Zaburzenia w płucach na tle uszkodzenia układu mięśniowego i nerwowego
Zaburzenia w przewodzeniu impulsów nerwowo-mięśniowych pododujące porażenie mięśni oddechowych. Przyczyny:
· Zatrucie jadem kiełbasianym (botulismus)
· Hipokalemia
· Leki zwiotczające stosowane w znieczuleniu ogólnym
Niedodma płuc spowodowana jest zwiotczeniem przepony i innych mm. Oddechowych
Ograniczenie czynności przepony:
· Stany zapalne w sąsiedztwie
· Zapalenie otrzewnej
· Ropniak podprzeponowy
· Krew wylana do jamy otrzewnowej
· Uszkodzenie mięśnia przepony
Larwy Trichinella spiralis w przeponie i mm międzyżebrowych powodują ich uszkodzenie i niewydolność oddechową.
Zapalenia płuc
Czynnik zapaleniotwórczy może dostać się drogą:
· Powietrzną
· Krwionośną
· Limfatyczną
· Z jamy opłucnowej
Zakażenie drogą oddechową prowadzi do zapalenia śródpęcherzykowego płuc(pneumonia intralveolaris s. alveolaris). To zapalenie wirusowe lub bakteryjne, obecny wysięk w pęcherzykach.
Inne drogi zakażenia prowadzi najczęściej do śródmiąższowego zapalenia płuc(pneumonia s. pneumonitis interstitialis)- zmiany zapalne w przegrodach międzypęcherzykowych.
Zapalenie płuc (pneumonia) dzieli się
· W zależności od rodzaju wysięku: surowicze, nieżytowe, włóknikowe, ropne, martwicowe, zgorzelinowe
· Etiologia zapalenia na tle: wirusowym, bakteryjnym, mikoplazmowym, alergicznym, grzybiczym, pasożytniczym.
Gdy jest zapalenie płuc to u zwierząt towarzyszy zapalenie oskrzeli to bronchopneumonia
Zapalenie nieżytowe płuc(pneumonia catarrhalis)
· W pęcherzykach płucnych wysięk surowiczo-komórkowy, z reguły nie krzepnie
· Proces rozprzestrzenia się zrazikowo
· Tendencja do zlewania ognisk zrazikowych(pneumonia lobularis) w płatowe (p. lobularis confluens s. lobaris)
· Płuca powiększone, barwa niebieskoczerwono, brunatnoczerwona, szarożółta, czasem jasna
· Konsystencja tęga
· Powierzchnia przekroju wilgotna, gładka, przy ucisku z miąższu mętny płyn
· Płuca bezpowietrzne
· Nabłonek oskrzeli złuszcza się, bł. właściwa- liczne neutrofile
· Gdy w pęcherzykach płucnym surowiczy wysięk to surowicze zapalenie płuc(pneumonia serosa)
· Gdy złuszczone pneumocyty i nieliczne leukocyty to złuszczające zapalenie płuc (pneumonia desquamativa)
Opisane zmiany uzupełnia obraz zapalenia tkanki okołooskrzelowej (peribronchitis)
· Proces rozprzestrzenia się z oskrzeli drogą do/i około-oskrzelową
· dooskrzelowa: stałe szerzenie procesu na przynależne, a czasem dalsze zraziki lub ich części (przez aspirację)
· okołooskrzelowa prowadzi do zap. Okołooskrzelowego i zapaln ego obrzęku tk. Śródmiąższowej z zajęciem naczyń chłonnych i ich rozstrzeni
u koni spotyka się międzyzrazikowy, galaretowaty obrzęk tkanki, promieniujący do powietrznych zrazików lub pod opłucną
Przewlekłe nieżytowe zapalenie – po długotrwałym zaleganiu wysięku w oskrzelach i pęcherzykach:
· silny rozrost przegród międzypęcherzykowych, stwardnienie całego obszaru płuc
Czasem przewlekłe zapalenie okołooskrzelowe
· obecność tk. Ziarninowej, rozrost tk. Włóknistej
· rozwija się włóknienie płuc- grubienie przegród międzypęcherzykowych
· powstała tk. łączna niszczy bł. podstawną pęcherzyków, wrasta do ich światła lub światła oskrzeli powodując ( BYDŁO!) zarostowe zapalenie oskrzeli o oskrzelików (bronchitis et bronchiolitis obliterans)
· następuje gromadzenie powietrza, rozdyma pęch. Pł., tworzą się duże pęcherze tzw. Płuco plastra miodu (honey-comb lung)
· czasem rozplem miocytów gładkich błony mięśniowej bądź oskrzelików
Guzkowe zapalenie okołooskrzelowe (Peribronchitis nodosa) – formowanie wokół oskrzeli tk. Ziarninowej w postaci grubego, poprzerywanego płaszcza, szczególnie u koni.
Wskutek bliznowacenia w obrębie zrazików i tk. Śródmiąższowej powstaje przewlekłe śródmiąższowe i włóknisto-słoninowate zapalenie płuc, głównie konie.
Nieżytowe, złuszczające zap. płuc,gdy fagocyty pęcherzykowe, komórki olbrzymie to jest olbrzymiokomórkowe zap. płuc ( pneumonia gigantocellularis)- ten rodzaj zapalenia spotyka się niekiedy przy wirusowym zap. płuc u świń, nosówce psów.
Zap. Nieżytowe płuc wikłane przez wirusy, potem wikłane bakteriami w chorobach zakaźnych np. odoskrzelowe zap. Płuc u koni, bydła, psów, kotów.
Zapalenie włóknikowe płuc (pneumonia fibrinosa s. crouposa)- okresy
1. okres nawału( stadium infiltrationis s. incrementi): płuco powiększone, ciemnoczerwone, przekrwione, ciężkie, z pow. przekroju mętny, szaro-czerwony płyn, powietrzność częściowo zachowana. Stan ten od kilku do kilkunastu godzin. Naczynia kapilarne szczelnie wypełnione krwią, granul. Obojętnochłonnymi, erytrocytami
2. okres zwątrobienia (s. hepatisationis)
· zwątrobienie czerwone(hepatisatio rubra): płuca powiększone, ciemnoczerwone, bezpowietrzne, przypominają wątrobę, pow. przekroju sucha, tk. międzyzrazikowa ulega poszerzeniu, ma wygląd obrzękłych galaretowatych pasm, okres ten 2-3 dni, w pęch. płucnych duża ilość włóknika tworzących sieć, w ich oczkach dużo erytrocytów, pojedyncze leukocyty i makrofagi, naczynia krw. silnie przekrwione, w świetle naczyń chłonnych, małych tętnicach, żyłach zakrzepy.
· zwątrobienie rdzawe (hepatisatio fusca)barwy rdzawej, gromadzenie hemosyderyny z rozpadłych erytrocytów
· zwątrobienie szare (hepatisatio grisea): szara barwa płuc, zbita konsystencja, bezpowietrzność, pow. przekroju sucha, drobnoziarnista, stadium trwa kilka dni. Włóknik w pęch. płucnych, liczne granulocyty, makrofagi uprzątające erytrocyty i włóknik, naczynia krw. międzypęch. miernir wypełnione erytrocytami
· zwątrobienie żółte (hepatisatio flava) , ginie wiele fagocytów, które mogą ulec zwyrodnieniu tłuszczowemu nadające płucu barwę
3. Okres rozpuszczania (stadium resolutionis s. lysis): pow. przekroju wilgotna, konsystencja wiotka- na wskutek rozpływania się skrzepłego wysięgu pod wpływem enzymów proteolitycznych uwalnianych z rozpadających się granulocytów, masy włóknika wchłonięte wyksztuszone, częściowo nierozpuszczone ( u zwierząt), całkowita liza i wchłonięcie u człowieka. Pozostały włóknik ulega organizacji, przerasta tk. łączną, płuca twarde, mięsiste o szarym/czerwonym zabarwieniu. Dochodzi do zwłóknienia płuc (fibrosis pulmonum), a stan ten nazwany jest zmięśnieniem płuc (carnificatio pulmonum) Resorpcja z pęcherzyków utrudniają zaburz. hemodynamiczne: zaczopowanie zakrzepami naczynia krw, nie zawsze zostają udrożnione. Może proces zapalny zakończyć się zropieniem lub martwicą i otorbieniem tk. płucnej (seqestratio)
Gdy włóknikowe zap. płuc, to towarzyszy mu włóknikowe zap. opłucnej (pleuritis fibrinosa), pokryta jest ona różnej grubości nalotami barwy żółtej/ szarej. Włóknik też w oskrzelach, tam błony rzekome lub krupowe.
proces zapalny zaczyna się od oskrzeli i oskrzelików, rozprzestrzenia się, odoskrzelowo, odoskrzelowo: przez kontakt lub drogą naczyń chłonnych przez ścianę oskrzela do tkanki okołooskrzelowej, gron, zrazików, powstaje zapalenie tk. okołooskrzelowej i okołooskrzelikowe zap. płuc, płaszczowato otaczające oskrzele, dalej szerzy się na okołonaczyniowe pochewki i n. chłonne->rozszerzenie ich światła (lymphangiectasia), zakrzepy
proces zapalny w błonie śluzowej oskrzeli per continuitatem, w rozgałęzieniach oskrzelika odd. odoskrzelowo, tzn. w przynależnych gronkach płucnych (zap. gronkowe płuc), potem zraziki. dalsze szerzenie drogą aspiracji.
Złe zejście zapalenia włóknikowego – zmięśnienie płuc (carnificatio pulmonum), ogniska martwicy-> następstwo działania bakterii(pasteurella multicida, P. haemorrhagica), ich toksyn i zakrzepów.
Włóknikowe zapalenie płuc- zaraza piersiowa koni (pleuropneumonia contagiosa quorum), bydło w zarazie płucnej (pleuropneumonia contagiosa bovis), zarazie bydła i dziczyzny, czyli ch. Bollingera (pasteurellosis bovis), u kóz w zakaźnym zapaleniu płuc i opłucnej ( pleuropneumonia contagiosa caprae), u świń w pomorze salmonellozie oraz u cieląt w salmonellozie.
Zapalenia ropne
do zakażenia dochodzi drogą powietrzną i powstaje ropne odoskrzelowe zapalenie płuc o tendencjo do tworzenia ropni(bronchopneumonia purulenta abscendens):
· zaczyna się od zap. oskrzeli, szerzy się śród i odskrzelowo. w płucach ropnie, podopłucnowo uwypuklają się półkoliście ponad pow., opłucna tu matowa i zgrubiała, czasem zmiany tylko w zrazikach w środku zwątrobiałego obszaru, tu obecność mętnych ognisk o kruchej konsystencji i suchej pow. na przekroju
lub drogą hematogenną z poza płucnego ogniska pierwotnego- przerzutowo-ropne zapalenie płuc (pneumonia purulenta metastatica)
zatorowo-ropne zap. płuc przyczyny: świnie- bakt. ropne, bydło – diplokoki i streptokoki(przy ropnym zap. macicy), konie- Shigella equirulis i Corynobacterium equi. Ogniska ropne rozsiane w całych płucach, pas kolateralnego przekrwienia na obwodzie i strefa obrzęku, w n. krw. zatory bakteryjne, ropne zap. ściany naczyń. Ten rodzaj zap. płuc bez udziału oskrzeli.
Zapalenie zgorzelinowe(pneumonia gangrenowa s. ischorosa)
to powikłanie innego zap. płuc, najczęściej u koni. Może rozwinąć się drogą oskrzeli jako zachłystowe zapalenie płuc(pneumonia aspiratora s. e corpore alieno), u bydła po przebiciu czepca przez ciało obce/drogą n. krw. Wtedy wieloogniskowe przerzutowe zap. płuc(pneumonia gangrenowa metastatica).
w aspiracyjnym zap. płuc 3 czynniki: biologiczny(flora bakteryjna z jamy ustnej i gardła), chemiczny(kwas solny z treści żołądka) i mechaniczny(niestrawione resztki pokarmu). Kwas solny-ostry odczyn zapalny pęch. i tk. śródmiąższowej, pokarm-zak.bakteryjne.
w rozległych obszarach nieżytowego lub włóknikowego zap. płuc: guzki prosówkowe, mętnoszare, tworzące skupiska, rozpadające się guzy(obejmuje 1 lub więcej zrazików), ich zawartość mazista, silnie cuchnąca, zielona, ściana jamy poszarpana. Proces zaczyna się martwicowo-ropnym zap. oskrzeli i oskrzelików, potem szerzy się wokół oskrzeli i miąższu płuc. Ogniska-zlewają się lub rozpadają. U bydła dodatkowo obrzęk tk. międzyzrazikowej z zap. i roztrzepią n. chłonnych. Zejście procesu- zwłóknienie wywodzące z tk. międzyzrazikowej i z zrazików płucnych.
Przerzutowe zgorzelinowe zap. płuc: liczne guzki brudnozielone, na przekroju wewnątrz jama o postrzępionej ścianie, mazista zawartość, otoczona często nieżyt. zap. płuc i obrzękiem, potem torebką łącznotkankową.
LycorisCaldwelli