DGP_2014_12_08_podatki_i_ksiegowosc.pdf

(1049 KB) Pobierz

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

TEMAT TYGODNIA

Koniec roku to czas na zamknięcie księgi podatkowej

C4–5

gazetaprawna.pl

DZIENNIK.PL

FORSAL.PL

PODATKI

i KSIĘGOWOŚĆ

T Y G O D N I K

D L A

P R E N U M E R A T O R Ó W

Na kontach

Ewidencja

Poniedziałek

8 grudnia 2014

nr 237 (3878)

W dodatku

Obiady dla klientów

Czas na zakończenie

inwentaryzacji

RACHUNKOWOŚĆ

w ewidencji

i AUDYT

Dla księgowań nie

Okoliczność obciążenia

MSSF 3 a ustawa

o rachunkowości

i polskie regulacje stawiają

różne wymogi przy kalkulacji

wartości ﬁrmy

Sprawozdania

Międzynarodowe

8 stron

w numerze

Dziś

ma znaczenia, jaka będzie

kwaliﬁkacja podatkowa. Są to

pozostałe koszty rodzajowe

pracownika za powstały niedobór

powinna zostać prawidłowo

udokumentowana

NSA

o skardze na

zwrot VAT

Oddanie

pieniędzy

w depozyt

podlega PCC

Kiedy import

usług, a kiedy

najem

Czy certyﬁkat

z e-maila jest

ważny

Biura podróży wciąż mają kłopot

z rozliczaniem usług własnych

Ewa

Ciechanowska

redaktor

prowadząca

ydana niedawno przez

ministra ﬁnansów

ogólna interpretacja

pozwala wydzielić

z ceny imprezy turystycznej

podstawę opodatkowania usług

własnych i zastosować właściwą

dla nich stawkę podatku. Umożliwia

to odliczenie VAT naliczonego

związanego z tymi usługami.

Jednak wciąż nierozstrzygnięta

pozostaje kwestia sposobu

wyznaczania tej podstawy

opodatkowania. Do wyboru jest

metoda ceny rynkowej lub kosztu

rzeczywistego. Biura podróży

czekają na decyzję MF

Jak wybrać opłacalną

opcję ﬁnansowania

Dla każdej ﬁrmy ważna jest

maksymalizacja zysku. Sto-

sując upust za ilość produ-

cent ma szansę na większe

zlecenia, co pozwoli mu

wydłużyć ciąg produkcyj-

ny i obniżyć koszty realiza-

cji zamówienia. Natomiast

opust za płatność otrzy-

muje odbiorca, jeśli dokona

płatności w terminie krót-

szym, niż przyjęty w przed-

siębiorstwie termin płatno-

ści. Sprzedawca obniża cenę

transakcyjną towaru w za-

mian za przyspieszenie płat-

ności w stosunku do umó-

wionego terminu. Trzeba

jednak dokonać kalkulacji

i przeprowadzić rachunek

opłacalności.

Firma powinna podjąć decy-

zję, która opcja jest dla niej

bardziej opłacalna: czy sko-

rzystanie z oferowanej ob-

niżki ceny (rabat za płat-

ność), dokonując płatności

przed terminem jej wy-

magalności przy równo-

czesnym zaciągnięciu

długu (kredyt bankowy),

w sytuacji gdy ﬁrma nie

ma w danej chwili wy-

starczającej gotówki, czy

też uregulowanie należ-

ności w terminie płat-

ności (ale bez możliwości

skorzystania z opustu).

Przy wyborze należy

posłużyć się rachunkiem

opłacalności.

Trzeba przygotować

się na wejście w życie

MSSF 15

Z zakresu

nowego stan-

dardu wyłączono

przychody

odsetkowe

i z tytułu

dywidendy

– w tym

aspekcie należy

odwoływać się

do regulacji

dotyczących

instrumentów

ﬁnansowych

VAT od aut: Planowane

zmiany budzą kontrowersje

Projekt nowelizacji usta-

wy o podatku od towarów

i usług z 7 listopada wpro-

wadza zmiany w zakresie

sposobu odliczania VAT na-

liczonego. Istnieje podejrze-

nie, że ich skutkiem może

być nawet pozbawienie czę-

ści podatników prawa do od-

liczenia pełnych 50 proc. VAT

naliczonego przy zakupie sa-

mochodu wykorzystywanego

zarówno w działalności, jak

i na cele prywatne. Tak uwa-

ża jeden z naszych eksper-

tów, czytając projektowane

przepisy literalnie. Twierdzi,

że planowany prewspółczyn-

nik będzie także dotyczył

osób ﬁzycznych prowadzą-

cych działalność gospodarczą

i wykorzystujących samo-

chody prywatnie i służbo-

wo. Ten prewspółczynnik

będzie wtedy niczym innym

jak współczynnikiem rzeczy-

wistego używania, który po-

mniejszy VAT naliczony.

Nie wszyscy jednak podziela-

ją ten pogląd, ale przyznają,

że podniesiona wątpliwość

może dotyczyć takich pod-

miotów jak jednostki samo-

rządu terytorialnego. Przy-

kładowo wójta, który jako

podatnik wykorzystuje sa-

mochód należący do gminy.

Dobrze, że wątpliwości te

pojawiły się na etapie pro-

jektu. Jest więc czas, by do-

precyzować przepisy.

Paweł

Tendera

biegły rewident,

menedżer

w dziale audytu

Deloitte,

zespół ds. MSSF

PODATKOWY

PONIEDZIAŁEK

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

Dziennik Gazeta Prawna, 8 grudnia 2014 nr 237 (3878)

gazetaprawna.pl

KOM E N TA R Z E

Czy od aut odliczymy jeszcze mniej niż 50 proc. VAT

I kwartale 2014 r.

podatnicy

dowiedzieli się,

że w przypadku

zakupu samochodów

osobowych, ich używania

oraz nabywania świadczenia

na potrzeby korzystania

z nich „rozróżnienie (…)

pomiędzy elementem

prywatnym a związanym

z działalnością może okazać

się bardzo trudne, a nawet

niemożliwe, w przypadku

gdy wydatki te są ponoszone

w związku z normalnym

funkcjonowaniem przedsię-

biorstwa” (z uzasadnienia do

projektu nowelizacji

dotyczącej VAT od zakupów

samochodowych). W konse-

kwencji prawodawca

ufundował podatnikom

50-proc. ograniczenie VAT

naliczonego, bo przecież:

„Kwota ta odpowiada (…)

przeciętnemu wykorzystaniu

dla celów prywatnych”.

Jednym słowem wpro-

wadzenie rozwiązania

opierającego się na zry-

czałtowanym, zero-jedyn-

kowym mechanizmie (albo

pojazd służy tylko działal-

ności gospodarczej i wtedy

100 proc. VAT, albo wyko-

rzystywany jest w sposób

mieszany i wtedy 50 proc.

bez możliwości dowodze-

nia, iż właściwy jest inny

wskaźnik, np. 73 proc.) było

dla prawodawcy (który prze-

cież uchwalił przepisy na

podstawie przedstawione-

go projektu, uzasadnionego

jak powyżej) jedynym moż-

liwym sposobem ogranicza-

nia VAT naliczonego, a przez

to materializacji zasady

neutralności. Jeszcze nawet

rok nie minął, a Minister-

Radosław Kowalski

doradca podatkowy

stwo Finansów odkryło,

że jednak ustalenie, ile

powinno być VAT naliczone-

go w VAT samochodowym,

jest możliwe. Skąd taki

wniosek? Świadczy o tym

treść uzasadnienia do kolej-

nej nowelizacji, którą z ini-

cjatywy resortu finansów

(wniosek ministerialny) ma

nam ufundować prawodaw-

ca podatkowy.

Otóż od 1 kwietnia 2015 r.

(mimo takiej daty to nie

ma być primaaprilisowy

żart) w ustawie o VAT mają

pojawić się regulacje, które

wprost nakażą ograniczenia

VAT naliczonego, w przy-

padku gdy zakupy służą

działalności gospodarczej

i innej (UWAGA: nie należy

mylić z odliczaniem czę-

ściowym stosowanym przez

podatników, którzy wy-

konują sprzedaż zwolnio-

ną i opodatkowaną według

innych stawek! To pozo-

staje bez zmian). W kon-

sekwencji podatnik, który

zakupi świadczenia służące

jego działalności gospodar-

czej i innej, będzie limitował

VAT, i tylko jego część przyj-

mie jako podatek naliczony,

który rozliczy albo „potrak-

tuje” starą dobrą proporcją

odliczania częściowego, by

ustalić, jaka kwota VAT nali-

czonego podlega rozliczeniu.

I tutaj dochodzimy do samo-

chodowego sedna sprawy.

Z projektu wynika, że takie

proporcjonalne ustalenie,

jaka część VAT jest podat-

kiem naliczonym, będzie

miało zastosowanie również

do VAT od zakupów samo-

chodowych. Jednym słowem

podatnik, który np. kupi

w kwietniu koła letnie do

samochodu osobowego wy-

korzystywanego w działal-

ności gospodarczej i innej,

do 50 proc. VAT ustalone-

go w sposób zryczałtowany

będzie musiał zastosować

proporcję dla wyznaczenia

VAT naliczonego i dopiero

taki VAT odliczy – no, chyba

że wykonuje również świad-

czenia zwolnione, bo wtedy

będzie musiał jeszcze za-

stosować proporcję odlicze-

nia częściowego. Proporcja

zryczałtowana, a od niej

proporcja rzeczywista, no

i ewentualnie jeszcze propor-

cja odliczania częściowego…

bądź tu, podatniku, mądry,

proporcja goni proporcję, a ta

(czasami) jeszcze jedną pro-

porcję…

Ale przecież na początku

2014 roku resort ﬁnansów

wyraźnie twierdził, że nie da

się ustalić faktycznego wy-

korzystania samochodu…

Tak, ale najwyraźniej zmienił

zdanie. Pomyślisz, czytelni-

ku, że coś tutaj nadinterpre-

towuję. Niestety, nie. I nie

chodzi tylko o to, że jest to

efekt analizy treści projekto-

wanego art. 86 ust. 2a ustawy

o VAT. To zostało napisane

wprost w uzasadnieniu do

projektu (patrz str. 13, a do-

kładniej końcówka pierwsze-

go akapitu).

Mam wrażenie, że my, po-

datnicy, mamy prawo czuć

się nieco oszukani, zresztą

nie tylko my, ale również

autorzy decyzji

derogacyjnej,

którzy wobec

braku możliwo-

ści wyznaczenia

rzeczywistego wykorzysta-

nia pojazdów na potrzeby

niezwiązane z działalnością

gospodarczą zgodzili się na

50-proc. ograniczenie VAT

naliczonego.

Nie wiem dlaczego, ale usta-

lenie, ile jest VAT w VAT

coraz bardziej przypomina

mi badania nad ilością cukru

w cukrze – czasy się zmie-

niają, ale humor Barei ciągle

aktualny. Teraz Marysiu,

niech Marysia… policzy, ile

w końcu jest tego VAT w VAT.

Roman Namysłowski

partner w Crido Taxand

Konfrontacje

godnie z projektem

nowelizacji ustawy

o VAT w przypadku

nabycia towarów

lub usług zarówno do celów

działalności gospodarczej,

jak i do celów innych niż

działalność gospodarcza

kwotę podatku naliczonego

obliczamy w oparciu

o pewną proporcję (tzw.

prewspółczynnik). Proporcja

ta powinna pozwalać na

obniżenie podatku

należnego

jedynie o taką

kwotę

podatku

naliczonego,

którą proporcjonalnie

można przypisać do

działalności gospodarczej.

Projekt wskazuje przykłado-

we metody obliczania

proporcji.

W tym kontekście mogła

powstać wątpliwość

dotycząca zasad odliczania

VAT przy nabyciu

samochodów osobowych, do

których obecnie mają

zastosowanie przepisy

ograniczające do 50 proc.

odliczenie podatku

naliczonego. Oczywiście

przy założeniu wykorzysta-

nia takiego samochodu

zarówno do działalności

gospodarczej, jak i na cele

prywatne.

Analiza zarówno projektu,

jak i obowiązujących

obecnie przepisów prowadzi

jednak do wniosku, że

projektowane przepisy nie

powinny, co do zasady,

wpłynąć w żaden sposób na

zakres prawa do odliczenia

w odniesieniu do

podatników, którzy nie

wykorzystują nabytych

towarów do celów innych

niż działalność gospodarcza.

Nawet w sytuacji, w której

wykorzystują samochód do

celów prywatnych.

Po pierwsze, proponowane

zmiany wynikające

z przedstawionego przez MF

projektu zmian, odwołując

się do pojęcia „celów innych

niż działalność gospodar-

cza”, wprost wyłączają cele

osobiste, o których mowa

w art. 7 ust. 2 i 8 ust. 2

ustawy o VAT. Zatem

wystąpienie prywatnego

wykorzystania towarów

i usług nie będzie wyzwalało

stosowania omawianych

przepisów.

Po drugie, należy wziąć pod

uwagę przyczynę wprowa-

dzonych ograniczeń

dotyczących nabycia bądź

użytkowania samochodów

osobowych i ich efekt. Otóż

punktem wyjścia dla tych

przepisów był właśnie brak

możliwości monitorowania

faktycznego wykorzystania

samochodów do celów

biznesowych i celów

niebiznesowych oraz chęć

skutecznego opodatkowania

prywatnego wykorzystania.

A poza tym trudności

z kalkulacją podstawy

opodatkowania. W konse-

kwencji, aby uprościć pobór

podatku i uszczelnić system,

wprowadzono rozwiązanie,

będące pewnego rodzaju

kompromisem, zakładające,

że wykorzystanie do celów

niebiznesowych, tj.

prywatnych, jest na

poziomie 50 proc. Stąd

ograniczenie prawa do

odliczenia do 50 proc.

W efekcie fakt ograniczenia

prawa do odliczenia

podatku naliczonego

oznacza de facto opodatko-

wanie prywatnego wykorzy-

stania samochodów.

Proponowane przepisy

dotyczą zdarzeń, które

pozostają poza zakresem

opodatkowania VAT. A jak

wskazałem powyżej,

prywatny użytek jest

opodatkowany tym

podatkiem. Podniesiona

wątpliwość może wystąpić

w odniesieniu do

podmiotów, do których te

przepisy są adresowane,

czyli np. jednostki

samorządu terytorialnego,

takiej jak gmina. W tym

przypadku można postawić

pytanie, czy wójt wykorzy-

stujący samochód należący

do gminy będzie musiał

stosować (jako podatnik)

obie grupy przepisów:

przepisy dotyczące

prewspółczynnika

i przepisy ograniczające

odliczenie do 50 proc.?

I tutaj odpowiedź może być

pozytywna. Co oznacza, że

z zastosowania prewspół-

czynnika jednostka otrzyma

kwotę podatku naliczonego

przyporządkowaną do

działalności gospodarczej,

dalsze jej ograniczenie

wyniknie zaś z zastosowa-

nia 50-proc. odliczenia VAT.

Podsumowując, projekto-

wane przepisy nie mają na

celu zastąpienia czy

uzupełnienia zasad

odliczania podatku

naliczonego przez

podmioty, które wykonują

wyłącznie czynności

podlegające opodatkowaniu

VAT, nawet jeżeli część tych

czynności to wykorzystanie

towarów czy usług na cele

prywatne. Dotyczą one

podatników, którzy

wykonują działalność inną

niż działalność gospodar-

cza, ale nie jest tą działalno-

ścią wykorzystanie towarów

i usług do celów

prywatnych. I w odniesie-

niu do tych podatników

dalsze ograniczenie prawa

do odliczenia przy nabyciu

samochodów osobowych

może być potencjalnie

dokonane na podstawie

przepisów ograniczających

odliczenie jedynie do kwoty

50 proc. podatku naliczo

nego.

PRENUMERATA:

Cena prenumeraty DZIENNIKA GAZETA PRAWNA: Wersja Standard – miesięczna (grudzień 2014 r.): 102,90 zł. Wersja Premium – miesięczna (grudzień 2014 r.): 119,70 zł.

Wszystkie ceny brutto (zawierają 8 % VAT). Więcej informacji na stronie www.gazetaprawna.pl/prenumerata

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

Dziennik Gazeta Prawna, 8 grudnia 2014 nr 237 (3878)

gazetaprawna.pl

A K T UA L NO Ś C I

Interpretacja ogólna w sprawie usług własnych nie wystarczy.

Biura podróży czekają na kolejne wyjaśnienia ministra

Teraz nie wiadomo,

jak wyznaczać podstawę opodatkowania

. Metodą ceny rynkowej czy kosztów

rzeczywistych? TSUE stawia na tę pierwszą, niemiecki ustawodawca wybrał drugą

Monika

Bartosiewicz

doradca

podatkowy

w Rödl & Partner

Interpretacja ogólna mini-

stra ﬁnansów z 30 września

2014 r. w sprawie opodatko-

wania VAT usług własnych

(sygn. PT2/033/7/505/EPT/2014/

RD88705) wywoła zapewne

falę wniosków biur podróży

o zwrot nadpłaty podatku.

Wydzielenie z ceny imprezy

turystycznej podstawy opo-

datkowania usług własnych

i opodatkowanie właściwą dla

nich stawką umożliwia odli-

czenie VAT naliczonego. Do-

tychczas organy podatkowe

prezentowały niejednorodne

stanowisko. Również nakazu-

jące wystawiać jedną fakturę

VAT-marża obejmującą należ-

ność za całość usługi, co wy-

kluczało możliwość odliczenia.

Biura powinny jednak podejść

ostrożnie do kwestii sposobu

dzielenia uzyskanej od turysty

kwoty na część opodatkowaną

VAT-marża i część opodatko-

waną na zasadach ogólnych.

Jaki sposób

Biuro podróży świadczy usłu-

gi turystyki, za które pobiera

cenę ryczałtową. Usługi świad-

czone na rzecz turysty naby-

wa od podmiotów zewnętrz-

nych lub częściowo wykonuje

je samodzielnie, np. organizuje

przejazd własnym środkiem

transportu. Jeśli w takiej sy-

tuacji świadczy też usługi

PRZYKŁAD

Dwie możliwości

Biuro podróży sprzedaje imprezę turystyczną na terenie Polski za

cenę ryczałtową 2500 zł. Koszt nabycia usług i towarów od innych

podatników – 1530 zł. Koszt usług własnych, tj. transportu pasażer-

skiego – 170 zł. Cena rynkowa usługi, tzn. transportu pasażerskiego,

sprzedawanej przez biuro nie w ramach usługi turystyki – 300 zł.

Zastosowanie metody podziału według ceny rynkowej powoduje,

że VAT-marża obliczany jest od marży w wysokości 670 zł (2500 zł

– 300 zł – 1530 zł). VAT 8-proc. liczony „w stu” od 300 zł to 22,22 zł

(300 zł x 108 proc./8 proc.).

Zastosowanie metody podziału opartej o kryterium rzeczywistych

kosztów wymaga dłuższych obliczeń. Koszty ogółem to 1700

zł (1530 zł + 170 zł). Usługi kupione stanowią 90 proc. kosztów,

własne – 10 proc. W takim samym stosunku dzielona jest cena

imprezy turystycznej. Procedura VAT-marża ma zastosowanie

do 90 proc. ceny ryczałtowej, czyli 2250 zł, pomniejszonej o 1530

zł, więc podatek liczony jest od marży w wysokości 720 zł, a VAT

8-proc. od usług własnych jest liczony „w stu” od kwoty 250 zł (10

proc. ceny ryczałtowej) i wynosi 18,52 zł (250 zł x 108 proc./8 proc.).

transportu pasażerskiego poza

usługami turystyki, czy może

ustalić podstawę opodatkowa-

nia usług własnych na podsta-

wie cen za usługi transportu

pasażerskiego?

Podstawą opodatkowania

przy wykonywaniu usług tu-

rystyki jest co do zasady kwota

marży pomniejszona o kwo-

tę należnego podatku. Jednak

gdy oprócz usług nabywanych

od innych podatników dla

bezpośredniej korzyści tury-

sty podatnik wykonuje usłu-

gi własne, to odrębnie ustala

się podstawę opodatkowania

dla usług własnych i odrębnie

dla usług nabytych od innych

podatników (art. 119 ust. 1 i 5

ustawy o VAT).

Biuro podróży musi wykazać

w ewidencji, jaka część należ-

ności przypada na usługi na-

byte od innych podatników dla

bezpośredniej korzyści turysty,

a jaka na usługi własne (art. 119

ust. 6 ustawy o VAT).

Odesłanie

W celu określenia podstawy

opodatkowania dla usług wła-

snych ustawa o VAT odsyła do

art. 29a, który niestety nie daje

odpowiedzi, w jaki sposób dzie-

lić cenę ryczałtową. Podstawą

opodatkowania jest, zgodnie

z tym przepisem, wszystko, co

stanowi zapłatę, którą doko-

nujący dostawy towarów lub

usługodawca otrzymał lub ma

otrzymać z tytułu sprzedaży

od nabywcy, usługobiorcy lub

osoby trzeciej.

Do końca 2013 r. usta-

wa o VAT odsyłała do art. 29.

W przepisie tym przewidziana

była procedura postępowania

w przypadku wykonania czyn-

ności opodatkowanych (w tym

świadczenia usług), dla których

nie została określona cena.

W takiej sytuacji podstawą

opodatkowania była wartość

rynkowa towarów lub usług

pomniejszona o kwotę podat-

ku (art. 29 ust. 9 ustawy o VAT

w brzmieniu obowiązującym

do końca 2013 r.). Potwierdza

PRZYKŁAD

Brak marży

W przypadku tej samej usługi turystyki sprzedawanej w ofercie last

minute w cenie 1700 zł zastosowanie podziału według ceny rynko-

wej spowoduje, że VAT-marża obliczany jest od marży zerowej,

względnie ujemnej (1700 zł – 300 zł – 1530 zł). VAT 8-proc. liczony

„w stu” od 300 zł to 22,22 zł.

Zastosowanie zaś metody podziału opartej na kryterium rzeczywi-

stych kosztów powoduje, że VAT-marża ma zastosowanie do marży

zerowej, ponieważ 90 proc. ceny to 1530 zł, a tyle wynoszą koszty

usług obcych. VAT 8-proc. od usług własnych liczony „w stu”

od kwoty 170 zł (10 proc. ceny ryczałtowej) to 12,59 zł.

to np. wyrok WSA w Lubli-

nie z 8 grudnia 2010 r. (sygn.

akt I SA/Lu 500/10), w którym

sąd wskazał, że podatnik „nie

może być zobowiązany do obli-

czenia wartości pakietu usług

odpowiadającej usługom wła-

snym przy zastosowaniu me-

tody kosztów rzeczywistych,

jeśli możliwe jest określenie tej

wartości na podstawie warto-

ści rynkowej usług zbliżonych

do usług stanowiących część

pakietu”.

W dotychczasowej praktyce

zagadnienie sposobu podziału

należności za usługę turysty-

ki pomiędzy usługi nabyte od

innych podatników dla bez-

pośredniej korzyści turysty

i usługi własne było wtórne

w stosunku do problemu opo-

datkowania usług własnych na

zasadach ogólnych oraz wła-

ściwymi stawkami podatku

(por. wyrok NSA z 27 czerwca

2013 r., sygn. akt I FSK 721/13).

Rozstrzygnięcie obu tych kwe-

stii przez ministra ﬁnansów

we wspomnianej na wstępie

interpretacji ogólnej wymu-

si na organach podatkowych

jednolite postępowanie. Wobec

tego będą one stały na stano-

wisku, że podatnik powinien

opodatkować usługi własne

świadczone w ramach imprezy

turystycznej na zasadach ogól-

nych i stawkami właściwymi

dla tych usług. Przykładowo

wykonywany we własnym

zakresie transport pasażerski

powinien zostać opodatkowa-

ny stawką 8-proc.

Ponieważ oba powyższe za-

gadnienia nie będą już przed-

miotem sporów podatników

z organami podatkowymi,

te ostatnie zwrócą zapewne

swoją uwagę na problem po-

działu należności uzyskanej

od turysty. Szczególnie wni-

kliwych kontroli należy spo-

dziewać się w tych przypad-

kach, gdzie podatnik może

zastosować obniżoną stawkę

podatku względem usług wła-

snych lub całkowite ich zwol-

nienie, jak np. przy organizacji

wypoczynku połączonego z na-

uką języków obcych. Zwłasz-

cza gdy w grę wchodzić będzie

zwolnienie z opodatkowania,

należy oczekiwać od organów

dążenia do zmniejszenia pod-

stawy opodatkowania przy-

padającej na tego typu usługi

własne, a tym samym podwyż-

szenia marży opodatkowanej

stawką 23-proc. na usługach

zakupionych dla bezpośredniej

korzyści turysty.

Co na to trybunał

Pewne wskazówki w kwestii

podziału ceny ryczałtowej

przypadającej na usługi wła-

sne i nabyte od innych podat-

ników dla bezpośredniej ko-

rzyści turysty daje orzeczenie

Trybunału Sprawiedliwości

UE z 6 października 2005 r.

w sprawie C-291/03 MyTravel

plc. W takim wypadku biuro

podróży jest zobowiązane do

wyodrębnienia części ceny im-

prezy turystycznej przypadają-

cej na usługi własne na pod-

stawie ich wartości rynkowej,

o ile wartość tę można określić.

Warto odnotować, że zdaniem

trybunału możliwa jest rów-

nież modyﬁkacja metody ba-

zującej na wartości rynkowej,

polegająca na ustaleniu śred-

niej wartości rynkowej usług

własnych w pewnym okresie,

gdy ceny usług podobnych do

sprzedawanych poza impreza-

mi turystycznymi są znacznie

zróżnicowane.

Trybunał nie wykluczył

możliwości przyjęcia inne-

go rozwiązania. Jednak za-

strzegł, że zastosowanie kry-

terium rzeczywistych kosztów

jest możliwe, wyłącznie jeżeli

można wykazać, że kryterium

to „dokładnie odzwierciedla

rzeczywistą strukturę impre-

zy turystycznej”. Oznacza to,

w mojej opinii, że określenie

podstawy opodatkowania na

zasadach ogólnych poprzez

ustalenie proporcji kosztu

usług własnych do kosztów

imprezy turystycznej jako ca-

łości może być stosowane, gdy

zastosowanie ceny rynkowej

oznaczałoby brak marży na

usługach nabytych lub wyraź-

ne odchylenie od jej średniej

wartości.

[przykłady 1 i 2]

Przedstawione przykłady

pokazują, jak istotne znacze-

nie może mieć wybór meto-

dy podziału między usługa-

mi nabywanymi od innych

podatników a usługami wła-

snymi dla ﬁnansowych efek-

tów działalności turystycznej

oraz prawidłowości danych

ujętych w rejestrach i dekla-

racjach VAT. Zakwestionowa-

nie metody stosowanej przez

podatnika może oznaczać dla

niego m.in. uznanie ksiąg po-

datkowych (rejestrów VAT)

za nierzetelne, co ma daleko

idące konsekwencje, również

karne skarbowe (np. nałoże-

nie grzywny w maksymalnej

wysokości 5 376 000 zł).

Konieczne stanowisko

Niemiecki ustawodawca zdecy-

dował się na wydanie stosow-

nych zaleceń w omawianej

kwestii, skłaniając się ku me-

todzie kosztowej. Ze względu na

wątpliwości i ewentualne spory

z organami podatkowymi nasz

ustawodawca też powinien ure-

gulować to zagadnienie.

Podsumowując, przepisy

ustawy o VAT nie regulują

sposobu podziału kwoty sta-

nowiącej podstawę opodatko-

wania usługi turystyki na część

przypadającą na usługi własne

i usługi nabyte od innych po-

datników. Zgodnie z orzecz-

nictwem TSUE w pierwszej

kolejności należy zastosować

metodę ceny rynkowej usłu-

gi własnej. Jeżeli to okaże się

niemożliwe, biuro podróży po-

winno podzielić należność za

imprezę turystyczną według

proporcji udziału rzeczywiste-

go kosztu usług świadczonych

samodzielnie w kosztach usłu-

gi turystycznej ogółem.

Podstawa prawna

Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku

od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r.

nr 177, poz. 1054 ze zm.).

Wyłączenie opłat półkowych

z kosztów może odbywać

się wyłącznie przez zakwe-

stionowanie realności

wyświadczonych usług promo-

cyjno-marketingowych.

Łatwiej zaliczyć opłaty półkowe do kosztów

alnej sprawie będzie musiał

dokonać oceny ekwiwalent-

ności oraz świadczenia

wzajemnego zastrzeżonego

w umowie za pobraną opłatę.

Zatem, primo, zanim organy

podatkowe zaczną cokolwiek

podawać w wątpliwość w za-

kresie opłat półkowych, to sąd

powszechny powinien wypo-

wiedzieć się w tym temacie, bo

może się okazać, że w ogóle nie

mamy do czynienia z czynami

nieuczciwej konkurencji. Co

więcej, organy podatkowe nie

mają legitymacji, aby samemu

dokonać takiej kwaliﬁkacji.

Secundo, nawet jeśli sąd po-

wszechny uznałby czyn za

niedozwoloną opłatę półkową,

to także trudno znaleźć na

gruncie ustawy o CIT skutecz-

ną podstawę do kwestionowa-

nia tego typu wydatków.

Organy, co prawda, próbują

powoływać się na ogólną

zasadę zaliczalności wydat-

ków do kosztów podatkowych

wynikającą z art. 15 ust. 1

ustawy o CIT oraz na wyłącze-

nie zawarte w art. 16 ust. 1

pkt 66 tej ustawy, które

dotyczy czynności niemo-

gących być przedmiotem

prawnie skutecznej umowy,

ale są to chybione argumenty.

Trzeba wyraźnie stwierdzić,

że jeśli po stronie nabywcy

towarów (zazwyczaj sieć han-

dlowa) występuje aktywność

promocyjna i marketingowa

objęta opłatą półkową (a naj-

częściej tak właśnie jest), to

w oczywisty sposób wiąże się

ona z przychodami producen-

ta (zbywcy). Wzrost rozpo-

znawalności marki przekłada

się bowiem na konkurencyj-

ność towarów, a więc na in-

tensyﬁkację sprzedaży. Nie

ma tu znaczenia, że wła-

sność towarów przechodzi na

nabywcę. W ramach łańcucha

dystrybucji i tak prowadzi to

ostatecznie do większych za-

mówień, a zatem wyższych

o wyroku Trybunału

Konstytucyjnego z 16

października 2014 r.

(sygn. akt SK 20/12)

w sprawie opłat półkowych

pojawiły się opinie, że organy

podatkowe mają otwartą

drogę do kwestionowania

takich wydatków jako kosztów

podatkowych. Biorąc jednak

pod uwagę, jak przebiegały

tego typu spory oraz jakie

stanowisko przedstawił TK,

ﬁskusowi nie będzie wcale

łatwiej. Trybunał uznał

za zgodny z Konstytucją RP

art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy

o zwalczaniu nieuczciwej

konkurencji (t.j. Dz.U. z 2003 r.

nr 153, poz. 1503 ze zm.), który

uznaje za czyn nieuczciwej

Michał Roszkowski

radca prawny,

doradca podatkowy,

partner w Accreo

konkurencji pobieranie

innych niż marża handlowa

opłat za przyjęcie towaru do

sprzedaży. W uzasadnieniu

TK zaznaczył jednak, że nie

każda opłata pobierana przez

przedsiębiorcę przyjmującego

towar stanowi czyn nieuczci-

wej konkurencji. Zdaniem TK

sąd powszechny w indywidu-

przychodów zbywcy. Trzeba

zaznaczyć, że udokumentowa-

nie tego związku

(od strony działań marketingo-

wych nabywcy i uzyskiwanych

przez zbywców przychodów)

nie stwarza problemów. Zatem

będziemy mieli do czynienia

z wydatkami, które spełniają

warunki określone w art. 15

ust. 1 ustawy o CIT.

Z kolei wyłączenie z art. 16

ust. 1 pkt 66 ustawy o CIT

dotyczy tylko czynności, które

nie mogą być przedmiotem

prawnie skutecznej umowy

w żadnych okolicznościach,

nawet hipotetycznie (tak np.

NSA w wyroku z 24 stycznia

2013 r., sygn. akt II FSK 1103/11).

W omawianym przypadku

mamy do czynienia z czyn-

nościami, które mogą być i są

przedmiotem prawnie sku-

tecznej umowy dopóty, dopóki

nie zakwestionuje ich sąd

w prawomocnym orzeczeniu.

Zatem przepis ten nie może

być stosowany do opłat półko-

wych.

Last but not least, samo

stwierdzenie nieważności

umowy lub jej postanowień

dotyczących opłat półkowych

nie spowoduje ich wyłączenia

z kosztów także ze względu

na autonomię prawa podat-

kowego. Faktycznie wyko-

nana czynność i jej skutki

ekonomiczne (poniesienie

wydatku), nawet na pod-

stawie nieważnej umowy,

wywołują konsekwencje po-

datkowe, m.in. w zakresie

kosztów uzyskania przycho-

dów (tak m.in. NSA w wyroku

z 24 września 2010 r.,

sygn. akt II FSK 848/09).

Konkludując, wyłączenie opłat

półkowych z kosztów może

odbywać się wyłącznie poprzez

zakwestionowanie realności

wyświadczonych usług pro-

mocyjno-marketingowych,

a to, jak pokazuje praktyka, są

marginalne przypadki.

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

Dziennik Gazeta Prawna, 8 grudnia 2014 nr 237 (3878)

gazetaprawna.pl

T E M AT T YG ODN I A

Wraz z

przeprowadzeniem remanentu

pozwoli to wyliczyć dochód i należny podatek. Aby nie popełnić błędu,

wyjaśniamy, jak rozliczać np. różnice kursowe, niezapłacone faktury, wydatki poniesione na przełomie roku

czy straty powstałe w towarach

Halina Zabrocka

ekspert podatkowy

Czas na zamknięcie księ i podatkowej

zostaną sprzedane. Mieszkania te, w zależności

od stopnia ich zaawansowania, będą produkcją

w toku bądź wyrobami gotowymi podlegającymi

spisowi z natury na koniec okresu sprawozdawczego

i wycenie według kosztów wytworzenia.

W efekcie w remanencie zostanie wykazane tylko

30 sztuk opon. Jeżeli podatnik nie dokonał zapłaty

faktury do końca roku i był zobowiązany do korekty

kosztów, remanent pomniejsza o korektę dotyczącą

30 sztuk opon.

jeżeli dłużnik nie ureguluje raty w terminie

i dopiero wtedy zacznie biec 30-dniowy termin,

po którym należy dokonać korekty.

SA/Wa 2328/13.

. WYCENA

PRODUKCJI W TOKU

Zmiany przepisów ustawy o PIT w 2011 r.

rozwiały wszelkie wątpliwości dotyczące uj-

mowania produkcji w toku w spisie z natu-

ry. Podatnicy prowadzący podatkowe książki

przychodów i rozchodów (dalej: PKPiR) mają

obowiązek objęcia jej remanentem na koniec

roku podatkowego.

Produkcja w toku to część produkcji przedsię-

biorstwa, która nie została ukończona na koniec

okresu rozliczeniowego. Obejmuje produkty lub

usługi w fazie tworzenia, na które poniesiono na-

kłady ﬁnansowe, lecz które nie osiągnęły jeszcze

statusu wyrobów gotowych czy półproduktów.

Niezakończona działalność usługowa i budowla-

na wyceniana jest według kosztów wytworzenia,

które jednak nie mogą być niższe od kosztów ma-

teriałów bezpośrednich, zużytych do produkcji

niezakończonej. Do kosztów wytworzenia zali-

cza się wszelkie koszty związane bezpośrednio

i pośrednio z wykonywaniem usług oraz koszty

usług podwykonawców i robocizny własnych pra-

cowników tj. wartość ich wynagrodzeń i składek

ZUS od tych wynagrodzeń.

Wyrok WSA w Warszawie

z 24 marca 2014 r., sygn. akt III

Przepisy nie przewidują żadnego wzoru na

wycenę wartości niesprzedanych nieruchomo-

ści, aczkolwiek wymagają, aby na koniec roku

sporządzić spis z natury, który będzie brany pod

uwagę przy określaniu rocznego dochodu z pro-

wadzonej działalności gospodarczej. Do wyce-

ny można przyjąć wartość kosztorysową (bez

narzutów kosztów ogólnego zarządu i zysku),

odnoszącą się do danego zakresu robót w toku.

Jeżeli nie jest możliwe ustalenie rzeczywiste-

go kosztu wytworzenia produktów, można je

wycenić po cenach sprzedaży pomniejszonych

o koszty zarządu i przeciętnie osiągany zysk

– z uwzględnieniem stopnia przetworzenia

produktów znajdujących się w toku produkcji.

Stanowisko takie zajmuje również dyrektor

Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji

z 10 marca 2014 r., nr IBPBI/1/415-1256/13/ZK.

PRZYKŁAD

Skutki braku zapłaty

Z tytułu niezapłaconych faktur za zakup towarów

handlowych podatnik w listopadzie 2014 r. zmniejszył

koszty uzyskania przychodów. Jeżeli do końca 2014 r.

podatnik nie zapłaci kontrahentom ww. zobowiązań,

niesprzedane towary obejmie spisem z natury na

31 grudnia 2014 r., również te, które uprzednio wyłączył

z kosztów podatkowych w związku z nieterminowym

regulowaniem zobowiązań. Następnie pomniejszy

wartość spisu z natury na 31 grudnia 2014 r. o wartość

tych towarów ujętych w spisie z natury, których

dotyczą ww. niezapłacone faktury.

. RÓŻNICE KURSOWE

W podatkowej księdze przychodów i rozchodów

różnice kursowe wpisuje się pod datą ich zreali-

zowania – u podatników prowadzących księgę

zarówno metodą memoriałową, jak i uprosz-

czoną. Dodatnie różnice kursowe zwiększają

przychody podatkowe i ewidencjonuje się je

w kolumnie 8 księgi „Pozostałe przychody”.

Z kolei ujemne różnice kursowe, które stano-

wią koszty uzyskania przychodów, ujmuje się

w księdze podatkowej w kolumnie 13. „Pozo-

stałe wydatki”.

Przychód z różnic kursowych od własnych

środków określa się jako różnicę między kursem

obowiązującym w dniu wejścia w posiadanie

środków oraz kursem obowiązującym w dniu

ich wykorzystania. Środki otrzymane od kon-

trahenta jako zapłata za wykonane świadczenia

wycenia się według kursu kupna waluty ogło-

szonego przez bank, z którego usług korzystał

podatnik, na dzień wpływu środków na rachu-

nek. Natomiast środki nabyte od banku wycenia

się według kursu sprzedaży ogłoszonego na ten

dzień przez bank, z którego usług korzystał po-

datnik. Przy ustalaniu różnic kursowych war-

tość wykorzystanych środków w walucie obcej

należy przeliczyć według kursu kupna zastoso-

wanego przez bank, z którego usług korzysta

podatnik, w dniu dokonania danej operacji go-

spodarczej, np. uregulowania zobowiązania czy

sprzedaży waluty bankowi. Przelew z rachunku

walutowego na złotowy nie stanowi wykorzy-

stania środków w walucie obcej do przeprowa-

dzenia określonej operacji.

Towar na raty

Analizując wskazaną powyżej zasadę korekty

kosztów, trzeba postawić tezę, że jeżeli podatnik

uznał kwotę z faktury za koszt uzyskania przy-

chodu, pomimo niedokonania całości zapłaty za

fakturę, ze względu na rozłożenie płatności na

raty, wówczas nie ma obowiązku korekty kosz-

tów uzyskania przychodów. Korekty takiej mu-

siałby dokonać w przypadku, gdy terminy płat-

ności poszczególnych rat są krótsze niż 60 dni,

jeżeli spóźniłby się z zapłatą raty dłużej niż 30

dni od daty jej płatności. Brak zwłoki w zapłacie

lub przekroczenie zapłaty do 30 dni nie powo-

dowałoby natomiast korekty kosztów uzyskania

przychodów. W remanencie na koniec roku ujęte

zostaną więc te towary, za które zapłata została

ustalona w ratach, a widnieją na stanie ﬁrmy

na dzień sporządzenia spisu z natury.

Na gruncie obowiązujących przepisów or-

gany podatkowe wypracowały jednomyślną

(a jednocześnie krzywdzącą dla podatników)

linię interpretacyjną dotyczącą zastosowania

przepisów o zatorach płatniczych do sprzeda-

ży na raty. Niestety jest to przykład wykładni

wybitnie sprzecznej z celem przepisu, jak i go-

dzącej w interesy podatnika płacącego ratalnie

za swoje zakupy. Niestety w ostatnich czasach

takie stanowiska organów nie są odosobnione.

Na szczęście, takiego podejścia organów podat-

kowych nie podzielają sądy administracyjne.

. KOREKTA Z TYTUŁU

NIEZAPŁACONYCH

FAKTUR

Ustawa z 16 listopada 2012 r. o redukcji niektó-

rych obciążeń administracyjnych w gospodar-

ce (Dz.U. z 2012 r. poz. 1342) wprowadziła nowe

zasady ujmowania kosztów podatkowych zwią-

zanych z nieterminowanym regulowaniem

zobowiązań.

W remanencie na koniec roku ujmujemy oraz

wyceniamy wszystkie towary, jakie widnieją na

stanie ﬁrmy na dzień sporządzenia spisu z na-

tury, również towary handlowe oraz materiały,

które nie zostały opłacone na dzień sporządze-

nia spisu z natury oraz które na dzień sporzą-

dzenia spisu z natury przestały być kosztem

uzyskania przychodu.

Sporządzenie takiego spisu z uwzględnie-

niem różnic remanentowych spowodowałoby

jednak, że koszty uzyskania przychodów zosta-

łyby podwójnie zmniejszone. Po pierwsze, do

zmniejszenia doszłoby w miesiącu, w którym

powstał obowiązek pomniejszenia tych kosztów

na podstawie ustawy o PIT, a po drugie – po-

przez różnice remanentowe.

Co na to ﬁskus

(…) koszty materiałów bezpośrednich zużytych

do produkcji niezakończonej to minimum, które

winno się w spisie znaleźć. Jeżeli natomiast

zostały wykonane usługi podwykonawców

z daną produkcją niezakończoną czy produk-

tem ﬁnalnym ściśle związane, to składają się na

wartość produkcji niezakończonej. Istota kosztu

wytworzenia, według którego wycenia się pro-

dukcję niezakończoną i wyrób gotowy, została

określona w ww. rozporządzeniu w par. 3 pkt 4

(rozporządzenie z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie

prowadzenia podatkowej księgi przychodów

i rozchodów Dz.U. nr 152, poz. 1475 ze zm.).

Przepis ten potwierdza konieczność uwzględ-

nienia w remanencie w wartości produkcji

niezakończonej i produktu gotowego oprócz

materiałów podstawowych i pomocniczych

również wartość usług obcych (podwykonaw-

ców), będących kosztem bezpośrednio składają-

cym się na powstanie produktu gotowego, jak

również produkcji niezakończonej.

z 10 marca 2014 r., nr IBPBI/1/415-1256/13/ZK.

Liczy się faktyczny kurs

Podatnik, który prowadzi rachunek walutowy,

przelicza środki pieniężne posiadane na tym

rachunku według faktycznie zastosowanego

kursu waluty z dnia ich wpływu i wypływu z ra-

chunku walutowego. Jeżeli zastosowanie kursu

faktycznego nie jest możliwe, stosuje się śred-

ni kurs ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia

roboczego poprzedzającego ten dzień. Niestety

w polskim prawie brakuje precyzyjnej deﬁnicji

„kursu faktycznie zastosowanego”. Ze względu

na fakt, iż w żadnej z ustaw nie zdeﬁniowano

tego pojęcia, należałoby się odwołać do inter-

pretacji prawnych i orzecznictwa.

[przykład 4]

Pomniejszenie remanentu

Z rozporządzenia w sprawie prowadzenia po-

datkowej księgi przychodów wynika, że podat-

nik powinien pomniejszyć wartość spisu z na-

tury o kwotę, o którą uprzednio zmniejszył już

koszty podatkowe (bądź zwiększył przychody),

jeżeli zmniejszenie kosztów (lub zwiększenie

przychodów) związane było z zaliczeniem do

kosztów podatkowych wydatków dotyczących

składników majątku objętych tym spisem.

Pomniejszenia dokonuje się o tę część kwoty

zmniejszenia kosztów podatkowych (zwiększe-

nia przychodów), która przypada na składniki

majątku objęte tym spisem.

[przykład 2]

sza się o kwotę, o którą podatnik zmniejszył

koszty uzyskania przychodów z tytułu nieza-

płaconych zobowiązań, jeżeli zmniejszenie

kosztów związane było z zaliczeniem do nich

wydatków dotyczących składników majątku

objętych tym spisem.

WAŻNE

Wartość spisu z natury pomniej-

Co na to ﬁskus...

(…) w przypadku, gdy termin płatności pomię-

dzy podatnikiem a kontrahentem ustalony jest

w ratach, przez „termin płatności” należy ro-

zumieć łączny termin płatności wszystkich rat,

a nie termin płatności każdej pojedynczej raty.

z 10 września 2013 r., nr ILPB4/423-197/13-2/DS.

Interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach

PRZYKŁAD

W trakcie budowy

W przypadku podmiotów działających w branży

deweloperskiej wybudowane budynki przezna-

czone do sprzedaży stanowią wyroby gotowe,

a budynki w trakcie budowy produkcję niezakoń-

czoną (w toku). Dokonywane zakupy materiałów

budowlanych w trakcie trwania budowy tychże

nieruchomości księgowane są w kolumnie 10.

księgi podatkowej „Zakup towarów handlowych

i materiałów wg cen zakupu”, zaś inne wydat-

ki z nimi związane (głównie roboty budowla-

ne) w kolumnie 13 księgi „Pozostałe wydatki”.

W bieżących okresach rozliczeniowych wydatki

te stanowią koszty uzyskania przychodu, które

są brane pod uwagę przy obliczaniu zaliczki na

podatek dochodowy. Wykazanie zarówno wyro-

bów gotowych jak też produkcji w toku w spisie

z natury na koniec roku spowoduje wyłączenie

ich wartości z kosztów uzyskania przychodów.

Wydatki te zostaną odniesione w ciężar kosztów

dopiero przy rozliczeniu rocznym sporządzanym

za rok podatkowy.

[przykład 1]

Interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu

Przeliczenie na plus

Firma ma w tym samym banku rachunek walutowy

oraz bieżący rachunek złotowy. 20 października 2014 r.

na konto walutowe wpłynęły środki od kontrahenta

zagranicznego za wykonaną usługę transportową

w wysokości 1650 euro. Kurs kupna na ten dzień

wynosił 4,2232zł/euro. Na rachunek bieżący zostało

przelane 1 00 euro. Kurs kupna dla tej waluty na dzień

przelewu środków wynosił 4,2263 zł/euro. Ustalono

więc dodatnie różnice kursowe, które zaliczono do

przychodów podatkowych i ujęto w księdze jako

„Pozostałe przychody”:

– wartość przelanych środków na dzień ich otrzyma-

nia: 1000 euro × 4,2232 zł/euro = 4223,20 zł,

– wartość przelanych środków na dzień ich wpływu

na rachunek bieżący: 1000 euro × 4,2263 zł/euro =

4226,30 zł,

– dodatnia różnica kursowa: 4226,30 zł – 4223,20 zł =

3,10 zł.

PRZYKŁAD

Jeżeli do wyceny towarów handlowych, ma-

teriałów (surowców) podstawowych i pomocni-

czych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów

gotowych, braków i odpadów, objętych spisem

z natury, zastosowano zamiast ceny zakupu lub

nabycia albo kosztu wytworzenia inne zasady

wyceny (np. przyjęto niższą cenę z tytułu uszko-

dzenia towaru), kwota pomniejszenia nie może

być wyższa niż wartość tej wyceny.

[przykład 3]

(…) przepisy te mają również zastosowanie do

płatności rozłożonych na raty. Terminy płat-

ności każdej raty należy liczyć od tego samego

dnia, tj. od dnia wystawienia faktury (rachun-

ku) lub innego dokumentu, stanowiącego

podstawę zaksięgowania kosztów. Podkreślić

jednak należy, że termin płatności należy liczyć

dla każdej raty oddzielnie, a zatem w sytuacji,

gdy łączny termin płatności rat jest dłuższy niż

60 dni, do części rat, których termin płatności

(liczony od dnia wystawienia faktury lub ra-

chunku) nie przekracza 60 dni, znajdzie zasto-

sowanie art. 15b ust. 1, a do rat których termin

płatności jest dłuższy niż 60 dni, art. 15b ust. 2

ustawy o PIT

z 3 kwietnia 2014 r., nr IBPBI/2/423-356/14/AP.

Interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach

… i sądy

(…) celem ustawodawcy było likwidowanie

zatorów płatniczych, a więc konieczność kory-

gowania kosztów uzyskania przychodów przez

podatników znacznie przekraczających terminy

płatności lub nieregulujących swoich zobowią-

zań. Taki stan, w myśl sądu, nastąpi dopiero,

Niesprzedane mieszkania

Firma budowlana prowadzi działalność deweloper-

sko-budowlaną. Do końca roku zostanie ukończony

tylko jeden z dwóch budynków w zabudowie szere-

gowej (2 segmenty po 2 mieszkania) lecz oba nie

PRZYKŁAD

Korekta kosztów

Podatnik dokonał zakupu 80 sztuk opon samo-

chodowych. Przed końcem roku sprzedał 50 z nich.

Naczelny Sąd Administracyjny w uzasad-

nieniu do wyroku z 27 września 2011 r. (sygn.

akt II FSK 524/10), wyjaśnił, że „faktycznie za-

stosowany kurs waluty to taki kurs, który był

w istocie, rzeczywiście, naprawdę zastosowany

(…), a w oparciu o wyrażoną w nim cenę waluty

doszło do przeprowadzenia operacji ﬁnansowej

przewalutowania”. Z powyższego wyroku wy-

nika zatem, że jest to kurs, po jakim podatnik

rzeczywiście nabył bądź sprzedał walutę, a w

przypadku gdy nie dochodzi do przewaluto-

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

Dziennik Gazeta Prawna, 8 grudnia 2014 nr 237 (3878)

gazetaprawna.pl

T E M AT T YG ODN I A

AUTOPROMOCJA

PRENUMERATA

Z AMÓW

zaliczenie powstałej straty w ciężar kosztów

uzyskania przychodów. Należy podkreślić, iż

jedynie straty w środkach obrotowych powsta-

łe w trakcie normalnego, racjonalnego działania

podatnika, ze szczególnym uwzględnieniem do-

chowania należytej staranności w trakcie pro-

wadzenia działalności gospodarczej, mogą być

uznane za koszt uzyskania przychodu.

z 18 stycznia 2013 r., nr ILPB3/423-423/12-5/AO.

P R E N U M E R AT Ę

Zyskasz pakiet

fachowych narzędzi

i publikacji dla

specjalistów

Zamów:

www.gazetaprawna.pl/oferta2015

wania, podatnik powinien zastosować kurs

średni, ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia

roboczego poprzedzającego ten dzień.

Zapłata w walucie

Kurs zakupu waluty będzie istotny dla wyzna-

czenia różnic kursowych od własnych środków,

a nie od zapłat w walucie. Dokonując zapłaty

należności walutowych z rachunku waluto-

wego, podatnik powinien dokonać przelicze-

nia przy zastosowaniu kursu średniego NBP

z ostatniego dnia roboczego. Nie ma przy tym

znaczenia skąd wzięły się środki na rachun-

ku walutowym. W sytuacji gdy podatnik ani

nie kupuje, ani nie sprzedaje waluty, tylko

otrzymuje na rachunek walutowy należność

od kontrahenta lub płaci kontrahentowi z ra-

chunku walutowego zobowiązanie, nie jest

możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowa-

nych kursów waluty. W takim przypadku ope-

racje wpływu i wypływu środków pieniężnych

z rachunku walutowego przelicza się po śred-

nim kursie NBP z ostatniego dnia roboczego

poprzedzającego odpowiednio dzień wpływu

i wypływu waluty.

Interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu

PRZYKŁAD

Upływ terminu ważności

Podatnik prowadzący sklep spożywczy stwierdził, że

kilka artykułów przechowywanych w chłodni utraciło

przydatność do spożycia wskutek upływu terminu

ważności. Podatnik sporządził wykaz tych towarów

oraz protokół z wyjaśnieniem przyczyn powstania

strat. Wartość straty w towarach handlowych będzie

stanowić koszt uzyskania przychodów, gdyż warunki

ich przechowywania potwierdzają należytą staranność

ze strony podatnika.

lub usług telekomunikacyjnych. Właściwa

ich kwaliﬁkacja jest niezbędna nie tylko

do sporządzenia poprawnie sprawozdania

ﬁnansowego, ale też właściwego zakwali-

ﬁkowania kosztów w ujęciu podatkowym.

Poniesione w tym czasie wydatki należy

sprawdzić przede wszystkim w aspekcie mo-

mentu (daty) ich poniesienia, a także okre-

sów, których dotyczą.

Moment ujęcia wydatku w kosztach przez

podmioty prowadzące PKPiR zależy od metody,

jaka została przyjęta. Jeśli podatnik ewidencjo-

nuje koszty uzyskania przychodów tzw. me-

todą uproszczoną, wpisuje je do księgi podat-

kowej w momencie ich poniesienia. Za dzień

poniesienia kosztu w przypadku podatników

prowadzących podatkową księgę przychodów

i rozchodów przyjmuje się dzień wystawienia

faktury (rachunku) lub innego dowodu stano-

wiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia)

kosztu.

[przykład 6]

2015 r. wystawiona zostanie w grudniu 2014 r. Koszty

uzyskania przychodów w ﬁrmie ewidencjonowane są

metodą uproszczoną. Koszt z tytułu usług teleko-

munikacyjnych należy wpisać w kolumnie 13 w dacie

poniesienia, tj. pod datą faktury, w grudniu 2014 r.

Wynagrodzenie wypłacane

w następnym miesiącu

PRZYKŁAD

Należności ze stosunku pracy wypłacane pra-

cownikom stanowią koszty uzyskania przycho-

dów w miesiącu, za który są należne, pod wa-

runkiem że zostały wypłacone lub postawione

do dyspozycji w terminie wynikającym z prze-

pisów prawa pracy lub umowy o pracę. Tak więc

wynagrodzenia ze stosunku pracy mogą być

zaliczone do kosztów uzyskania przychodów

i wpisane do księgi podatkowej w miesiącu,

za które są należne (memoriałowo), pod wa-

runkiem terminowego ich wypłacenia. Jeżeli

przedsiębiorca spóźni się z wypłatą wynagro-

dzenia, wówczas będzie mógł uwzględnić je

w kosztach podatkowych dopiero w miesiącu,

w którym zostaną one wypłacone (postawione

do dyspozycji).

[przykład 8]

. STRATY W TOWARACH

Strata w towarach handlowych może być uzna-

na za koszt uzyskania przychodów, gdy jest na-

stępstwem normalnej i racjonalnej działalności

gospodarczej, a jej powstanie musi być spowodo-

wane działaniem niezawinionym przez podat-

nika. Niezbędne jest przy tym właściwe udoku-

mentowanie powstałej straty (np. sporządzenie

protokołu likwidacji towarów handlowych, któ-

re utraciły przydatność do spożycia). W takiej sy-

tuacji wartość straty powstałej u przedsiębiorcy

prowadzącego podatkową księgę przychodów

i rozchodów należy wyksięgować z kolumny

10 tej księgi „Zakup towarów handlowych i ma-

teriałów wg cen zakupu” i na podstawie proto-

kołu wpisać do kolumny 13 „Pozostałe wydatki”

– z uwagi na zmianę charakteru tych kosztów.

Jeżeli zatem straty w towarach handlowych

są następstwem normalnej i racjonalnej dzia-

łalności prowadzonej przez podatnika, który

dołożył wszelkich starań w celu ich uniknięcia,

to wówczas wartość tych strat wynikającą ze

sporządzonego protokołu należy wyksięgować

z kolumny 10 księgi „Zakup towarów handlo-

wych i materiałów wg cen zakupu” ze znakiem

minus bądź zapisem czerwonym, a następnie

zaksięgować w kolumnie 13 księgi „Pozostałe

wydatki”.

wykazania, że strata w towarach handlowych

została spowodowana czynnikami od niego

niezależnymi i nie jest rezultatem zanie-

dbań czy brakiem należytej staranności

WAŻNE

To na podatniku ciąży obowiązek

Faktura za energię

Spółka w styczniu 2015 r. otrzyma fakturę za energię

elektryczną, która będzie zawierała koszt energii za

okres od grudnia 2014 r. do stycznia 2015 r. Spółka

stosuje metodę uproszczoną do ewidencjonowania

kosztów uzyskania przychodów. Koszty z faktury za

energię ujmie zatem w kolumnie 13 księgi „Pozostałe

wydatki” pod datą jej wystawienia (w styczniu 2015 r.).

PRZYKŁAD

Spóźnione wypłaty

Przedsiębiorca wypłaca pracownikom wynagrodze-

nie za dany miesiąc w terminie do 10. dnia miesiąca

następnego zgodnie w zapisem w umowie o pracę.

Należność ze stosunku pracy wypłacona 14 stycznia

będzie uchybieniem terminowi i przedsiębiorca będzie

mógł zaliczyć wypłacone wynagrodzenie w koszty

stycznia.

Zaliczenie…

Zgodnie z ogólną deﬁnicją kosztów podatko-

wych zawartą w ustawie o PIT do kosztów uzy-

skania przychodów podatnik może zaliczyć

wszelkie wydatki, które zostały przez niego

poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub

zachowania albo zabezpieczenia źródła przy-

chodów, z wyjątkiem wymienionych art. 23 tej

ustawy. Zakup towarów handlowych niewątpli-

wie ma na celu osiągnięcie przychodów, a za-

tem spełnione są przesłanki określone w usta-

wie o PIT. Straty w towarach handlowych nie

zostały wyłączone z kosztów uzyskania przy-

chodów. Mogą one zatem, co do zasady, stano-

wić element kosztowy w prowadzonej przez

przedsiębiorcę pozarolniczej działalności go-

spodarczej. Każdy przypadek wymaga jednak

indywidualnej oceny na tle okoliczności wy-

stępujących w konkretnym stanie faktycznym.

[przykład 5]

W sytuacji gdy u podatnika prowadzącego

PKPiR wydatek poniesiony na nabycie towarów

handlowych przed zaistniałą stratą został już

zaliczony do kosztów uzyskania przychodów,

to w dacie powstania straty nie obciąża się nią

kosztów po raz drugi, lecz dokonuje przekwa-

liﬁkowania kosztów (poprzez przeniesienie

kwoty straty z kolumny kosztów zakupu to-

warów do kolumny pozostałych wydatków),

z uwagi na zmianę charakteru tych kosztów.

W konsekwencji zakupione towary handlowe

pozostaną w kosztach podatkowych, zmieni się

tylko ich kwaliﬁkacja, jako rodzaju kosztów.

Pogląd ten znajduje potwierdzenie w wyroku

NSA z 12 maja 1999 r. (sygn. akt I SA/Wr 1813/97),

a także w wyjaśnieniach organów podatkowych

(m.in. w interpretacji dyrektora Izby Skarbo-

wej w Katowicach z 23 sierpnia 2013 r., nr IBP-

BI/1/415-467/13/AP).

Natomiast jeśli podatnik przy ewidencji kosz-

tów stosuje metodę memoriałową, koszty

w księdze podatkowej ujmuje w zależności

od tego, czy są bezpośrednio, czy pośrednio

związane z uzyskiwanymi przychodami. Koszty

opłat za energię zaliczyć można do kosztów po-

średnio związanych z osiąganymi przychodami.

Koszty pośrednie, co do zasady, należy potrącać

w dacie ich poniesienia (czyli ujmować w księ-

dze podatkowej pod datą wystawienia faktu-

ry). Jednak w przypadku gdy koszty te dotyczą

okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie

jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy

danego roku podatkowego, wówczas stanowią

koszty uzyskania przychodów proporcjonal-

nie do długości okresu, którego dotyczą. Koszt

z faktury za energię, w przypadku stosowania

metody memoriałowej należy wpisać do księ-

gi w kolumnie 13 w części dotyczącej grudnia

2014 r. pod datą 31 grudnia 2014 r., natomiast

w części dotyczącej stycznia 2015 r. pod datą

wystawienia faktury w styczniu 2015 r.

. ROCZNE ZAMKNIĘCIE

Roczne zamknięcie księgi jest ostatnią czynno-

ścią związaną z rozliczeniem podatku docho-

dowego od osób ﬁzycznych, obejmująca cały

rok podatkowy. W istocie zamknięcie to pole-

ga na przeprowadzeniu inwentaryzacji (spisu

towarów z natury) oraz rocznym podsumo-

waniu kolumn księgi. Spis z natury powinien

odpowiadać stanowi rzeczywistemu, czyli uj-

mować faktyczny stan towarów handlowych,

materiałów (surowców) podstawowych i po-

mocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych,

braków i odpadów.

Ostatnia strona

Strona z podsumowaniem powinna być ostat-

nią stroną księgi w danym roku podatkowym.

Działanie to ma na celu poprawne wylicze-

nie dochodu osiągniętego w danym roku po-

datkowym. Dochodem wynikającym z PKPiR

jest różnica między przychodem a kosztami,

powiększona o różnicę między wartościami

remanentów (z początku i końca roku).

Towar handlowy

Jeśli materiał lub towar handlowy, którego za-

kup dokumentowany jest fakturami dostaw-

ców, został dostarczony do odbiorcy w grudniu,

należy sporządzić szczegółowy opis otrzyma-

nego materiału lub towaru handlowego i wpi-

sać do księgi podatkowej koszt ich zakupu.

Zapis powinien być dokonany w kolumnie 10

„Zakup towarów handlowych i materiałów wg

cen zakupu”. Opis lub specyﬁkację przecho-

wuje się jako dowód zakupu i łączy następnie

z otrzymaną fakturą styczniu roku następne-

go. Ewentualna różnica w stosunku do warto-

ści podanej w fakturze musi być wpisana do

księgi podatkowej w dniu otrzymania faktury.

I na tej podstawie dokonać zapisu w księdze.

W przypadku, gdy wartość otrzymanej faktu-

ry będzie różnić się od wartość towarów wy-

kazanych w opisie i wpisanych do księgi po-

datkowej w grudniu, należy ją odpowiednio

ująć w księdze. Ponieważ zdarzenie nastąpi na

przełomie roku, korekta kosztu zakupu powin-

na być, naszym zdaniem, dokonana w grudniu

2014 r.

[przykład 7]

Prawidłowe udokumentowanie

Strata powstała w towarach handlowych

musi być właściwie udokumentowana. Na

okoliczność jej powstania podatnik powinien

sporządzić protokół likwidacji zepsutych lub

przeterminowanych towarów handlowych.

W protokole należy zatem zamieścić m.in. datę

zdarzenia, wykaz towarów handlowych podle-

gających likwidacji (wycofaniu ze sprzedaży),

ich ilość i wartość, przyczynę likwidacji, łącz-

ną wartość zniszczonych towarów (wartość

straty) oraz podpis osoby sporządzającej proto-

kół. Prawidłowo sporządzony protokół stanowi

podstawę do dokonania omawianych zapisów

w podatkowej księdze przychodów i rozchodów.

Zmiana formy opodatkowania

Po głębszej analizie może się okazać, że po-

zostawione przez ustawodawcę w gestii sa-

mego podatnika możliwości zmian w formie

opodatkowania będzie dla niego korzystne.

Niezależnie od przyczyny, wszystkie je łączy

wspólny mianownik: zmian tych dokonuje

się tylko z początkiem nowego roku podatko-

wego. Jeżeli podatnik zamierza zmienić for-

mę opodatkowania na kolejny rok podatkowy,

stosownego zgłoszenia w urzędzie skarbowym

powinien dokonać do 20 stycznia roku, które-

go zmieniona forma ma dotyczyć. Podobnie

w sytuacji, gdy podatnik zamierza zmienić

metodę płacenia zaliczek na podatek dochodo-

wy (z kwartalnej na miesięczną lub odwrotnie)

musi pisemnie zawiadomić o tym swój urząd

skarbowy do 20 lutego.

Podstawa prawna

…ale pod warunkiem

Możliwość zaliczenia poniesionych strat w to-

warach handlowych do kosztów uzyskania

przychodów zależy od łącznego spełnienia

następujących warunków:

– strata musi być związana z całokształtem

prowadzonej działalności,

– jej powstanie musi być spowodowane dzia-

łaniem niezawinionym przez podatnika,

– musi być właściwie udokumentowana,

– podatnik powinien podjąć właściwe dzia-

łania zabezpieczające przed powstaniem tej-

że straty.

Co na to ﬁskus

Dla celów podatkowych tylko stratę powstałą

na skutek zdarzeń nieprzewidywalnych, nie do

uniknięcia przez racjonalnie działający podmiot,

można uznać za zdarzenie, które uzasadnia

. KOSZTY

NA PRZEŁOMIE ROKU

W końcu roku ﬁrmy ponoszą wiele kosztów,

które mogą dotyczyć w części lub w całości

roku następnego, np. koszty najmu, prenu-

meraty czasopism czy energii elektrycznej

PRZYKŁAD

Usługi telekomunikacyjne

Faktura obejmująca opłatę za rozmowy telefo-

niczne za grudzień 2014 r. i abonament za styczeń

Rozporządzenie ministra ﬁnansów z 26 sierpnia 2003 r.

w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów

i rozchodów (t.j. Dz.U. z 2003 r. nr 152, poz. 1475 ze zm.).

Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób

ﬁzycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).

Ustawa z 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń

administracyjnych w gospodarce (Dz.U. 2012 poz. 1342).

Plik z chomika:

Pajak77

Inne pliki z tego folderu:

DGP_2014_03_20_kadry_i_place.pdf (2775 KB)
DGP_2014_07_22_firma_i_prawo.pdf (2342 KB)
DGP_2014_01_21_przewodnik_msp_leasing.pdf (522 KB)
DGP_2014_05_14_dotacje_unijne.pdf (361 KB)
DGP_2014_08_04_podatki_i_ksiegowosc.pdf (2859 KB)

DGP_2014_12_08_podatki_i_ksiegowosc.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: