ticz_15_03_dorota_wawrowska.pdf

(842 KB) Pobierz

15 (2010)

Pojęcie ,,miłości oblubieńczej”

Aby przedstawić zagadnienie związane z tematem tego artykułu

konieczne jest najpierw zrozumienie, na czym polega relacja oblubieńcza.

K. Wojtyła zwraca uwagę, że miłość oblubieńcza polega na oddaniu swo-

jej własnej osoby. Nie jest to możliwe w porządku natury ani w znaczeniu

fizycznym. Jednak w porządku miłości i w znaczeniu moralnym osoba

może siebie oddać innej, i to zarówno osobie ludzkiej, jak i Bogu

. Pojęcie

,,miłości oblubieńczej” charakteryzuje również miłość Boga do człowieka.

Słowniku teologii biblijnej

czytamy, że termin ,,oblubieniec” jest jednym

z tych, których Bóg używa na określenie siebie samego. Nawiązując do

relacji, jaka istnieje między małżonkami, przedstawia istotę swej miłości

do ludzi. Miłość ta pozostaje wieczna i niewzruszona mimo okazywanej

niewierności

. Z kolei

Słownik małżeństwa i rodziny,

ukazując oblubieńczą

Dorota Wawrowska – (ur. 1971 r. w Chełmnie). W 2004 r. przyjęła konsekrację

dziewic. Aktualnie przygotowuje rozprawę doktorską w zakresie dziewictwa konsekro-

wanego.

Por. K. Wojtyła,

Miłość i odpowiedzialność,

Lublin 1982, s. 88.

Por. X. Léon-Dufour,

Słownik teologii biblijnej,

Poznań 1994, s. 586–587.

TEOLOGIA_15_2010.indb 45

tig

kOnsekracja dziewic jakO relacja

OBluBieńcza z chrystusem

2011-04-05 15:02:32

chełmnO

DOrOTa wawrOwSKa*

Dorota wawrowska

Dziewictwo znane również u pogan

Dziewictwo stanowiło wartość nie tylko w chrześcijaństwie, ale

również u pogan. Zdarzały się w starożytnej Grecji sporadyczne przy-

padki dziewictwa. Praktykowały je niektóre kapłanki (np. w Delfach

i Argos), jak również i rzymskie westalki, które były zobowiązane do

życia w czystości przez 30 lat służby w świątyni

. Św. Augustyn nie po-

chwala jednak tego rodzaju dziewictwa. Stwierdza, że w tym przypadku

nie można mówić o czystości dziewiczej, mimo istnienia dziewictwa

cielesnego, gdyż prawdziwa czystość nie może współistnieć z cudzo-

łóstwem duszy, a za taki uważał kult bożków pogańskich

. Również

Esseńczycy z Qumran znali i praktykowali pewien rodzaj celibatu, lecz

miał on u nich bardziej charakter ascetycznego wyrzeczenia i czystości

niż wymiar eschatyczny

tig

s. 306.

Por. B. Kuras,

O chrześcijańskiej czystości. Podstawy biblijne,

Kraków 2000, s. 11.

Por. A. Swoboda,

Nauka o świętym dziewictwie w pismach św. Augustyna,

w: PST, t. XX, Poznań 2006, s. 101–102.

Por. R. Cantalamessa,

Czystego serca,

Warszawa 2003, s. 17.

TEOLOGIA_15_2010.indb 46

Por.

Słownik małżeństwa i rodziny,

red. E. Ozorowski, Warszawa–Łomianki 1999,

Jezus w relacji oblubieńczej oddaje się w ręce Maryi, Kościoła

i całej ludzkości. Nie wiąże się małżeństwem z jedną tylko osobą, ponie-

waż pragnie poślubić wszystkich ludzi. Dziewictwo Jezusa spełnia tutaj

funkcję służebną. Staje się wyrazem Jego doskonałej miłości. Poza tym

Chrystus swoją postawą nadał dziewictwu głębszy sens. W tej części

artykułu zostaną przedstawione kolejne etapy odkrywania pełnego zna-

czenia dziewictwa oraz sposoby kształtowania tego stanu życia poprzez

osobisty przykład Chrystusa.

2011-04-05 15:02:32

1. jezus wzOrem i OBluBieńcem dziewic

miłość Boga do ludzi, zwraca uwagę, że cechuje ona zawierane z ludz-

kością przymierze. Reprezentantem ludzkości w Starym Testamencie jest

Izrael ukryty pod obrazami: Oblubienicy, Matki, Niewiasty i Dziewicy.

Miłość Boga wobec tego narodu jest wierna, zazdrosna, oblubieńcza

i gwarantująca trwałość przymierza. W Nowym Testamencie przedłuże-

niem miłości Boga do ludzi jest miłość Chrystusowa. Natomiast repre-

zentantami ludzkości staje się Maryja i Kościół

Konsekracja dziewic jako relacja oblubieńcza z chrystusem

Ślady trwałego dziewictwa w Starym Testamencie

Kudasiewicz zwraca uwagę, że dziewictwo jako trwały stan ży-

cia, podjęty świadomie z motywów religijnych lub społecznych, nie

było znane w obyczajowości starotestamentowej. Pozostanie w stanie

dziewictwa, podobnie jak bezpłodność, uważano za nieszczęście, karę

Bożą i traktowano jako hańbę. Autor ten dostrzega, że ideałem każdej

izraelskiej niewiasty było wówczas płodne małżeństwo, a nie dziewic-

two. Posiadanie potomstwa uważane było za dar, nagrodę i błogo-

sławieństwo (por. Ps 127, 3). Zdaniem Jana Pawła II, poglądy te były

związane z oczekiwaniem Izraela na przyjście Mesjasza, który miał być

,,potomkiem Niewiasty”

Warto tutaj wspomnieć, że Ojcowie Kościoła,

którzy w pierwszych wiekach chrześcijaństwa bardzo gorliwie bronili

dziewictwa konsekrowanego dostrzegają w Starym Testamencie również

Por. J. Kudasiewicz,

Teologia i duchowość dziewictwa Maryi w świetle Pisma

Świętego,

In Christo Redemptore. Księga pamiątkowa ku czci Księdza Profesora Jerzego

Misiurka,

red. J. M. Popławski, Lublin 2001, s. 151–152.

Por. tamże, s. 152.

TEOLOGIA_15_2010.indb 47

tig

Dziewictwo w Starym Testamencie

Na ten temat pisze J. Kudasiewicz, podkreślając, że w etyce Sta-

rego Testamentu bardzo wysoko ceniono dziewictwo przedmałżeńskie.

Posiadało ono status prawny i zazwyczaj było koniecznym warunkiem

zamążpójścia (por. Pwt 22, 14). Powołując się na Księgę Powtórzonego

Prawa autor ten zwraca uwagę, że zdrada zaręczonej dziewicy karana

była śmiercią przez ukamienowanie (por. Pwt 22, 23–24). Natomiast uwie-

dzenie dziewicy niezaręczonej podlegało karze grzywny, którą uiszczano

ojcu dziewczyny, zobowiązując jednocześnie winnego do poślubienia

uwiedzionej (por. Pwt 22, 28–29). Dziewictwo przedmałżeńskie ceniono

do tego stopnia, że arcykapłani, a nawet zwykli kapłani mogli się ożenić

tylko z dziewicą (por. Kpł 21, 7; Ez 44, 22). Również w życiu społecznym

i religijnym dziewice otaczano szacunkiem (por. Rdz 24, 16; 34, 7.31), miały

one prawo do noszenia specjalnych szat oraz zajmowania uprzywilejowa-

nych miejsc (por. 2 Sm 13, 18; Jr 2, 32). Utrata dziewictwa przed zawar-

ciem małżeństwa uważana była wówczas za tragedię życiową. Równało

się to z utratą czci (por. 2 Sm 13, 2–18; Lm 5, 11; Syr 7, 24) i utrudniało

lub wprost uniemożliwiało zawarcie małżeństwa. Warto tutaj podkreślić,

że głównym celem podanych wyżej przepisów Starego Testamentu była

troska o zachowanie czystości wymaganej przez Prawo

2011-04-05 15:02:32

Dorota wawrowska

,,Pełna realizacja dziewictwa” związana z osobą Jezusa

Aby zrozumieć, na czy polega ,,pełna realizacja dziewictwa”, war-

to przyjrzeć się słowom Jana Pawła II zapisanym w Liście apostolskim

Mulieris dignitatem:

,,Ideał [...] bezżenności i dziewictwa dla większego

zjednoczenia się z Bogiem nie był całkowicie obcy w pewnych środowi-

skach żydowskich, zwłaszcza w czasach bezpośrednio poprzedzających

przyjście Jezusa. Jednocześnie bezżeństwo dla królestwa, czyli dziewic-

two, jest niezaprzeczalną «nowością» związaną z Wcieleniem Boga’’

Warto tutaj odwołać się do fragmentu o dziewiczym poczęciu Jezusa

z Ewangelii według św. Mateusza, w którym początki ziemskiego życia

Jezusa przedstawione są na wzór początków świata. Fakt ten dodatkowo

podkreśla wykorzystanie w pierwszym rozdziale tej

Ewangelii

greckiego

rzeczownika

genesis,

który wyraźnie nawiązuje do Księgi Rodzaju (Księgi

Genesis). J. Kudasiewicz, dostrzegając ten fakt, stwierdza, że Ewangelista

chciał w ten sposób powiedzieć, że z poczęciem i narodzeniem Jezusa

rozpoczyna się nowy początek, nowe stworzenie, zapowiedziane przez

proroków (Mt 1, 23). Przy pierwszym stworzeniu Duch Święty unosił

się nad wodami, dając nowe życie (Rdz 1, 1–2), przy nowym stworze-

niu działa również Duch Święty, inaugurując erę mesjańsko-eschatyczną

(Mt 1, 18.20)

tig

TEOLOGIA_15_2010.indb 48

Por.

Św. Ambroży,

De virginibus,

I, 12.

tamże, I, 13.

B. Kuras, dz. cyt., s. 11.

20.

J. Kudasiewicz, dz. cyt., s. 152.

pozytywne aspekty dziewictwa. Na przykład św. Ambroży przedstawia

starotestamentowe

figury dziewictwa konsekrowanego.

Przywołuje Eliasza, o którym żydowska i chrześcijańska tradycja

mówiła, że miał być poczęty w sposób dziewiczy oraz Miriam – siostrę

Mojżesza, która była dziewicą i zachęcała do takiego życia swoje towa-

rzyszki. Wśród figur dziewictwa poświęconego Panu Bogu wymienia on

również dziewice, które posługiwały w świątyni jerozolimskiej. Stwierdza,

że w tych wszystkich osobach obecna jest zapowiedź rzeczy przyszłych

Wspomniany wyżej Ojciec Kościoła docenia powagę starożytności dzie-

wictwa, którego ślady dostrzega już w Starym Testamencie i jednocześnie

stwierdza, że pełna jego realizacja wiąże się z osobą Chrystusa

. Idąc za

wzorem św. Ambrożego, warto dostrzec w Starym Testamencie również

niedobrowolny, symboliczny celibat proroka Jeremiasza

2011-04-05 15:02:32

Konsekracja dziewic jako relacja oblubieńcza z chrystusem

Warto przyjrzeć się również nauczaniu Jezusa o dziewictwie.

Jest ono całkowicie odmienne od nauczania faryzeuszy i stanowi jego

autentyczną nowość. To nowe spojrzenie na dziewictwo zostaje bardzo

szybko przyjęte przez pierwsze wspólnoty apostolskie i poapostolskie,

których członkowie, tak mężczyźni, jak i kobiety, wybierają dobrowolnie

bezżeństwo z motywów nadprzyrodzonych

Jezus jako wzór dziewictwa

Jezus staje się pierwszym i podstawowym wzorem dla tych,

którzy pragną podjąć dziewiczy sposób życia. Św. Ambroży stwierdza,

że ,,skoro Pan pojawił się w tym ciele i nastąpiło połączenie Bóstwa

i człowieczeństwa bez jakiejkolwiek skazy nieczystego zmieszania, wte-

dy na całym okręgu ziemskim przyjął się niebiański sposób życia co do

ciała ludzkiego”

. Myśl wspomnianego wyżej Ojca Kościoła podejmuje

S. Kościuk, która dostrzega, że ,,Jezus począł się w sposób dziewiczy za

sprawą Ducha Świętego. Mając swoją pierwotną dziewiczość płynącą

z Boskiej natury i cielesną dziewiczość ludzkiej natury zrodzonej z matki,

obrał dziewiczy sposób życia na ziemi”

Jezus jako źródło dziewictwa

Ukazanie Jezusa jako źródła dziewictwa spotykamy już w pismach

Ojców Kościoła. Św. Atanazy w dziele pt.

Apologie

stwierdza, że: ,,Syn

Boży, Pan i Zbawiciel nasz, Jezus Chrystus, stał się człowiekiem dla nas,

zniszczył śmierć i uwolnił nasz rodzaj od zepsucia, które nas opanowa-

ło. Wśród wielu innych łask udzielił nam i tej, że mamy na ziemi obraz

anielskiej świętości, dziewictwo”

. Warto tutaj wspomnieć, że ,,Chrystus

jest źródłem dziewictwa zarówno w wymiarze indywidualnym, jak

i wspólnotowym, czyli Kościoła – Jego dziewiczej oblubienicy i dziewiczej

matki wszystkich ochrzczonych”

Por. K. Konecki,

Konsekracja dziewic w odnowie liturgicznej Soboru Watykań-

skiego II,

Włocławek 1997, s. 39.

Św. Ambroży,

De virginibus,

I, 13.

Kościuk, Indywidualne formy życia konsekrowanego w Polsce, część I,

,,Via Con-

secrata. Pismo życia konsekrowanego” 10 (2007), nr 4, s. 45.

Św. Atanazy,

Apologie,

33.

P. Libera,

Duchowość dziewictwa konsekrowanego w świetle pism św. Ambrożego

z Mediolanu,

CT 64(1994), nr 3, s. 90.

TEOLOGIA_15_2010.indb 49

tig

2011-04-05 15:02:32

Plik z chomika:

bronislavva

Inne pliki z tego folderu:

konferencja_konsekracja_2015.pdf (257 KB)
konferencja_charyzmat_2015.pdf (278 KB)
sympozjum2015_konf-2.mp3 (12978 KB)
sympozjum2015_konf-1.pdf (250 KB)
ticz_15_03_dorota_wawrowska.pdf (842 KB)

ticz_15_03_dorota_wawrowska.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: