Cytryniec chiński - właś..., przepisy na przetwory.pdf

(1402 KB) Pobierz
Cytryniec chiński - właściwości, uprawa, przepisy na przetwory
Cytryniec chiński
to w ieloletnie pnącze o dekoracyjnych owocach. Zazieleniając mury i pergole
stw arza osłonę od w iatru, kurzu czy słońca. Jego efektow ne ow oce bogate są w cukry i
aminokw asy, a medycyna od lat w ykorzystuje
właściwości lecznicze cytryńca.
Dzięki tym
zaletom,
cytryniec chiński
coraz częściej pojawia się w naszych ogrodach. Zobacz jak
w ygląda
uprawa cytryńca chińskiego w Polsce
oraz poznaj najlepsze
przepisy na przetwory z
owoców cytryńca.
C ytryniec chiński - owoce
Cytryniec chiński - właściwości
Cytryniec chiński
(Schisandra
chinensis)
to ozdobne pnącze, pochodzące z Dalekiego W schodu,
posiadające cenne w łaściwości lecznicze. Dorasta naw et do 10 m, a roczne przyrosty w ynoszą ok.
1m. Jego sezonow e liście, długości do 10 cm, szeroko eliptyczne i odwrotnie jajow ate, są
ciemnozielone i lśniące. Jesienią przebarw iają się na kolor żółty.
Kwitnienie cytryńca
chińskiego
przypada na okres maj - czerw iec. Kw iaty są koloru żółtaw obiałego do bladoróżow ego o
średnicy 1,5 cm i intensyw nym zapachu.
Cytryniec może być jedno- lub dw upienny. Aby uzyskać
owoce cytryńca chińskiegonależy
sadzić
egzemplarze męskie i żeńskie. Z kw iatów żeńskich rozw ijają się kłosow ate, mięsiste kiście długości
do 15 cm, złożone naw et z 40 kulistych, soczystych, szkarłatnoczerwonych jagód, podobnych do
pieprzu. Ow oce pojawiają się w okresie od sierpnia do w rześnia, przeważnie od 4-6 roku po
posadzeniu.
Poza walorami ozdobnymi, cenione są
właściwości lecznicze cytryńca chińskiego.
W celach
leczniczych wykorzystuje się zarów no ow oce, nasiona, liście, jak i korę cytryńca.
Sok z owoców
cytryńca chińskiego
zawiera cukry, kwasy organiczne oraz witaminę C. Suche nasiona z kolei
zaw ierają substancje tonizujące - schizandryny, schizandrol, w itaminę E i tłuszcz. Najw ażniejsza z
nich jest schizandryna - substancja w zmacniająca, zw iększająca pobudliw ość ośrodkow ego układu
nerw owego, pobudzająca działalność serca i układu oddechow ego.
Właściwości lecznicze cytryńca
sprawiają, że zakres jego stosow ania jest bardzo szeroki:
pomaga w stanach zmęczenia fizycznego i psychicznego,
działa ochronnie na w ątrobę, przyspieszając jej regenerację i pow rót funkcji po częściowym
w ycięciu organu,
surowiec obniża w ysoki poziom cholesterolu, działa przeciw krw otocznie i przeciwalergicznie,
liczne badania w ykazały działanie przeciw nowotworow e.
Cytryniec chiński
wykorzystywany jest również w perfumerii ze w zględu na cytrynow y
zapach w ydzielany przez ow oce, korę, liście i łodygi.
C ytryniec chiński - kwiaty
Cytryniec chiński - uprawa w Polsce
Cytryniec chiński
nie ma w ygórowanych w ymagań związanych z uprawą. Lubi stanow isko
słoneczne do lekko zacienionego, ciepłe, osłonięte od wiatrów . Preferuje gleby żyzne,
przepuszczalne, w ilgotne, od lekko kwaśnych do obojętnych. Cytryniec źle znosi gleby suche i
ubogie w składniki pokarmowe. Wymaga podpór, po których będzie mógł się w spinać podczas
wzrostu. Początkow o pozwalamy mu rosnąć swobodnie, a po 2-3 latach dw a lub trzy
najsilniejsze pędy przyw iązujemy do podpory aby pięły się ku górze (pędy płożące się po
ziemi nie kw itną i nie w ytw arzają ow oców ).
Uprawa cytryńca w Polsce
jest możliw a, bow iem
jest on w pełni mrozoodporny. Znosi mrozy do -30°C, a czasem naw et większe.
Sadzonki cytryńca chińskiego
nie są powszechnie dostępne w sklepach ogrodniczych ale
możemy zamów ić je przez internet. W ofercie polecanego przez nas sklepu dostępne są
bardzo dorodne sadzonki w doniczkach samopylnej odmiany cytryńca chińskiego 'Sadova No
1' (ow ocuje naw et jeśli posadzimy tylko jedną roślinę). Ta pochodząca z Ukrainy odmiana
cytryńca polecana jest przez Zw iązek Szkółkarzy Polskich.
Cytryńca sadzimy
co najmniej 50 cm od podstawy drzew czy murów, około 1 cm głębiej niż
rósł dotychczas, najlepiej w grupach po 2-3 rośliny w odstępach co 1 m. Przed sadzeniem
cytryńca na dnie dołka w ykopanego pod roślinę w arto ułożyć warstwę drenującą np. z
kamyków, a następnie dać przekompostow any, dobrze rozłożony
obornik,
co zapewni roślinie
składniki odżyw cze na dobry start.
Pielęgnacja cytryńca chińskiego
polega głównie na podlew aniu w miarę potrzeby,
ściółkowaniu i naw ożeniu na początku sezonu (w kw ietniu). Zabieg ściółkow ania gleby
zabezpieczy roślinę przed utratą w ilgotności oraz chw astami.
Cytryniec chiński
nie w ymaga corocznego cięcia. Można ograniczyć się do cięcia
prześw ietlającego czyli wycinania chorych i suchych pędów ma początku sezonu
wegetacyjnego. W razie potrzeby zeszłoroczne pędy boczne skracamy nad 12-15 dobrze
wykształconym pąkiem.
Choroby cytryńca chińskiego
w ystępują bardzo rzadko. W porów naniu z innymi roślinami
ozdobnymi jest też stosunkow o rzadko atakowany przez szkodniki.
Czasami jednak mogą pojaw ić się
plamy na liściach cytryńca chińskiego.
Są to objaw y
antraknozy. Okrągłe plamy, na początku szare, z biegiem czasu brązow iejące pojaw iają się
także na łodygach. Porażone pędy łatw o się w yłamują, a liście zamierają. Grzyba zwalczamy
po zaobserwow aniu pierw szych objaw ów preparatami Sw itch 62,5 W G, Topsin M 500 SC.
Opryski pow tarzamy 3 razy w odstępach po 7-10 dniach.
Ze
szkodników atakujących cytryńca
groźny może być przędziorek chmielow iec. Ow ada
trudno dostrzec gołym okiem. Na początku lata na porażonych liściach pojaw iają się
nekrotyczne plamki, których z czasem przybyw a. Na dolnej stronie liścia w idoczne są delikatne
pajęczyny. Rozwojow i szkodnika sprzyja wysoka temperatura. Od momentu zaobserwow ania
wykonujemy w odstępach 7 dniow ych opryski preparatami przędziorkobójczymi, np. Catane
800 EC, Magus 200 SC.
Przepisy na przetwory z cytryńca
Niezwykle smaczne i zdrow e ow oce znalazły swoje zastosow anie rów nież w gastronomii.
Zdrow e
owoce cytryńca
wykorzystuje się m. in. do sporządzania, kisieli, dżemów, napojów
chłodzących, nalew ek czy nadzień do cukierków. Z liści i kory przygotow uje się także
aromatyczną herbatę. Oto kilka ciekaw ych
przepisów na przetwory z cytryńca.
Nalewka z cytryńca chińskiego
Do sporządzenia nalew ki z cytryńca potrzebne będą: dojrzałe ow oce cytryńca - 1 szklanka,
1/2 szklanki cukru, 1 szklanka spirytusu, 1 szklanka w ody źródlanej.
Cukier należy zalać wodą, zagotować i odstaw ić do ostudzenia. Przygotow anym roztw orem
zalać ow oce cytryńca, kolejno dodać spirytus. Słój należy zakręcić szczelnie o odstaw ić na 4-6
tygodni od czasu do czasu w strząsając.
Inną ciekaw ą alternatyw ą jest dodanie do owoców cytryńca i spirytusu - 1 litra mleka, 3 laski
wanilii, 3 goździków , gwiazdki anyżu oraz kilku liści cytryńca. Liście dodadzą
charakterystycznego korzenno-cytrynow ego aromatu.
Nalewkę z cytryńca chińskiego
można spożyw ać naw et codziennie w niewielkiej ilości (1-2
kieliszki). Pamiętajmy o zachowaniu umiaru i leczniczym przeznaczeniu trunku!
Konfitura z cytryńca chińskiego
Składniki: 500 gram ow oców cytryńca, 1 kg ow oców gruszki, 1 kg cukru. Obrane gruszki,
kroimy w kostkę dodajemy umyte ow oce cytryńca oraz cukier. Ow oce smażymy na wolnym
ogniu przez około 2 godziny, co jakiś czas mieszając. Konfiturę rozlew amy do słoików i
pasteryzujemy.
Konfiturę z cytryńca chińskiego
możemy dodaw ać do herbaty lub stosować
jako dodatek do ciast, naleśników , pieczyw a.
Kisiel z cytryńca chińskiego
Składniki: 750 g ow oców cytryńca (można pomieszać rów nież z innymi czerw onymi owocami:
wiśniami, porzeczkami, jagodami), 500 ml wody, 1/2 laski w anilii, 4 łyżki skrobi ziemniaczanej,
4 łyżki cukru.
Ow oce myjemy i przekładamy do garnka. Kolejno do ow oców dodajemy laskę w anilii i cukier.
Zalewamy w odą i gotujemy na małym ogniu przez około 2 minuty. Skrobię ziemniaczaną
mieszamy z małą ilością w ody. Dodajemy do gotujących się ow oców . Po około 1 minucie
pow inien pow stać kisiel.
Kisiel z cytryńca chińskiego
można serw ow ać sam lub z bitą
śmietaną, słodkimi sosami. Dobrze komponuje się jako dodatek do jogurtu czy budyniu.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin