H-Morsztyn-swiatowa-rozkosz.pdf

(2571 KB) Pobierz
H IERO N IM
M O RSZTY N
ŚWIATOWA ROZKOSZ
BIBLIOTEKA
PISARZY
STAROPOLSKICH
zespół redakcyjny
Adam Karpiński (przewodniczący)
Krzysztof Mrowcewicz
Ariadna Masłowska-Nowak (sekretarz)
Biblioteka Pisarzy Staropolskich
TOM
1
Instytut B adań Literackich PAN
Stowarzyszenie „Pro Cultura Litteraria”
HIERONIM
MORSZTYN
ŚWIATOWA ROZKOSZ
Z OCHMISTRZEM SWOIM
I ZE DWUNASTĄ SWYCH SŁUŻEBNYCH PANIEN
WYDAŁ
ADAM K A R P IŃ SK I
Redakcja
Ariadna Masłowska-Nowak
Korekta
Krystyna Petryk, Agnieszka Pliszkiewicz
Projekt okładki
Małgorzata Żarska
Opracowanie typograficzne
Adam Rysiewicz
Skład i łamanie
Wydawnictwo IBL / Helena Dziumikowska
Wydrukowano na objętościowym papierze ekologicznym
Munken Print Extra 15
Książka dofinansowana ze środków Komitetu Badań Naukowych
© Copyright by Adam Karpiński, 1995
© Copyright by Stowarzyszenie „Pro Cultura Litteraria’’, 1995
© Copyright for this edition by Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich
PAN, 1995
Druk i oprawa
Wrocławska Drukarnia Naukowa
ISBN 83-85605-63-0
WPROWADZENIE DO LEKTURY
Twórczość Hieronima z Raciborska Morsztyna, tak jak i jego biografię,
znamy jedynie we fragmentach. Zapewne lepiej orientowali się ludzie
pióra współcześni poecie, skoro tak często i pochlebnie się o nim wypo­
wiadali. Pierwszym bodaj znanym nam krytykiem był Seweryn Bączalski,
nieco starszy od Morsztyna wierszopis, który pod koniec wydanego
w 1608 r.
Przestrachu śmiertelnego
dał obszerną pochwałę autora
Świa­
towej Rozkoszy z Ochmistrzem...,
„człowieka godnego” , jak nikt „sposob­
nego” „na wiersz polski” . Nieco później, ok. 1617 r., Kasper Twardowski
w
Lekcjach Kupidynowych
pisał o Morsztynie jako o pierwszym śpiewaku
Wenery, która jemu właśnie przeznaczyła „kosztowny wieniec” , jakiego
„jeszcze żadnemu nie dała” . Tuż obok Kochanowskiego wymienił Mor­
sztyna Stanisław Orzelski w powstałym ok. 1623 r. poemacie
Macaronica
Marfordii Mądzikouii poetae approbati,
a tę wysoką ocenę potwierdzają
późniejsze wypowiedzi Szymona Starowolskiego i Jana Andrzeja Mor­
sztyna.
Jakby na przekór temu powszechnemu uznaniu, sam poeta niewiele
chyba dbał o uporządkowanie dorobku, a los obszedł się z jego twórczością
równie niełaskawie, znaczną jej część zatracając lub wikłając w trudne
dziś do rozstrzygnięcia kwestie autorstwa. Równie „niełaskawe” są histo­
ryczne źródła, na których oprzeć moglibyśmy biografię Morsztyna, w du­
żej mierze wysnuwaną z własnych enuncjacji poety, nieraz sprzecznych,
nieraz jakby celowo zacierających klarowność przeznaczonego dla czytel-
ników obrazu .
1 O biografii i dorobku Morsztyna w świetle najnowszych badań zob. P. Buchwald-Pcl-
cowa,
Hieronim Morsztyn-pierwszy z rodu poetów,
„Przegląd Humanistyczny”, 1980, z. 4,
s. 31-55; zob. ponadto
tai, Polski Słownik Biograficzny,
t. 21, s. 805-807 (hasło: „Morsztyn
Hieronim” ).

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin