Pedagogika jest nauką o procesach wychowawczych, a jej nazwa pochodzi od greckiego słowa paidagogos, czyli „prowadzący dziecko”. Dawniej pedagog był zwykle niewolnikiem prowadzącym chłopca do szkoły, uczęszczającym z nim na zajęciach oraz sprawującym pieczę nad jego wychowaniem. W razie potrzeby pedagog mógł karać chłopca rózgą, którą wręczył mu ojciec chłopca, czyli wychowanie to miało bardziej wymiar fizyczny, w przeciwieństwie do chwili obecnej. Obecnie zawód pedagoga kojarzy się z wychowywaniem moralnym i duchowym, które ma na celu poprawienie stanu emocjonalnego, a nie fizycznego.
Miejscem pracy pedagoga jest zwykle szkoła lub poradnia psychologiczno-pedagogiczna. Błędnym myśleniem jest, że każdy nauczyciel to pedagog. Aby móc mianować się tytułem pedagoga trzeba skończyć studia pedagogiczne, które uczą o celach, metodach, środkach i formach organizacji prac wychowawczych. Aktualnie pedagog zajmuje się bardziej działalnością naprawczą niż zapobieganiem, w związku, z czym powinien posiadać pewne cechy, które ułatwią mu pracę.
Podstawowymi cechami, które powinna posiadać osoba na stanowisku pedagoga jest umiejętność słuchania oraz empatia, czyli umiejętność wczuwania się w stany uczuciowe innych osób. Jest to bardzo istotne ze względu na to, że dana osoba będzie miała kontakt z dziećmi bądź dorosłymi, którzy oczekują od niej zrozumienia i pomocy. Zaś niemożliwością jest udzielenie pomocy, jeżeli osoba nie będzie potrafiła wczuć się w sytuację osoby „poszkodowanej”. Wiadome jest, że jeśli chce się komuś pomóc to trzeba uważnie wysłuchać, w czym tkwi problem oraz spróbować znaleźć się na miejscu tej osoby i zastanowić się, co można zrobić, aby jej pomóc. Jeżeli pedagog nie posiadałby tych cech, uznałby niektóre bądź większość problemów osób, które przyjdą po pomoc do niego, za błahe, lub w ogóle nie widziałby, że to jest jakiś problem.
Kolejną ważną cechą jest cierpliwość, aby spokojnie wysłuchać osoby, która opowiada o sobie, nie przerywać jej, ani nie zniechęcać swoim zachowaniem. Należy wziąć pod uwagę, że jedni potrzebują więcej czasu, aby się otworzyć i opowiedzieć o problemach, a inni mniej i od razu o tym opowiadają. Czasami ma się do czynienia z osobami, które nie przyszły z własnej woli do pedagoga, tylko pod naciskiem innych osób np. rodziców czy nauczycieli. Przykładem może być szkoła, gdzie uczniowie są często wysyłani do pedagoga, gdy pogarszają się w nauce lub ich zachowanie ulega gwałtownej zmianie. Przyczyną wizyty u szkolnego pedagoga może być również naturalne zachowanie ucznia, które przejawia się agresją wobec innych lub nieumiejętnością pracy w grupie oraz niedostosowaniem się do otaczających warunków egzystowania np. do regulaminu szkolnego. Jeśli chodzi o poradnie psychologiczno-pedagogiczne, tam ludzie przychodzą bardziej z własnej woli, często nie przyznając się do tego znajomym i rodzinie, ponieważ wstydzą się tego. Gdy dziecko widzi, że osoba, do której zwróciło się o pomoc słucha jej i nie pogania staje się bardziej otwarte i darzy swojego rozmówcę większym zaufaniem niż kogoś, kto będzie mówił „przejdź do sedna” lub „no i co dalej”. Dorosłe osoby również zwracają na to uwagę, ponieważ czasami potrzebuję się po prostu „wygadać”.
Otwartość jest według mnie kolejną z cech, bez których pedagog nie może funkcjonować. Jak wiadomo otwartość przejawia się nie tylko za pomocą słów, lecz również gestów i pozycji ciała. W czasie rozmowy postawa powinna być skierowana do rozmówcy oraz otwarta, czyli bez skrzyżowanych rąk i nóg. Ton głosu powinien być łagodny oraz zachęcający do rozmowy. Nawet, jeżeli sylwetka będzie idealna, a ton głosu chłodny i bez zainteresowania to rozmówca straci ochotę na rozmowę. Pedagog powinien być również otwarty na wszelkie przejawy zainteresowania czymś. Zwłaszcza, gdy pracuje z młodszymi dziećmi, powinien zwracać uwagę na to, co im się podoba oraz słuchać, jakie mają pomysły na zajęcia, zabawy. Otwartość powinna polegać również na przygotowaniu się do kontaktu z różnymi problemami, czasami wstydliwymi. Pedagog nie powinien okazywać zdumienia, bądź zgorszenia podczas słuchania, dopiero na koniec powinien podsumować to, co usłyszał i w miarę możliwości podjąć decyzję, co należy zrobić.
Jeżeli ktoś nie jest bezinteresowny oraz nie czuje potrzeby niesienia pomocy innym, to nie może zostać pedagogiem, ponieważ niesiona przez niego pomoc byłaby zależna od otrzymanych za to dóbr materialnych, co byłoby szkodą dla osób biednych i niemogących dać nic w zamian za pomoc. Poza tym, jeżeli ktoś nie czuje w sobie chęci pomagania, to nie będzie potrafił skutecznie pomagać. Nie można nic robić wbrew sobie, zwłaszcza, jeżeli od tego zależy dobro innych osób.
Zawodu pedagoga nie powinny wybierać osoby, które mają wady wymowy dość duże, ponieważ utrudniałoby to komunikację z innymi, poza tym dzieci mogłoby by to zniechęcić, lub nawet zdenerwować, gdyż mogłyby pomyśleć, że ktoś się z nich nabija, bądź po prostu nie rozumiałyby, o co chodzi. Do tego zawodu nie nadają się również osoby cierpiące na silne nerwice, co mogłoby wprawić osoby w zakłopotanie, oraz osoby z problemami emocjonalnymi.
Podsumowując, pedagog w zależności od miejsca pracy powinien posiadać różne cechy, np. pedagog szkolny powinien współpracować z nauczycielami oraz pomagać rozwiązywać problemy uczniów, zarówno szkolne, osobiste, jak i rodzinne. Powinien posiadać umiejętność obserwacji zachowań oraz je odpowiednio interpretować. Natomiast osoba pracująca w poradniach powinna umieć prowadzić wszelakie konsultacje, organizować zajęcia dla dzieci niepełnosprawnych, udzielać porad dotyczących szkoły lub studiów oraz pracować z dziećmi, które mają braki w nauce. Ważną rzeczą jest umiejętność przeprowadzenia wywiadu środowiskowego.
Poza tym, pedagog powinien posiadać wiedzę na temat rozwoju psychicznego i fizycznego dzieci, aby móc wykorzystać to do obserwacji, oraz umiejętność nawiązywania kontaktów międzyludzkich. Aby praca była skuteczna, osoba powinna umieć wypowiadać się prostym i zrozumiałym językiem oraz argumentować własne racje i proponowane rozwiązania. Umiejętności plastyczne bądź muzyczne są bardzo przydatne, zwłaszcza przy pracy wymaganiami małymi dziećmi, poza tym każda dodatkowa umiejętność podwyższa szansę na zatrudnienie.
Osobiście chciałabym pracować w więzieniu bądź placówce odwykowej, ponieważ interesuje mnie udzielanie pomocy i wsparcia osobom uzależnionym oraz takim, które z różnych względów popełniły jakieś przestępstwa. Chciałabym rozumieć powody takiego postępowania oraz wiedzieć jak przystosować te osoby z powrotem do życia w społeczeństwie. Uważam, iż praca w takich instytucjach jest bardzo ciekawa oraz wzbogaca osobowość każdego, kto ma styczność z osobami tam przebywającymi. Należy pamiętać, że popełnione przez nich czyny, nie zawsze są tylko ich wina, a wręcz przeciwnie, bardzo duży wpływ ma środowisko, w którym przebywamy. Jeżeli bym nie mogła pracować w więzieniu, albo placówce odwykowej to chciałabym pracować w ośrodku opiekuńczo-wychowawczym bądź szkole, aby pomagać dzieciom i dorosłym w rozwiązywaniu problemów, bądź współpracować z nauczycielami w wychowywaniu dzieci i młodzieży, oraz rozwiązywaniu nie tylko problemów szkolnych. Głównym celem byłoby skupienie się na obserwacji zachowania osoby, która prosiłaby o pomoc i odpowiedniej, co do tego reakcji. Jeśli chodzi o współpracę z nauczycielami, chciałabym prowadzić lekcje wychowawcze, mające na celu przedstawienie pewnej problematyki, która zwykle nie jest poruszania przez nauczycieli. Tak, więc interesuje mnie praca z ludźmi, ich poznanie oraz niesienie pomocy potrzebującym.
joasiadiablica