kompendium chemia.pdf

(3741 KB) Pobierz
Atom mozna opisac:
~x
Modele
i
izotopów
I
I
Z
(liczba atomowa)
A
(liczba masowa)
=
liczba protonów
=
liczba elektronów
=
liczba protonów + liczba neutronów
.
Izotopy - atomy tego samego pierwiastka rózniace sie liczba neutronów w jadrze
atomowym, czyli masa.
Zapis
Liczba
atomowa
Z
Liczba
masowa
A
Liczba
protonów
P
1
Liczba
elektronów
e
Liczba
neutronów
n
wodoru
1H
prot
'<
1
1
1
O
tH
1
2
1
1
1
deuter
H
tryt
1
3
1
1
2
chemicznych - tabela pierwiastków ulozonych
przez Dmitrija Mendelejewa wedlug wzrastajacej liczby atomowej.
·
Uklad okresowy pierwiastków
I
18 pionowych grup
sklada sie
z
I
7 poziomych okresów
·
Podstawowe
informacje, które mozemy odczytac z ukladu okresowego pier-
wiastków chemicznych:
1
Grupa
"""
Miejsce pierwiastka w ukladzie
okresowym
Symbol i nazwa
pierwiastka
f!!
.><!.
en
19
o
potas
39,10
K
numer grupy
odpowiada
liczbie
numer okresu
odpowiada
elektronów
walencyjnych
potas, K
1
liczbie powlok
elektronowych
4
I Informacje, które
I
odczytamy dla potasu:
Masa atomowa:
39,10 u
I
Uczba
atomowa
Z
równa liczbie protonów i liczbie elektronów: 19
·
Aktywnosc chemiczna pierwiastków
I
c-
'"'-;
l
2
Li
nalezacych do grup 1.,2. i 13-18
Metale
18
13
B
Al
Be
14
-
C
Si
15
N
P
16
O
S
17 He'
F
Ne
H
'"T
ru'
c
N
I
Niemeta'e
...
grupach
w
maleje ze
3 Na Mg
4
K
Ca
CI
Ar
Kr
Xe
'
,
.
.c
v
'Ul
I
grupach
w
rosnie ze
I
okresach
w
maleje ze
I
ok
ros" -= ==
Ga Ge As
In
11
Se Br
I
'v
5 Rb Sr
6 Cs Ba
7 Fr Ra
Sn Sb Te
Pb Bi
Uuq
o
c
Po At
Rn
«
wzrostem wzrostem
wzrostem
numeru
numeru
numeru
okresu
okresu
grupy
I
wzr=-:-.=-
I
r
..
"""'-
--
g.......
C LACZENIESIE ATOMÓW
·
Rodzaje wiazan
Typy
wiazan
powstajacych miedzy laczacymi sie atomami w celu os~_.::::a
Wlasciwosci
zwiazków
przez nie trwalej konfiguracji elektronowej (dubletu lub oktetu elektronoweg'
Opis
przyciaganie sie
kationów
powstalych
w wyniku oddania
elektronów przez
atomy metali
i anionów powstalych
wyniku przyjecia
elektronów przez
atomy niemetali
utworzone
w wyniku
uwspólnienia
elektronów
walencyjnych
laczacych sie
atomów
uwspólnione
elektrony sa
Przyklady
zwiazk0'8
.
z reguly
to
twarde krysztaly,
dobrze
rozpuszczalne
w wodzie
wodne roztwory
zwiazkówjonowych
przewodza prad
elektryczny
NaCI
.
.
. .
.
.
. .
.
jonowe
.
.
H2
atomowe
(kowalen-
cyjne)
.
gazy, ciecze,
ciala stale
.
wiekszosc ma
niska temperature
topnienia
.
nierozpuszczalne
w wodzie
HCI
-
.
.
.
.
..
atomowe
przesuniete w strone
spolary-
zowane
jednego z atomów
.
nie przewodza
pradu elektrycznego
.' .
J
. . ..
..
KOMPENDIUMWIEDZY
C
WODA I ROZTWORYWODNE
--
WODA
zwiazek chemiczny
wodoru i tlenu,
inaczej - tlenek
wodoru
wzór sumaryczny
H20
model czasteczki
ROZTWÓR
jednorodna
mieszanina
rozpuszczalnika
i substancji
rozpuszczonej
szybkosc rozpuszczania substancji stalych w wodzie
rozdrobnienie
przyspieszaja: mieszanie roztworu,
substancji. podwyzszenie temperatury;
.
.
rozpuszczalnosc gazów w wodzie maleje ze wzrostef'l"
temperatury, a rosnie ze wzrostem cisnienia
RODZAJE ROZTWORÓW WODNYCH
nasycony
roztwór, w którym
nie mozna
rozpuscic wiecej
danej substancji
W okreslonej
temperaturze
nienasycony
roztwór, w którym
mozna jeszcze
rozpuscic dana
substancje
w okreslonej
temperaturze
stezony
roztwór, który
zawiera duza ilosc
substancji
rozpuszczonej (ma
duze stezenie)
rozcienczo-,
roztwór, któ"
zawiera malo
substancji
rozpuszczona -:
male stezer
e
W okreslonej temperaturze mozna
rozpuscic w wodzie okreslona ilosc
danej substancji.
Rozpuszczalnosc jest to liczba gramów
okreslonej substancji, która rozpuszcza
sie w 100 g wody, dajac roztwór
nasycony w danej temperaturze.
Kazda substancja ma charakterystyczna
dla siebie wartosc rozpuszczalnosci
w danej temperaturze.
Stezenie
roztworu okresla ilosc
rozpuszczonej w nim substancji.
Stezenie procentowe roztworu
jes-
-
:
liczba gramów substancji zawarta
w 100 g roztworu.
Cp=ms.100%
mr
KOMPENDIUMWIEDZY
C WODOROTLENKIA ZASADY
.
Wodorotlenki
M(OH)n
- zwiazki chemiczne zbudowane z kationów metalu
i anionów wodorotlenkowych.
Przyklady
Metody otrzymywania
.
tlenek
WODOROTLENKI
AI(OHh, Cu(OHh
zasady
NaOH, KOH,Ca(OHh
--+ wodorotlenek
Na20 + H20 --+ 2 NaOH
. aktywny metal + woda --+
--+ wodorotlenek + wodór
Ca + 2 H20--+ Ca(OHh+ H2t
+ sól 1 --+
--+ wodorotlenek 2* + sól 2
2 NaOH + Cu504 --+ Cu(OHh i + Na2504
aktywnego
metalu + woda --+
.
wodorotlenek
Wlasciwosci chemiczne
.
wykazuja rózna rozpuszczalnosc w wodzie
.
-
wodorotlenki rozpuszczalne w wodzie to zasady
reaguja
- z kwasami:
wodorotlenek + kwas --+ sól + woda
Ca(OHh + 2 HCI
- z tlenkami kwasowymi:
wodorotlenek
z CaCh + 2 H20
sól + woda
+ tlenek kwasowy --+
2 KOH+ 503 --+
K2503+ H20
.
zasady ulegaja dysocjacji jonowej
wodorotlenkowe:
M(OH)n
na kationy metali i aniony
H20
+ Mn+ +
n
OW
Na+ + OW
Ca2+ + 2 OW
NaOH --+
Ca(OHh --+
. zmieniajazabarwieniewskazników
barwy uniwersalnego papierka wskaznikowego w zasadach:
;;.
wzrost stezenia jonów
OH-
* Wodorotlenek
slabo lub trudno rozpuszczalny
w wodzie.
KOMPENDIUMWIEDZY
C KWASY
·
Kwasy HnR -
zwiazki chemiczne, których czasteczki zbudowane sa z atom:.
wodoru i reszty kwasowej.
Przyklady
KWASY
beztlenowe
HCI
H25
tlenowe
H2504
HN03
H3P04
H2C03
Metody otrzymywania
.
kwasy
beztlenowe
-
rozpuszczanie
w wodzie gazowego produktu reakcji
wodoru z niemetalem
H2 + Cb
HCI(g)
~
H20
--
2 HCI(g)
HCI(aq)
.
kwasy tlenowe
tlenek kwasowy + woda
503 + H20
--
--
H2504
kwas tleno"..-!
Wlasciwosci chemiczne
·
reaguja
- z zasadami:
kwas + zasada
H2504+ Mg(OHh
--
--
sól + woda
Mg504 + 2 H20
- z tlenkami metali (tlenkami zasadowymi):
kwas + tlenek zasadowy
2 HCI+ CaO
- z metalami, tworzac sól i wodór:
kwas + metal
2 HCI+ Zn
·
ulegaja
--
--
--
--
sól + woda
CaCI2+ H20
sól + wodór
ZnCl2+ H2t
dysocjacji jonowej na kationy wodoru i aniony reszty kwasowej:
HCI
--
H++
cr
H+
. zmieniajazabarwieniewskazników
barwy uniwersalnego papierka wskaznikowego w roztworach kwasów:
E
wzrost stezenia jonów
Zgłoś jeśli naruszono regulamin