APOSTOŁOWIE JEZUSA CHRYSTUSA.pdf

(3155 KB) Pobierz
APOSTOŁOWIE
JEZUSA CHRYSTUSA
UZUPEŁNIONE PRACĄ KS. KAZIMIERZA ROMANIUKA
„IDEA BOJAŻNI BOŻEJ W TEOLOGII SW. PAWŁA"
KSIĘGARNIA ŚW. WOJCIECHA
POZNAN - WARSZAWA - LUBLIN
PRZEDMOWA
Praca ta jest w pewnym sensie kontynuacją książki o Jezusie Chrys­
tusie
1
, gdyż pragnie przedstawić w formie najogólniejszej, choć możli­
wie pełnej, całokształt wiadomości o apostołach, którzy byli najbliż­
szymi powiernikami Jezusa Chrystusa, pierwszymi i bezpośrednimi
Jego pomocnikami, „włodarzami Bożych tajemnic" (1 Kor. 4, 1).
W części pierwszej tego dzieła kreślimy tło polityczne i społeczne,
kulturalne i religijne Imperium Rzymskiego, w którym zrodziło się
ziarno ewangeliczne, by poprzez całe wieki w nim wzrastać. Jeśli bo­
wiem działalność Jezusa Chrystusa ograniczyła się zasadniczo do sa­
mej tylko Palestyny, to praca apostołów Chrystusa objęła niemal wszy­
stkie obszary ówczesnego państwa rzymskiego, a nawet przekroczyła
jego granice. Stąd warto przyjrzeć się wpływom, które warunkowały
trud ewangelizacyjny Chrystusowego Kościoła i przyczyniały się do
jego rozwoju lub regresji.
W części drugiej zajęliśmy się genezą urzędu apostolskiego i jego
naturą oraz zakresem zleconych mu pełnomocnictw i zadań. Z kolei
omówiliśmy życie i prace każdego apostoła w tej kolejności, jaką po
daje św. Łukasz w Dzieja.ch Apostolskich (1, 13).
Osobną część poświęcamy osobie św. Pawła, Apostoła Narodów,
bo pozostało po nim najwięcej źródeł, a ponadto i z tego powodu, że
jego powołanie kształtowało się w całkiem innych warunkach.
Za najważniejszą jednak uważamy część czwartą, która traktuje
0 nauce apostołów. Jeśli bowiem Ewangelie stanowią trzon nauki chrześ­
cijańskiej, to inne księgi Nowego Testamentu słusznie traktuje się jako
bezcenny do nich komentarz, a w pewnych wypadkach nawet jajco roz­
budowę nauki Chrystusa. To zaś dla nauki chrześcijańskiej ma funda­
mentalne znaczenie. Jednak w analizie pism apostolskich trzeba było
ograniczać się, by nie przekroczyć proporcji i zamierzonych wymiarów
dzieła. Uczyniliśmy to nie tyle kosztem samych cytatów, ile raczej przez
ograniczenie komentarza. Pozwalamy więc wypowiadać się samym apos­
tołom, mniej za,ś egzegetom. Pobieżne spojrzenie pozwala już stwierdzić,
1
Ks. W. Zaleski, Jezus Chrystus. Poznań 1964.
że nie ma chyba prawdy, głoszonej przez Kościół, której by apostołowie
w swoich pismach chociaż nie sygnalizował!. Są zaś takie, które docze­
kały się pod ich piórem prawie pełnego, teologicznego rozpracowania.
Może i ta
okoliczność będzie bodźcem,
by do pism apostolskich jak
najchętniej zaglądać i często do nich powracać.
AUTOR
T
WSTĘP
ŹRÓDŁA
O ŻYCIU I DZIAŁALNOŚCI APOSTOŁOW
Na pozór dużo jest dokumentów historycznych o życiu i działalności
apostołów, lecz niestety większość wiadomości pochodzi z tzw. apokry­
fów, co mocno podważa wiarogodność tych informacji.
O
Jezusie Chrystusie natomiast mówią aż cztery dokumenty, napisa­
ne przez naocznych świadków albo pizez tych, którzy mieli szczęście
ich znać i od nich zebrać najdokładniejsze informacje. Oto niektóre ich
zeznania :
„I właśnie ów uczeń daje świadectwo o tym i napisał to; a wiemy, że świadec­
two jego jest prawdziwe" (J. 21, 24). „To, co było na początku, cośmy słyszeli
o Słowie żywota i co widzieliśmy oczyma naszymi, i czego rqce nasze dotykały (bo
żywot objawiony był, a widzieliśmy, świadczymy t głosimy wam żywot wieczny,
który był u Ojca i objawił się nam), cośmy widzieli i słyszeli, to gtosimy wamf...]"
(1 J. 1, 1—3). „Ponieważ wielu już usiłowało ułożyć opis zdarzeń, ktoie slg wpośród
nas dokonały, jako nam przekazali ci, którzy od początku byli świadkami i sługom
ewangelii, postanowiłem i ja, dostojny Teofilu, zbadawszy wszystko dokladnio od
pierwszych chwil, opisać ci to w należytym porządku, abyś sią przekonał o praw­
dzie tych słów, których cią nauczono" (Łk. I, 1—4).
Zasługą ewangelistów jest przekazanie nam w swoich pismach nie
tylko streszczonej nauki Chrystusa, ale także wielu szczegółów o życiu
Wcielonego Słowa.
Tego szczęścia nie mieli apostołowie. Żaden spośród nich nie znalazł
ucznia, który by jego żywot i wszystkie apostolskie prace dokładnie
opisał.
Nie jesteśmy jednak skazani na zupełny brak wiarogodnych wiado­
mości o apostołach. Pozostały pisma, które oni sami napisali, oraz cenny
dokument —
Dzieje Apostolskie
św. Łukasza Ewangelisty, gdzie opisano
są początki Kościoła Chrystusa oraz działalność apostołów, zwłaszcza
Piotra i Pawła. Również Ewangelie przekazują wiele podstawowych
szczegółów o genezie urzędu apostolskiego i o wyborze poszczególnych
członków apostolskiego kolegium.
Omówimy pokrótce wymienione źródła.
I. ŹRÓDŁA CHRZEŚCIJAŃSKIE O APOSTOŁACH
I. KSIĘGI NOWEGO TESTAMENTU
Ewangelie
Ich autentyczność i wiarogodność jest dzisiaj powszechnie przyjmo­
wana w świecie nauki. Omówiliśmy je dość szczegółowo w dziele:
Jezus
I
Chrystus
(Poznań !0fi4. s. 94—103). Teksty ewangeliczne podają nam
szczegółowe opisy, w jaki sposób i w jakich okolicznościach Chrystus
powołał apostołów, jak ich przygotowywał do przyszłego posłannictwa,
jakie im dawał wskazówki i przestrogi i jak ich wtajemniczał w swoje
plany. U schyłku zaś swego życia złoży Boski Zbawiciel w ich ręce
wszystkie pełnomocnictwa i nadprzyrodzone władze. W toku naszych
rozważań nieraz jeszcze do tekstów ewangelicznych będziemy wracać
i na me się powoływać.
Dzieje Apostolskie
Książeczka niewielka, lecz dla historii Kościoła Chrystusa niezmier­
nie ważna. Ukazuje bowiem, w jaki sposób z niepozornego ziarna rozrósł
się Kościół w potężne drzewo,- jak garstka uczniów Chrystusa pod
tchnieniem Ducha Świętego rozeszła się na cały świat, niosąc dobrą no­
winę az ..na krańce ziemi" (Dz. Ap. 1, 8).
Większość współczesnych biblistów sądzi, że tytuł
Dzieje Aposioi-
skte
nie pochodzi od samego autora. Prawdopodobnie św. Łukasz prace
swoją zostawił bez nazwy, gdyż nie było wówczas zwyczaju nadawania
tytułu tego rodzaju pismom* Różnorodność nazw, jakie spotykamy
w przeróżnych dawnych kodeksach, zdaje się to potwierdzać. Gdyby
bowiem tytuł
Dzieje Apostolskie
pochodził od samego św. Łukasza, prze-
pisywacze i wydawcy nie odważyliby się go zmieniać. Trzeba jednak
przyznać, że nazwa
Dzieje Apostolskie
jest niezmiernie trafna i szczęś­
liwa. Skąd jednak wiemy, że autorem tego dzieła jest św. Łukasz Ewange­
lista, skoro się nie podpisał pod pracą ? Zagadnienie to istotne, wartość
historyczna bowiem dzieła byłaby dużo mniejsza, gdyby autorem był
nie ktoś bezpośrednio związany z apostołami, nie świadek, ale dalszy
odbiorca przekazanych wiadomości o uczniach Chrystusa.
Posiadamy jednak niezbite dowody, że autorem
Dziejów Apostolskich
jest Łukasz Ewangelista. Świadczą o tym wpierw Ojcowie apostolscy,
a więc ci. którzy znali apostołów, b\ii ich uczniami i bezpośrednimi
następcami. Oto w listach św. Klemensa Rzymskiego (t ok. 97), św.
Ignacego z Antiochii (t ok. 110), św. Polikarpa (f ok. 156), w Liście
pseudo-Barnaby (koniec w. I), w
Pasterzu
Hermasa (Hermas zmarł
na początku w. II) oraz w bezimiennym uziełku
Didachc
spotykamy
sporo fragmentów' z
Dziejów Apostolskich,
co świadczy, że już w I
wieku ta księga Pisma świętego była powszechnie w Kościele znana.
Nieznany autor
Kanonu
Muratoriego (z lat 160—lfO) twierdzi wprost,
że autorem
Dziejów Apostolskich
jest św. Łukasz, towarzysz podróży
misyjnych św. Pawia (w. 34—39). Sw. Ireneusz (t ok. 202), uczeń św.
Polikarpa, kilkadziesiąt razy odwołuje się do
Dziejów Apostolskich,
a dwanaście razy przypomina, że św. Łukasz jest ich autorem
(Ad-
vcrsus hoereses). Współczesny św. Ireneuszowi Tertulian (ok. 16C—
240) nazywa
Dzieje Apostolskie
—
Komentarzem Łukasza,
a w piśmie
Przeciwko Marcjonowi nie tvlko broni autorstwa św. Łukasza, lecz
wykazuje wewnętrzną więź i zgodność, jaka panuje pomiędzy
Dzieja­
mi
Apostolskimi L’.’kasza a listami św. Pawia. Pierwszy zaś historyk
chrześcijaństwa, Euzebiusz z Cezarei (265—340).
Dzieje Apostolskie
umieszcza zaraz po Ewangeliach i przypisując je św. Łukaszowi powo­
2

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin