CUKRZYCA-piel.docx

CUKRZYCA- jest zespołem zaburzeń polegających na nieprawidłowej regulacji węglowodanów, lipidów oraz białek. Najbardziej typową biochemiczną cechą jest przewlekła hiperglikemia wynikająca z bezwzględnego lub względnego niedoboru insuliny.

Klasyfikacja: I- cukrzyca typu 1; II- cukrzyca typu 2; III- inne szczególne typy cukrzycy o znanej etiologii; IV- cukrzyca ciążowa.

CUKRZYCA TYPU 1 - jest chorobą przewlekłą wywołaną nieodwracalnym zniszczeniem komórek B wysp trzustkowych Langerhausa. Insulina produkowana i wydzielana przez te komórki należy do hormonów niezbędnych do życia. Jej zadaniem jest utrzymanie stężenia glukozy we krwi na fizjologicznym poziomie . przy niedoborze lub braku wytwarzania insuliny dochodzi do zwiększania stężenia glukozy we krwi, w przypadku zaburzonej funkcji życiowych wykorzystywane są inne materiały energetyczne, np. tłuszcze. W następstwie ich spalania powstają ciała ketonowe których nagromadzenie we krwi prowadzi do kwasicy ketonowej.  Może pojawić się ona w ciągu całego życia , rozpoznawana po 30 r.ż, może być również konsekwencją niedoboru insuliny wynikającej ze zniszczenia komórek B wysp trzustkowych w przebiegu procesu autoimmunologicznego. Proces ten przebiega wolniej niż w młodym wieku co powoduję ze objawy kliniczne są mniej charakterystyczne a ich rozwój jest znacznie wydłużony w czasie . ten rodzaj cukrzycy nazywa się cukrzycą typu LADA.
Objawy: wielomocz, oddawani moczu w nocy, wzmożone pragnienie, zmniejszenie masy ciała, dodatkowo może się pojawić zmęczenie i osłabienie, kurcze mięśni , zaburzenie widzenia, zmiany grzybicze.

Objawy cukrzycowej kwasicy ketonowej: nasilona polidypsja, nudności i wymioty, odwodnienie, zaburzenie świadomości, kwasiczy oddech Kussmaula.

CUKRZYCA TYPU 2- stanowi 90% przypadków cukrzycy u dorosłych. Ta postać często jest nierozpoznawalna, bo hiperglikemia nie jest na tyle wysoka, by wywołać klasyczne objawy. Charakteryzuję się hiperglikemią, występuję najczęściej u osób starszych z otyłością lub innymi zaburzeniami metabolicznymi , otyłość brzuszna jest przyczyną insulino oporności.

OBJAWY ZWIĄZANE Z NIEPRAWIDŁOWYM STĘŻENIEM GLUKOZY:- pragnienie, wielomocz, niezamierzony spadek masy ciała, zmęczenie, zaburzenie widzenia i koncentracji, świąd ok. narządów płciowych, nawracające infekcję skóry, owrzodzenia stopy, dusznica bolesna, chramanie przestankowe, bladość powłok skórnych , tachykardia, nudności, uczucie lęku, zaburzenia pamięci, zmiany zachowaniu, bóle głowy, parastezje kończyn i twarzy hipotermia.

ROZPOZNANIE: Kryteria WHO: -glikemia na czczo prawidłowa -  <110mg/dl (6,11mol);
-upośledzenie glikemi na czczo >110 (>6,11), ale <126 (6,99) i glikemia 2h po podaniu 75g glukozy  p.o. <140 (7,77)
-Cukrzyca: 2-krotne stwierdzenie glikemii na czczo >126 (6,99)

Glikemia 2h po podaniu p.o. 75g glukozy
-upośledzenie tolerancji: >7,77mmol/l  (>140mg), ale <11,10 (<200)
-cukrzyca: >11,10 (>200)

GLIKEMIA PRZYGODNA- rozpoznaje się także na podstawie 2-krotnego stwierdzenia glikemii > 200mg/dl  (>11,10) w próbkach krwi pobranych o dowolnej porze.

OBJAWY ZWIĄZANE Z WSPÓŁISTNIENIEM POWIKŁAŃ objawy makroangiopatii ( chns, choroba naczyniowa mózgu, miażdżyca naczyń obwodowych), objawy mikroangiopatii

EDUKACJA
SKŁAD ZESPOŁU: lekarz, edukator (najczęściej przeszkolona pielęgniarka), dietetyk, psycholog, pracownik socjalny, fizjoterapeuta. Zalecenia dla członków zespołu: bądź cierpliwy, postaw się w sytuacji chorego, zawsze dokładnie wysłuchaj, tłumacz tak abyś został zrozumiany, nauczaj przez ciągłe ćwiczenia, oceniaj poprawiaj, decyduj, znajdź, wskazuj i dociekaj.

PROGRAM EDUKACJI: przyczyny, objawy i przebieg cukrzycy, objawy hiper i hipoglikemii, obsługa gleukometru, kontrola glikemii, glikozurii, ketonurii za pomocą enzymatycznych testów paskowych, kontrola RR, kontrola masy ciała, prowadzenie dzienniczka samokontroli, zapobiegnie przewlekłym powikłaniom, zasady żywienia, rola wysiłku fizycznego, zasady obowiązujące w czasie prowadzenia pojazdu, zasada przechowywania insuliny, technika wykonywania iniekcji, sposób wyk iniekcji.

PODZIAŁ PREPARATÓW INSULINY ZWG. NA PROFIL DZIAŁANIA
-szybkodziałające
-szybkodziałające analogii insuliny
-o pośrednim czasie działania NPH
-długodziałające analogii insuliny

PREPARATY DOSTĘPNE W POLSCE

FABRYCZNIE PRZYGOTOWANE MIESZANKI SZYBKO DZIAŁAJĄCEJ I O PRZEDŁUŻONYM CZASIE
 

WSKAZANIA DOTYCZĄCE INSULINY
-przed podaniem nie ma bezwzględnej potrzeby przecierania skóry środkiem, musi być czysta
-miejsce podania: brzuch, zewnętrzna powierzchnia uda, górna połowa pośladka, zew pow ramienia
-po wstrzyknięciu pozostawić igłę na 5 sek pod skórą, w celu ograniczenia wycieku podanej dawki
-lek przetrzymywać w temp 2-8 st (dolna półka lodówki)
-insulinę przechowywaną w temp pokojowej można stosować przez 4 tygodnie
-nie wolno robić iniekcji preparatem wyjętym z lodówki bezpośrednio przed badaniem

WSKAZANIA DO LECZENIA INSULINĄ
-bezwzględny niedobór insuliny (typ 1, długotrwająca typ 2, cukrzyca w następstwie uszkodzenia trzustki- rak, zapalenie)
-w typie 2: brak wyrównania pomimo stosowania diety, wysiłku fizycznego, max dawek p.o. leków p/hiperglikemicznych
-p/wskazania do stosowania p.o. leków p/hiperglikemicznych (niewydolność wątroby, ciężka niewydolność nerek, alergia)
-okresowe stosowanie u osób z typem 2 w przebiegu ciąży, przed zabiegiem operacyjnym i po nim, przy OZW, udarze mózgu, po okresowym stosowaniu steroidów

...