DwE23_do druku_OK.pdf

(3020 KB) Pobierz

Dzieci w Europie

23 (11)

Publikacja wydawana

w 16 językach przez sieć

wydawców z 15 krajów Europy

Chłopcy, ojcowie

i opiekunowie

w edukacji

wczesnodziecięcej

Biuletyn Informacyjny

Rzecznika Praw Dziecka

Numer biuletynu: 1/2013

ZesPół ReDakc yjny

MaRta GuZMan, „Infància”, Hiszpania

Associacio de Mestres Rosa Sensat wydaje dwa magazyny: „Infància”

i „Infancia” po katalońsku oraz hiszpańsku sześć razy w roku. Oba zajmują

się dziećmi w wieku 0-6 lat oraz łączą teorię z praktyką.

www.revistainfancia.org

BRowen coHen, „children in scotland”,

wielka Brytania i Irlandia

„Children in Scotland” to miesięcznik, który oferuje pogłębione artykuły

i aktualności dotyczące dzieci, młodych ludzi i ich rodzin w Szkocji.

www.childreninscotland.org.uk

FeRRucIo cReMascHI, „Bambini”, włochy

„Bambini” to miesięcznik dla pedagogów zajmujących się dziećmi w wieku

0-6 lat, który koncentruje się na naukowych badaniach oraz dobrych

praktykach w działaniach edukacyjnych.

eva GRuBeR, „Betrifft kinder”, niemcy

„Betrifft Kinder” to miesięcznik zawierający aktualności i informacje

o polityce dotyczącej opieki i edukacji małych dzieci w Niemczech.

www.verlagdasnetz.de

PeRRIne HuMBlet, „Grandir á Bruxelles”, społeczność francuska, Belgia

Cztery tysiące egzemplarzy pisma „Grandir á Bruxelles”, są nieodpłatnie

dystrybuowane co dziewięć miesięcy.

www.grandirabruxelles.be

teResa oGRoDZIńsk a, Fundacja im. j.a. komeńskiego, Polska

Fundacja Komeńskiego to organizacja pozarządowa dążąca do zapewnie-

nia równych szans wszystkim dzieciom w wieku od urodzenia do 10 lat.

www.frd.org.pl

stIG G lunD, „Born & unge”, Dania

„Born & Unge” to tygodnik nieodpłatnie dystrybuowany do 50 tysięcy

członków BUPL (związku zawodowego pedagogów). Zajmuje się praktyką,

teorią oraz warunkami pracy pedagogów.

www.bupl.dk, www.boernogunge.dk

jan PeeteRs, anke van keulen, „kiddo”, Flandria i Holandia

„Kiddo” wychodzi osiem razy w roku i jest rozpowszechniane w Holandii

oraz Flandrii. Skierowany jest do praktyków pracujących z dziećmi

w wieku 0-12 lat.

www.childcareinternational.nl, www.vbjk.be

MaRIe nIcole RuBIo, „le Furet”, Francja

„Le Furet” wydawany jest trzy razy w roku, zajmuje się dziećmi w wieku

0-6 lat. Jest czytany przez trenerów, menedżerów i koordynatorów we

Francji.

www.lefuret.org

lucIa santos, „cadernos de educação de Infância”, Portugalia

APEI – Associação de Profissionais de Educação de Infância wydaje „Ca-

dernos de Educação de Infância” trzy razy w roku. To jedyny w Portugalii

magazyn poświęcony problematyce małych dzieci.

www.apei.no.sapo.pt

www.childrenineurope.org

redaktorka naczelna

i polskiego wydania:

Teresa Ogrodzińska

współredaktorka:

Marie Nicole Rubio

tłumaczenie:

Ewa Pulkowska

redakcja i skład:

Monika Marek

Areta Wasilewska-Gregorowicz

fotografie:

archiwum Dzieci w Europie

Helena BuRIc, „Pucko otvoreno ucliliate”,

korak po korak, chorwacja

„Pucko otvoreno ucliliate”, Korak po korak (Otwarta Akademia Krok po

kroku) to organizacja pozarządowa szkoląca nauczycieli. Jej misją jest

promocja jakościowej edukacji i opieki dla dzieci.

www.korakpokorak.hr

Gell a vaRnava-skouR a, „Mosty”, Grecja

Magazyn „Mosty” wydawany jest sześć razy w roku. Skierowany jest do

nauczycieli, nauczycieli akademickich i praktyków pracujących z dziećmi.

Poświęcony jest tematyce teorii, badań i dobrym praktykom w edukacji dla

dzieci w wieku 3-12 lat.

www.doudoumis.gr

c ZłonkowIe stowaR Z ysZenI:

Austria – www.unserekinder.at / Rumunia – www.unitbv.ro / Węgry – www.szmi.hu

wydawcy:

Fundacja Rozwoju Dzieci

im. J. A. Komeńskiego,

www.frd.org.pl

numer ISSN 1899-5527

Fundacja Rozwoju Dzieci

im. J. A. Komeńskiego,

Wszelkie prawa zastrzeżone.

Przedruk lub kopiowanie całości

albo fragmentów artykułów

- z wyjątkiem cytatów w artykułach

i przeglądach krytycznych

- możliwe jest tylko na podstawie

pisemnej zgody wydawcy.

Dzieci w Europie

23 (11)

2012

Drodzy Czytelnicy,

sPIs tReścI

Wstęp

Teresa Ogrodzińska

Temat numeru: Udział mężczyzn w opiece

nad dziećmi – nowe szanse i możliwości?

Marie Nicole Rubio

Defeminizacja przedszkola

– czy jest nam potrzebna i dlaczego?

Adrienne Burgess

Co oznacza dziś bycie ojcem?

Françoise Hurstel

Nowa koncepcja ojcostwa.

Yasemin Sırali, Dilek Ozmen

Uznanie dla wychowawców.

Tim Rohrmann

Mężczyźni w przedszkolu a kwestia równości płci.

Leif Askland

Co wnoszą mężczyźni do pracy z małymi dziećmi?

Helena Burić

Rola edukacji przedszkolnej.

Barbara Murawska

Dlaczego projekty badawcze „pasują” chłopcom?

Magdalena Korsak, Gracjana Woźniak

Dziewczyny i chłopcy – urodzenie czy wychowanie?

Christelle Declercq, Danièle Moreau

Równość płci a różnorodność kulturowa

– edukacyjne wyzwanie dla przedszkola.

Maria João Cardona

Uwaga – mężczyźni!

Jan Peeters

Chłopcy jak to chłopcy.

Jens E Jørgensen, Henrik Haubro

Walka o równe traktowanie.

Ewa Ärlemalm-Hagsér, Anette Hellman

Dużo mówić i lubić pomagać tacie.

Barbara Röhrborn

Europejska współpraca na rzecz dzieci.

Nora Milotay

W centrum uwagi:

Dzieciństwo w czasach kryzysu.

Ferruccio Cremaschi

Biuletyn Rzecznika Praw Dziecka

Celem „Dzieci w Europie” jest:

• stworzenie forum do wymiany myśli, doświadczeń i informacji,

• nawiązanie dialogu między teorią a praktyką,

• podkreślanie szacunku dla różnorodności,

• wkład w rozwój polityki i praktyki na poziomie państwowym i europejskim,

• włączanie osiągnięć z przeszłości we współczesne rozwiązania.

„Dzieci w Europie” wspiera Bernard van Leer Foundation

Zapraszam do lektury 23. numeru „Dzieci w Europie”,

którego tematem przewodnim są chłopcy i mężczyźni we

wczesnodziecięcej opiece i edukacji.

Nie wybraliśmy tego wątku dlatego, że problematyka gender

jest ostatnio modna. Do tematu zachęciły nas zarówno ostatnie

badania, jak i obserwacje praktyków, podkreślających wagę

„pierwiastka męskiego” w edukacji małych dzieci.

Na całym świecie zawody związane z opieką i edukacją są

bardzo silnie sfeminizowane. Chcemy podjąć dyskusję na temat

obecności mężczyzn w tych zawodach. Czy są potrzebni? Jaka

jest ich rola? Co można zrobić, aby więcej mężczyzn decydowało

się na pracę w obszarze edukacji?

W tym numerze zajmujemy się także miejscem chłopców

w procesie edukacji. Czy i jak różnią się dziewczynki i chłopcy

wskutek odmiennej socjalizacji, której doświadczają? Jakie

powinniśmy stworzyć warunki, aby umożliwić każdemu

dziecku, niezależnie od płci, rozwój zgodny z jego potrzebami,

zdolnościami i marzeniami?

Mam nadzieję, że artykuły, które znajdziecie w nowym numerze

Dzieci w Europie zachęcą Was do dyskusji i zainspirują do

szukania nowych rozwiązań.

Teresa Ogrodzińska, prezeska Fundacji Komeńskiego,

redaktorka naczelna 23. numeru „Dzieci w Europie”.

udział mężczyzn w opiece nad dziećmi

– nowe szanse i możliwości?

23. numer „Dzieci w Europie” poświęcamy analizie sytuacji chłopców, ojców

i mężczyzn w kontekście wychowania oraz szansom wynikającym z ich uczestnictwa

w strukturach wczesnej edukacji i opieki.

Marie Nicole Rubio

dokonuje syntezy

zagadnień omawianych w nowym wydaniu naszego periodyka.

Skierowanie uwagi na rolę mężczyzn nie oznacza, że umy-

ka nam kwestia komplementarności płci – chcemy po prostu

przyjrzeć się udziałowi chłopców, ojców i mężczyzn w struktu-

rach wczesnej opieki i edukacji, które zbyt często uważa się za

wyłączną domenę kobiet. Nie zamierzamy powielać stereoty-

pów, wręcz przeciwnie. Chcemy podkreślić, że dzięki uznaniu

męskiego wkładu w wychowanie chłopcy i dziewczynki, ojco-

wie i matki oraz mężczyźni i kobiety zyskują nowe możliwości

i nowe sposoby działania.

Tradycyjny podział ról w rodzinie i społeczeństwie, nadal

aktualny w większości państw europejskich, nie odpowiada już

nowym aspiracjom równościowym. Dziś chodzi o zapewnienie

takiej równości, która nie zaprzecza różnicom biologicznym

(ani żadnym innym), a jednocześnie uznaje niepowtarzalną

tożsamość jednostki i pozwala jej na pełną realizację potencjału

osobowościowego.

Artykuł autorstwa Adrienne Burgess przedstawia główne

kierunki ewolucji nowoczesnych społeczeństw i towarzyszące

im zmiany w systemach opieki nad dziećmi. Zmiany te powin-

ny umożliwić panom odgrywanie bardziej istotnej roli w edu-

kacji najmłodszych.

ojcowIe

Ojcowie są dla dzieci bardzo ważnymi postaciami, lecz nowe

sposoby funkcjonowania rodziny spowodowały znaczącą

zmianę ich roli. Temat ten podejmuje Françoise Hurstel, któ-

ra z punktu widzenia psychoanalizy wzbogaconej o elemen-

ty antropologii i historii, uświadamia nam, że przeobrażenia,

których jesteśmy świadkami, mogą stać się źródłem innowa-

cji i kreatywności. Podobne kwestie omawia artykuł Yasemin

Sırali i Dilek Ozmen, które opisują działania ACEV – tureckiej

organizacji pozarządowej od dawna współpracującej z matka-

mi. To właśnie one zaproponowały oryginalny program szkole-

niowy dla ojców, umożliwiając im ocenę ich własnego stosunku

do dzieci oraz wpływu na wychowanie.

MężcZ yźnI – DlacZeGo I jak PowInnI sIę anGażować?

W wielu krajach od dawna trwają dyskusje poświęcone wzajem-

nym relacjom mężczyzn i dzieci. Teksty przygotowane przez

Norwega Leifa Asklanda i Niemca Tima Rohrmanna dotyczą

wykorzystywania zagadnień pedagogicznych w inicjatywach

c Z y Mę żc Z y Zna uc ZestnIc Z ąc y w w ycHowanIu DZIeck a:

– to nowe ogniwo łańcucha wychowawczego?

– to brakujące ogniwo łańcucha wychowawczego?

– to najsłabsze ogniwo łańcucha wychowawczego?

– wnosi nową jakość do programów wczesnej edukacji?

– sprzyja innowacyjności działań wychowawczych?

Dzieci w Europie

23 (11)

2012

politycznych, wśród których zdarzają się niestety przykłady

mające niewiele wspólnego z równością. Autorzy opisują reali-

zację takich programów i pomoc, na jaką mogą liczyć ich twór-

cy. W Norwegii ponad 20 lat temu podjęto akcję zatrudnia-

nia mężczyzn w charakterze wychowawców przedszkolnych

oraz stworzono dla nich sieć wsparcia z myślą o skuteczniej-

szej wymianie doświadczeń i promocji mieszanych zespołów

pedagogicznych. Podobne działania rozpoczęto w Niemczech

prawie 10 lat temu.

Do promocji równouprawnienia w wychowaniu potrzeba

szkoleń, struktur zapewniających sprawny przepływ informa-

cji i odpowiednich programów kształcenia. Przykłady zebrane

przez Chorwatkę Helenę Burić opisują motywację oraz wzor-

ce działania, jakimi kierują się panowie pracujący z małymi

dziećmi.

Artykuł Jana Peetersa dotyczy medialnej burzy wokół przy-

padków molestowania seksualnego dzieci i jej wpływu na sytu-

ację opiekunów przedszkolnych płci męskiej, którym „coraz

częściej się wydaje, że muszą się mieć na baczności”. Tekst poru-

sza także kwestię emocji wychowawców obu płci w kontekście

ogólnego rozwoju dzieci.

cHłoPc y

W tym numerze piszemy przede wszystkim o chłopcach. Jak

słusznie podkreślają Christelle Declercq i Danièle Moreau

„dziewczynką czy chłopcem nikt się nie rodzi, tylko się staje”.

Kluczem w tym przypadku jest zrozumienie, na czym polega

rozwój tożsamości – skoro biologiczne różnice między płciami

nie podlegają kwestii, dla małych dzieci punktem odniesienia

staje się znaczenie, jakie tym różnicom nadaje społeczeństwo.

Stąd nasze zainteresowanie tematem.

W naszej publikacji przedstawiamy przykłady wielu inspi-

rujących inicjatyw przedszkolnych. Tekst Magdaleny Korsak

i Grażyny Woźniak dotyczy pozytywnego oddziaływania pro-

jektów naukowych na motywację i zaangażowanie chłopców,

którzy dzięki temu zyskują możliwość zademonstrowania swo-

ich umiejętności poznawczych i społecznych. O ciekawych

inicjatywach z Francji i Portugalii pisze Maria João Cardona,

proponując samoobserwację i samokształcenie. Do próby zro-

zumienia chłopięcego sposobu widzenia świata w kontekście

zajęć edukacyjnych zachęcają metody stosowane w Danii –

artykuł Jensa E Jørgensena i Henrika Haubro. Szwecja to kraj,

gdzie duży nacisk kładzie się na „nienaruszalność wolności

i integralności jednostki, powszechne równouprawnienie, rów-

ność płci oraz solidarność”. Eva Ärlemalm-Hagsér i Anetta

Hellman opisują skutki podziału dzieci na grupy według płci,

przypatrując się zabawom i zajęciom przedszkolaków.

Na kolejnych stronach Nora Milotay omawia ponadto

powołanie przez Komisję Europejską grupy roboczej do spraw

wczesnej edukacji i opieki nad dziećmi, która będzie realizo-

wać zalecenia zgłoszone i zatwierdzone przez Radę Ministrów

w 2011 roku (Adam Pokorny, EDE N°21). Natomiast w rubryce

„W centrum uwagi” Ferruccio Cremaschi przedstawia nega-

tywne skutki kryzysu dla sektora edukacji wczesnodziecięcej.

Choć organizacje międzynarodowe zgodnie podkreślają zna-

czenie pracy z dziećmi dla przyszłości świata, to jednocześnie

w różnych krajach sektor przedszkolny dotykają poważne cięcia

wydatków w imię „zachowania dyscypliny budżetowej”.

Marie Nicole Rubio jest redaktorką naczelną

periodyka „Le Furet”.

MężczyźNi zatRudNieNi w sektoRze wczesNej edukacji

i opieki Nad dziećMi w RóżNych kRajach euRopejskich

(stan na 2010 i 2011 rok)

NieMczech

w latach 2002-2011 liczba wychowawców płci męskiej

zwiększyła się prawie dwukrotnie (z 8182 do 15 592), choć z uwagi na dyna-

miczny rozwój całego sektora wzrost ich procentowego udziału w ogólnej

liczbie zatrudnionych nauczycieli nie był duży (z 2,5% do 3,8%).

W choRwac

żłobki i przedszkola (dzieci w wieku 1-6) zatrudniają niewie-

lu mężczyzn – według danych zgromadzonych przez Ministerstwo Nauki,

Edukacji i Sportu panowie stanowią 5% wszystkich wychowawców, opieku-

nów, terapeutów i dyrektorów.

FlaNdRii

i w holaNdii w sektorze wczesnej edukacji i opieki pra-

cuje ogółem 3,4% mężczyzn. Dokładniejsze proporcje wynoszą: w placów-

kach dotowanych 2%, w placówkach prywatnych 4,1%, w programach opieki

domowej 2,9%, w przedszkolach 3,1%, w świetlicach 4,9%, a w żłobkach 1%.

W FedeR

ac ji waloNii-BRukseli

wskaźnik zatrudnienia mężczyzn

w placówkach opieki nad dziećmi do lat 3 jest bardzo niski. Kobiety stano-

wią 80% kadry pedagogicznej w szkołach podstawowych i 61% w gimna-

zjach. W przypadku przedszkoli sytuacja wygląda nieco inaczej – wzrost

liczby wychowawców płci męskiej do 3% nastąpił przede wszystkim w wyni-

ku przyjmowania do pracy od 2003 roku specjalistów w dziedzinie psycho-

motoryki. Więcej mężczyzn pracuje w świetlicach (około 20%), ale dokład-

nych danych brak.

W szwec

w sektorze wczesnej edukacji i opieki nad dziećmi zatrudnio-

nych jest około 6200 mężczyzn (8,3% kadry).

W szkoc

ji,

według statystyk krajowych opublikowanych przez władze,

mężczyźni stanowią 8% nauczycieli szkół podstawowych i 4% wychowaw-

ców przedszkolnych (w placówkach dla dzieci w wieku 3-5 lat, nie wliczając

opiekunów domowych).

daNii

14% nauczycieli stanowią mężczyźni, a 86% kobiety. Bardziej

szczegółowe dane: 1,7% w żłobkach (0-2 lat), 5,7% w przedszkolach (3-5 lat),

6,7% w ośrodkach zintegrowanych (0-5 lat) i 23,4% w świetlicach. W ostat-

nich latach na studiach pedagogicznych stale rosła liczba męskich zgłoszeń

– obecnie wynosi ona 25%.

Plik z chomika:

Grazia66

Inne pliki z tego folderu:

Chce_sie_bawic_nowe_zmniejszone.pdf (4904 KB)
DwE24_www3.pdf (3185 KB)
DwE nr 18.pdf (2815 KB)
DiE_20_wersja web.pdf (4078 KB)
DwE23_do druku_OK.pdf (3020 KB)

DwE23_do druku_OK.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: