ZKlasa_nr1_2015_Szkola.pdf

(8854 KB) Pobierz
MAGAZYN DLA
NAUCZYCIELI
KWARTALNIK 01/2015
ISSN 2449-576X
Zrozumieć
ucznia
z zespołem
Aspergera
PSYCHOLOGIA
W EDUKACJI
Przygotuj
się na
e-podręcznik
CYFROWA SZKOŁA
Zabierz swoją
klasę na
wycieczkę
KONKURS Z KLASĄ
EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA
4
SPIS TREŚCI
ZROZUMIEĆ UCZNIA
Z ZESPOŁEM ASPERGERA
TARGET
– DZIECKO
METODA
PROJEKTU
WIELKI SUKCES
E - KONFERENCJI!
4
8
10
12
10
18
PRZYGOTUJ SIĘ
NA E
-
PODRĘCZNIK
BEZ KREDY
ZAINTERESOWAĆ UCZNIA
ANGAŻUJĄCE PRACOWNIE
TEMATYCZNE
SZKOLNY
EVENT
ZDROWY
SKLEPIK SZKOLNY
14
16
18
20
22
25
26
29
20
AKTUALNOŚCI
EDUKACYJNE
NAUCZYCIEL I UCZEŃ
W SIECI
CZAS NA
KULTURĘ
EDUKACJA POWINNA
BYĆ OWOCNA
PANTOMIMA TO TWORZENIE
ŚWIATA
– ROZMOWA Z…
IRENEUSZEM KROSNYM
DŁUGA
PRZERWA
30
32
34
REDAKTOR NACZELNY
Jarosław Rybus
Z-CA REDAKTORA NACZELNEGO
Joanna Amelia Szczepaniak
REDAKTORZY PROWADZĄCY
Michał Durbas, Radosław Urban
WYDAWCA
Grupa Edukacyjna S.A.
ul. Wincentego Witosa 76, 25-561 Kielce
LISTY, PRENUMERATA, REKLAMA
Redakcja „Z klasą. Magazyn dla nauczycieli”
ul. Wincentego Witosa 76 , 25-561 Kielce, tel. 41 366 51 90
www.mac.pl, e-mail: zklasa@mac.pl
ZESPÓŁ REDAKCYJNY
Michał Durbas, Grażyna Jancik, Paweł Kawałek,
Piotr Kołaczek, Elżbieta Korzeniowska, Ewelina Kusiak,
Beata Pałac, Justyna Sobolak, Bartosz Świątek
KOREKTA
Jolanta Witkowska
REDAKCJA, SKŁAD I PRODUKCJA
Feniks Media Group
ul. Na Wierzchowinach 1D, 30-222 Kraków
www.feniksmedia.pl
Zastrzegamy sobie prawo skracania i adiustacji tekstów oraz zmiany tytułów.
Materiałów niezamówionych nie zwracamy. Przedruki z magazynu dozwolone
są wyłącznie za uprzednią pisemną zgodą wydawcy. Redakcja nie odpowiada
za treść reklam i ogłoszeń.
GRAFIKA NA OKŁADCE:
fotolia.com
4
Psychologia w edukacji
Z KLASĄ
5
Zrozumieć ucznia
z zespołem Aspergera
Tekst:
Justyna Sobolak
Na zespół Aspergera (ZA) choruje coraz więcej dzieci.
Jest to zaburzenie rozwoju, mieszczące się w spektrum
autyzmu. Praca z dzieckiem z ZA jest trudna, wymaga
cierpliwości, wiedzy, zrozumienia i dużego zaangażowania.
Zespół Aspergera po raz pierwszy
został zdiagnozowany w poło-
wie lat 80. XIX w., ale opisał go
dopiero w 1944 r. wiedeński
pediatra Hans Asperger,
i
to od
jego nazwiska pochodzi nazwa
zaburzenia. Potrzeba było jednak
kolejnych 50 lat, zanim zespół
Aspergera został sklasyfikowany
i
oficjalnie uznany za chorobę.
Dla zobrazowania tego, czym jest
ZA, warto przywołać porównanie,
jakim posłużył się amerykański
badacz, Van Krevelen. Zauważył
on, że dzieci autystyczne żyją we
10 zasad pracy
z uczniem
z
zespołem Aspergera:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Chwal dziecko, kiedy tylko jest ku temu okazja.
Dziel zadania na małe jednostki.
Staraj się zachęcać do kontaktów z rówieśnikami.
Wyznacz ramy czasowe mówienia o swojej pasji.
Wykorzystaj zainteresowania do zrozumienia przez dziecko
nowych treści.
Ucz dziecko, jak opanować stres.
Kontroluj to, co dziecko zapisuje w zeszycie.
Z rodzicami kontaktuj się bezpośrednio, nigdy przez ucznia.
Wykazuj się cierpliwością w pracy z uczniem.
Nie działaj sam. Szukaj pomocy u pedagoga szkolnego
i w placówkach psychologiczno-pedagogicznych.
własnym świecie, podczas gdy
dzieci
z
zespołem Aspergera żyją
w naszym świecie, ale na swój
własny sposób.
Życie według schematów
W porównaniu do dzieci auty-
stycznych, te
z
zespołem Asperge-
ra mają lepiej rozwinięte zdol-
ności poznawcze
i
język. Często
używają nieadekwatnego do
wieku, specjalistycznego słownic-
twa. Ich język jest pedantyczny,
encyklopedyczny, pozbawiony
mowy potocznej. Dzieci
z
ZA
mają także ograniczony, wręcz
obsesyjny, zakres zainteresowań.
Oscylują one wokół różnych
dziedzin, począwszy od matema-
tyki, astronomii, historii, geografii,
po muzykę czy film. Wokół swoich
zainteresowań dzieci kierują każ-
dą rozmowę
i
zabawę. Osoby
z
ZA
charakteryzują też słabo rozwinię-
te zdolności społeczne. Reagują
ironii, nie śmieją się
z
żartów, nie
potrafią bawić się na niby. Mają
także kłopot
z
prawidłowym od-
czytywaniem mowy niewerbalnej:
gestów, mi-
miki, tonacji
Najważniejszą rolą nauczyciela jest
głosu.
zapewnienie dziecku choremu na ZA
poczucia bezpieczeństwa, a to poczucie
daje mu rutyna. Działania powinny
skupiać się (…) na zapewnieniu uczniowi
przewidywalnego otoczenia.
nieadekwatnie do sytuacji towa-
rzyskiej, mają trudności
z
nawią-
zywaniem relacji, nie potrafią
bawić się w grupie. Funkcjonowa-
nie
w społeczeństwie dodatkowo
utrudnia im problem
z
myśleniem
abstrakcyjnym. Osoby
z
tym za-
burzeniem nie rozumieją metafor,
(Nie)grzeczne
dzieci
Z badań
wynika, że
ZA występu-
je częściej niż autyzm
i
częściej
dotyka chłopców. –
Podłoże
tego zaburzenia nie jest do końca
znane. Wiadomo na pewno, że
nie jest nim proces wychowawczy.
Mówiąc o dzieciach z ZA, często
używamy określeń „niegrzeczne
dzieci”, „dzieci niewychowane”.
6
Psychologia w edukacji
Z KLASĄ
7
Typowe objawy zespołu Aspergera:
trudności
z odczytaniem
gestów,
mimiki,
tonacji głosu
używanie
specjalistycznego
słownictwa
obsesyjny
zakres
zainteresowań
słabo rozwinięte
zdolności
społeczne
edukacji, ale też osobami bardzo
ważnymi, ponieważ wprowadzają
je w otoczenie społeczne w szkole.
Dlatego wiedza na temat dziecka
z zespołem Aspergera jest bardzo
istotna, żeby prowadzić proces edu-
kacji
– zwracała uwagę podczas
e-konferencji Wioletta Sabat.
Trudne początki
Pamiętajmy, że każde
z
dzieci
cierpiących na ZA jest inne.
Nawet typowe objawy choroby
mogą u różnych dzieci manife-
stować się na rozmaite sposoby.
Dlatego ważne jest, by proces
edukacyjny rozpocząć od po-
znania dziecka. Warto porozma-
wiać z rodzicami dziecka oraz
dokładnie zapoznać się z opinią
wystawioną przez poradnię
psychologiczno-pedagogiczną.
Takie spotkanie powinno być
odpowiednio wcześniej zaaran-
żowane. Trzeba przygotować
się do niego, zapoznając się
z
literaturą dotyczącą choroby.
Dzięki temu
z
rozmowy uda się
wydobyć informacje najcen-
niejsze
z
punktu widzenia pracy
z
uczniem. Bardzo istotne jest
także spotkanie
z
samym dziec-
kiem. Dobrze to zrobić przed
rozpoczęciem roku szkolnego –
oprowadzić dziecko po szkole,
wspólnie wybrać dla niego
ławkę w klasie, a w trakcie roku
szkolnego pilnować, by nikt nie
zajął mu wybranego wcześniej
miejsca.
Rutyna daje bezpieczeństwo
Najważniejszą rolą nauczycie-
la jest zapewnienie dziecku
choremu na ZA poczucia bezpie-
czeństwa,
a
to daje mu rutyna.
Działania powinny skupiać się
więc przede wszystkim na za-
problemy
z rozumie-
niem metafor,
ironii
problemy
z myśleniem
abstrakcyjnym
trudności
z nawiązywaniem
relacji
brak
umiejętności
zabawy w grupie
przejaw inteligencji
i
charakteru
dziecka. Zdarza się, że niepokojące
objawy wyłapują dopiero na-
uczyciele lub logopeda, podczas
badań przesiewowych w przed-
szkolu. –
W wieku niemowlęcym
i wczesnodziecięcym dzieci z ZA
są nieprawidłowo diagnozowane,
a częstym tego powodem jest nie-
pełny obraz zaburzeń. Wiek przed-
szkolny natomiast to czas, w którym
zauważalne są zmiany w rozwoju
mowy i za-
chowaniach
Nauczyciele są dla dziecka z zespołem
społecznych.
Aspergera przewodnikami w świecie
Wczesne
edukacji, (…) wprowadzają je w otoczenie
zdiagnozowa-
nie dzieci z ZA
społeczne w szkole.
daje możli-
ZA diagnozuje się zwykle później
wość podjęcia wczesnej terapii
niż autyzm. Podejrzewa się go do-
logopedycznej. Obszarami, które
piero na etapie wczesnoszkolnym.
wymagają szybkiej interwencji, są
Początkowo objawy tego zabu-
przede wszystkim mowa i komu-
rzenia są brane przez rodziców za
nikacja. Warto zaznaczyć, że bez
Pamiętajmy, że proces wychowa-
nia nie jest przyczyną zespołu
Aspergera
– mówiła podczas
e-konferencji „Uczyć
i
zrozumieć
dziecko z zespołem Aspergera”
Wioletta Sabat, pedagog
i
socjo-
terapeutka, prowadząca treningi
umiejętności społecznych dla
osób
z
zespołem Aspergera
(wszystkie dotychczasowe odcinki
e-konferencji dostępne są na stro-
nie:
www.ekonferencje.mac.pl).
komunikacji językowej trudno jest
rozwijać kompetencje społeczne
i emocjonalne
– mówi logopeda
Aleksandra Tymoczko.
Poznać
i
zrozumieć
Jeśli pojawią się podejrzenia,
że dziecko może cierpieć na ZA,
nauczyciel powinien zasugero-
wać rodzicowi wizytę w specja-
listycznej poradni. Nigdy jednak
nie powinien próbować stawiać
diagnozy samodzielnie. Inaczej
jest w przypadku dzieci
z cho-
robą już zdiagnozowaną. Jeśli
dowiemy się, że do naszej klasy
będzie uczęszczała osoba
z
tym
zaburzeniem, należy odpowiednio
przygotować się na spotkanie
z
takim dzieckiem
i
jego rodzica-
mi lub opiekunami. –
Nauczyciele
są dla dziecka z zespołem Asper-
gera przewodnikami w świecie
pewnieniu uczniowi przewidy-
walnego otoczenia (np. dopilno-
wanie, by w klasie ucznia z ZA
plan lekcji nie ulegał zmianom).
Unikajmy też robienia dzieciom
niespodzianek. Dzieci chore na
ZA mają skłonność do obsesyj-
nego zamartwiania się. Powinny
także być odpowiednio wcześnie
przygotowane na każdą, nawet
najmniejszą zmianę. Równie
istotne jest opracowanie odpo-
wiednich metod nauczania. Na-
uczyciel musi nauczyć dziecko
reguł, obowiązujących podczas
lekcji, ale jednocześnie doceniać
wiedzę, którą uczeń już posia-
da. Można np. wyznaczyć jeden
dzień w miesiącu lub w tygo-
dniu, w którym dziecko będzie
opowiadało
o
swojej pasji albo
przygotowywać ćwiczenia dla
dziecka
z
ZA w taki sposób, by
wiązało się to
z
jego zaintereso-
waniami. W ten sposób chęt-
niej będzie ono wykonywało
zadania. Polecenia wydawane
uczniowi
z
Aspergerem powin-
ny być jasne,
a
zadania
dzielone
na małe
jednostki
i
podparte
wieloma
wskazów-
kami.
Wymagające
dzieci
W pracy
z
dzieckiem
z
ZA
nauczyciel nie powi-
E-konferencja
pt. „Uczyć i zrozumieć dziecko
z zespołem Aspergera”, jak
również pozostałe e-konferencje,
można obejrzeć na stronie
www.ekonferencje.mac.pl
nien pozostawać sam. Pomocy
powinien szukać u pedagoga
szkolnego, kolegów posiada-
jących doświadczenie w
pra-
cy
z
chorymi na ZA,
a
także
w placówkach psychologicz-
no-pedagogicznych. Dobrze
jest również sięgać po fachową
literaturę
i
przede wszystkim
współpracować
z
rodzicami
dziecka. –
Ważne, aby nauczyciel
zapraszał rodzica do bezpo-
średniego kontaktu ze szkołą,
a także ustalił formy współpracy
z rodzicem. Może to być spotka-
nie raz w tygodniu, koresponden-
cja e-mailowa czy też np. zeszyt
korespondencji (…). Dzięki tym
informacjom rodzic będzie mógł
odpowiednio pracować nad pro-
blemem, który pojawi się w szko-
le
– podpowiadała podczas
e-konferencji Wioletta Sabat.
8
Raport
Z KLASĄ
9
Target* – dziecko
Naukowcy alarmują, że każde dziecko w Polsce ogląda
reklamy przeciętnie przez 3 godziny tygodniowo. Dzieci
szczególnie szybko i mocno ulegają wpływom przekazów
reklamowych. Jakie są tego skutki i czy można się przed
tym bronić?
Według raportu firmy badaw-
czej PMR Research* polski
,
rynek produktów dla dzieci
na koniec 2014 roku osiągnął
wartość 8,7 mld złotych. W Pol-
sce populacja dzieci i młodzie-
ży do 18. roku życia liczy pra-
wie 11,5 miliona osób. To duża,
chłonna grupa konsumentów.
Nie dziwmy się więc, że tak
wiele reklam kierowanych jest
właśnie do tego środowiska.
A będzie ich coraz więcej.
Dlaczego dzieci lubią oglądać
reklamy?
Forma reklam, czyli muzyka,
szybki montaż, bezpośred-
nie zwroty do widza, a także
kolorowe, atrakcyjne miej-
sca bardzo silnie oddziałują
na podświadomość dziecka.
Reklamy są ponadto tworzo-
ne w ten sposób, że nie wy-
magają długiej koncentracji.
O ile osoba dorosła, oglądając
reklamę, rozumie, że spot
powstał po to, by zachęcić do
zakupu danego produktu czy
usługi, o tyle dziecko (zwłasz-
cza małe) traktuje informacje
zawarte w reklamie w sposób
dosłowny.
Nieświadome zagrożenie
Dlaczego nadmierne ogląda-
nie reklam przez dzieci może
być niebezpieczne? Nie tylko
dlatego, że reklamy rozbudza-
ją nadmierne potrzeby posia-
dania. Wpływają również na
kreowanie systemu wartości,
w którym dobra materialne
są na pierwszym miejscu.
Dr Barbara Lulek z Wydziału
Pedagogicznego Uniwersytetu
Rzeszowskiego zwraca uwagę
jeszcze na jedno niebezpie-
czeństwo: –
Reklamy czasem
odwołują się do potrzeb i emo-
Tekst:
Beata Pałac
*Target
w języku angielskim oznacza cel.
W języku marketingowym to
również grupa docelowa, do której
kieruje się przekaz reklamowy.
wpływa na rozwój najmłod-
szych. Zazwyczaj najlepiej
sprzedającymi się i najsilniej
reklamowanymi zabawkami
są te, które nie wymagają od
dziecka prawie żadnej kre-
atywności. Same jeżdżą, wyda-
ją dźwięki, wabią błyskającymi
światełkami. To stawia dziecko
w pozycji biernego obserwa-
tora, a nie aktywnego uczest-
nika zabawy. Poza tym
reklamy promują
postawy materia-
listyczne. Dzieci,
które taką postawę
prezentują, są bar-
dziej nieszczęśliwe,
skłonne do depresji,
mają niższą samo-
ocenę i wykazują więcej
symptomów lękowych.
Remedium na reklamę
W dzisiejszym świecie całko-
wite odizolowanie młodego
człowieka od przekazu rekla-
mowego wydaje się niemoż-
liwe. Jak zatem uchronić go
przed negatywnymi skutkami
reklam? –
Dorośli powinni
rozmawiać ze swymi pociechami
i informować je, czemu służy re-
(…) szczególnie podatną na wpływy reklam
i ukrytą w nich perswazję grupą odbiorców
są dzieci w wieku przedszkolnym
i wczesnoszkolnym.
cji rodziców, np. sugerując, iż
ich miłość do dziecka objawiać
się powinna poprzez kupienie
mu reklamowanego produktu
– mówi.
Stowarzyszenie Dziecko Bez
Reklamy wyjaśnia, w jaki
sposób przekaz reklamowy
jeśli pozwolimy, aby same
zdecydowały, na co wyda-
dzą swoje pieniądze, będą
miały szansę doświadczyć,
jak trudno jest podjąć taką
decyzję. Dowiedzą się wówczas
także, że każdy zakup oznacza
określony koszt, w tym być może
również rezygnację z zakupu
pewnych przedmiotów –
radzi
Barbara Roehrborn z Fundacji
Rozwoju Dzieci im. Jana Amosa
Komeńskiego.
Kolejnym sposobem ochro-
ny dzieci przed negatywnym
oddziaływaniem reklam jest
konsekwentne pokazywanie
im grani-
cy między
Zazwyczaj najlepiej sprzedającymi się
i najsilniej reklamowanymi zabawkami są
światem wy-
kreowanym
te, które nie wymagają od dziecka prawie
w reklamach
żadnej kreatywności. (…) To stawia
a światem
dziecko w pozycji biernego obserwatora,
realnym.
Reklamy
a nie aktywnego uczestnika zabawy.
budują
prosty zwią-
klama. Warto również uświada-
zek przyczynowo-skutkowy:
miać im, że nie wszystkich stać
„Jeśli kupisz ten produkt, to
na określone produkty i że nie
będziesz szczęśliwy”. Dlatego
świadczy to o mniejszej wartości
bardzo istotne jest, aby dzieci
takich osób. Starszym dzieciom
poznawały inne sposoby na
często daje się kieszonkowe –
doświadczanie przyjemnych
uczuć, niż pokazywane w re-
klamach. Dzieci powinny same
przekonać się, że istnieje
szczęście i wspaniały świat –
poza tym wykreowanym przez
reklamy. Można to osiągnąć
na przykład poprzez wspólną
zabawę, spacer, uprawianie
sportu.
Nie uda nam się całkowicie
odizolować dzieci od reklam.
Zróbmy jednak wszystko, by
wpływ przekazów reklamo-
wych na nasze pociechy był
jak najmniejszy. Możemy to
osiągnąć poprzez ogranicze-
nie czasu oglądania telewizji,
przełączanie na inny kanał
w czasie bloków reklamowych,
a przede wszystkim poprzez
poświęcenie młodemu czło-
wiekowi większej ilości czasu
i uwagi. To zawsze najlepsza
metoda.
Przypisy:
*Rynek produktów dla dzieci w Polsce 2014. Ana-
liza rynku i prognozy rozwoju na lata 2014-2019.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin