Bieszczady Travelbook Wydanie 1.pdf

(2749 KB) Pobierz
Bieszczady
Ubezpieczenie
w podróży
Autorzy przewodnika:
Krzysztof Plamowski (opracowanie na podstawie tekstów Natalii
Redaktor prowadzący:
Maciej Żemojtel
Figiel, Zbigniewa Klimczaka, Pawła Klimka, Barbary Zygmańskiej oraz własnych)
Redakcja i korekta:
Katarzyna Wojsław
Opracowanie kartograficzne:
Plamowski (opracowanie na podstawie tekstów Natalii
Autorzy przewodnika:
KrzysztofMaja Białkowska, Bartłomiej Cisowski, Natalia Drabek,
Redaktor prowadzący:
Maciej Żemojtel
Agnieszka Drapich, Anna Filak, Marta Grabek, Paweł Klimek, Grzegorz własnych)
Figiel, Zbigniewa Klimczaka, Pawła Klimka, Barbary Zygmańskiej orazMarchut, Szymon
Redakcja i korekta:
Katarzyna Wojsław
Pernal, Anna Styrska, Paweł Zabagło
Opracowanie kartograficzne:
Maja Białkowska, Bartłomiej Cisowski, Natalia Drabek,
Redakcja prowadzący:
Maciej Żemojtel
Redaktor techniczna:
Katarzyna Leja
Agnieszka Drapich, Anna Filak, Marta Grabek, Paweł Klimek, Grzegorz Marchut, Szymon
Projekt okładki:
hotmedia
Redakcja i korekta:
Katarzyna Wojsław
Pernal, Anna Styrska, Paweł Zabagło
Opracowanie kartograficzne:
Maja Białkowska, Bartłomiej Cisowski, Natalia Drabek,
Redakcja techniczna:
Katarzyna Leja
Agnieszka Drapich, Anna Filak, Marta Grabek, Paweł Klimek, Grzegorz Marchut, Szymon
Projekt okładki:
hotmedia
Pernal, Anna Styrska, Paweł Zabagło
Redakcja techniczna:
Katarzyna Leja
Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej pu-
Projekt okładki:
hotmedia
blikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną,
a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw
Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej pu-
autorskich niniejszej publikacji.
blikacji w jakiejkolwiek postacitekście są zastrzeżonymi znakami kopii metodą kserograficzną, ich właścicieli.
Wszystkie znaki występujące w jest zabronione. Wykonywanie firmowymi bądź towarowymi fotograficzną,
a takżeoraz wydawnictwo na nośniku filmowym, magnetycznymzawarte w powoduje naruszenie praw
Autor kopiowanie książki Helion dołożyli wszelkich starań, by lub innym tej książce informacje były
autorskich niniejszej publikacji. jednak żadnej odpowiedzialności ani za ichlub fragmentu niniejszej pu-
Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości wykorzystanie, ani za zwią-
kompletne i rzetelne. Nie biorą
Wszystkie jakiejkolwiek postacitekście są zastrzeżonymi znakami kopii metodą kserograficzną, ich właścicieli.
blikacji w znaki występujące w jest zabronione. Wykonywanie firmowymi bądź towarowymi fotograficzną,
zane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz wydawnictwo Helion
a także kopiowanie książki Helion dołożyli wszelkich starań, by szkody w powoduje naruszenie praw
Autor oraz wydawnictwo na odpowiedzialności za ewentualne zawartewynikłe z wykorzystania infor-
nie ponoszą również żadnej nośniku filmowym, magnetycznym lub innym tej książce informacje były
autorskich niniejszej publikacji. jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za zwią-
kompletne i rzetelne. Nie biorą
macji zawartych w książce.
zane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz wydawnictwo Helion
Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli.
nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne zawartewynikłe z wykorzystania infor-
Autor oraz wydawnictwo Helion dołożyli wszelkich starań, by szkody w tej książce informacje były
macji zawartych w książce.
kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za zwią-
zane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz wydawnictwo Helion
nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania infor-
Wydawnictwo
w książce.
macji zawartych
Helion
ul. Kościuszki 1c, 44-100 Gliwice
tel.: 32 2309863
Wydawnictwo Helion
e-mail: redakcja@bezdroza.pl
ul. Kościuszki 1c, 44-100 Gliwice
księgarnia internetowa: http://bezdroza.pl
tel.: 32 2309863
Wydawnictwo Helion
e-mail: redakcja@bezdroza.pl
Drogi Czytelniku!
ul. Kościuszki 1c, 44-100 Gliwice
księgarnia internetowa: http://bezdroza.pl
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres:
tel.: 32 2309863
http://bezdroza.pl/user/opinie/?bebie1
e-mail: redakcja@bezdroza.pl
Drogi Czytelniku!
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
księgarnia internetowa: http://bezdroza.pl
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres:
http://bezdroza.pl/user/opinie/?bebie1
Drogi Czytelniku!
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres:
Wydanie I
http://bezdroza.pl/user/opinie/?bebie1
ISBN: 978-83-246-8593-6
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
Copyright © Helion, 2014
Wydanie I
ISBN: 978-83-246-8593-6
Copyright © Helion, 2014
Wydanie I
ISBN:
Kup książkę
• Księgarnia internetowa
978-83-246-8593-6
Copyright © Helion, 2014
Bieszczady
• Poleć książkę
• Oceń książkę
• ubię to!
L
Nasza społeczność
Kup książkę
Poleć książkę
Atrakcje
Bieszczadów
Międzynarodowy Rezerwat
Biosfery „Karpaty Wschodnie”
Został wpisany na Listę UNESCO jako
jedyny tego typu obiekt położony na
terenie trzech państw – Polski, Sło-
wacji i Ukrainy. Obejmuje on Biesz-
czadzki Park Narodowy, słowacki Park
Narodowy „Połoniny”, ukraiński Użań-
ski Park Narodowy oraz kilka parków
krajobrazowych. Na jego terenie re-
alizowane są zadania w ramach pro-
gramu UNESCO „Człowiek i Biosfera”
(MAB – Man and Biosphere), który
zakłada, że światowy system rezer-
watów biosfery powinien spełniać
szczególną rolę w edukacji ekologicz-
nej społeczeństw.
Cerkwie karpackie regionu Karpat
Razem z 14 innymi cerkwiami z Pol-
ski i Ukrainy na Listę UNESCO trafiły
dwie prawosławne świątynie z terenu
Bieszczad pw. św. Michała Archanioła
– w Smolniku i Turzańsku.
NAJCIEKAWSZE
WYDARZENIA
KULTURALNE
Bieszczadzkie Spotkania ze Sztuką
„Rozsypaniec” w Cisnej i Dołżycy
W festiwalu biorą udział różni wyko-
nawcy, zaliczający się do nurtu mu-
zycznego zwanego „krainą łagodno-
ści”, poezją śpiewaną oraz piosenką
turystyczną. W ramach imprezy odby-
wają się również spotkania autorskie
polskich poetów (m.in. Adama Zie-
mianina i Józefa Barana), ma miejsce
Turniej Jednego Wiersza „Bieszczadz-
kie Dusioły” oraz Konkurs Piosenki
Bieszczadzkiej i Turystycznej, w któ-
rych mają szansę zaprezentować się
młodzi twórcy.
Jarmark Ikon w Sanoku
Odbywa się w drugiej połowie lipca.
Biorą w nim udział sanockie i biesz-
czadzkie pracownie ikon oraz rze-
mieślnicy: garncarze, kowale, wikli-
niarze i inni.
Karpacki Jarmark Turystyczny
w Ustrzykach Dolnych
Coroczna (przełom lipca i sierpnia)
impreza ściągająca artystów z krajów
karpackich, rzemieślników, zespoły
ludowe i folkowe. Na licznych straga-
nach można zaznajomić się z jadłem
regionalnym, pokosztować tradycyj-
nych miodów pitnych, nalewek owo-
cowych oraz dokonać przeglądu oferty
turystycznej Bieszczadów.
„Koszykalia” w Bandrowie
Podczas organizowanej w połowie
sierpnia imprezy można wziąć udział
w warsztatach wikliniarskich, skosz-
tować potraw ludowych przy regio-
nalnej muzyce, a także kupić jeden
z wielu certyfikowanych wyrobów
z wikliny.
„Święto Chleba”
w Dźwiniaczu Dolnym
Odbywa się co roku na początku sierp-
nia w gospodarstwie agroturystycz-
nym „U Flika”. W programie m.in. de-
gustacja i nauka pieczenia chleba,
występy zespołów regionalnych (także
ze Słowacji i Ukrainy), kiermasz wyro-
bów rzemiosła ludowego.
Targi końskie w Lutowiskach
Coroczna (pierwsza połowa lipca) im-
preza nawiązująca do odbywających
się w Lutowiskach od wieków targów,
podczas których handlowano końmi
i bydłem wypasanym na bieszczadz-
kich połoninach.
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
Atrakcje Bieszczadów
BIESZCZADY UNESCO
NAJCIEKAWSZE
WYDARZENIA
KULTURALNE
Międzynarodowy Rajd Rowerowy
„Śladami przygód dobrego wojaka
Szwejka”
Rajd odbywa się corocznie w czerwcu;
jego trasa przebiega od Lwowa przez
Przemyśl, Ustrzyki Dolne, Sanok i Hu-
menné na Węgry. Udział w nim to
doskonała okazja do zapoznania się
z dziedzictwem kulturowym ziem na-
leżących kiedyś do Galicji Wschodniej
w cesarstwie austro-węgierskim oraz
ze wspaniałą karpacką przyrodą.
56
57
Sanok i okolice
Sanok – miasto malowniczo położone nad
Sanem, „brama w Bieszczady”. Każdy tury-
sta zmierzający w góry powinien zatrzymać
się tu choćby na jeden dzień. Ten dawny
królewski gród przyciąga zwiedzających
licznymi, pięknymi zabytkami. W centrum
warto zobaczyć średniowieczny układ urba-
nistyczny z zabytkowymi kamieniczkami
w rynku i przyległych ulicach, ratusz, kościół
i klasztor oo. Franciszkanów z XVII w. oraz
kościół parafialny Przemienienia Pańskiego
z XIX w. Wyjątkowo cennym obiektem jest
XVI-wieczny renesansowy zamek, w którym
mieści się Muzeum Historyczne z bogatą
kolekcją ikon oraz pokaźnym zbiorem ob-
razów Zdzisława Beksińskiego. Niedaleko
zamku stoi murowana cerkiew Trójcy Świętej
z końca XVIII w. Do Sanoka przyciąga rów-
nież Muzeum Budownictwa Ludowego
położone na drugim brzegu Sanu. Jest to
największy skansen w Polsce – wspaniała
kolekcja zabudowy drewnianej z obszaru
Beskidu Niskiego, Bieszczadów i przyległych
do nich pogórzy.
historia
Jak wiele innych miast, Sanok powstał na
skrzyżowaniu dróg handlowych, w tym przy-
padku z Polski na Ruś i na Węgry. W po-
bliżu Sanoka, na wzgórzu Horodyszcze, ist-
niał prawdopodobnie już w IX w. warowny
gród. Najstarsza wzmianka o mieście pocho-
dzi z roku 1150. Aż do połowy XIV w. tereny
obecnej ziemi sanockiej należały do Rusi, do
Polski przyłączył je Kazimierz Wielki. Po jego
śmierci Ruś Halicka, a z nią i Sanok, dostały
się na krótko pod panowanie węgierskie.
W 1417 r. w sanockim kościele odbył się ślub
Władysława Jagiełły z Elżbietą Granowską
(wcześniej ona owdowiała trzykrotnie, on –
dwukrotnie). Niedługo potem, po śmierci
króla, miasto otrzymała jako odprawę wdo-
wią jego czwarta żona – Sonka Holszańska.
Miasto było królewszczyzną i przez wieki,
dzięki królewskim przywilejom, dynamicznie
się rozwijało. Już w 1510 r. założono tu pierw-
szy wodociąg. W 1. poł. XVI w. drewniany gród
przebudowano na murowany zamek.
▼   
dnowiony sanocki ratusz
O
Od końca XVI w. zaczyna
się pasmo klęsk – najpierw
wielki pożar miasta, potem
najazd wojsk tatarskich i nie-
długo potem wojsk Rako-
czego. Po I rozbiorze Polski
(1772) dawne królewszczyzny
przeszły na własność austriac-
kiego skarbu państwa, a Sanok
stał się siedzibą cyrkułu (jed-
nostki odpowiadającej mniej
więcej powiatowi).
Pod koniec XIX w. dużym
impulsem rozwojowym dla
miasta było otwarcie w 1884 r.
linii kolejowej ze Stróży do Za-
górza. W okresie międzywo-
jennym na terenie Sanoka
powstało kilka dużych zakła-
Zamek
dów przemysłowych, m.in. fabryka gumy,
fabryka obrabiarek i akumulatorów. Przed
II wojną światową Sanok liczył około 18 tys.
mieszkańców.
Po klęsce wrześniowej granicę między
hitlerowskimi Niemcami a ZSRR stanowiła
(przez 2,5 roku) przecinająca miasto rzeka
San. Tak więc Sanok położony był wów-
czas na samej granicy. W okresie okupacji
niemieckiej w mieście i okolicy działał ruch
oporu. W tym czasie hitlerowcy zamordowali
prawie wszystkich sanockich Żydów, którzy
stanowili znaczący procent ludności miasta.
Pierwsze powojenne lata też nie sprzyjały
rozwojowi, gdyż w okolicy toczyły się jesz-
cze walki polsko-ukraińskie. Ponowny przy-
rost ludności miasta i rozwój jego zakładów
zaczął się dopiero w 2. poł. lat 50.
BIESZCZADY
| SAnok I okolICE
warto zobaczyć
W centrum miasta na wyniosłej nadrzecz-
nej skarpie wznosi się
sanocki zamek,
którego dzieje rozpoczynają się w XIV w.
Drewniany gródek został gruntownie prze-
budowany w połowie XVI w. przez ówcze-
snego starostę sanockiego. Do dziś prze-
trwało jedno renesansowe skrzydło zamku,
pozostałe rozebrano w XIX w. W zamku ma
swoją siedzibę
Muzeum Historyczne
Ziemi Sanockiej,
w którym znajduje się
piękna kolekcja ikon, przeniesiona tutaj
z bieszczadzkich cerkwi. Jest tu również
wystawa poświęcona historii miasta i etno-
grafii jego okolic. Odrębny dział muzeum
wypełniają obrazy współczesnego malarza
Zdzisława Beksińskiego (1929–2005), który
w Sanoku się urodził i który podarował mia-
stu kolekcję swoich dzieł.
W pobliżu zamku znajduje się prawo-
sławna
cerkiew katedralna Trójcy Świę-
tej.
Murowana świątynia została zbudo-
wana w 1784 r. jako cerkiew greckokatolicka.
We wnętrzu zobaczyć można ikonostas
z 2. poł. XIX w.
Zabudowa
Rynku
pochodzi prze-
ważnie z 2. poł. XIX i początku XX w. W po-
łudniowo-wschodnim narożniku znajduje
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
BIESZCZADY
| SAnok I okolICE
58
się
zespół klasztorny Franciszkanów,
po-
chodzący pierwotnie z XVII w., gruntownie
przebudowany w wieku XIX. Z tego okresu
pochodzi m.in. charakterystyczna wieża ko-
ścielna. Wewnątrz, w bocznym ołtarzu, znaj-
duje się słynący łaskami obraz Matki Boskiej
z Dzieciątkiem. We wschodniej pierzei stoi
eklektyczny
Ratusz
z końca XVIII w., prze-
budowany w XIX w. Najpopularniejszym
sanockim deptakiem jest
ulica 3 Maja,
wybiegająca z Rynku na południe. W środ-
kowej części ulicy na ławeczce odpoczywa
Dobry Wojak Szwejk
– jest to oczywiście
jego postać odtworzona z brązu. Główny
bohater powieści Haszka gościł w Sanoku
w czasie pobytu na froncie i miał tutaj dość
ciekawe przygody w wątpliwej reputa-
cji przybytku. Niedaleko od Rynku, przy
placu św. Michała,
znajduje się sanocki
kościół parafialny Przemienienia Pań-
skiego.
Pierwszy kościół parafialny istniał
w tym miejscu już w XIV w., obecny, zbu-
dowany w stylu neoromańskim, pochodzi
z połowy XIX w.
Będąc w Sanoku, koniecznie trzeba po-
święcić chociaż kilka godzin na zwiedzenie
tutejszego
Muzeum Budownictwa Lu-
dowego.
Skansen założony w 1958 r. jest
największym tego typu obiektem w Polsce
i stale się rozbudowuje. Położony w ładnym
pagórkowatym terenie dzieli się na kilka sek-
torów poświęconych budownictwu Łem-
ków, Bojków, Dolinian i Pogórzan. W skanse-
nie są aż cztery drewniane obiekty sakralne:
cerkiew z Grąziowej na Pogórzu Przemy-
skim, niewielka cerkiew z Rosolina, której
bryła i wyposażenie posiada cechy charak-
terystyczne zarówno dla liturgii wschodniej,
jak i zachodniej (np. brak ikonostasu, a obec-
ność ołtarzy bocznych), typowa cerkiew
łemkowska pochodząca z Ropek koło Hań-
czowej w Beskidzie Niskim, udostępniona
do zwiedzania w sezonie letnim 2008 r.,
a także drewniany kościół z Bączala Dol-
nego (Pogórze Ciężkowickie), który wciąż
pełni funkcje liturgiczne – odbywają się tu-
taj śluby. Oprócz tego w skansenie znajduje
się kilka obiektów tradycyjnego przemysłu
ludowego: tartak, olejarnia, warsztaty tkac-
pierwotnie m.in. w Sanoku, Brzozowie, Bir-
kie, urządzenia kopalnictwa naftowego i in.
czy, Jaśliskach, Dębowcu, Niebylcu i Ustrzy-
W osobnym zaadaptowanym w tym celu
kach Dolnych.
murowanym budynku z miejsco-
wości Nowosiółki koło Baligrodu
mieści się wystawa ikon karpackich,
zawierająca ok. 200 cennych ekspo-
natów, zaś w chałupie przeniesionej
z Tyrawy Solnej – wystawa poka-
zująca życie codzienne mieszkań-
ców małych miast w południowo-
wschodniej Polsce w XX w. (wystawy
czynne tylko w okresie V–X). Atrakcją
skansenu jest także otwarty w 2011 r.
sektor miejski, prezentujący (zre-
konstruowany) rynek galicyjskiego
miasteczka. Znajdują się tu liczne,
w większości podcieniowe domy
z przełomu XIX i XX w.: poczta, go-
spoda, apteka, urząd, dom szewca,
remiza... Każdy z nich urządzono
zgodnie z jego funkcją, eksponując
zabytkowe wyposażenie. Domy sta-
nowią repliki budynków stojących
Część zamkowej ekspozycji ikon
▼   
uzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku
M
59
BIESZCZADY
| SAnok I okolICE
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
BIESZCZADY
| SAnok I okolICE
Zgłoś jeśli naruszono regulamin