Uniwersytet Rzeszowski
Wydział Socjologiczno-Historyczny
Kierunek: Socjologia
Studia: Stacjonarne
Agnieszka GratkowskaWeronika JurkiewiczWeronika RybczykMonika Tylutka
POLITYKA KULTUROWAPOLITYKA OŚWIATOWAPOLITYKA ZDROWOTNA
Rzeszów 2013
Zawartość
Wstęp 3
1. Polityka kulturalna 4
1.1 POJĘCIE POLITYKI KULTURALNEJ 4
1.2 KONCEPCJE KULTURY 4
1.3 Źródła finansowania polityki kulturalnej 5
1.4 Wydatki budżetu państwa 6
1.5 Zagraniczne środki publiczne 6
1.6 Wykaz programów operacyjnych 7
1.7 Prowadzenie działań na rzecz rozwoju instytucji kulturalnych 7
1.8 Obiekty rekreacyjne w Polityce Kulturalnej 9
1.9 Kultura a rozwój społeczny 16
2. POLITYKA OŚWIATOWA 17
2.1 Istota polityki oświatowej 17
2.2. Cele polityki oświatowej 17
2.3 System Edukacyjny w Polsce 18
2.4 Nauczyciele 22
2.5 KURATORIA OŚWIATY 23
2.6 INSTYTUT BADAŃ EDUKACYJNYCH 24
2.7 Publiczne wydatki na oświatę i wychowanie 25
2.8 Struktura dzieci i młodzieży według wieku. Powszechność nauczania. 25
2.9 Zwolnienia pracowników 27
3.Polityka ochrony zdrowia 28
3.1 Definicja Światowej Organizacji Zdrowia 28
3.2 Zadania polityki zdrowotnej 28
3.3 Cel polityki zdrowotnej 29
3.4 Drogi ujednolicania polityki ochrony zdrowia w UE 29
3.5 Priorytety zdrowotne Unii 29
3.6 Trzy obszary zdrowia publicznego 30
3.7 Predyspozycje zdrowotne społeczeństwa 30
3.8 Istniejące problemy w krajach UE 30
3.9 Definicja rehabilitacji 31
3.10 POLSKA SZKOŁA REHABILITACJI 31
3.11 Koncepcja rehabilitacji 31
3.12 Zespół rehabilitacyjny 32
3.13 Rehabilitacja w środowisku 33
3.14 Podział rehabilitacji 33
3.17 Finansowanie systemu zdrowotnego w Polsce 35
3.18 Zatrudnianie i opłacanie pracowników ochrony zdrowia 37
3.19 Edukacja medyczna i szkolenie personelu medycznego 38
Bibliografia 40
Praca prezentuje wybrane aspekty zagadnienia polityki kulturalnej, polityki oświatowej oraz polityki zdrowotnej. Pierwszy rozdział przedstawia wyjaśnienie terminu polityki kulturalnej, a także źródła jej finansowania. W tym rozdziale zostały również omówione obiekty kulturowe występujące i działające w Polsce. W rozdziale drugim została opisana istota i cel polityki oświatowej, system działania edukacji oraz mająca duże znaczenie w oświacie rola nauczycieli, a także tematyka wydatków na oświatę i wychowanie. W rozdziale trzecim zostały objaśnione terminy zdrowia, ochrony zdrowia oraz rehabilitacji, a także cel i źródła finansowania systemu zdrowotnego w Polsce.
Pojęcie "polityka kulturalna" w Polsce jest powszechnie rozumiana jako "zarządzanie kulturą" przez instytucję reprezentującą centralną władzę partyjno - państwową. Za nieodłączny atrybut polityki kulturalnej uważa się instrumentalność wobec władzy oraz stosowanie metod nakazowo-rozdzielczych i pełnienie funkcji restrykcyjnej.[1]
Występujące koncepcje kultury:
Koncepcja Alfreda L. Kroebela i Clyde'a Kluckhohna:
Uwzględnia ona 6 aspektów kultury:
– opisowy wyliczający - Stanowi klasyczną postać wczesnych definicji etnologicznych, reprezentuje go definicja Fredericka W. Taylora, według której, kultura czyli cywilizacja, jest to złożona całość, obejmująca wiedzę, wierzenie, sztukę, moralność, prawa, obyczaje, oraz inne zdolności i nawyki nabyte przez ludzi jako członków społeczeństwa.
– historyczny - kładzie nacisk na czynnik tradycji konstytuując kulturę i opisuje kulturę jako dziedziczenie, dorobek,
– normatywny - akcentuje podporządkowanie normom jako właściwość zachowań kulturalnych, zwraca uwagę na jedność stylów życia charakteryzującego poszczególne kultury,
– psychologiczny - uwzględniający mechanizmy psychiczne kształtowania kultury, a więc proces uczenia się, wytwarzania nawyków,
– strukturalny - charakteryzuje koncentrację na całościowym charakterze, poszczególnych kultur i ich wewnętrznych powiązaniach, definicje tego typu mówią o określonej kulturze lub różnych kulturach, a nie o kulturze w ogóle,
– genetyczny - kładzie nacisk na wyjaśnienie pochodzenia kultury, ich przeciwstawienie naturze, na jej charakter jako produkt społecznego współżycia ludzi
Koncepcja Wilhelma Diltheya:
Posługuje się pojęciem systemów kultury (język, moralność, sztuka, religia i widza), na które składają się logicznie powiązane, zazębiające się o siebie działanie pojedynczych ludzi. Są one ograniczone od struktur społecznych i stanowią odrębny przedmiot badania.
Koncepcja C. G. Arzakaniana:
Stanowi, iż kultura jest rezultatem twórczego przeobrażenia człowieka i jego otoczenia przez działanie człowieka i społeczeństwa .
Wyróżnia się trzy formy kultury:
- formę materialną odpowiadającą cywilizacji
- formę duchową obejmującą procesy intelektualne i sferę stosunków społecznych
- formę artystyczną
Koncepcja Bronisława Malinowskiego:
Kultura stanowi swoiście ludzką formę, zaspokajania podstawowych ( pierwotnych, imperatywnych) wtórnych, oraz integracyjnych potrzeb, u źródła których leżą główne impulsy organizmu; głód, pragnienie, potrzeba oddychania, snu , aktywności i odpoczynku. Podane trzy typy potrzeb są podstawową klasyfikacji dziedzin kultury. We wszystkich kulturach występują trójfazowe cykle życiowe obejmujące impuls, wywołaną przezeń czynność i osiągnięty stan zaspokojenia. Charakter czynności, siła potrzeb różnicuje się w warunkach społecznych zależnie od wytworzonej kultury, która stanowi sztuczne środowisko dostarczające człowiekowi głównych środków zaspokojenia potrzeb. Każda kultura jest funkcjonalna, tj. działająca w danych warunkach optymalnie w stosunku do potrzeb.[2]
Wyróżnia się następujące źródła finansowanie polityki kulturalnej:
· wydatki z budżetu państwa, realizowane głównie przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego,
· wydatki jednostek samorządu terytorialnego,
· środki z funduszy zagranicznych, w tym zwłaszcza Unii Europejskiej,
· wydatki gospodarstw domowych.
Wartość wydatków na kulturę ze wszystkich tych źródeł nominalnie rosła prawie w całym okresie 1995-2007 (z wyjątkiem lat 1999 oraz 2003). Analiza wydatków realnych pokazuje jednak, że lata 2001-2003 były okresem, w którym sektor kultury miał się najgorzej. Zanotowany został wtedy kilkuprocentowy spadek realnych wydatków, zarówno jednostek samorządu terytorialnego, jak i gospodarstw domowych, które wyraźnie odczuwały skutki stagnacji gospodarczej.
Wydatki budżetu państwa stanowią obecnie największy, po wydatkach jednostek samorządu terytorialnego, strumień pieniędzy publicznych służących finansowaniu działalności kulturalnej w Polsce. W analizowanym okresie, tj. od 1995 r., nominalna wartość wydatków budżetowych na sferę kultury rosła aż do 1998 r., osiągnęła wówczas udział w całkowitych wydatkach państwa w wysokości 1,13%. Po reformie administracyjnej z 1998 r. samorządy przejęły dużą część zadań, które do tej pory spoczywały na Ministerstwie Kultury. W ślad za tym poszło przerzucenie ciężaru finansowania kultury na jednostki samorządowe. Spowodowało to zmniejszenie wydatków budżetu państwa o 35%. Niedługo po reformie administracyjnej nastąpiło spowolnienie gospodarcze, które negatywnie odbiło się na wydatkach budżetowych. W 2002 r. notujemy spadek ich nominalnej wartości, a realnie zmniejszały się już w 2001 r.
Zagraniczne środki publiczne przeznaczane na finansowanie kultury w Polsce to
przede wszystkim środki funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, wydatkowane w ramach
tzw. okresów programowania. Po akcesji Polski do UE weszliśmy z opóźnieniem w okres
programowania 2000-2006 (w naszym przypadku to lata 2004-2006). Od roku 2007
obowiązuje nas nowa perspektywa finansowa na lata 2007-2013. Dlatego podczas analizy
środki finansowe przeznaczone na kulturę w ramach funduszy strukturalnych rozdzielamy
oba okresy. Obecnie kończy się realizacja większości projektów z perspektywy finansowej
2004-200617.
Kultura w ...
anetabazylak