoły podstawowej, I gimnazjum oraz I ostatniej klasy szkoły ponadgimnazjalnej •Narządu wzroku – uczniowie klas 0, III, i V szkoły podstawowej, I i III gimnazjum, I i III ostatniej kasy szkoły ponadgimnazjalnej •Narządu słuchu – uczniowie klas 0 i I klasy gimnazjum •Narządu ruchu – uczniowie klas 0, I i III, V szkoły podstawowej, I gimnazjum, I klasy szkoły ponadgimnazjalnej •Podwyższonego ciśnienia tętniczego krwi – uczniowie klas: III szkoły podstawowej, I gimnazjum, I i ostatniej klasy szkoły ponadgimnazjalnej. Znaczenie testów przesiewowych: •Okazja do edukacji zdrowotnej
•Przekazanie informacji i wskazówek dotyczących zasad higieny danego układu •Uszkodzenie wskazówek dotyczących zachowań zdrowotnych samokontroli Fazy programu przesiewowego:
I faza – test przesiewowy wykonywany w danej populacji II faza – postępowanie poprzesiewowe – diagnostyczne w stosunku do osób z dodatnim wynikiem testu przesiewowego w celu zdiagnozowania.Powszechne Profilaktyczne Badania Lekarskie – PPBI
Ocena stanu zdrowia i rozwoju dzieci w określonych grupach wieku, wybranych ze względu na specyfikę rozwoju lub etap edukacji. W okresie rozwojowym (0-18 lat) co najmniej 17 badań w tym: •110 badań w pierwszym roku życia •7 badań w dalszych latach życia.Cele ogólne badań: •Ocena przebiegu rozwoju, wczesne wykrycie ewentualnych zaburzeń
•Ocena stanu zdrowia, identyfikacja problemów zdrowotnych, społecznych i szkolnych dziecka
•Ocena zachowań zdrowotnych dziecka i jego rodziny •U dzieci starszych i młodzieży orzekanie o zdolności do rozpoczęcia nauki w szkole, wf i sportu, nauki i zawodu •Ustalenie zaleceń zdrowotnych.
Terminy i zakres PPBL: Noworodki i niemowlęta, w tym – co najmniej 10 badań ukierunkowanych na istotnie lub nie zagrożenia okołoporodowego, wad wrodzonych i chorób metabolicznych. 0-4 doba życia – ocena stanu zdrowia noworodka, ustalenie wskazówek pielęgniarskich i ewentualnych wskazań do opieki medycznej.1-2 tydzień życia – ocena stanu zdrowia i rozwoju fizycznego ustalenie zaleceń zdrowotnych. 3 tydzień życia 0 badanie okulistyczne niemowląt z określonych grup ryzyka. 2,3,4,5,6 miesiąc życia ( w terminach szczepień ochronnych) 9 i 12 miesiącach życia – ocena stanu zdrowia, rozwoju fizycznego i psychoruchowego, ocena ewentualnych zaburzeń neurorozwojowych, ustalenie zaleceń zdrowotnych. 2 roku życia – ocena rozwoju fizycznego i psychoruchowego; wykrycie wad wrodzonych, które pojawiły się po okresie niemowlęcym; zaplanowanie odpowiednich działa fizjoprofilaktycznych ustalenie zaleceń zdrowotnych dla rodziców
.4 rok życia – ocena rozwoju fizycznego i psychoruchowego; wykrycie wad wrodzonych, które pojawiły się po okresie niemowlęcym..6 rok życia - ocena rozwoju fizycznego i psychoruchowego; ocena zdrowotnej dojrzałości szkolnej; wykrycie wad wrodzonych, które pojawiły się po okresie niemowlęcym; zaplanowanie odpowiednich działa fizjoprofilaktycznych ustalenie zaleceń zdrowotnych dla rodziców; klasyfikacja do zajęć wychowania fizycznego.10 roku życia - ocena rozwoju fizycznego i psychoruchowego; wykrycie wad wrodzonych, które pojawiły się po okresie niemowlęcym; zaplanowanie odpowiednich działa fizjoprofilaktycznych ustalenie zaleceń zdrowotnych dla rodziców. 13 roku życia - ocena stanu fizycznego i poziomu i tempa wzrastania; ocena rozwoju psychoruchowego; ocena przebiegu dojrzewania płciowego; wykrycie wad wrodzonych, które pojawiły się po okresie niemowlęcym; zaplanowanie odpowiednich działa fizjoprofilaktycznych ustalenie zaleceń zdrowotnych dla rodziców.16 rok życia - ocena stanu fizycznego i poziomu i tempa wzrastania; ocena rozwoju psychoruchowego; ocena przebiegu dojrzewania płciowego; identyfikacja ewentualnych problemów zdrowotnych; zaplanowanie odpowiednich działa fizjoprofilaktycznych ustalenie zaleceń zdrowotnych dla rodziców. 18 roku życia – ocena stanu zdrowia.
...
maarteczka15