parazyto.docx

Pierwotniaki

1.       Lamblia jelitowa  (Giardia lambia/intensinalis)

1. Kosmopolityczne
2. Postac inwazyjna: cysta
3. Bytowanie: jelito cienkie,przewody i pecherztk zolciowy
4. Choroba: Gardioza, lambioza
5. Objawy: bezobjawowo lub nudności, wymioty, bóle w nadbrzuszu, bóle głowy, stany podgorączkowe
   biegunka (płynna , półpłynna ze śluzem i tluszczem), stany zapalne jelita cienkiego, dróg i pęcherzyków żółciowych
6. Diagnostyka: kał uformowany – cysty, kał płynny i treści dwunastniczy – trofozoity, test immunoenzymayczny, ELISA i testy serologiczne
7. Przestrzeganie: zasady higieny os., zabezpieczanie wydalin i ścieków komunalnych

2.       Pełzak czerwonki (Entamoeba histolytica)

1. Regiony tropikalne i subtropikalne
2. Cysta
3. Jelito grube, wątroba, płuca, mózg
4. Pełzakowica, amebioza
5. Pełzakowica jelitowa: biegunka, dyzenterie, bóle i skurcze brzucha, wzdęcia, chudnięcie , zmęczenie, normalny stolec

Przewlekła postac: wrzodziejące zapalenie jelita grubego, bóle brzucha i wzdęcia, utrata masy ciała

Ostra postać: biegunka, stolec lużny z krwią i śluzem, ból brzucha, bolesne parcie na stolec, wzdęcia i nudności wymioty, podwoższona temperatura

Pełzakowe zapalenie wątroby: nudności, wymioty, brak łaknienia, powiększenie wątrby

Pełzakowy ropień wątroby: bóle w prawym podżebrzu, podwyższenie temperatury, nocne pocenie, utrata łaknienia , zmniejszenie masy ciała

Płucna postać: gorączka, kaszel, bóle w klatce piersiowej, plwociny o barwie czekoladowej i gęstej konsystencji

Postać mózgowa: bóle głowy, wymioty, zawroty głowy, napady i zmiany osobowości

6. Diagnostyka: kał treść pokarmowa, zeskrobiny, materiał biopsyjny , stolec płynny -  trofozoity, stolec uformowany- cysty
7. Zapobieganie: poprawa stanu sanitarnego środowiska i żywności (staranne mycie owoców i warzyw), picie przegotowanej wody

3.       Szpartoż okrężnicy (colontidum coli)

1. Kosmopolityczny
2. Cysta
3. Końcowy odc jelita cienkiego, jelito grube
4. Balantydioza
5. Obj : brak łaknienia i chudnięcie, bóle głowy i biegunki ,zaparcia, śluz w stolcu, w biegunce śluz i krew
6. Diag: kał-trofozoity, żadziej cysty
7. Zapobieganie: przestrzeganie zasad higieny

4.       Świdrowiec gambijski (trypanosobrulei gambiense)

1. Afryka śrdokowa i zachodnia
2. Trypomastigota
3. Układ ośrodkowy, krew, płyn mózgwo-rdzeniowy
4. Śpiączka afrykańska
5. Wysoka gorączka, odłabienie,  nudności, wymioty, bóle głowy, nerwobóle, bezsenność, zapalenie m.sercowego, tachykardia, obnizone ciśnienie, powiększnie wątroby i śledziony
6. Diag: węzły chłonne, krewa obwodowa, płyn mózgowo-rdzeniowy, testy serologiczne, immunofluorescencji, pośredni i immunoenzymatyczny, ELISA
7. Zapobieganie: Ograniczenie populacji much tse-tse

5.       Świdrowiec amerykański (Trypanosoma cruzi)

1. Poł. Częsć USA, Ameryka Środkowa i Południowa
2. Trypomastigota
3. Osocze krwi, chłonki, narządy (amastigota)
4. Trypanosomatyza amerykańska
5. Obj: niepokój , pobudliwość, zmieny osobowości, gorączka , złe samopoczucie, anoreksja, bóle głowy, krwawienie z nosa, powiększenie wątroby, bóle w klatce piersiowej
6. Diag: krew,chłonka (trypomastigota), tkanki testy,serologiczne (amastigota)

6.       Leishmania brazilensis:

1. Brazylia
2. Promastigota
3. Błona śluzowa jamy ustnej, gardła , nosa
4. Leiszmanioza błon śluzowych
5. Obj: zmieny skórne w obrębie błon śluzowych jamy ustniej nosa i gardła, czasami w ok odbytu, pochwy i napletka
6. Diag: biopsja skóry, testy serologiczne
7. Zapobieganie: ochrona prtzed moskitami

7.       Zarodziec rchliwy (Plasmodium Vivax)

1. Strefa umiarkowana
2. Sporozoit
3. Wątrba, ukł. Krwionośny
4. Zimnica trzydniowa, trzeciaczka
5. Obj: uczucie zimna, dreszcze, pot
6. Diag: Cienki rozmaz, gruba kropla krwi
7. Zapobieganie: ochrona prtzed moskitami

8.       Zarodziec owalny (plasmodium ovale)

1. Afryka
2. Sporozoit
3. Wątrba, ukł. Krwionośny
4. Zimnica trzydniowa, trzeciaczka
5. Obj: uczucie zimna, dreszcze, pot
6. Diag: Cienki rozmaz, gruba kropla krwi
7. Zapobieganie: ochrona prtzed moskitami

9.       Zarodziec pasmowy (plasmodium malariae)

1. Strefa umiarkowana
2. Sporozoit
3. Wątrba, ukł. Krwionośny
4. Zimnica trzydniowa, trzeciaczka
5. Obj: uczucie zimna, dreszcze, pot
6. Diag: Cienki rozmaz, gruba kropla krwi
7. Zapobieganie: ochrona prtzed moskitami

10.   Zarodziec sierpowy (plasmodium fakiparum)

1. Strefa tropikalna
2. Sporozoit
3. Watroba, ukł. Krwionośny
4. Zimnica podzwrotnikowa
5. Obj: bóle głowy, złe samopoczucie, bóle mięsni, biegunka , bóle brzucha
6. Diag: cienki rozmaz, gruba kropla krwi, testy serologiczne
7. Zapob: unikanie kontaktu z komarami

11.   Toksoplazmowa ( toxoplasma gondii)

1. Kosmopolityczne
2. Cysty tkankowe, pseudocysty
3. Tkanka mięsniowa
4. Toksoplazmoza
5. Obj: Powiększenie węzłow chłonnych, wysypka, dreszcze, gorączka, ból głowy , złe samopoczucie, zaplenie siatkówki, naczyniówki, opn mózgowych, wątroby i śledziony, wcześniactwo
6. Diag: płyn ustrojowy, tkanki, wydzieliny, płyn owodniowy, krew płodu, pępowina, łozysko, bioptaty, testy serologiczne
7. Zapob: Niespożywanie surowegoi niedogotowanego mięsa, higiena osobista, czyszczenie kuwet

12.   Rzęsistek pochwowy (trichosomonas vaginalis)

1. Kosmopolityczne
2. Trofozoit
3. Ukł. Moczowo-płciowy (pochwa, napletek, cewka moczowa)
4. Rzęsistkowica
5. Obj: chuchnące i mętne upławy, błona śluzowa zaczerwieniona, swędząca, obrzęknięta, ból w podbrzuszu
6. Diag: treść pochwowa, wydzielina z cewki moczowej
7. Zapob: wczesne wykrywanie, leczenie, przestrzeganie zasad higieny osobistej

13.   Acantomoeba castellanii

1. Kosmopolityczny
2. Cysta
3. Mózg, oko, skóra,płuca, inne narządy
4. Akantomeboza
5. Obj: bóle głowy, powyższoa temp, senności, napady padaczki, niedowład połowiczny, sztywnienie karku- ziarniakowe zapalenie płuc, zapalenie rogówki- ból oka, nawracające uszkodzenia nabłonka, rogówki , powstawanie nacieków
6. Diag: biopsja, płyn mózg-rdzeniowy, metody molekularne PCR
7. Zapob: niszczenie pełzaka w basenach i innych zbiornikach wodnych, soczewki kontaktowe przechowywac w sterylnych warunkach

Przywry

1.       Motylica wątrobowa(foscida hepatica)

1. Kosmopolityczny
2. Metacerkaria
3. Wątroba, drogi żółciowe
4. Fascjoloza
5. Obj: triada- hepotomegalia, nieregularna gorączka, eozynofilia
6. Diag: kał, treść dwunastnicza, badania serologiczne
7. Zapob: nieszczenie pasożyta, edukacja ludzi w zakresie rozprzestrzeniania i przebiegu, spożywanie gotowanych potraw z wątroby, unikanie pokarmów z surowych roslin i terenów podmokłych, picie przegotowanej wody

2.       Motyliczka wątrobowa (dicrocoelium dendriticum)

1. Kosmopolityczny
2. Metacerkaria
3. Drogi zółciowe, wątroba
4. Dikrocelioza
5. Obj: najcz. Bezobjawowa, ból w podbrzuszu, zaplenie dróg żółciowych, niedrożność przewodów żółiowych , zółtaczka
6. Diag:­­­­­­­­­­ kał, treść dwunastnicza
7. Zapob: picie przegotowanej lub filtrowanej wody

3.       Przywra kocia (opishorcinis felineus)

1. Azja, poł-wschodnia i środkow Europa
2. Metacerkria
3. Przewody zółciowe, wątroba
4. Opistorchoza
5. Obj: gorączka , bóle brzucha , powiększenie wątroby i śledziony, zapalenie pęcherzyka zółciowego
6. Diag: kał, treść dwunastnicza
7. Zapobieg: Przegotowane, uwędzone ryby, przestrzeganie zasad sanitarnych

4.       Przywra płucna (parugonimus westermoni)

1. Azja, ciepłe strefy klimatyczne
2. Metacerkaria
3. Płuca, ośrodkowy ukła nerwowy
4. Paragonimoza
5. Obj: krwioplucie, kaszel, poranne poty, duszności (płuca), podwyższona temp, bóle głowy wymioty, zaburzenia widzenia i ruchu, zapalenia mózgu, opon mózgowych, padaczka Jachsona (CUN)
6. Diag: jaja w plwocinie, popłuczynach oskrzelowo-pęcherzykowych, bioptaty, płyn mózgowo rdzeniowy, kał
7. Zapob: Spożywanie gotowanego mięsa z krabów i raków

5.       Schistosoma haematobium

1. Azja, bliski wschód, południowa Europa, Cypr, Indie
2. Metacerkaria
3. Schistosomoza, bilharcjoza
4. Sploty zylne pęcherza moczoweg i miednicy małej
5. Obj: _____________________
6. Diag: mocz, biopsja, testy serologiczne
7. Zapob: leczenie chorych, poprawa higieny, mycie warzyw i owoców, gotowane potrawy i woda, nie kąpanie w niesprawdzonych zbiornikach wodnych

6.       Schistosoma japonium

1. Daleki Wschód
2. Metacerkaria
3. Schistosomoza, bilharcjoza
4. Sploty zylne pęcherza moczoweg i miednicy małej
5. Obj: ______________________________________
6. Diag: mocz, biopsja, testy serologiczne
7. Zapob: leczenie chorych, poprawa higieny, mycie warzyw i owoców, gotowane potrawy i woda, nie kąpanie w niesprawdzonych zbiornikach wodnych

7.       Schistosoma mansoni

1. Bliski Wschód, Zachodnia Afryka, Ameryka Południowa, Wyspy Karaibskie
2. Metacerkria
3. Jelita, wątroba, mózg, żyła krezkowa, górna
4. Schistosomoza, bilharcjoza
5. Obj: pokrzywka, czerwone plamki, wysypka, świąd stany zapalne skóry, gorączka Katayoma-dreszcze eozynofilia, hepatosplenomegalia, schistosomatoza dróg moczowych- bolesne oddawanie moczu, częstomocz, krwiomocz, schistosomoza CUN- padaczka Jacksona, postać wątrobowa-śledzionowa – powiększenie narządów, postać jelitowa- biegunki i zaburzenia trawienia, utrata masy ciała i apetytu
6. Diag: kał, testy serologiczne
7. Zapob: leczenie chorych, poprawa higieny, mycie warzyw i owoców, gotowane potrawy i woda, nie kąpanie w niesprawdzonych zbiornikach wodnych

Stawonogi*

1.       Kleszcz pospolity (ixodes ricinus)

1. Europa poł-zach, Afryka, Azja Mniejsza, Syberia
2. Samica, larwy, nimfy
3. Patogeny przenoszone przez pasożyta: krętki z rodzaju Borrekci, wirusy z rodziny Faviviridiade

2.       Kleszcz łąkowy (dermacentor reticulotus)

1. Zach. Syberia, Anglia, Polska
2. Stadia dojrzałe
3. Patogeny przenoszone: wirus TBE

3.       Obrzeżek gołębi(agros reflexus)

1. Europa
2. Stadia dojrzałe
3. Znaczenie medyczne: ukłucie wywołuje świąd i obrzęk skóry, ciężkie objawy alergiczne i zarucia, utrata świadomości

Płazińce

1.       Bruzdogłowiec szeroki (diphyllobothrum latum)

1. Kosmopolityczny
2. Plenocerkoid
3. Jelito cienkie
4. Difylobotrioza
5. Obj: biegunka bóle brzucha, niedobór witaminy B12
6. Diag: kał testy serologiczne
7. Zapob: spozywanie dogotowanego mięsa ryb, przestrzeganie zasad sanitarnych

2.       Tesiemiec psi ( piphylidium caninum)

1. Kosmopolityczny
2. Cystacerkoid
3. Jelito cienkie
4. Dipylokolioza
5. Obj: biegunka bóle brzucha, niedobór witaminy B12
6. Diag: kał testy serologiczne
7. Zapob: przestrzeganie zasad higieny w kontakcie z psami

3.       Tasiemiec nieuzbrojony (taenia saginata)

1. Kosmpolityczne
2. Larwa jelito cienkie
3. Tasiemczyca, tenioza
4. Obj: biegunka, bóle glowy, utrata masy ciała, brak apetytu
5. Diag: kał testy serologicz...