DGP_2015_01_02_prawo_na_co_dzien.pdf

(1441 KB) Pobierz

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

Oglądaj

„Przepis na prawo”

– wspólny program TVP Info i Dziennika Gazety Prawnej w soboty od 15.15 w

gazetaprawna.pl

Piątek–niedziela

2–4 stycznia 2015 nr 1 (3894)

Wyścig

po kredyt

S. II

barbara.doktor@

infor.pl

SHUTTERSTOCK

Pomożemy

w rozwiązywaniu

Waszych

problemów

prawnych.

Czekamy na listy:

Piszcie

do nas!!!

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

Dziennik Gazeta Prawna, 2–4 stycznia 2015 nr 1 (3894)

gazetaprawna.pl

P R AW O N A C O D Z I E Ń

Bank pożyczy

pieniądze również

bez

etatu

Danuta Pawłowska

dgp@infor.pl

Wiadomo, że banki przede

wszystkim chcą takich kre-

dytobiorców, co do których

mają dużą pewność, że spłacą

pożyczkę. Zdolność kredyto-

wa jest więc zawsze wyliczana

indywidualnie, na daną chwi-

lę i przy różnych założeniach

dla różnych klientów. Według

prawa zdolność kredytowa to

zdolność do spłaty całego za-

ciągniętego kredytu wraz z od-

setkami w terminie zapisanym

w umowie.

Zanim bank zdecyduje, czy

pożyczy nam pieniądze, po-

prosi o wiele dokumentów,

na podstawie których specja-

liści obliczą, czy faktycznie

damy radę unieść ta-

kie zobowiązanie ﬁ-

nansowe i jakie wią-

że się z tym ryzyko.

Klient będzie musiał

przedstawić w ban-

ku umowy, z tytu-

łu których otrzymuje

wynagrodzenie, oraz kalkula-

cje swoich miesięcznych kosz-

tów utrzymania. Oczywiście

im okres kredytowania ma być

dłuższy, tym więcej pojawi się

niewiadomych i tym większe

będzie ryzyko banku, że nie od-

zyska swoich pieniędzy. Jed-

nak dzisiejsza – wydawałoby

się – stabilna posada na eta-

cie nie musi oznaczać równie

bezpiecznej sytuacji za kilka-

naście, a tym bardziej za kilka-

dziesiąt lat. Katarzyna Karpiuk

Od lat nie pracuję na etat. Moje dochody

nie są wprawdzie małe, ale uzyskuję

je głównie z realizacji umów-zleceń,

czasem też z umów o dzieło. Wciąż

mieszkam u rodziców, lecz chciałbym już

w tym roku kupić własne mieszkanie.

Czy jednak w tej sytuacji mam jakąkolwiek

szansę na kredyt – pyta pan Marcin

z banku Pekao SA potwierdza

więc, że brak etatu nie stano-

wi przeszkody w ubieganiu się

o kredyt czy pożyczkę. Waż-

niejsze dla banku są stabil-

ne i regularne dochody, któ-

re mogą pochodzić również

z umów-zleceń lub o dzieło.

Od stycznia 2015 r. zacznie

obowiązywać rekomendacja

Komisji Nadzoru Finansowe-

go, która nakazuje, aby starając

się o kredyt hipoteczny, kre-

dytobiorca miał zgromadzo-

ne 10 proc. wartości nierucho-

mości. Ta wartość będzie rosła

i w w 2017 r. będzie to dwa razy

tyle, czyli 20 proc. Jednak im

wkład własny będzie większy,

tym przychylniej bank spojrzy

na nasz wniosek kredytowy,

a w odniesieniu do osób, które

nie są zatrudnione na etacie,

może to być decydujący punkt

w ocenie wniosku kredytowe-

go. Zdecydowanie w lepszej

sytuacji są ci, którzy mają

już historię kredytową, czyli

OPINIA

EKSPERTA

NORBERT JEZIOLOWICZ

Związek Banków Polskich

wiązek Banków Polskich nie

wpływa na banki, jeśli chodzi

o szczególne traktowanie osób,

których przychody nie pochodzą

z umów o pracę. Sprawdzanie zdolności

kredytowej klientów wynika bezpośred-

nio z przepisów prawa. Osoby

z udokumentowanymi przychodami na

podstawie umowy-zlecenia, o dzieło czy

też prowadzącymi działal-

ność gospodarczą nie są na

gorszej pozycji niż etatowcy.

Banki sprawdzają zdolność

kredytową każdego potencjal-

nego klienta, specjaliści

dokładnie przeanalizują PIT-y,

umowy oraz wpływy na konto, zanim

podejmą decyzję o udzieleniu kredy-

tu. Źródłem informacji o historii

kredytowej jest także Biuro Informacji

Kredytowej, z którego usług korzystają

banki. Przy kredytach hipotecznych etat

nie jest przecież żadną gwarancją, że

klient będzie przez kolejne

20 lat miał tak samo stabilną

sytuację. Przy rozpatrywaniu

wniosków o takie długotermi-

nowe umowy bank bierze pod

uwagę wysokość wkładu

własnego klienta, jego sytuację

ﬁnansową, czyli wpływy na rachunek

kredytobiorcy i inne jego zobowiązania

oraz kredyty, a także wycenę nierucho-

mości. Im większy wkład własny, tym

łatwiej o kredyt hipoteczny bez względu

na to, czy klient ma etat, czy też inną

umowę.

w przeszłości wzię-

li kredyt i oczywiście

spłacili go terminowo.

Taki klient jest dla ban-

ku bardziej wiarygodny niż

osoba, która nigdy się jeszcze

nie zadłużała. Banki mają tak-

że większe zaufanie do kredy-

tobiorcy, który ma regularne

dochody, a nie jeden większy

zarobek co kilka miesięcy.

Czasy się zmieniają i coraz

więcej osób pracuje na umo-

wy-zlecenia lub też na kon-

trakty albo prowadzi własną

działalność gospodarczą. Banki

muszą więc dostosować się do

tych zmian, być bardziej ela-

styczne, liberalnie podchodzić

do badania zdolności kredy-

towej klientów. To prawda,

że umowy o pracę na czas

nieokreślony faktycznie są

mocnym punktem przy oce-

nie wniosku, ale nie decydują

o zdolności kredytowej. Jeśli

jednak chodzi o zleceniobior-

ców, którzy starają się o duży

kredyt, może się bankowi nie

spodobać, że robią to tuż po

rozpoczęciu pracy na umo-

wę-zlecenie. Prawdopodob-

nie będą musieli się wstrzy-

mać z kupnem mieszkania

i przedstawić roczne regular-

ne wpływy. Natomiast wniosek

o krótkoterminową pożyczkę

gotówkową może być rozpa-

trzony pozytywnie. Z kolei oso-

ba, która przechodzi z etatu na

samozatrudnienie, ale wciąż

będzie świadczyć usługi dla

poprzedniego pracodawcy,

w większości banków nie musi

czekać aż roku, aby ubiegać się

o kredyt hipoteczny.

Podstawa prawna

Art. 70, art. 137 ustawy z 29 sierpnia

1997 r. – Prawo bankowe

(Dz.U. z 1997 r. nr 140, poz. 939).

Więcej na ten temat

w programie

„Przepis

na prawo”

w sobotę

od 15.15 w

Proﬁl zaufany można potwierdzić także na poczcie

Piotr Pieńkosz

piotr.pienkosz@infor.pl

Podobno Poczta Polska uru-

chomiła usługę polegającą na

potwierdzaniu profilu zaufa-

nego ePUAP. Wątpię, żeby to

była prawda, skoro ów profil

służy do weryfikacji tożsamo-

ści obywatela w kontaktach

z e-administracją. To przecież

niezwykle ważne narzędzie,

więc sądzę, że jego obsługą

zajmują się wyłącznie pań-

stwowe urzędy. Proszę roz-

wiać moje wątpliwości – pi-

sze pan Andrzej

Proﬁl zaufany elektronicznej

platformy usług administra-

cji publicznej (ePUAP) sta-

nowi bezpłatną alternatywę

dla bezpiecznych podpisów

elektronicznych. Jest to na-

rzędzie służące do potwier-

dzania tożsamości obywate-

la, gdy ten załatwia sprawy

urzędowe drogą elektronicz-

ną za pośrednictwem ePUAP.

Chcąc korzystać z e-admini-

stracji, trzeba założyć sobie

konto na ePUAP, a następnie

za jego pomocą wybrać opcję

wyrobienia proﬁlu zaufanego.

Żeby to narzędzie było w peł-

ni funkcjonalne, konieczne

jest stawienie się w jednym

z punktów potwierdzających

proﬁle zaufane ePUAP z do-

kumentem tożsamości, czyli

dowodem osobistym lub pasz-

portem. Pracownik takiego

punktu sprawdzi, czy osoba

zakładająca konto na ePUAP

podała dane odpowiadające

stanowi faktycznemu. Jeśli

tak, dokona pełnej aktywacji

proﬁlu, dzięki czemu będzie

mogła się nim posługiwać.

Sama obecność przy okienku

to kwestia zaledwie pięciu,

dziesięciu minut.

I tu pojawia się pytanie, ja-

kie instytucje pełnią funkcję

wspomnianych punktów po-

twierdzających. Przede wszyst-

kim są to wszystkie urzędy

skarbowe w kraju oraz urzędy

wojewódzkie, a także oddziały

Zakładu Ubezpieczeń Społecz-

nych. Za granicą tę funkcję peł-

nią polskie konsulaty.

Dodatkowo funkcję takiego

punktu mogą pełnić, za zgodą

ministra administracji i cyfry-

zacji, inne podmioty publiczne

(np. urzędy gmin, miast), banki

krajowe (obecnie brak takiego

przypadku), a także operator

pocztowy. W odniesieniu do tej

ostatniej kategorii również do

tej pory brakowało praktycz-

nego przykładu. To zmieniło

się w grudniu 2014 r., gdy zgo-

dę ministra na potwierdzanie

proﬁli zaufanych ePUAP uzy-

skała Poczta Polska. Oznacza

to, że obywatele będą mogli do-

konać aktywacji swojego proﬁ-

lu również na poczcie. Będzie

to darmowe i wywoła takie

same skutki, jak gdyby odwie-

dzili w tym celu urząd skarbo-

wy lub wojewódzki. Ale uwaga!

Na razie potwierdzanie proﬁli

zaufanych dokonuje zaledwie

pięć placówek w Warszawie.

Pan Andrzej nie powinien

mieć wątpliwości co do bez-

pieczeństwa procesu potwier-

dzania profilu zaufanego

w placówce Poczty Polskiej. Po

pierwsze, jest to spółka w pełni

należąca do Skarbu Państwa.

Po drugie, zanim minister wy-

dał zgodę na oferowanie usłu-

gi potwierdzania proﬁlu ePU-

AP na poczcie, przeprowadził

działania sprawdzające, w tym

pod kątem bezpieczeństwa da-

nych obywateli.

Podstawa prawna

Art. 20c ustawy z 17 lutego 2005 r.

o informatyzacji działalności podmio-

tów realizujących zadania publiczne

(t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1114).

SHUTTERSTOCK

Redaktor prowadzący:

Barbara Grzywińska-Doktór,

barbara.doktor@infor.pl

SHUTTERSTOCK

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

Dziennik Gazeta Prawna, 2–4 stycznia 2015 nr 1 (3894)

gazetaprawna.pl

III

P R AW O N A C O D Z I E Ń

Od stycznia zmieniła się minimalna podstawa zasiłku

Mariusz Stępień

dgp@infor.pl

Jestem zatrudniona na pod-

stawie umowy o pracę na czas

określony – na dwa lata. W po-

łowie stycznia minie pierwszy

rok mojej pracy. Od 18 grudnia

przebywam w szpitalu i zano-

si się na dłuższy pobyt. Moja

pensja jest równa minimalnej

płacy dla początkujących pra-

cowników. Czy od 1 stycznia

zasiłek chorobowy będzie wyż-

szy – pyta pani Anna

Tak. Ustalona podstawa wy-

miaru zasiłku, którą stano-

wi przeciętne miesięczne

wynagrodzenie pracownika,

w zasadzie nie ulega zmia-

nie w chorobie. Jest tak rów-

nież, gdy niezdolność do pra-

cy trwa na przełomie roku

kalendarzowego. Od tej za-

sady są jednak wyjątki. Jeden

z nich dotyczy sytuacji, gdy

podstawa wymiaru zasiłku

jest niższa od gwarantowanej

przez przepisy. W myśl ustawy

o świadczeniach pieniężnych

z ubezpieczenia społecznego

w razie choroby i macierzyń-

stwa podstawa wymiaru zasił-

ku chorobowego z tytułu pra-

cy w pełnym wymiarze czasu

pracy nie może być niższa od

odpowiedniej do stażu kwo-

ty minimalnego wynagro-

dzenia, po odliczeniu składek

na ubezpieczenia społeczne

finansowanych przez pra-

cownika. Dlatego od 1 stycz-

nia 2015 r. podstawa wymia-

ru zasiłku chorobowego musi

wynosić co najmniej:

1510,07 zł (100 proc. mini-

malnego wynagrodzenia za

pracę, tj. 1750 zł po odliczeniu

kwoty odpowiadającej 13,71

proc. tego wynagrodzenia),

1208,06 zł (80 proc. mini-

malnego wynagrodzenia

za pracę, tj. 1400 zł po od-

liczeniu kwoty odpowiada-

jącej 13,71 proc. tego wyna-

grodzenia) – dla pracownika

w pierwszym roku pracy.

Jeśli zatem obliczona dla

zatrudnionego podstawa wy-

miaru zasiłku (w analizowanej

sytuacji przeciętne miesięczne

wynagrodzenie wypłacone za

pełne kalendarzowe miesiące

zatrudnienia – ubezpiecze-

nia) wraz ze składnikami, do

których zachowuje on pra-

wo w okresie jego pobierania

jest niższa od 1208,06 zł, to od

1 stycznia trzeba ją podwyższyć

do tej właśnie kwoty.

W przedstawionej sytuacji

konieczne będzie również,

w razie dalszej niezdolności

do pracy, przeliczenie pod-

stawy od połowy stycznia,

gdy upłynie pierwszy rok za-

trudnienia. Wówczas bowiem

stanowić ją będzie co najmniej

kwota minimalnego wynagro-

dzenia po odliczeniu 13,71 proc.

(1510,07 zł), a nie 80 proc. mi-

nimalnego wynagrodzenia po

odjęciu składek.

Podstawa prawna

Art. 11, art. 36 ust. 2, art. 45 ust. 1

ustawy z 25 czerwca 1999 r.

o świadczeniach pieniężnych

z ubezpieczenia społecznego w razie

choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U.

z 2014 r. poz. 159).

Krzysztof Tomaszewski

krzysztof.tomaszewski@infor.pl

Skuteczne egzekwowanie na-

leżnych płatności od partne-

rów biznesowych jest bardzo

ważne, gdyż od tego zależy

płynność ﬁnansowa przed-

siębiorcy. Jednak żeby sku-

tecznie dochodzić pieniędzy

od kontrahentów, najpierw

trzeba odpowiednio ukształto-

wać z nimi zasady współpracy

w umowie. Dokument powi-

nien zawierać również zapisy

zabezpieczające płatności.

Można wybrać różne formy

zabezpieczeń, warto jednak

dopilnować, by ustalić meto-

dy ewentualnego dochodze-

nia należności zarówno na

drodze pozasądowej, jak też

sądowej. Najbardziej skutecz-

ne są formy zabezpieczeń,

które poręcza podmiot trze-

ci o stabilnej sytuacji ﬁnan-

sowej np. bank. Warto więc,

żeby umowa przewidywała

przedstawienie przez kontra-

henta gwarancji bankowej.

Jest to pisemne zobowiązanie

banku do zapłaty na rzecz be-

neﬁcjenta gwarancji (w tym

przypadku dostawcy towa-

rów) maksymalnej kwoty

wskazanej w gwarancji (sumy

gwarancyjnej). Taka zapłata

następuje wtedy, gdy zlece-

niodawca gwarancji (w tym

przypadku kontrahent), na

którego została wystawio-

na, nie wywiąże się ze zo-

bowiązania wobec dostawcy

towaru. Gwarancja banko-

wa daje więc przedsiębiorcy

prawo do tego, żeby zwrócić

się do banku o zapłatę, jeże-

li nie zrobi tego kontrahent.

Oczywiście kontrahent musi

uzyskać wcześniej w konkret-

nym banku taką gwarancję

i przedstawić ją przedsiębior-

cy, który np. będzie mu do-

starczał produkty.

Innymi zabezpieczenia-

mi, które może przewidywać

umowa, są weksel in blan-

co lub zgoda kontrahenta na

dobrowolne poddanie się eg-

zekucji. One również mogą do-

prowadzić do dość szybkiego

odzyskania należności przez

przedsiębiorcę będącego wie-

rzycielem. Ale uwaga! Nieko-

niecznie muszą być skuteczne

ze względu na sytuację ﬁnan-

sową tego, który ich udziela.

Podmioty, które wystawią we-

ksel in blanco jako zabezpie-

czenie lub zgodzą się na dobro-

wolne poddanie się egzekucji,

również mogą popaść w kłopo-

ty ﬁnansowe.

Wyrażenie przez kontra-

henta zgody na poddanie się

egzekucji w trybie 777 kodek-

su postępowania cywilnego

– jako formy zabezpieczenia

– powinno mieć formę aktu

notarialnego. Dzięki temu

Dobra umowa pomoże odzyskać

pieniądze od kontrahenta

Prowadzę niewielką ﬁrmę produkcyjną. Ostatnio nawiązałem kontakt z nowym kontrahentem, który

zadeklarował, że będzie regularnie kupował dużą liczbę wyrobów z mojego zakładu. Jednak zupełnie nie znam

nowego partnera i nie mam pewności, czy będzie płacił za produkty, które mu dostarczę. Obecnie negocjujemy

zapisy umowy regulującej naszą przyszłą współpracę. Czy w umowie mogę się jakoś zabezpieczyć

przed ewentualnym brakiem płatności ze strony kontrahenta i określić zasady uzyskiwania

należnych mi pieniędzy – pyta pan Mateusz

przedsiębiorca będący wie-

rzycielem może udać się do

sądu tylko po nadanie klauzu-

li wykonalności dla aktu nota-

rialnego, w którym udzielono

zabezpieczenia. Omija więc

długą procedurę sądową. Tym

niemniej ogromny wpływ na

możliwość wyegzekwowania

w ten sposób należnych pie-

niędzy ma aktualna sytuacja

ﬁnansowa kontrahenta, który

wyraził zgodę na poddanie się

egzekucji. W razie jego upa-

dłości wierzytelność traﬁa do

masy upadłościowej. To ozna-

cza, że niekiedy przedsiębior-

ca wierzyciel może uzyskać

z tejże masy upadłościowej

tylko część należnych mu pie-

niędzy.

W praktyce zdarzają się rów-

nież umowy zawierające klau-

zule przewidujące konieczność

zapłaty kar umownych w przy-

padku niewywiązania się przez

którąś ze stron z przyjętych na

siebie zobowiązań, w tym do-

tyczących dokonywania zapła-

ty. Przedsiębiorcy będący do-

stawcami mają nadzieję, że

takie zapisy będą stanowiły

dodatkowy bodziec dla kontra-

hentów do terminowego wy-

wiązywania się ze zobowiązań

ﬁnansowych. Przepisy przewi-

dują, że w razie niewykonania

lub nienależytego wykonania

zobowiązania kara umow-

na należy się wierzycielowi

w zastrzeżonej wysokości, bez

względu na to, jak dużą szkodę

poniósł. Jednocześnie obowią-

zujące regulacje prawne sta-

nowią, że jeżeli zobowiązanie

zostało w znacznej części wy-

konane, to dłużnik może żądać

zmniejszenia kary umownej.

To samo dotyczy przypadku,

gdy kara umowna jest rażą-

co wygórowana.

Zatem decydując się na

wprowadzenie do umowy

handlowej kary umownej

m.in. za zaleganie z płatno-

ściami należy zwrócić uwa-

gę, żeby wysokość takiej kary

nie była nadmiernie wysoka.

Wypowiedział się w tej spra-

wie Sąd Najwyższy w wyroku

z 27 lutego 2009 r., uznając,

że miarkowanie kary umow-

nej na podstawie art. 484 par.

2 kodeksu cywilnego może

nastąpić także w stosunkach

umownych między przedsię-

biorcami. Na temat przesła-

nek obniżenia kary umow-

nej mowa jest również m.in.

w wyroku Sądu Najwyższego

z 22 maja 2002 r.

Podstawa prawna

Art. 5, art. 66–72, art. 484 par. 2

ustawy z 23 kwietnia 1964 r.

– Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r.

poz. 121 ze zm.).

PORADA

EKSPERTA

DR EWELINA STOBIECKA

partner zarządzający w Kancelarii

Taylor Wessing e|n|w|c w Warszawie

abezpieczając się w umowie na

wypadek problemów z kontrahentem,

warto także sprawdzić jego kondycję

przed podpisaniem umowy. Istniejące na

rynku wywiadownie gospodarcze dość szybko

są w stanie prześwietlić naszego przyszłego

partnera, dając tym samym dodatkowe źródło

wiedzy o jego wiarygodności biznesowej.

Oczywiste, choć w tym przypadku warte

przypomnienia jest również sprawdzenie, czy

osoby udzielające zabezpieczeń w imieniu

podmiotów będących poręczycielami

lub gwarantami mogą działać we

wskazanym zakresie, innymi słowy

czy to rzeczywiście osoby upoważ-

nione do reprezentacji danego

podmiotu. Koniecznym załączni-

kiem do takich zabezpieczeń

powinno być wówczas ważne

pełnomocnictwo lub dokument

potwierdzający umocowanie do działania

(wypis z KRS, zaświadczenie z Centralnej

Ewidencji i Informacja o Działalności

Gospodarczej etc.).

Wybierając jakąkolwiek formę zabezpie-

czenia płatności, warto zadbać o odpowied-

nią redakcję takich klauzul umownych,

w tym także powołanie odpowiednich

przepisów prawa. Pamiętajmy, że takie

klauzule zabezpieczające w umowach

zawierane są właśnie z myślą o ewentual-

nych problemach w biznesie, a jak pokazuje

praktyka, w sytuacjach podbramkowych

każde uchybienie, błąd lub niejasność zapisu

mogą być wykorzystane przeciwko nam

i ostatecznie spowodować, że sprawa traﬁ

do sądu i, co częste, utknie tam na wiele

miesięcy. Mam tu na myśli nie tylko redakcję

zapisów zabezpieczających, ale i kwestie

formalnoprawne, jak np. zachowanie

odpowiedniej formy kwaliﬁkowanej danego

zabezpieczenia, przewidzianej w bezwzględ-

nie obowiązujących przepisach prawa

(dobrym przykładem jest tu forma aktu nota-

rialnego i jej określona treść w przypadku

dobrowolnego poddania się egzekucji

lub też treść weksla czy też

deklaracji wekslowej). Istotną

z punktu widzenia praktyczne-

go kwestią jest także relacja

dokumentu głównego, czyli

umowy do wszelkich doku-

mentów zabezpieczających

będących załącznikami do

umowy. Może się bowiem zdarzyć,

że brak jasnego i bezpośredniego

odesłania do dokumentu zabezpieczającego,

będącego załącznikiem do umowy, zrodzi

poważne wątpliwości interpretacyjne,

czy w ogóle zamiarem stron było zabezpie-

czanie danej umowy. Tego rodzaju wątpliwo-

ści są wówczas rozstrzygane przez sąd,

co niweczy pierwotny zamiar stron umow-

nego skutecznego zabezpieczenia ich

stosunku prawnego.

SHUTTERSTOCK

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

Dziennik Gazeta Prawna, 2–4 stycznia 2015 nr 1 (3894)

gazetaprawna.pl

p r aw o n a c o d z i e ń

Jakie uprawnienia

i obowiązki mają

świadkowie

wezwani

na rozprawę

Dowodami

w sprawie są

najczęściej

zeznania

świadków.

W postępowaniu

cywilnym

powołują się

na nich strony,

a w karnym

oskarżony

i prokurator

Wnioskując

o przesłuchanie

konkretnej

osoby, zawsze

trzeba wskazać

fakty, o których

powinna mówić

na rozprawie

Małgorzata

Piasecka-Sobkiewicz

dgp@infor.pl

Czy rozwiedziona

żona może odmówić

zeznań

Rozwiedziona żona została

wezwana na świadka

w sprawie byłego męża

oskarżonego o popeł-

nienie przestępstwa

w czasie, gdy małżeństwo

jeszcze trwało. Słysza-

ła, że powinna stawić się

w sądzie, ale ma prawo

odmówić zeznań bądź

uchylić się od odpowiedzi

na konkretne pytania sta-

wiane przez sąd. Czytel-

niczka obawia się jednak,

że rozwiązanie małżeń-

stwa przez rozwód ode-

brało jej te prawa. Chce też

wiedzieć, czy konkubina

oskarżonego również nie

będzie musiała zeznawać?

swoich przywilejów i zezna-

wać, bądź zeznawać i jedynie

uchylić się od odpowiedzi na

konkretne pytania, gdy udzie-

lenie odpowiedzi mogłoby

narazić ją albo osobę dla niej

najbliższą na odpowiedzial-

ność za przestępstwo lub

przestępstwo skarbowe. Z ko-

lei osoba pozostająca z oskar-

żonym w szczególnie bliskim

stosunku osobistym ma pra-

wo wnosić o zwolnienie jej

od składania zeznań lub

odpowiedzi na pytania, ale

w takim przypadku decyzja

zależy od sądu, który może ale

nie musi przychylić się

do wniosku.

Podstawa prawna

Art. 182–183, art. 191 ustawy

z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postę-

powania karnego (Dz.U. nr 89,

poz. 555 ze zm.).

się jednak kary za niesta-

wiennictwo na rozprawie.

Koleżanka twierdzi też, że

mogę zostać ukarana za

nieuzasadnioną odmowę

odpowiedzi na pytania

sądu. Czy może zmusić

mnie do zeznawania

na jej korzyść?

za dojazd własnym samocho-

dem, pod warunkiem że ten

ostatni (wyliczany według sche-

matu liczba kilometrów razy

stawka za jeden kilometr prze-

biegu) nie przekroczy górnej

granicy przewidzianej dla po-

dróży służbowych na terenie

kraju określonej w przepisach

dla pracowników zatrudnio-

nych w państwowej lub samo-

samo

rządowej jednostce sfery bu-

dżetowej. Na takich samych

zasadach sąd zwraca wydatki

poniesione przez osobę towa-

towa

rzyszącą świadkowi, który nie

mógł stawić się na rozprawę

bez opieki. Uwaga! Jeśli zostanie

wezwany w charakterze świad-

świad

ka w kilku sprawach na ten

sam dzień, otrzyma tylko zwrot

jednej należności.

Podstawa prawna

Art. 85, art. 87–88 ustawy z 28 lipca

sądo

2005 r. 2005 r. o kosztach sądo-

wych w sprawach cywilnych (Dz.U.

z 2014 r. poz. 1025 ze zm.).

Rozporządzenia ministra pracy i poli-

poli

tyki społecznej z 29 stycznia 2013 r.

w sprawie należności przysługują-

przysługują

cych pracownikowi zatrudnionemu

w państwowej lub samorządowej

jednostce sfery budżetowej z tytułu

podróży służbowych (Dz.U. z 2013 r.

poz. 167).

został przesłuchany. Czytel-

nik otrzyma więc dwukrot-

nie zwrot utraconego zarob-

ku, ponieważ na jego prawo

do pieniędzy nie ma żadne-

go wpływu to, że nie został

przesłuchany. Istotne jest

jedynie to, że stawił się na

wezwanie sądu. Za każdy

dzień udziału w czynno-

ściach sądowych sąd przy-

przy

znaje świadkowi kwotę

z tytułu utraconego zarob-

ku w wysokości jego prze-

ciętnego dziennego wyna-

grodzenia. Dla świadka za-

trudnionego na podstawie

umowy o pracę jej wysokość

oblicza się tak jak za należny

ekwiwalent za urlop wypo-

czynkowy. Jedynie dla osób

o bardzo wysokich docho-

dach przepisy wprowadziły

górną granicę należności,

którą stanowi 4,6 proc. kwo-

ty bazowej dla osób zajmu-

jących kierownicze stanowi-

ska państwowe określonej

co roku w ustawie budże-

towej.

Podstawa prawna

Art. 86, art. 87 ustawy z 28 lipca

2005 r. o kosztach sądowych

w sprawach cywilnych (Dz.U.

z 2014 r. poz. 1025 ze zm.).

Rozwiedzionej żonie

przysługuje prawo

odmowy zeznań, jeśli

oskarżonym jest jej były mąż.

Ma takie same uprawnienia

jak inne najbliższe osoby

– jego dzieci, rodzice, małżo-

nek. Takie prawo przysługuje

jej z mocy ustawy, nie zależy

więc od uznania sądu i dlate-

go sędzia nie będzie mógł

zmusić jej do zezna-

wania, musi nato-

miast uprzedzić

ją o możliwości

odmowy skła-

dania zeznań.

Rozwiedziona

żona ma jed-

nak prawo nie

skorzystać ze

Czy nieobecnemu

zawsze grozi

grzywna

Koleżanka chce powołać

mnie na świadka

w sprawie o alimenty na

jej dzieci. Mam zaświad-

czyć, że z powodu niskich

alimentów cała rodzina

żyła w niedostatku. Nie

chcę zeznawać, bo

niewiele wiem

o jej sytuacji

majątko-

wej. Boję

Czy sąd

zrekompensuje

utratę zarobku

Pokrzywdzony w wypadku

drogowym wskazał mnie

jako świadka, bo domaga

się przed sądem cywil-

cywil

nym odszkodowania od

sprawcy. Kiedy jednak sta-

sta

wiłem się w sądzie, okazało

się, że rozprawa nie odbę-

odbę

dzie się z powodu choroby

sędziego, więc nie zostanę

przesłuchany i muszę

przyjść ponownie. Przez

cały dzień nie było mnie

w firmie i pracodawca po-

stanowił potrącić z mojego

zarobku wynagrodzenie za

przepra

czas, którego nie przepra-

cowałem. Obawiam się, że

potrąci mi po raz drugi,

skoro ponownie będę

musiał stawić się w sądzie.

Czy sąd zwróci mi utraco-

utraco

ne pieniądze, mimo że nie

zostałem przesłuchany?

Czy świadek

otrzyma zwrot

wydatków

Moja sąsiadka rozwodzi

się. W pozwie wniosko-

wała o powołanie mnie

na świadka. Ponieważ

w międzyczasie małżeń-

stwo przeprowadziło się,

więc rozprawa odbędzie

się w odległej miejscowo-

ści. Muszę tam pojechać

poprzedniego dnia i prze-

nocować. Z uwagi na wiek

i stan zdrowia boję się po-

dróżować sama. Czy sąd

zwróci mi wydatki ponie-

sione w związku z podróżą

i koszty przejazdu opie-

kunki?

Świadkowi wezwane-

mu na rozprawę przy-

sługuje zwrot kosztów

podróży z miejsca zamieszka-

nia do sądu oraz noclegu

i utrzymania. Powinien jednak

wykazać, że je rzeczywiście

poniósł i przedstawić bilet

(uwzględniający ewentualną

ulgę za przejazd), miejscówkę

albo fakturę obejmującą cenę

biletu i miejscówki. Sąd zwraca

wydatki za przejazd pociągiem,

autobusem (kwotę podaną na

bilecie lub fakturze), a nawet

Świadkowi przysłu-

przysłu

guje zwrot zarobku

lub dochodu utraco-

utraco

nego z powodu nieobecności

w firmie związanej z wezwa-

wezwa

niem do sądu, pod warun-

warun

kiem że należycie wykaże tę

utratę oraz jej wysokość (np.

dostarczy zaświadczenie od

pracodawcy). Ma prawo do-

magać się tej należności

również wtedy, gdy mimo że

stawił się w sądzie, to nie

Osoba powołana na

świadka nie ma obo-

wiązku zeznawać wy-

łącznie na korzyść strony,

która wnioskowała o jej prze-

słuchanie. Na rozprawie czy-

telniczka powinna mówić

prawdę, nawet podważającą

zasadność roszczeń koleżan-

ki. Jeżeli nic nie wie o sytuacji

majątkowej rodziny i o tym,

czy mąż łożył na jej utrzyma-

nie, musi o tym poinformo-

wać sąd, składając zeznania.

Sąd nie ukarze jej grzywną,

jeśli stwierdzi, że czegoś nie

wie albo nie pamięta. Nato-

miast grzywna grozi jej za

nieuzasadnioną odmowę ze-

znań albo odpowiedzi na kon-

kretne pytania sądu, a także

za nieusprawiedliwione nie-

stawienie się. Nawet jeśli

uważa, że nie posiada żadnej

wiedzy w sprawie, to w razie

prawidłowego wezwania na

rozprawę powinna się stawić.

Nieobecność na rozprawie

jest usprawiedliwiona tylko

wtedy, gdy świadek wykaże,

że nastąpiła z przyczyn od

niego niezależnych, np. cho-

roby, zaplanowanego wcze-

śniej wyjazdu na urlop. Cho-

robę należy potwierdzić

zaświadczeniem wydanym

przez lekarza sądowego, zaś

wyjazd odpowiednimi do-

kumentami. Aby uniknąć

grzywny, usprawiedliwienie

na piśmie razem z dokumen-

tacją warto przedstawić w są-

dzie jeszcze przed rozprawą,

na której świadek miał zostać

przesłuchany. Jednakże na-

wet ukarany świadek może

usprawiedliwić swoje niesta-

wiennictwo w ciągu tygodnia

od doręczenia mu postano-

wienia skazującego na grzyw-

nę. Wtedy sąd zwolni go od

grzywny.

Ukaranie grzywną nie

zwalnia świadka od ponow-

nego wezwania na rozpra-

wę. Gdy zostanie prawidłowo

powiadomiony o kolejnym

terminie i znów się nie sta-

wi, sąd skaże go ponownie

na grzywnę, a także może

zarządzić przymusowe do-

prowadzenie na rozprawę.

Z kolei w razie nieuzasad-

nionej odmowy zeznań sąd

może, oprócz grzywny naka-

zać aresztowanie świadka na

czas nieprzekraczający tygo-

dnia. Gdy po aresztowaniu

świadek złoży zeznania, sąd

uchyli areszt wcześniej niż

po upływie czasu, na jaki zo-

stał orzeczony.

Skoro czytelniczka niewie-

le wie o sytuacji majątko-

wej rodziny koleżanki, a ma

o tym zeznawać, powinna

przekonać ją, aby zrezygno-

wała z jej zeznań i wskazała

innego świadka, który złoży

bardziej korzystne dla niej

zeznania, popierające rosz-

czenie zawarte w pozwie.

Strony w sprawie cywilnej

mają prawo dobrowolnie

zrezygnować z przesłucha-

nia świadka nawet wtedy,

gdy wcześniej wnioskowały

przeprowadzenie dowodu

z nich.

Podstawa prawna

Art. 274–275 ustawy z 17 listopa-

da 1964 r. – Kodeks postępowania

cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296

ze zm.).

ShUTTeRSTOCk

Plik z chomika:

Pajak77

Inne pliki z tego folderu:

DGP_2014_03_20_kadry_i_place.pdf (2775 KB)
DGP_2014_07_22_firma_i_prawo.pdf (2342 KB)
DGP_2014_01_21_przewodnik_msp_leasing.pdf (522 KB)
DGP_2014_05_14_dotacje_unijne.pdf (361 KB)
DGP_2014_08_04_podatki_i_ksiegowosc.pdf (2859 KB)

DGP_2015_01_02_prawo_na_co_dzien.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: