POLSKA ( 13) = - Łuknajno numer 166 w 22.11.77 ,
-Ujście Wart PN ( kiedyś tylko rezerwat Słońsk(kiedyś skreślony - teraz wrócił na listę)numer282
- Jezioro Świdwie ( w jest ośrodek edukacyjny Polsko- Niemiecki , bardzo nowoczesny) nr 283
- Jezioro Karaś nr 284 , - Jezioro 7 wysp nr 285 ( znowu wpisany na listę)
-Biebrzański PN , - Słowiński PN nr 757
- Stawy Milickie nr 758 , - Jezioro Drużno 1583 , - Narwiański PN 1564 , - Poleski PN 1565
- Subalpejskie torfowiska w Karkonoskim PN 1566 ( nie cały park)
- Wigierski PN 1567 ( tam są suchary)
Ekosystem - układ w dynamicznej równowadze ( biotop + biocenoza)
Ekoton- pogranicze 2 środowisk lub biocenoz ( strefa przejściowa między wodą a lądem) lub pogranicze 2 ekosystemów ( rzeka i jezioro0
Charakter kateny - toposekwencja , następstwo geokompleksów w profilu rzeźby terenu
czynniki ; podłoże geologiczne, warunki fizjologiczne , forma stok , mikroklimat , zbiorowiska roślinne i siedlisko
ekotony słodkowodne; czynniki ; - podłoże ( skład granulometryczny , zawartość węglanu , przepuszczalność) , - typ hydrologicznego zasilenia ( soli- ,ombro-, fluwio-, topogeniczny)
-kierunek procesów pedogenicznych na części lądowej ekotonów w sąsiedztwie części wodnej
- właściwości chemiczne i fizyczne : ( temperatura, odczyn,natlenienie,potencjał oksydo-redukcyjny, skład jonowy , zasolenie , zawartośc składników biologicznych i szkodliwych i ich toksyczność)
- właściwości cząsteczek wody i kztałtowanych przez nią własciwosci gleby
Organizmy słodkowodne ; pewna tolerancja do zmienności czynników ( składniki biogenne, skład jonowy, poziom wód gruntowych ) -eurytopowe, - stenotopowe
Optimum fizjologiczne i ekologiczne = zakres tolerancji = tempo reakcji mierzalnych dla osobników w warunkach laboratoryjnych
Optimum ekologiczne zależy też od warunków naturalnych , interakcji biotycznych pomiędzy osobnikami
Tolerują warunki ekstremalne
Latalne wartosci parametru = z definicji zakresu tolerancji bo ;
- potrzeby metaboliczne organizmu zaspokajane w zakresie węższym od zakresu tolerancji
- rozród zakres jeszcze węższy LECZ są gatunki rozmnażające sie w warunkach zbliżonych do zakresu tolerancji , ale po wydaniu potomstwa jednak umieraja
Czynniki abotyczne a przystosowanie do warunków
Ewolucja zachodzi , jeśli ; osobniki są różne , dziedziczona zmienność genetyczna
Sytuacja środowiskowa ulega gwałtownym zmianom
Ekotony słodkowodne kształtowane są nie przez wodę ( ona dba o warunki do rozwoju w warunkach wilgotności)
Gleby organiczne O : z materią organiczna ,miąższość >40 cm ,nasycone przez wodę przez conajmniej 30 dni , poziomy limniczne , 3 piętra ( wierzchnie,środkowe, dolne)
Cechy siedlisk hydrogenicznych ( dwuwarstwowa budowa)
Zasilanie : ombrogeniczny ( gromadzi sie woda opadowa) , topogeniczne ( wody podziemne przy słabym odpływie) , soligeniczne ( w miejscu napływu wód z rozciętych warstw wodonośnych)
fluwiogeniczne ( spływy powierzchniowe i rzeki)
Woda; substancje mineralne, skład jonowy, natlenienie - związane ścisle z typem zasilenia , budową geologiczną
stan dynamicznej równowagi pomiędzy własciwościami wód i gleb w ekotonach ( zależy od okresu wegetacji)
zachwianie ( okresowe odwodnienia) , zmiana włąsciwości chem. i fizycznych wpływają na kierunek sukcesji roślinnej na danym terenie
woda zamarza w 0 stopnia C
Duze ciepło własciwe
miksja ( mieszanie się wód
dno ( profundal ) 3 warstwy wody = epilimnion( strefa mieszania , woda ciepła ) , hypolimnion ( woda zimna ) , metalimnion ( woda przejściowa )
Typy miktyczne jezior : - amiktyczne ( zawsze pokryte lodem ) , meromiktyczne ( czesciowe mieszanie) , holomiktyczne ( dimiktyczne ( 2 krotne ; jesienia i wiosną ) oraz polimiktyczne ( wielokrotne) mieszanie sie )
Przeźroczystość - to zdolność do przepuszczania przez wodę promieni świetlnych
Mętnosć - zdolność do pochłaniania promieni słonecznych
Barwa - zawartość większych ilości substancji mineralnych lub organicznych( np. kwasy fulwowe) może nadawać wodzie zabarwienie oraz zawiesiny pochodzenia mineralnego
Przewodność elekryczna właściwa - zdolność wody do przewodzenia prądu
Zależność mineralizacji wód a przewodność
Zapach wody ( brak , bagienny , torfowiska , zanieczyszczenia, roślinny, gnilny , stęchły , specyficzny = np nafty )
Intensywność zapachu ( 0 - brak , 6 - bardzo silny 0
Tlen powstaje z wymiany z atmosferą lub od sinic
Koncentracja tlenu w zbiornikach wodnych zalezy od temperatury , ilości rozłożonych substancji organicznych , typu miktycznego jeziora , zapasu tlenu w hipolimnonie , od pory roku , od przebiegu cyrkulacji)
W wyższych temperaturach ( mniej rozpuszczonego tlenu 0
Odczyn wody ( ph - zaeży od fotosyntezy , oddychania , buforowości , zawartości azotu )
pH 7-7,4 = zapewnia optymalne uzdatnianie wód
pH > 7,5 ( odkładanie osadów wapiennych ) , pH < 7 (korozja metali )
Potencjał oksydo-redukcyjny
BZT5 , CHZT
Zagniwalnosć ( dotyczy ścieków )- określa czas w którym zostanie zużyty tlen w ściekach
Sucha pozostałość ogólna
Pozostałośc po prażeniu
Substancje rozpuszczone lotne
Mineralizacja ogólna - ilość rozpuszczonych w wodach składników mineralnych / suma składników jonowych ) * ultrasłodkie <100 mg/dm3 , słodkie 100-500, akratopegow 500-1000, mineralne >1000 słabo 1-3 , średnio 3-10 , słone 10 - 35 , solanki >35 mg/dm3)
Twardość od soli wapnia, Fe, Sr od 1-20 mval / dm3 ( ocena prze metode wersenianową i obliczeniową)
zdolność wody do pienienia z mydłem
Chemizm wody - klsyfikacja wód według Kuriowa
Sp GM = Aniony/Kationy * TO wydajnosć
zawartość gazów
składniki swoiste
Szczukariew/ Prikłoński - tabela z 49 klasami anionów od kationów
Organizmy autochtoniczne , allochtoniczne , autotroficzne , heterotroficzne , endemity i relikty
Litoral ( obszar ławicy przybrzeżnej ) , sublitoral ( brak roślin , zwałowiska muszli ), pelegal ( strefa otwartej wody ) , profundal ( głębinowe , ciemnosć , plankton )
Litoral ( niestała strefa , dobowa zmienność , najwiecej materii organicznej )
bakterie , gąbi , wrotki , ślimaki itd ---- trofizm wody
Psammon ( drobne organizmy ; glony , wrotki w piasku ) , peryfiton ( organizmy porastające zanurzone konary itd , owady , mszywioły, bakterie )
Nekton - gady i ssaki wodne , Neustron ( organizmy na błonkach /na granicy wody i powierzchni
Pleutron , Plankton ( organizmy unoszące się w toni wodnej )
Zooplankton ( skorupiaki , larwy owadów ( dużo azotanów i fosforanów))
Fitoplankton ( samożywne / zmiany w roku np wiosną Volvocellis , latem Chloroceales)
W latach chłodnych i z wiatrem -- dużo okrzemek , lata gorace --- sinice
Rola tych organizmów ; substancja organiczna , pokarm , tlen , stężenie soli , pH wody )
Bentas- organizmy na dnie in bentos ( zakopane ) , epibentos ( na powierzchni dna)
Wraz z głębokością ---- różnorodność bentosu maleje bo deficyt tlenu -- wtedy stan anabiozy
Największa różnorodność bentosu w płytich akwenach
makrofity ( roślinność wynurzona ( twarda) , zanurzona ( miękka ) , amfifity ( błotne) , helofity ( wysoko wyrastające = pałka wodna ) , nimfeidy ( rośliny zakorzenione np grzebienie)
elodeidy ( calkowicie zanurzone np. rdestnica0
Organizmy : Pijawka learska , skrzelopływka bagienna=EX , rak szlachetny =VU , łątka zielona , Ametropis , Biegacz , Naboczeń =VU , Piewki tajgowe , Pływak , Brzeginia , Szlaczkoń torfowiec =EN
Niskoturzycowe młaki górskie
Cel badań ; klasyfikacja typologiczna gleb młak , opis zmian poziomu wody w glebach młak i chemizm w ciągu roku , określenie wpływu podłoża mineralnego i antropopresji )
torfowiska przejściowe ( trzęsawiska porosnięte przez roślinność
Najwieksze zmiany w wodach w młakach ( miesiece V-VII) '
- jony NO3 ( zmiany ) wynikaja z działalnosci rolniczej
- niejednorodny układ młak ( zależy od podłożą : duza przewodność w utworach fliszowych , dużo sodu w utworach fliszowych i duzo fosfory w utworach andezydowych 0
Wpływ człowieka na chemizm młak
Typologia z Rozp z 2004 roku z dnia 9.12.2011 = dyrektywa wodna
- te same wartosci wskaźników bioindykacyjnych moga oznaczac inny stan ekologii
- zawiera 3 elementy ( jakość lasyfikacja , stan i potencjał ekologiczny , efinicja klasyfikacji
- np z rozporządzenia typy wód powierzchniowych , jezio , przybrzeżnych , dla cieków naturalnych i zmienionych
- 5 stanów wody ; b.dobry , dobry , umiarowany , słaby , zły
Rozdziały w rozporządzeniu opisuja fitoplankton , florę wodna , makrobezkregowce bentosowe , ichtiofaune , reżim hydrologiczny
Dobry stan chemiczny jest wtedy gdy spełnia wszystkie normy
Podział jezior : - tektoniczne ( Tanganika ) , - wulkaniczne ( kalderowe lub MAAR lub kraterowe )
- poodowcowe ( rynnowe =Hańcza , morenowe=śniardwy , ,wytopiskowe , sandrowe, przyozowe , drumlinowe, cyrkowe ( Morskie Oko) )
- rzeczne ( starorzecza i deltowe ) , - wydmowe , - bagienne , krasowe , reliktowe ( jezioro Aralskie ) , meteorytowe, zaporowe , osuwiskowe , roslinne ( akumulacja materii organicznej w postaci wałów) , - antropogeniczne
Jeziora : słodkie <0,5 , oligohalinowe 0,5-5 , mezohalinowe( słonawe) 5-18 , polihalinowe( b.słonawe) 18-30 , euhalinowe ( mineralne ) >50
sodowe , siarczanowe, chlorkowe, boraksowe
Jeziora wg ryb ; karasiowe , leszczowe , linowo-szczupakowe ( do 6m , muliste) , sandaczowe ( 6-12 muliste , mało roślinności ) , sielawowe ( głebokie , twarde dno , skapa roślinność
Jeziora ze wg na trofizm -Dystroficzne ( Humotroficzne )= żółta , brązowa , brak przezroczystosci
Eutroficzne ( zielonkawe , muliste dno , mało przeźroczyste0
Mezotroficzne ( zielonkawe , średnio przeźroczyste , roślinnośc, piaszczyste -muliste dno )
Oligotroficzne ( niebieska barwa , natlenione , przeźroczyste , piaskowo - żwirowe dno
Prawo międzynarodowe
Konwencja o obszarach wodno-błotnych ( Ramsar 02.02.1971) siedziba w budynku IUCN w Gland (Szwajcaria) współpracuje z Wetland International w Wegeninigen ( Holandia)
Polska ratyfikowała 6 . 01.1977
Artykuł1 ( W SKRÓCIE , bagna, błota , torfowiska , zbiorniki wodne , naturalne i sztuczne , nie przekraczające głębokości 6 metrów)
Obowiązki państw ; wytypowanie przynajmniej 1 obszaru wodno-błotnego , skutecznie chronionego , popieranie badań i wymiana informacji , informowanie biura konwenkcji o niekorzystnych zmianach , co 2 lata raport , utrzymanie populacji ptaków wędrownych
Spis obszaru wodno-błotnego o znaczeniu międzynarodowym
organizacje współpracujące ( IOPs)to Bird Life , IUCN , IWMI , WWF
Konferencje Stron ( COP) - było ich 12 od 1980 ( Cagilari) do COP12
Dzień podpisania Konwencji RAMSAR - 2 Luty - Międzynarodowy Dzień Mokradeł
Kwalifikowanie obszarów do spisu konwencji : jest reprezentatywny , rzadki lub unikatowy , rzadkie gatunki , stałe miejsce gromadzenia 20000 osobników ptaków wodnych , stałe miejsce gromadzenia 1 % osobników populacji 1 gatunku lub podgatunku , szczególne walory , środowisko rodzimych gatunków ryb , baza pokarmowa dla ryb
Lista RAMSAR to 2193 obszarów , powierzchnia 208843,804 , 168 kraje
- Wielka Brytania 170 ( Meksyk = 142 , Hiszpania= 74)
-o największej powierzchni Kanada =130000km2
- 1 zarejstrowany to Cobourg Peninsula ( australia) 8.5.1974
- ostatni w Salwatorze ( 23 .7.2014)
...
lukin10