Wykonywanie rentgenografii - notatki.pdf

(262 KB) Pobierz
WYKONYWANIE RENTGENOGRAFII
31-10-2014
BADANIE KOŚCI KOŃCZYNY GÓRNEJ
Wskazania
do badania kości kończyny górnej stanowią wszelkie zmiany, stwierdzone przy
bbadaniu klinicznym wrodzone lub nabyte nieprawidłowości tej okolicy lub dolegliwości
nasuwające podejrzenie w kierunku tych nieprawidłowości. Powodem skierowania na badania
może być ból kończyny, zaburzenia czynności stawów i mięśni, zniekształcenie kończyny, przebyty
uraz, swoiste i nieswoiste zmiany zapalne, zmiany zwyrodnieniowe kości i stawów itd.
Przeciwwskazania
do badania kości kończyny górnej w zasadzie nie istnieją. Jedynie w pewnych
przypadkach ciężki stan chorego może utrudniać lub uniemożliwiać badanie.
Przygotowanie chorego
polega na obnażeniu okolicy badanej, przy badaniu przedramienia często
wystarcza dostateczne podwinięcie rękawa. Należy usunąć z okolicy wszystkie ozdoby (branzolety,
zegarki, pierścionki).
Ochrona
polega na osłanianiu płatami gumy ołowiowej tułowia i gonad. Szczególne znaczenie ma
ochrona podczas zdjęć kończyny górnej wykonywanych w pozycji siedzącej. Gdy chory siedzi przy
stole do zdjęć układa kończynę badaną na kasecie leżącej na stole, to padające od góry promienie
mogą przenikać przez stół i padać na dolną część tułowia i gonady chorego.
Podczas wykonywania takiego takiego zdjęcia należy pod kasetę, bezpośrednio na stole, umieścić
płytkę ołowiową, a chorego ubrać w fartuch z gumy ołowiowej.
UŁOŻENIA W OBRĘBIE KOŚCI KOŚCZYNY GÓRNEJ
A. UŁOŻENIA W OBRĘBIE STAWU ŁOKCIOWEGO
1) ZDJĘCIE DŁONIOWO-GRZBIETOWE (AP) STAWU ŁOKCIOWEGO
Anatomia:
•
dalszy koniec kości ramiennej,
•
nadkłykcie przyśrodkowy i boczny kości ramiennej
•
główka kości ramiennej
•
bloczek kości ramiennej
•
bliższy koniec kości promieniowej
•
wyrostek łokciowy kości łokciowej
•
bliższy koniec kości łokciowej
Wskazania:
•
jest to zdjęcie podstawowe i powinno być wykonywane w każdej serii badań
radiologicznych
•
jeżeli stwierdzone zostaną jakiekolwiek nieprawidłowości, może być wskazane wykonanie
zdjęć w projekcjach uzupełniających
Ułożenie chorego:
•
chory siedzi na niskim stołku bokiem przy stole
•
ręka leży wyprostowana na stole, powierzchnią dłoniową zwrócona ku górze (AP)
•
staw łokciowy musi być całkowicie wyprostowany
•
ramię i przedramię musi przylegać całkowicie powierzchnią tylną do kasety
•
jeżeli stół jest za niski należy podłożyć pod staw podkładkę odpowiedniej grubości
•
najczęstrze błędy: ręka ułożona grzbietem do lampy, staw łokciowy nie jest ułożony na
poziomie stawu ramiennego
Unieruchomienie:
•
woreczek z piaskiem położony na przedramieniu
Kaseta:
•
18x24 ułożona poprzecznie i dzielona
•
literka w położeniu normalnym
•
szpara stawowa ułożona na środku kasety
Promień środkowy:
•
projekcja prostopadła
•
promień główny trafia 2cm poniżej środka linii łączącej nadkłykcie kości ramiennej
•
promień przebiega od przodu ku tyłowi przez szparę stawową
•
jeżeli wskutek zesztywnienia stawu nie można go całkowicie wyprostować, to promień
środkowy przebiego wzdłuż dwusiecznej kąta zawartego między ramieniem a
przedramieniem
Warunki techniczne:
•
odległość lampa-kaseta (OF) 80-100cm
•
bez kratki przeciwrozproszeniowej
•
ekran drobnoziarnisty
•
zdjęcie przy wstrzymanym oddechu
Ochrona:
•
gonady i tułów osłonięte fartuchem ochronnym, ważne szczególne u dzieci
•
pod kasetę kładziemy płytkę ołowiową
2) ZDJĘCIE BOCZNE STAWU ŁOKCIOWEGO (PROMIENIOWO-ŁOKCIOWE)
Anatomia:
•
nadkłykcie kości ramiennej
•
wyrostek łokciowy
•
wcięcie bloczkowe kości łokciowej
•
głowa kości promieniowej
•
przednia podściółka tłuszczowa
Wskazania:
•
jest zdjęciem podstawowym i powinno być wykonywane w każdej serii badań rtg łokcia
•
jeżeli stwierdzone zostaną jakiekolwiek nieprawidłowości, może być wskazane wykonanie
zdjęć w projekcjach uzupełniających
Ułożenie chorego:
•
chory siedzi na niskim stołku, bokiem przy stole
•
staw łokciowy zgięty pod kątem prostym
•
ramię i przedramię ułożone na stole, tak aby znalazły się na jednym poziomie ze stawem
ramiennym
•
dłoń ustawiona prostopadle do powierzchni stołu
•
kciuk ułozony tak, aby wskazywał w kierunku sufitu
•
najczęstrze błędy: kciuk nie jest skierowany do góry, stawy ramienny i łokciowy nie są
ustawione na jednym poziomie
Unieruchomienie:
•
woreczek z piaskiem ułożony na przedramieniu
Kaseta:
•
18x24 ułożona podłużnie do długiej osi ramienia lub przedramienia
•
szpara stawowa ułożona na środku kasety
•
literka odwrócona
Promień środkowy:
•
projekcja prostopadła
•
pada na staw łokciowy (nieco ku przodowi od nadkłykcia bocznego) i przebiega od strony
promieniowej ku stronie łokciowej
Warunki techniczne:
•
odległość lampa-kaseta (OF) 80-100cm
•
bez kratki przeciwrozproszeniowej
•
ekran drobnoziarnisty
•
zdjęcie przy wstrzymanym oddechu
Ochrona:
•
gonady i tułów osłonięte fartuchem ochronnym, ważne szczególne u dzieci
•
pod kasetę kładziemy płytkę ołowiową
Uwagi:
•
należy upewnić się, czy chory przed rozpoczęciem ekspozycji nie nawrócił ręki
•
ramię, łokieć i przedramię powinny znajdować się na tej samej płaszczyźnie
23-11-2014
Ogólne zasady przygotowania i ułożenia pacjenta
Wiele badań rentgenowskich wymaga specjalnego przygotowania poza pracownią i wyznaczenia
terminu badania. Wszystkie badania wymagają właściwego postępowania, aby jakość badannia i
szeroko pojęte dobro pacjenta nie były zagrożone
Większość badań narządów w obrębie jamy brzusznej i tworzących jej ściany żeber, kręgosłupa i
kości miednicy, wymaga oczyszczenia jelita grubego z mas kałowych i gazów. Cienie zawartości
jelita grubego mogą uczynić obraz rentgenowski całkowicie nieczytelny. W dniu poprzedzającym
badanie zaleca się lekkostrawną dietę lub też przyjęcie środków przeczyszczających. Termin
badania powinien być ustalany zgodnie z możliwościami organizacyjnymi zakładu radiologii, ale
musi często uwzględnić kolejność badań i odstęp czasu między nimi, a również cykle fizjologiczne
i stan chorego. Niektóre badania muszą być odłożone do czasu, aż stan pacjenta dostatecznie się
poprawi. I tak dla przykładu badania napromieniowujące jajniki powinny być wykonywane w
pierwszych dziesięciu dniach cyklu miesiączkowego, kiedy pacjentka najprawdopodobniej nie jest
w ciąży.
Przed wykonaniem zdjęcia pacjent powinien obnażyć badną część ciała, którą w wybranych
przypadkach przykrywa się prześcieradłem lub chustą. Faudy ubrania i znajdujące się w nim zamki
lub zapięcia dają dodatkowe cienie utrudniające interpretację zdjęcia.
Przed wykonaniem zdjęć czaszki i kręgosłupa szyjnego należy dopilnować, aby pacjent usunął
protezy zębowe, zdjął okulary, biżuterię lub perukę. Grube warkocze należy do zdjęcia
rozczesać.
Przed wykonaniem zdjęć ręki pacjent powinien zdjąć wszelkie ozdoby i zegarek. Przed
wykonaniem zdjęć klatki piersiowej należy zdjąć lub usunąć z pola zdjęcia korale, łańcuszki,
medaliki, itp. Długi włosy, bądź warkocze należy upiąć na głowie.
W przypadku pacjentów z opatrunkiem zasłaniającym okolicę badaną decyzję o usunięciu
opatrunku podejmuje się w porozumieniu z lekarzem opiekującym się pacjentem.
Ułożenie osoby badanej do zdjęcia oraz projekcja są zazwyczaj typowe, co jest ważne do
prawidłowej interpretacji zdjęcia. Ze względu na stan i ograniczone możliwości chorego
wprowadza się często modyfikację ułożeń, pamiętając nie tylko o technicznej jakości obrazu lecz
także oszczędzając osobie badanej stresu i bólu, narażenia na promieniowanie i działanie
czynników chorobotwórczych.
Badanego układa się możliwie najwygodniej, stosując odpowiednie woreczki, podkładki i podpórki.
Bardzo przydatne są uchwyty pozwalające ustawić kasetę w dowolnym położeniu. Można także
zastosować taśmy uciskowe montowane na krawędziach blatu stołu.
Do badania małych dzieci stosuje się różne urządzenia, by unieruchomić dziecko. Badanie małych
dzieci i osób pobudzonych wymaga czasem zastosowania środków uspokajających, a nawet
płytkiego znieczulenia ogólnego.
Ważne jest poinformowanie pacjenta o istocie i przewidywanym przebiegu badania, o czynnościach
jakie będzie miał do wykonania i czasem na przykład w tomografii uprzedzenie o przewidywanych
ruchach aparatu. W badaniach wymagających aktywnego udziału pacjenta należy przećwiczyć z
pacjentem wybrane czynności.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin