rozwój - pediatria - dojrzewanie.pdf

(69 KB) Pobierz
PRZEMIANY FIZJOLOGICZNE W OKRESIE DOJRZEWANIA
Definicja:
Proces przejścia z dzieciństwa w wiek dorosłości, obejmujący szeroki zakres wieku kalendarzowego.
Okres dorastania TO NIE okres dojrzewania. Łatwo pomylić z okresem dojrzewania płciowego
(pokwitania),
W języku polskim „podrostek”, jako próba zastosowania polskiej terminologii w miejsce angielskiej
adolescence.
Okres postnatalny
Noworodek
do 28 dnia życia
Niemowlę
do 1 roku
Wczesne dzieciństwo 2-3 rok
Przedszkolny
4-6 rok
Szkolny
7-15 rok
- wczesnoszkolny 7- 10/12 rok
- faza dojrzewania płciowego10/12-15/16 lat
Młodzieńczy
16-20 rok
Dojrzałości
20/25-40-50 rok życia
Starzenia się
od 40/50 rok, indywidualnie różnie
Kluczowe pojęcia
Pubertas- dojrzewanie=pokwitanie (ang. Adolescence)
Menarche- pierwsza miesiączka
Pub arche- owłosienie łonowe (adrenarche)
Thelarche- rozwój piersi
Axillarche- owłosienie pachowe
Dojrzewanie
Dziewczęta- 8-16 rok życia
Chłopcy- 10-18 rok życia
o
Pubertas praecox
początek
dziewczęta 8-13 lat
chłopcy 9-14 lat
o
Pubertas Tarda
Okresy krytyczne w rozwoju
(okresy o najwyższym tempie wzrastania)
Płodowy
Noworodkowo- niemowlęcy
Dojrzewania płciowego największa wrażliwość na wpływ czynników środowiskowych.
Okres dojrzewania płciowego
Somatyczne objawy dojrzewania uwarunkowane są licznymi czynnikami:
Genetycznymi
Środowiskowymi (żywienie)
Klimatycznymi, rasowymi
Neurohormonalnymi
SEZONOWOŚĆ
RASA
Pubertas
Aktywność
fizyczna
CZYNNIKI
KLIMATYCZNE
Czynniki
środowiskowe
Uwarunkowania
genetyczne (czynniki
rodzicielskie), typ
budowy ciała
Akceleracja
rozwoju
Trend sekularny
Duża zmienność indywidualna w okresie pokwitania, szeroka wariancja i szeroki zakres normy cech
fizycznych.
Rozwój somatyczny
Roczne przyrosty wysokości
Masa ciała i sylwetka, zmiany posturalne
Zmiana proporcji ciała:
typowo męski rozwój pasa barkowego, rozwój tkanki mięśniowej, rozwój masy szkieletowej
żeński charakter przyrostu masy tłuszczowej, redystrybucja tłuszczu, mniejszy wskaźnik
barkowo- biodrowy.
Przyrost ciężaru ciała i wysokości
Wczesny okres dojrzewania 2kg/rok, 6-8cm/rok
Skok pokwitaniowy wysokości dziewczęta 8cm/ rok, chłopcy 10cm/rok
Wzrost w okresie dojrzewania przyczynia się do 15% ostatecznej wysokości ciała
Komponenty ciała
Chłopcy- przyrost tkanki mięśniowej, beztłuszczowej (Lean Body Mass)
Dziewczęta- przyrost tkanki tłuszczowej organizmu (FAT Mass) przez okres dojrzewania z 8% do
25%.
Okres dojrzewania
Okres dojrzewania obejmuje szeroki zakres wieku kalendarzowego, różny w zależności od płci
Najważniejszym, przewodnim procesem jest dojrzewanie płciowe.
Uruchomienie w okresie dojrzewania płciowego całego mechanizmu hormonalnego sprawia,
że zaczynają pojawiać się w ustalonej kolejności poszczególne cechy płciowe. Stanowią one
kryterium oceny dojrzałości płciowej
- pierwszorzędowe, drugorzędowe, trzeciorzędowe cechy płciowe.
1. rzędowe cechy płciowe chłopcy- jądra
dziewczynki- jajniki
2. rzędowe cechy płciowe chłopcy- prącie, gruczoł krokowy
dziewczynki0
jajowody, macica, pochwa, gruczoł sutkowy
3. rzędowe cechy płciowe owłosienie łonowe i pachowe, różnica w barwie głosu, różnice w
budowie i proporcjach ciała, zarost na twarzy u mężczyzn, gruczoły apokrynowe u kobiet.
oś podwzgórzowo- przysadkowo- gonadalna.
Androgeny nadnerczowe
Pojawienie się owłosienia łonowego i pachowego
Wzrost wielkości i pobudzenia wydzielania gruczołów łojowych
FSH
Główna rola FSH to pobudzanie wzrostu jajników (rozpoczynające się pod koniec pierwszego stadium
dojrzałości płciowej).
Estrogen jajnikowy
Zgrubienie śluzówki pochwy
Wzrost pigmentacji
Wzrost unaczynienia i pobudliwości warg sromowych większych
Niewielkie powiększenie łechtaczki i macicy- w tym okresie trzon macicy i szyjka mają równą
wielkość
Zgrubienie i zróżnicowanie warstwy śluzówki macicy (endometrium)
Wzrost aktywności i zawartości w komórkach mięśniówki macicy aktyno miozyny, kinazy
keratynowej ATP- prawdopodobnie jako przygotowanie do menstruacji i ciąży
Odkładanie glikogenu wewnątrz komórek błony śluzowej pochwy, co sprzyja rozwojowi
pałeczek Doderleina kwas mlekowy, obniżenie pH pochwy, ochrona przed inwazją bakterii
chorobotwórczych, ale jednocześnie wzrost podatności na infekcje wywołane przez
drożdżaki.
Fizjologiczne upławy- biała śluzowa wydzielina o kwaśnym zapachu.
Testosteron
Powiększenie najądrzy
Powiększenie pęcherzyków nasiennych i gruczołu krokowego
3. Rzędowe cechy płciowe
Stadia dojrzałości płciowej
Stadia dojrzałości płciowej zostały opracowane przez J.M. Tannera i przedstawione w postaci tzw.
Skali Tannera przygotowanej oddzielnie dla chłopców i dziewcząt.
Piersi (M)- wg Tannera
Stadium I- faza dziewczęca
Stadium II- otoczka i brodawka uwypuklone w formie małego wzgórka, zwiększona średnica
otoczki
Stadium III- pierś i otoczka powiększone, otoczka sutkowa nie wyróżnia się w zarycie piersi
Stadium IV- brodawka i otoczka sutkowa tworzą wtórny wzgórek w zarysie piersi
Stadium V- kształt dojrzały, sutki sterczące, otoczka nie wyróżnia się w zarycie piersi
Jądra i moszna (G)- wg Tannera
Stadium I- faza dziecięca
Stadium II- wydłużenie moszny, skóra cienka, różowa
Stadium III- powiększenie
Stadium IV- powiększenie jąder, ściemnienie skóry moszny
Stadium V – rozmiary jak u dorosłego
Ocena i klasyfikacja dojrzewania płciowego(Reynolds,
Winnes)
I stadium (Tanner 1)- faza dziecięca, brak cech dojrzewania płciowego
II stadium (Tanner 2, 3, 4)- fazy rozwojowe
III stadium (Tanner 5)- zaawansowanie rozwoju danej cechy typowe dla osób dojrzałych.
Pomiar wielkości jąder
Orchidometr pradera (objętość jąder u dorosłego mężczyzny 15- 30 ml).
Menarche
Pierwsze cykle nieregularne, jednofazowe, an owulacyjne
Masa ciała krytyczna- 47 kg
Ok. 2 lata po menarche 65% dziewcząt ma cykle dwufazowe, owulacyjne.
Zazwyczaj pojawienie się menarche znamionuje zakończenie wzrastania
Wiek ginekologiczny
Wiek dziewcząt liczony od wystąpienia pierwszej miesiączki (liczony w latach)
Przemiany okresu pokwitania u chłopców
Chłopcy vs dziewczęta

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin