13.pdf

(822 KB) Pobierz
Moduł I
Opieka nad osobą chorą i niesamodziel-
ną
Wprowadzenie
1. Podstawowe pojęcia – pacjent, podmiot opieki, opiekowanie się, pomoc, po-
maganie, proces pielęgnowania, samoopieka
2. Modele pielęgnowania – założenia teoretyczne modelu D. Orem, N. Roper oraz
V. Henderson
3. Pacjent jako podmiot opieki – wyznaczniki opieki wieku podeszłego
4. Prawa pacjenta, prawa pacjenta psychiatrycznego
5.
Przepisy sanitarno-epidemiologiczne obowiązujące podczas sprawowania
opieki
Bibliografia
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Czynności opiekuńcze nad osobą chorą i niesamodzielną
Wprowadzenie
„Człowiek został stworzony dla człowieka, aby człowiek pomagał człowiekowi”.
Św. Ambroży
„Zawsze będzie istniało cierpienie, które potrzebuje pocieszenia i pomocy. Zawsze bę-
dzie samotność. Zawsze będą sytuacje materialnej potrzeby, w których konieczna jest
pomoc w duchu konkretnej miłości bliźniego”.
Benedykt XVI
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Czynności opiekuńcze nad osobą chorą i niesamodzielną
1
1.
Podstawowe pojęcia – pacjent, podmiot opieki, opiekowanie się, pomoc, poma-
ganie, proces pielęgnowania, samoopieka
Źródłosłów samego słowa
pacjent
wywodzi się od angielskiego
patient
(cierpliwy) i
dosłownie oznacza osobę cierpliwą, okazującą cierpliwość.
Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta
wpro-
wadza następującą definicję słowa pacjent:
Pacjent
to osoba zwracająca się o udzielenie świadczeń zdrowotnych lub korzystająca
ze świadczeń zdrowotnych udzielanych przez podmiot udzielający świadczeń zdrowot-
nych lub osobę wykonującą zawód medyczny (Ustawa
o prawach pacjenta i Rzeczniku
Praw Pacjenta).
Zgodnie z definicją przyjętą przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) pacjent to oso-
ba korzystająca ze świadczeń opieki zdrowotnej niezależnie od tego, czy jest zdrowa czy
chora.
Według innej definicji pacjent to:
osoba otrzymująca opiekę medyczną,
klient lekarza, dentysty itd.,
niezależnie od tego, czy jest zdrowy czy chory.
Na podstawie tych definicji można wysnuć wniosek, że pacjentem staje się każdy czło-
wiek, który ma kontakt ze świadczeniami służby zdrowia. Obecnie coraz częściej używa
się do określenia pacjenta słowa „klient” lub „pacjent-klient”, co jest następstwem ko-
mercjalizacji usług medycznych. W tym przypadku lekarz czy dentysta są w stosunku do
pacjenta-klienta usługodawcami. Taka relacja skutkuje też wzajemnymi obowiązkami i
prawami obu stron w stosunku do siebie (http://www.bpp.waw.pl/pacjent.html).
Podopieczny
– człowiek znajdujący się pod czyjąś opieką lub kontrolą.
Pacjent-klient
– pacjent-klient to zbitka pojęciowa określająca zmiany, jakie zaszły w
postrzeganiu pacjenta pod wpływem procesu ekonomizacji opieki zdrowotnej. Jego
efektem stało się przesunięcie zależności pomiędzy lekarzem a pacjentem w kierunku
zależności rynkowych (http://pl.wikipedia.org/wiki/Pacjent).
E-pacjent
– osoba korzystająca ze świadczeń opieki zdrowotnej z wykorzystaniem
technologii informacyjno-komunikacyjnych (ang.
Information Communication Techno-
logy)
niezależnie od tego, czy jest zdrowa czy chora (http://pl.wikipedia.org/wiki/E-
pacjent).
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Czynności opiekuńcze nad osobą chorą i niesamodzielną
2
Podmiot opieki
– opiekun traktuje pacjenta/podopiecznego podmiotowo, gdy:
widzi w nim przede wszystkim człowieka;
respektuje jego prawo do subiektywnego odczuwania własnego stanu – bólu, lę-
ku, niepokoju, dobrostanu, komfortu, poczucia zdrowia i choroby;
z szacunkiem odnosi się do jego subiektywnych odczuć, poglądów, przekonań,
wiary;
wykorzystuje subiektywne odczucia pacjenta do oceny jego stanu.
Opiekowanie się/opieka
– dbanie, pilnowanie, troszczenie się, doglądanie kogoś,
udzielanie komuś pomocy, zaspokajanie potrzeb, rozwiązywanie problemów.
W medycynie opieką określa się:
dawanie oparcia i wsparcia potrzebnego do zachowania równowagi biologiczno-
psychicznej, zdrowia i dobrej jakości życia; zapewnienie prawidłowego rozwoju,
przedłużenie gatunku;
zaspokojenie potrzeb, rozwiązanie problemów, których jednostka nie umie, nie
może lub nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić.
Wyróżniamy dwie formy opieki: społeczną i zdrowotną.
Opieka społeczna/pomoc społeczna
– udzielanie świadczeń przez społeczeństwo na
rzecz osób potrzebujących wsparcia. Udzielana jest w formie:
usług
(opieka nad podo-
piecznym w domu, w domach pomocy społecznej) i
rozwiązywania
doraźnych proble-
mów życiowych (świadczenia materialne, zakup sprzętu rehabilitacyjnego, żywności).
Opieka zdrowotna
– utrzymanie jak najlepszego stanu zdrowia jednostki, grup spo-
łecznych, społeczeństwa. O działaniach instytucji opieki zdrowotnej/opiekuna można
przeczytać w jednej z pozycji literatury obowiązkowej (Talarska, Wieczorkowska-Tobis,
Szwałkiewicz 2011).
Pomoc/pomaganie
– działanie, wysiłek fizyczny lub moralny, praca podjęta dla dobra
lub na rzecz innej osoby w celu ulżenia jej lub ratowania. Pomaganie jest elementem
opieki. Opieka jest procesem dwustronnym, interakcją między opiekunem a osobą wy-
magającą opieki.
Proces pielęgnowania
– racjonalne, oparte na przesłankach naukowych postępowanie
zorientowane na pacjenta i jego środowisko.
Proces pielęgnowania wykorzystuje świadome stosowanie rozpoznawania stanu biolo-
gicznego, psychicznego i społecznego jednostki i środowiska, a także podejmowanie ce-
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Czynności opiekuńcze nad osobą chorą i niesamodzielną
3

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin