Pomerania Maj 2015.pdf

(5801 KB) Pobierz
Òdj. © daffodilred – Fotolia.com
Numer wydano dzięki dotacji Ministra Administracji i Cyfryzacji
oraz Samorządu Województwa Pomorskiego.
Dofinansowano ze środków Miasta Gdańska
W NUMERZE:
W NUMERZE:
3 Opowieść o losach Polski
3 Òddzãkòwanié Méstrów
Krzysztof Korda
Òdj. Arkadiusz Wegner
4 Życie i dzieło Stolema. O do Pesa Duo Pestce
5 Od konnych omnibusów Stanisławie
Kazimierz Ostrowski
Sławomir Lewandowski
8 O Profesorze Jerzym Trederze na gwiazdy
8 Teatr Szekspirowski z widokiem
Adam Ryszard Sikora OFM
Grażyna Antoniewicz
12 Miał odwagę zmieniać świat
10
Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk
Jubilatka Politechnika
Marta Szagżdowicz
15 Żëwòt równoległi
11
J.N.
Kaszëbizna w stolëcë
kg
16 Czy brak nam urody życia?
12
Stanisław Salmonowicz
Kaszubi w Gdańsku. Gdańsk stolicą Kaszub? –
raz jeszcze!
18
Józef Borzyszkowski
Jana. Jón Trepczik
Zéńdzenia ù Méstra
w ùbecczich zôpiskach do 1956 r. (dz. 1)
17
Słôwk Fòrmella
Działo się w Gdańsku
Teresa Juńska-Subocz
20 Plan transportowy dla Południa
18
Sławomir Lewandowski
Renata Gleinert
Pòmión skòwrónka –
22
Tómk Fópka
Na tropie tajemnic „Miedziowca”
20
Marek Adamkowicz
Ożywiają przeszłość
24
Marek Adamkowicz
Cassubia cantat
Tómk Fópka
22 Brzôd kònkùrsu Drzéżdżona
26
Stanisłôw Janke
Jubileuszowy spływ Śladami Remusa
Z Kaszuby do Świtu – Zbrzycą i Brdą.
23 Na zdrowié wejrowsczich szewców
Edmund Szczesiak
rd
28 Smiéch do lzów
24
Matéùsz Bùllmann
Tacewnô pòzwa „Grif ”. Wòjcech Czedrowsczi
w papiorach bezpieczi (dz. 2)
30
Słôwk Fòrmella
w Eùropie
Kaszëbi nôlepszi
Pioter Léssnawa
26 Zapachy mieszane, czyli o Coco Chanel
32 Kaszëbsczi dlô wszëtczich. Ùczba 43
Stanisław Salmonowicz
Róman Drzéżdżón, Danuta Pioch
28 Młodokaszuba, żołnierz, starosta (cz. 1)
34 Wodne wrota miasta
Marian Hirsz
Marta Szagżdowicz
30 Na kùńc Eùropë i jesz dali…
NAJÔ
Z Tomaszã Plichtã gôdô Dark Majkòwsczi
ÙCZBA I–VIII
35 Listy 37. Kaszëbsczi króm
32 Ùczba
Róman Drzéżdżón, Danuta Pioch
34 Terpy stworzyły Fryzów
Jacek Borkowicz
37 Żëczimë brzadnégò dzejaniégò!
I–VIII Najô Ùczba
DM
35 Jô jem kòmédiantã
38
Ze Zbigniewã Jankòwsczim gôdô Stanisłôw Janke
Ku pamięci profesora Jerzego Sampa
Tadeusz Linkner
39 Dzień Edukacji, blizë
40 Jak wid mòrscziczyli po naszamu Uczby
Maria Pająkowska-Kensik
Ewa Górska
39 Mirosława z „Gwiôzdowëch Wòjnów”?
43 Bùdacje jakMöller
Szkoła
Adrian Watkowski, tłóm. Tomôsz Ùrbańsczi
43 Òrãdz do w Holandii
40 „Gdynia” wespółrobòtë
Adóm Hébel
Andrzej Busler
44 W Bólszewie ò patronie rokù
42 Żyją w niewygasłej pamięci
Red.
Kazimierz Ostrowski
45 Gdy zwykłe słowa stają się poezją
42
Maria Pająkowska-Kensik
Żëją w niewëgasłi pamiãcë
Tłóm. Danuta Pioch
46 Zrozumieć Mazury. Dom
44
Waldemar Mierzwa
Biég za zdrowim
Bògumiła Cërockô
rôczi
48
Camino Pomerania
46
Ryszard Wenta, tłóm. Danuta Pioch
Wiérztą żëcé pisóné
Maya Gielniak, tłóm. Bòżena Ùgòwskô
50 Z drugiej ręki
Zrozumieć Mazury. Pobożność
Kònkùrs. Nôwôżniészé kaszëbsczé ksążczi
Waldemar Mierzwa
Hobelbank z czasów wiôldżi wòjnë
Z
rd
drugiej ręki
52 Lektury
51 Listy
57
53
57
61
59
67
62
68
66
67
To nasze historyczne ziemie
Lektury
Z
ojcem Januszem Jędryszkiem rozmawia
Pamiętajmy o Żeromskim – piewcy morza
Dariusz Majkowski
Jerzy Nacel
Klëka
Pusta noc w Kanadzie
Nôłożnoscë a dołożnoscë
Aleksandra Kurowska-Susdorf
Tómk Fópka
Klëka
Dzyńdzylińdzy
Rómk Drzéżdżónk
pomorska rodzina”
X Konkurs „Moja
Krzysztof Kowalkowski
Obkłôdka III Mòje serakòjsczé miesące
Po czim pòznac artistã
Jarosłôw Kroplewsczi
Tómk Fópka
48
51
51
50
68 Pëlckòwsczi meloman
Rómk Drzéżdżónk
POMERANIA
Môj 2015
POMERANIA
LËSTOPADNIK 2014
Od redaktora
Po tym, co się stało w tym roku, kwiecień chyba już
nigdy nie będzie się nam kojarzył z wiosną i budzą-
cym się życiem. Straty, jakie poniósł ruch kaszubsko-
-pomorski w tym miesiącu, są olbrzymie. Jerzy Treder,
Stanisław Pestka, Günter Grass… Dla wielu z nas byli
mistrzami, wielu powtarzało na pogrzebach: „zosta-
liśmy sierotami”. Dzięki ich pracy, wizjom przyszłości,
książkom łatwiej było rozwijać naszą kulturę, język ka-
szubski, wcielać w życie idee regionalizmu. Wciąż jesz-
cze szukamy odpowiedzi na pytanie, co dalej. Pamiętajmy o ich dokonaniach,
ale mimo żalu, który czujemy, kontynuujmy – tak jak potrafimy – to dzieło,
któremu oni poświęcili swój czas i talent.
Na szczęście wciąż są na Pomorzu ludzie, którzy z pasją szerzą kaszub-
ską kulturę. Jednym z nich jest ojciec Janusz Jędryszek – Kociewiak, który
rozwijał kult Matki Boskiej Sianowskiej, a obecnie przywraca kaszubskiej
świadomości Świętą Górę Polanowską. Być może dzięki jego pracy w Kosza-
linie znów ożyje
rodnô mòwa,
a mieszkańcy tych stron dowiedzą się więcej
o historii swojej małej ojczyzny. Serdecznie zapraszamy naszych Czytelni-
ków do wzięcia udziału w I Kaszubskim Odpuście na Górze Polanowskiej.
13 czerwca będziemy mogli pokazać, że potrafimy się zjednoczyć – od Gdań-
ska po Szczecin.
80-837 Gdańsk
ul. Straganiarska 20–23
tel. 58 301 90 16, 58 301 27 31
e-mail: red.pomerania@wp.pl
ADRES REDAKCJI
REDAKTOR NACZELNY
Dariusz Majkowski
Bogumiła Cirocka
ZASTĘPCZYNI RED. NACZ.
ZESPÓŁ REDAKCYJNY
Piotr Machola (redaktor techniczny)
Marika Jelińska (Najô Ùczba)
(WSPÓŁPRACOWNICY)
KOLEGIUM REDAKCYJNE
Edmund Szczesiak
(przewodniczący kolegium)
Andrzej Busler
Roman Drzeżdżon
Piotr Dziekanowski
Aleksander Gosk
Ewa Górska
Stanisław Janke
Wiktor Pepliński
Bogdan Wiśniewski
Tomasz Żuroch-Piechowski
Dariusz Majkowski
PRENUMERATA
Pomerania z dostawą do domu!
Koszt prenumeraty rocznej krajowej z bezpłatną dostawą do domu: 55 zł. W przypadku prenu-
meraty zagranicznej: 150 zł. Podane ceny są cenami brutto i uwzględniają 5% VAT.
Aby zamówić roczną prenumeratę, należy
• dokonać wpłaty na konto: PKO BP S.A. 28 1020 1811 0000 0302 0129 35 13, ZG ZKP,
ul. Straganiarska 20–23, 80-837 Gdańsk, podając imię i nazwisko (lub nazwę jednostki
zamawiającej) oraz dokładny adres
• zamówić w Biurze ZG ZKP, tel. 58 301 90 16, 58 301 27 31, e-mail: red.pomerania@wp.pl
• Prenumerata realizowana przez RUCH S.A: zamówienia na prenumeratę (...) można skła-
dać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy
kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Infolinią Pre-
numeraty pod numerem: 22 693 70 00 – czynna w dni robocze w godzinach 7–17. Koszt
połączenia wg taryfy operatora.
Zamawiający roczną prenumeratę obejmującą co najmniej 6 miesięcy 2015 roku
otrzymają jedną z książek do wyboru.
Lista pozycji do wyboru jest dostępna na stronie www.miesiecznikpomerania.pl/kontakt/
prenumerata. Książki wyślemy we wrześniu 2015 roku.
2
TŁUMACZENIA
NA JĘZYK KASZUBSKI
Dariusz Majkowski
Iwona Makurat
Danuta Pioch
Tomasz Urbański
FOT. NA OKŁADCE
Arkadiusz Wegner
Zarząd Główny
Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego
80-837 Gdańsk
ul. Straganiarska 20–23
Drukarnia WL
WYDAWCA
DRUK
Redakcja zastrzega sobie prawo
skracania i redagowania artykułów
oraz zmiany tytułów.
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności
za treść ogłoszeń i reklam.
Wszystkie materiały objęte są
prawem autorskim.
POMERANIA
MAj 2015
Òddzãkòwanié
Méstrów
Żôl, kòmùda, ùdżibłé stanice, pòchiloné głowë. Òdeszło dwùch wiôldżich Kaszëbów.
Prof. Jerzi Tréder òstôł pòchòwóny 7 łżëkwiata na smãtôrzu w Rédze,
a red. Stanisłôw Pestka 8 łżëkwiata na gduńsczim Srebrziskù.
Òdj. A. Wegner
Zgłoś jeśli naruszono regulamin