Efekt placebo.pdf

(212 KB) Pobierz
PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY DZIAŁANIA LEKÓW, EFEKT PLACEBO i NOCEBO
Około 35 - 45 % przepisywanych recept zaleca środki farmakologiczne,
które nie mają żadnego udokumentowanego wpływu na leczoną dolegliwość.
Jeśli lekarz i pacjent wierzą, że terapia będzie skuteczna,
stan pacjenta poprawia się w 70 % przypadków.
Placebo
– środek (substancja, zabieg, procedura, rozmowa) farmakologicznie obojętny, który może
powodować określone efekty psychologiczne i psychofizjologiczne.
PLACEBO = PRZEKONANIA + OCZEKIWANIA + ZAUFANIE
Czynniki wpływające na efekt placebo:
charakterystyka terapii (forma, dawka, wygląd, kształt, kolor, smak, nazwa, marka, cena i
dostępność leku wytwarzają u pacjenta określone oczekiwania co do ich właściwości oraz
skuteczności);
zachowania i przekonania personelu medycznego (przekonanie o skuteczności i powodzeniu
zastosowanej terapii);
zachowania i przekonania pacjenta (zaufanie do zastosowanej terapii i wiara w jej
skuteczność);
jakość kontaktu i relacji między pacjentem a personelem medycznym (życzliwa i troskliwa
postawa personelu medycznego wobec pacjenta, zaufanie pacjenta do personelu).
Mechanizmy wyjaśniające efekt placebo:
procesy percepcji (oczekiwania) – jeśli osoba przyjmująca placebo spodziewa się ulgi w
dolegliwościach, to takie nastawienie samo w sobie wpływa na percepcję objawów;
modyfikacja zachowań – osoby poddane terapii, w której pomyślność wierzą, zastosowanej
przez personel medyczny któremu ufają, mogą znacząco zmieniać swoje zachowanie np.
chętniej i dokładniej przestrzegają zaleceń lekarskich, lepiej współpracują w procesie leczenia,
wprowadzają realne zmiany w stylu życia, przestają się martwić, wracają do swych
codziennych zajęć;
procesy fizjologiczne – przyjęcie placebo jako środka przeciwbólowego wiąże się ze stymulacją
endogennego układu opioidowego, co jest przejawem naturalnej tendencji organizmu do
ograniczania bólu.
Tzw. ujemny efekt placebo, związany z zaostrzeniem się dolegliwości lub pojawieniem się nowych
niepożądanych objawów chorobowych, określamy mianem
nocebo
(„zaszkodzę ci”).
Materiały dydaktyczne dla Studentów I roku Ratownictwa Medycznego, rok akademicki 2010/2011. Opracowanie: mgr
Agnieszka Dziurowicz-Kozłowska, Zakład Psychologii Medycznej WUM. Na podstawie: 1. Bishop, G.D. (2000).
Psychologia
zdrowia
., s. 54-63, Wrocław: Wyd.. Astrum; 2. McDermott I., O’Connor J. (2001).
NLP i zdrowie
., s. 94-111, Warszawa: Wyd.
Gebethner i Sp.; 3. Strong, J., Unruh, A.M., Wright, A., Baxter, G.D. (2008).
Ból. Podręcznik dla terapeutów.
s. 85-102,
Warszawa: Wyd. DB Publishing.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin