N 23 08 15.pdf

(17700 KB) Pobierz
18
niedziela
T
Y
G
O
D
N
I
K
K
A
T
O
L
I
C
K
I
ROK LVIII • INDEX 367176 •
www.niedziela.pl
KAPELAN PREZYDENTA RP
20
ULE W PARLAMENCIE
46
ŻYWY POMNIK
55
MIM PRZEMÓWIŁ
NR 34 •
23 VIII 2015
•
CENA 5 ZŁ
(W TYM 8% VAT)
9 770208 872501
34
Fot. Thierry Monasse/REPORTER/
East News
IMIGRANCI
PUNKTY ZAPALNE
ŚWIATA
ISSN 0208-872X
temat numeru:
12
PUNKTY ZAPALNE ŚWIATA
18.
spis treści
KAPELAN PREZYDENTA RP
Maria Fortuna-Sudor
Andrzej Tarwid
20.
PSZCZOŁY Z ULICY WIEJSKIEJ
26.
WIARA MOJEJ BABCI
Elżbieta Szczurko
Adam Łazar
ISIS – NOWY KALIFAT
ZAGROŻENIEM DLA ŚWIATA
ROSNĄ MURY BEZRADNOŚCI
Tomasz Winiarski
Z o. Samirem Khalilem Samirem SJ
rozmawia Włodzimierz Rędzioch
28.
W KRESOWYM LUBACZOWIE
30.
CZYNIĆ WSZYSTKO,
33.
TRUDNA MOWA?
BY CHRYSTUS RÓSŁ...
Ks. Jacek Molka
O. Dariusz Kowalczyk SJ
Mówi krajowy duszpasterz ludzi pracy
WSPÓŁCZESNY ŚWIAT POTRZEBUJE
KATOLICKIEJ NAUKI SPOŁECZNEJ
Z ABP. JÓZEFEM KUPNYM
ROZMAWIA MAGDALENA LEWANDOWSKA
Praca nie jest smutnym obowiązkiem człowieka, ale stanowi
o jego panowaniu, wyróżnia go spośród reszty stworzenia.
34.
PIENIĄDZE – REFLEKSJA
NA POLSKIE DZIŚ
Ks. Ireneusz Skubiś
35.
„NASI KASZUBI” –
16
CZYLI WAKACJE NAD MORZEM
Jan Żaryn
Z ekonomistą dr. Zbigniewem
Kuźmiukiem
rozmawia Wiesława Lewandowska
Jan Maria Jackowski
36.
OMIJANIE GRECKIEJ ŚCIEŻKI
38.
MÓDLMY SIĘ ZA KAPŁANÓW
Życie ekstremalne
I OD SUSZY ZACHOWAJ NAS, PANIE
KATARZYNA WOYNAROWSKA
Upał doskwiera ludziom i zwierzętom, ale przede
wszystkim przynosi wielkie straty w rolnictwie.
Czy mamy do czynienia z klęską, której skutki
odczujemy już niebawem w postaci wzrostu
cen żywności, a może także wody?
40.
Z POKOLENIA NA POKOLENIE
Alina Czerniakowska
41.
22
PROMOCJA JĘZYKA
Mirosław Piotrowski
Artur Sołek
46.
REKOLEKCJE DLA RZESZOWA
48.
NASZA DOBRA MŁODZIEŻ
Mateusz Wyrwich
55.
WIARA MIMo WSZYSTKO
PIELGRZYMKA ŻYCIA
BUSEM DO MARZEŃ
Z Ireneuszem Krosnym
rozmawia Daria Neumann
NA OKŁADCE:
Syryjscy uchodźcy w areszcie
na komisariacie w Kos (archipelag
Dodekanez, Grecja). Twierdzą,
że nie są terrorystami, a po prostu
chcą wolności. Co noc nielegalni
imigranci z Pakistanu, Syrii
i Afganistanu są zatrzymywani
przez grecką straż graniczną.
www.niedziela.pl
„Niewiele mieć, nie przywiązywać się do rzeczy,
być niezależnym” – czy pielgrzymowanie może dać
odpowiedź na pytanie, na czym polega nasza wolność?
50
2
niedziela
nr 34 . 23 sierpnia 2015
O tym, jak Stowarzyszenie GPS Kalwaria
zaprasza na ŚDM 2016
edytorial
W
IDZIE NOWYCH LUDZI PLEMIĘ
PIELGRZYMKA „NIEDZIELI” NA JASNĄ GÓRĘ – 19 WRZEŚNIA 2015
Idealnie do tej przełomowej sytuacji
pasują słowa mocno nagłośnione
przez kard. Stefana Wyszyńskiego,
który w 1972 r. powiedział do stu-
dentów: „Idzie nowych ludzi plemię,
jakich jeszcze nie widziano!  – ludzi
legitymujących się wiarą, znaczących
się miłością. O! Jakże wszyscy czeka-
my na takich ludzi. Na... ludzi! Na...
Człowieka!”.
edakcja „Niedzieli” podczas swojej
dorocznej pielgrzymki na Jasną
Górę, która odbędzie się w sobotę
19 września br., jako jedną z głównych
intencji podejmie modlitwę za Ojczy-
znę. „Idzie nowych ludzi plemię” – to
hasło naszego pielgrzymowania, które
rozpoczniemy o godz. 9.30 Mszą św.
w Bazylice Jasnogórskiej, pod prze-
wodnictwem i z kazaniem abp. Wacła-
wa Depo. Jak co roku, będzie to wielka
koncelebra z udziałem m.in. księży
redaktorów pracujących w edycjach
diecezjalnych „Niedzieli”.
otem w gościnnej auli „Niedzie-
li”, u  stóp Jasnej Góry, wysłu-
chamy wyjątkowych wypowie-
dzi. Ks. prof. Jerzy Szymik postawi
pytania o  sumienie w  dzisiejszych
czasach. Szczególnym kontekstem
towarzyszącym wyborowi tego tematu
jest szansa na pojawienie się w życiu
publicznym naszej Ojczyzny ludzi
o dobrze uformowanych sumieniach.
Prawie 40 lat temu kard. Karol Woj-
tyła podczas swojej wizyty w Stanach
Zjednoczonych powiedział: „Stoimy
w  obliczu ostatecznej konfrontacji
między Kościołem a antykościołem,
Ewangelią a  jej zaprzeczeniem”.
Dzisiaj możemy stwierdzić, że są
to słowa proroka przewidującego
obecny kryzys, wynikający ze zde-
rzenia cywilizacji życia z cywilizacją
śmierci. Znany pisarz katolicki Paweł
Zuchniewicz będzie mówił na naszej
pielgrzymce o  rodzinie jako ostat-
nim obok Kościoła bastionie Polski.
Sięgnie do nauczania Jana Pawła II na
temat rodziny. Usłyszymy, że Pan Bóg
„mężczyzną i niewiastą stworzył ich”.
Już dzisiaj zapraszam na pielgrzym-
kę „Niedzieli”. Razem zamanifestuje-
my, że „idzie nowych ludzi plemię”.
Lidia Dudkiewicz
Redaktor Naczelna „Niedzieli”
Polsce idzie nowe. Wydaje się,
że jesteśmy na początku drogi
do realizacji wielkiej szansy dla
naszej Ojczyzny. A uporządkowania
i konstytucyjnego zagwarantowania
wymagają podstawowe sprawy. Ostat-
nio media głównego nurtu wprost
biczują polskich biskupów, nawet za
ich zdecydowaną obronę Dekalogu
i prawa naturalnego. Po fali medial-
nych drapieżnych ataków na abp. Sta-
nisława Gądeckiego i abp. Andrzeja
Dzięgę politycy i dziennikarze rzucili
się na abp. Wacława Depo, po jego
głosie z Jasnej Góry 15 sierpnia br.
Zaatakowano jednocześnie św. Jana
Pawła II, kard. Stefana Wyszyńskiego
i innych wielkich Polaków, do których
myśli sięgał mówca, zwracając uwagę,
że nie zagraża nam państwo wyzna-
niowe, ale zagraża kłamstwo uda-
jące prawdę i grzech udający dobro.
Komentatorzy biczujący abp. Depo
wypomnieli, że większość narzuca
swój porządek pozostałym. Tymcza-
sem aż prosi się zaproponować, aby
konstytucja właśnie dla większości
specjalnymi zapisami zagwarantowa-
R
ła np. prawa do zachowania tradycji,
religii i obecności symboli religijnych
w życiu publicznym, a także ochronę
podstawowych wartości, a  przede
wszystkim zachowanie porządku
naturalnego. Obecnie cała troska pań-
stwa skupiona jest na ochronie praw
różnych mniejszości. A co z większo-
ścią? Pełni nadziei na zmiany, patrzy-
my w przyszłość, która w dużej mie-
rze zależy od naszego głosu w dniu
25 października 2015 r. Nowe wyzwa-
nia potrzebują nowych ludzi u steru.
P
drogowskazy
PRAWDY NIE DA SIĘ WYGASIĆ
N
ależę do pokolenia ludzi, którzy
mają doświadczenie PRL-u, wiążące
się z poczuciem smutku i beznadziei.
Oby te czasy nigdy już nie wróciły. Jed-
nocześnie zauważamy dziś pewne kli-
maty, które są jakby powtórką tamtej
epoki. Do takich należy m.in. tenden-
cja, zwłaszcza w niektórych mediach,
do wyciszania Kościoła. Mam także
na uwadze niedawno wydaną książ-
kę pt. „Wygaszanie Polski”, w której
21 wybitnych autorów, specjalistów
www.niedziela.pl
z wielu dziedzin, dokonuje wnikliwej
analizy obecnej sytuacji w  naszym
kraju, stwierdzając jakby zamierzone
niszczenie państwa i polskości.
Koncentrując się na sytuacji Koś-
cioła, trzeba zauważyć, że nie da
się tej instytucji „wygasić”. Kościół
żyje bowiem Bożym objawieniem,
a  jego misją jest szerzenie Bożej
nauki. Tym niemniej, gdy Kościół
zabiera głos w ważnych sprawach,
linczuje się go i próbuje zamknąć
mu usta. Tak było m.in. ostatnio,
gdy rządząca koalicja doprowadzała
do wprowadzenia ustaw przeciw-
nych Dekalogowi, wierze i rodzinie.
Na szczęście żyjemy w demokracji
i mamy silny Episkopat ze znakomi-
tym przewodniczącym abp. Stanisła-
wem Gądeckim, z którego zdaniem
trzeba się liczyć. Oczywiście i ten
głos próbuje się osłabiać poprzez
oddziaływanie nawet na duchow-
nych – niektórzy z nich przepraszali
niedawno za Kościół, który głośno
wypowiedział swoje stanowisko
w sprawie in vitro.
Nie brak także ataków na nowo
wybranego prezydenta Andrzeja
Dudę, któremu zarzuca się zbyt duży
związek z Kościołem, traktując to
jako element państwa wyznaniowe-
go. Przecież to chyba dobrze, że pre-
zydent zachowuje się normalnie, że
jest katolikiem i nie ma w nim obłudy.
Przypomina się tu działanie niektó-
rych środowisk politycznych wobec
śp. prezydenta Lecha Kaczyńskiego,
którego dopiero po tragicznej śmier-
ci mogliśmy poznać jako człowieka
wielkiego, wspaniałego, mającego
konkretną wizję swojej prezyden-
tury. Również dzisiaj, na początku
prezydentury Andrzeja Dudy różne
kręgi szukają wokół niego czegoś
negatywnego, nie bacząc na to, że
cieszy się on wielkim poważaniem
w społeczeństwie. Niektórzy mówi-
li nawet, że 6 sierpnia br., podczas
zaprzysiężenia nowego prezyden-
ta, panowała taka radość, jak przy
wyborze kard. Karola Wojtyły na
papieża. Coś z tego rzeczywiście było.
Trzeba nam więc przede wszyst-
kim szukać prawdy i  nie słuchać
tych, którzy próbują zamknąć usta
Kościołowi. Bo Kościół zawsze
będzie wspierał wszystkie inicjaty-
wy służące dobru Ojczyzny. Wszak
nie na darmo powtarzamy hasła:
„Bogu i  Ojczyźnie”, albo: „Bóg,
Honor, Ojczyzna”, z którymi wiąże
się tyle zwycięstw w naszej historii.
Ks. Ireneusz Skubiś
Honorowy Redaktor Naczelny
„Niedzieli”
23 sierpnia 2015 . nr 34
niedziela
3
z Watykanu
OJCIEC ŚWIĘTY DO POLAKÓW
liczni polscy wierni, w  towarzystwie ich
kapłanów, zakonników i  zakonnic, udają
się na pieszą pielgrzymkę do jasnogórskiego
sanktuarium, aby oddać cześć Maryi i modlić
się o wstawiennictwo w różnych intencjach,
jakie każdy niesie w swoim sercu. Jednoczę
się z tymi pielgrzymami i z wami, tu obecny-
mi, w modlitwie za was i za wasze rodziny.
Módlcie się również za mnie. Niech Bóg wam
wszystkim błogosławi!
(RV)
Audiencja generalna, 12 sierpnia 2015 r.
AUDIENCJA
GENERALNA
Czas święta jest święty
wszystko życzliwe i wdzięczne spojrzenie na
dobrze wykonaną pracę. To czas, aby spojrzeć
na dzieci lub wnuki, które dorastają, i pomyśleć:
jakie to wspaniałe! – powiedział Ojciec Święty.
Przestrzegł przed obsesją zysku ekonomicznego
i efektywności techniki, zagrażającej humani-
stycznym rytmom życia. – Czas odpoczynku,
zwłaszcza niedzielnego, jest przeznaczony dla
nas, abyśmy mogli się cieszyć tym, czego się
nie wytwarza i nie konsumuje, nie kupuje i nie
sprzedaje – powiedział papież Franciszek.
(KAI)
TEMAT DNIA POKOJU 2016
w  życiu rodzin-
N
a
znaczenie12świętowaniapodczas audiencji
nym, zwłaszcza niedzieli, zwrócił uwagę
Ojciec Święty sierpnia br.
Przezwycięż obojętność,
wygraj pokój
T
emat 49. Światowego Dnia Pokoju brzmi:
„Przezwycięż obojętność, wygraj pokój”.
Dzień ten obchodzony będzie w  Kościele
katolickim 1 stycznia 2016 r. W Komunikacie
Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej, ogła-
szającym to hasło, czytamy, że „obojętność
wobec plag naszych czasów jest jedną z głów-
nych przyczyn braku pokoju na świecie”.
(RV)
generalnej. Zauważył, że sam Bóg po sześ-
ciu dniach stwarzania odpoczął. Uczy On nas
w ten sposób, jak ważne jest poświęcenie czasu
na kontemplację i cieszenie się tym, co zostało
dobrze wykonane, współpracując w  stwór-
czym dziele Boga. – Święto nie jest leniwym
siedzeniem w  fotelu lub upojeniem głupią
ucieczką od obowiązków. Święto to nade
GRATULACJE
I ŻYCZENIA
W DOMU ŚW. MARTY
Papież Franciszek
do prezydenta Dudy
swą łaską wspierał Pana w  realizacji tego
odpowiedzialnego zadania. Pokój i  radość,
poczucie bezpieczeństwa oraz szczęście
osób i rodzin niech wypełniają codzienność
wszystkich Polaków. Niech Bóg błogosławi
Panu, Jego Najbliższym i Współpracownikom
oraz całemu Narodowi polskiemu”.
(KAI)
Chrzest argentyńskich dzieci
P
P
apież Franciszek ochrzcił dwoje dzieci
z Argentyny podczas prywatnej Mszy św.
w  kaplicy Domu św. Marty. Spełnił tym
samym swą zapowiedź sprzed kilku lat,
gdy był jeszcze arcybiskupem Buenos Aires.
Lucas Schaerer poznał go w związku ze swą
pracą w  Fundacji La Alameda, walczącej
z  handlem ludźmi i  narkotykami, którą
obecny Papież od dawna wspiera. Teraz
wraz z żoną Aną przyjechał specjalnie do
Watykanu, aby ochrzcić ich dziecko – Simo-
nę i  córkę Any, 9-letnią Charo, o której
jeszcze w Buenos Aires kard. Jorge Bergoglio
powiedział, że chciałby ją ochrzcić.
(RV)
apież Franciszek przesłał depeszę gratu-
lacyjną na ręce prezydenta Andrzeja Dudy
w  dniu objęcia przez niego urzędu głowy
państwa – 6 sierpnia 2015 r. Podajemy tekst
depeszy: „W dniu, w  którym obejmuje Pan
urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,
przesyłam serdeczne gratulacje i  życzenia
wszelkiej pomyślności. Proszę Boga, aby
1 WRZEŚNIA
Światowy Dzień Modlitw
o Ochronę Stworzenia
nicznym Bartłomiejem I troski o przyszłość
stworzenia” i  jest odpowiedzią na sugestię
wyrażoną przez jego przedstawiciela – metro-
politę Pergamonu Jana (Zizioulasa) podczas
prezentacji encykliki „Laudato si’” w Waty-
kanie.
Papież Franciszek wyjaśnił, że doroczny
Światowy Dzień Modlitwy o Ochronę Stwo-
rzenia będzie dla każdego wierzącego i wspól-
not okazją do odnowienia swego „powołania
stróżów stworzenia”.
(KAI)
www.niedziela.pl
P
Z TWITTERA
PAPIEŻA FRANCISZKA
Spotkanie z Jezusem
może kompletnie
zmienić nasze życie.
apież Franciszek ustanowił Światowy Dzień
Modlitw o Ochronę Stworzenia. Będzie on
obchodzony w Kościele katolickim już od tego
roku 1 września, tak jak ma to już miejsce
w  Kościele prawosławnym. W  datowanym
6 sierpnia liście do kardynałów: Petera Turkso-
na – przewodniczącego Papieskiej Rady „Iustitia
et Pax” oraz Kurta Kocha – przewodniczącego
Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześ-
cijan Papież wyjaśnił, że inicjatywa ta wynika
z „podzielanej wspólnie z patriarchą ekume-
4
niedziela
nr 34 . 23 sierpnia 2015
Grzegorz Gałązka
W so-
P
ozdrawiam polskich pielgrzymów.okazji
botę będziemy obchodzili uroczystość
Wniebowzięcia Matki Bożej. Z  tej
Papież w łączności
z pielgrzymami
ze świata
SZWAJCARIA
Więzienie za wierność Pismu Świętemu?
KRÓTKO
Dżihadyści
z tzw. Państwa
Islamskiego mają już broń che-
miczną. Zdaniem amerykańskiej
prasy, w walkach z Kurdami użyli
gazu musztardowego.
John Kerry
– sekretarz sta-
nu USA 13 sierpnia br. w rozmowie
telefonicznej z szefem rosyjskiej
dyplomacji Siergiejem Ławrowem
wyraził „poważne zaniepokojenie”
nagłym wzrostem ataków proro-
syjskich separatystów na oddziały
rządowe na wschodzie Ukrainy.
Sytuacja
we wschodniej
Ukrainie zaostrza się. Nieznani
sprawcy podpalili pancerne samo-
chody OBWE w Doniecku. Rebe-
lianci atakują także ukraińską
armię, dążąc do przerwania linii
frontu. Fatalne są notowania rzą-
dzących – prezydenta Poroszenki,
a szczególnie premiera Jaceniuka.
Jedynie 16,8 proc. Ukraińców oce-
nia go pozytywnie.
Polak
zginął w  samobój-
czym ataku w Iraku – podał portal
TVN24.pl . Według dziennikarzy,
Jacek S. pochodził z woj. pomor-
skiego. W młodości wyjechał do
Niemiec i przyjął tamtejsze oby-
watelstwo. Rok temu przeszedł
na islam. W  zamachu zginęło
11 osób, a 27 zostało rannych.
Państwo Islamskie
uwolni-
ło 22 chrześcijan porwanych nie-
mal pół roku temu w północno-
-wschodniej Syrii. Stało się tak
w wyniku negocjacji prowadzo-
nych przez Asyryjski Kościół
Wschodu z miasta Hassaké – poin-
formowało Asyryjskie Obserwa-
torium Praw Człowieka.
Rycerze Kolumba
postano-
wili utworzyć Fundusz Pomocy
dla Chrześcijańskich Uchodźców.
Ma on wesprzeć prześladowa-
nych wyznawców Chrystusa w Ira-
ku i Syrii.
W gigantycznym wybuchu
w strefie przemysłowej w Tiencin
na północnym wschodzie Chin
zginęło ponad 100 osób, a ponad
700 odniosło rany. Wybuch nastą-
pił w miejscu, gdzie znajdowały
się chemikalia. Był odczuwalny
w promieniu wielu kilometrów.
K
ara trzech lat więzienia grozi
szwajcarskiemu biskupowi
Vitusowi Huonderowi za przy-
pomnienie biblijnego naucza-
nia o  pożyciu homoseksual-
nym. 31 lipca ordynariusz Chur
w konferencji na temat rodziny
przypomniał, że Stary Testament
potępia takie zachowania i zacy-
tował odnoszące się do tego zda-
nie z Księgi Kapłańskiej.
Związek szwajcarskich homo-
seksualistów o osobliwej nazwie
Pink Cross – Różowy Krzyż uznał
zdjęcie bp. Vi-
tusa Houndera
Wikipedia
to za podżeganie do przestępstwa
i złożył oficjalny donos na biskupa.
Bp Huonder wyraził ubolewanie.
Zapewnił, że został źle zrozumia-
ny. Nie chciał szydzić z homosek-
sualistów, a  jedynie pokazać,
w  jakiej perspektywie postrzega
pożycie homoseksualne nasza
wiara. Pink Cross nie przyjął tych
przeprosin i domaga się ukarania
biskupa. Rzecznik szwajcarskiego
Episkopatu oświadczył, że bisku-
pi zajmą się tą kwestią na swym
najbliższym posiedzeniu.
(KAI)
IRAK
Kościół w obozie dla uchodźców
I
nicjatywę budowy kościoła dla
chrześcijańskich uchodźców
w  stolicy irackiego Kurdystanu
podjęło powstałe przed czterema
laty we Francji stowarzyszenie
„Fraternité en Irak”. Kościół będzie
mógł pomieścić 650 osób. Koszt
budowy szacuje się na 100 tys. euro.
Rok od zajęcia równiny Niniwy
przez tzw. Państwo Islamskie 1200
wygnanych stamtąd rodzin przeby-
wających w Irbilu w obozie Ashti
jako jedyne miejsce modlitwy ma
płócienny namiot udostępniony
przez Wysokiego Komisarza Naro-
dów Zjednoczonych ds. Uchodźców
(UNHCR). Mieści się w nim tylko
150 osób i nie chroni on w lecie
przed gorącem, a w zimie nie jest
ogrzewany. Ponadto służy nie tylko
jako kaplica, ale też jako miejsce
zabaw dzieci, lekcji szkolnych i roz-
dawania posiłków.
– Pośród doświadczeń, w których
nasz lud zdaje się tylko na Boga,
6 tys. uchodźców w obozie Ashti pil-
nie potrzebuje kościoła, który byłby
wystarczająco duży i  do którego
byłoby blisko – powiedział syryjsko-
katolicki arcybiskup Mosulu Yohan-
na Petros Moshe, również będący
wygnańcem w Irbilu. – Wtedy będą
mogli się modlić i codziennie uczest-
niczyć w  Mszy św., jak to czynili
w swoich wioskach – dodał. Więk-
szość przebywających tam uchodź-
ców to katolicy obrządku syryj-
skiego, ale są też wierni chaldejscy
i syryjskoprawosławni.
(KAI)
TAIZÉ
Wyzwania solidarności
w centrum modlitw młodych
kniętych szczególnymi nieszczęś-
ciami. Jak zaznaczył przełożony
Wspólnoty z  Taizé, brat Alois –
ludzkość przeżywa czas trudnych
przemian, które nie wiadomo, do
czego doprowadzą. Są tacy, którzy
tracą nadzieję. Inni umieją dostrzec
zalążki nowego życia, które dowo-
dzą, że istota ludzka nie została
stworzona, by rezygnować. Kryzysy
mogą wyzwalać niespodziewane
energie, gromadzić osoby gotowe
do działania.
(RV)
K
Jan Paweł II
Kapłan jest człowiekiem
żyjącym samotnie po to,
aby inni nie byli samotni.
onkretne sytuacje domagają-
ce się solidarności chrześcijan
na całym świecie są w  centrum
modlitw ponad 4 tys. młodych zgro-
madzonych w  Taizé. Jest to kul-
minacyjne wydarzenie obchodów
100. rocznicy urodzin założyciela –
Brata Rogera i  10. rocznicy jego
tragicznej śmierci, a także 75-lecia
jego przybycia do Taizé.
Każdego dnia przed modlitwą wie-
czorną krótkie świadectwa przed-
stawiali chrześcijanie z miejsc dot-
www.niedziela.pl
23 sierpnia 2015 . nr 34
niedziela
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin