METODY
BADAŃ
PEDAGOGICZNYCH
w zarysie
pod redakcją Andrzeja Góralskiego
Wyższa Szkoła Pedagogiki Specjalnej
im. Marii Grzegorzewskiej
Warszawa 1994
Tematy: Wiedza i sposoby jej osiągania — rozdział I; Określenie, rodzaje i zasada opisu, Badanie introspekcyjne. Metoda przypadków kluczowych — w rozdziale II napisał Andrzej GóralskL
Tematy: Wywiad, Ankieta, Socjometria — w rozdziale II napisała Elżbieta Grabowska.
Temat Sprawdziany osiągnięć szkolnych — w rozdziale II napisali Grzegorz Brenda i Barbara Pilipczuk.
Tematy: Metoda obserwacji bezpośredniej. Metoda analizy wytworów — w rozdziale II napisał Jan Łaszczyk.
Temat Metoda badania eksperymentalnego w pedagogice — rozdział III napisał Piotr Sobczak.
Temat Metody i środki opracowywania wyników badań — rozdział IV napisał Andrzej Milusz.
Temat Procedura badawcza pedagogiki specjalnej — rozdział V napisała Janina Jeziorska.
KOMITET REDAKCYJNY WYDAWNICTWA WSPS
Przewodniczący — Jan Pańczyk
Członkowie — Janusz Kostrzewski
— Maria Nowicka-Kozioł
— Andrzej Potocki- Stefan Przybylski
— Jerzy Stochmiałek
— Grażyna Walczak
Sekretarz — Halina Zawistowska-Zacharewicz
V I,
II
Opiniowali
Prof. dr hab. Alfred Andrzej Janowski Prof. dr hab. Mieczysław Łobocki
Wydanie drugie zmienione
Opracowanie redakcyjne Barbara Udzielowa, Julita Kobos
ISBN 83-901860-6-3
© Copyright by
Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogiki Specjalnej
Nakł. 1000 + 30.
Oddano do składu w lipcu 1994 r.
Ark. druk. 8,5. Papier offsetowy kl. III 71 g
Druk ukończono w marcu 1995 r. Zamówienie nr 1004/94
Zakład Graficzny Oficyny Wydawniczej PW, ul. Kopińska 12/16, 02-321 Warszawa
SPIS TREŚCI
WSTĘP 7
I. WIEDZA I SPOSOBY JEJ OSIĄGANIA 9
II. METODY OBSERWACYJNE 13
Określenie, rodzaje i zasada opisu 13
Metoda obserwacji bezpośredniej 15
Pożytki z obserwowania bezpośredniego 15
Definicja obserwacji bezpośredniej 16
O dobrym stosowaniu obserwacji bezpośredniej 17
Rodzaje obserwacji bezpośredniej 20
Formy obserwacji 21
Planowanie obserwacji 24
Czynności przygotowawcze 25
Sposób przeprowadzenia badań 26
Opracowywanie wyników 27
Możliwe trudności 28
Zadania 28
Badanie introspekcyjne 29
Pożytki introspekcji 29
Definicja introspekcji 30
Rodzaje introspekcji 30
Procedura i wyniki introspekcji 31
Kilka uwag o realizacji introspekcji 33
Przykład introspekcji 34
Główne trudności 34
Zadania 35
Wywiad 36
Możliwe pożytki wywiadu 36
Opis metody 37
Definicja wywiadu 38
Sposoby realizacji wywiadu 38
Sytuacje optymalne dla stosowania wywiadu 39
Ograniczenia możliwości stosowania wywiadu 39
Planowanie wywiadu 40
Czynności przygotowawcze do prowadzenia wywiadu 41
Sposób prowadzenia wywiadu i zadawania pytań 42
Uzupełnienie wywiadu przez obserwację 45
Weryfikacja odpowiedzi 45
Lęk w trakcie wywiadu 46
Rejestracja wyników wywiadu 46
Opracowanie wyników wywiadu 47
Możliwe problemy i ograniczenia w stosowaniu wywiadu 47
Zadania 48
Ankieta 48
Możliwe pożytki ankiety 48
Opis ankiety 49
Definicja ankiety 49
Sposoby realizacji badań ankietowych 49
Sytuacja, w której korzystne jest stosowanie ankiety 49
Cechy sytuacji ograniczającej możliwość stosowania ankiety 50
Planowanie ankiety 50
Czynności przygotowawcze 50
Przeprowadzenie badań ankietowych 51
Opracowanie wyników ankiety 51
Możliwe ograniczenia w stosowaniu ankiety 52
Zadania 53
Socjometria 53
Możliwe pożytki 53
Krótki opis metody 53
Warunki efektywności zastosowań 55
Planowanie badań socjometrycznych 56
Sposób przeprowadzenia badań 58...
rutkowska-j