Pomerania Lipiec Sierpien 2015.pdf

(18312 KB) Pobierz
I Kaszëbsczi Òdpùst
w Pòlanowie
s. 3–5
XXX-lecie spływu
„Śladami Remusa”
s. I–VIII
Numer wydano dzięki dotacji Ministra Administracji i Cyfryzacji
oraz Samorządu Województwa Pomorskiego.
Dofinansowano ze środków Miasta Gdańska
W NUMERZE:
W NUMERZE:
3 Historicznô chwila
Dariusz Majkòwsczi
3 Opowieść o òbrzesziwô.
6 Szlachectwòlosach Polski
Krzysztof Korda
500 lat Trzebiatowsczich
Z
konnych omnibusów do Pesa Duo
5
Pawłã Jutrzenka-Trzebiatowsczim rozpòwiôdô
Od
Tomôsz Fópka
Sławomir Lewandowski
8 Kaszëbi dzãkùją ks. Sëchce
8
Dariusz Majkòwsczi
z widokiem na gwiazdy
Teatr Szekspirowski
11
Grażyna Antoniewicz
Pierwszy Dzień Kaszubski w Koszalinie
10
Wacław Nowicki
Jubilatka Politechnika
12
Marta Szagżdowicz
Jana. Jón Trepczik
Zéńdzenia ù Méstra
w ùbecczich zôpiskach do 1956 r. (dzél 3)
11
Słôwk Fòrmella
stolëcë
Kaszëbizna w
14
kg
Pyrrusowe zwycięstwo?
12
Stanisław Salmonowicz
Kaszubi w Gdańsku. Gdańsk stolicą Kaszub? –
raz jeszcze!
16 O parafii Wygoda i jej duszpasterzach.
Józef Borzyszkowski
parafii
Część 1: Specyfika
17
Józef Borzyszkowski
Działo się w Gdańsku
19
Teresa Juńska-Subocz
Z południa. Czas wakacji
Kazimierz Ostrowski
18 Wspierajmy gwary – Renata Gleinert
20 Pòmión skòwrónka
Tómk Fópka
Z Michałem Kargulem rozmawia Dariusz Majkowski
21 Listy
20 Ożywiają przeszłość
22
Marek Adamkowicz
Zachodnim na przestrzeni
Kaszubi na Pomorzu
wieków. Część 1: Kiedy i skąd przybyli
22
Zygmunt Szultka
Drzéżdżona
Brzôd kònkùrsu
26
Stanisłôw Janke
Sekrety Kępy Oksywskiej
23
Jarosław Kłodziński
Na zdrowié wejrowsczich szewców
28
rd
Zbigniew (Binek) Urbanowski – zapomniany
tucholski artysta (część 1)
24 Tacewnô pòzwa „Grif ”. Wòjcech Czedrowsczi
Maria Ollick
bezpieczi (dz. 2)
w papiorach
30
Słôwk Fòrmella
Fascynacja bogactwem kaszubszczyzny
Z
ks. prof. Janem Perszonem rozmawia Stanisław
26
Janke
Zapachy mieszane, czyli o Coco Chanel
33
Stanisław
w krôj 2015
Kaszëbë
Salmonowicz
28
Ryszard Struck
żołnierz, starosta (cz. 1)
Młodokaszuba,
34
Marian Hirsz
bratińc
Wãdżersczi
Z Dabi Istvánã gôdô Stanisłôw Janka
30 Kaszëbsczi dlô wszëtczich. Ùczba 45
36 Na kùńc Eùropë i jesz dali…
Z Tomaszã Plichtã gôdô Dark Majkòwsczi
Róman Drzéżdżón, Danuta Pioch
38 Nowe oblicze parku Oliwskiego
32 Ùczba 37. Kaszëbsczi króm
Marta SzagżdowiczDanuta Pioch
Róman Drzéżdżón,
PŁYWANIE Z REMUSEM. DODATEK JUBILEUSZOWY
34 Terpy stworzyły Zaczęło
I
Edmund Szczesiak,
Fryzów się w „Pomeranii”
Jacek Borkowicz
IV
Waldemar Winiecki,
Jedna wielka rodzina
V
Janusz Kowalski, Przedremusowe
kajakowanie
VI
Zbigniew Wójcicki,
Tak mi się zapamiętało
VIII
Roman Skwiercz, Kara
Remusa
I–VIII Najô Ùczba
39 Wojna wybrzeża z interiorem
35
Jacek Borkowicz
Jô jem kòmédiantã
40
Ze Zbigniewã Jankòwsczim
(2)
Stanisłôw Janke
Boje kaszubskich drużyn
gôdô
39
Janusz Kowalski
czyli po naszamu Uczby
Dzień Edukacji,
42
Maria Pająkowska-Kensik
Ùnihòkej i klósk
Adóm Hébel
39 Z Kociewia.Möller
43 Mirosława Centryfuga czasu
Szkoła
Maria Pająkowska-Kensik
44 Kùńc gazowëch strachów i nôdzeji?
40 „Gdynia” w Holandii
Matéùsz Bùllmann
Andrzej Busler
45 Pòtkanié z pierszą knégą Biblëji
42
DM
w niewygasłej pamięci
Żyją
46
Kazimierz Ostrowski
Bëc abò nie bëc pùcczi bòlëcë
42
Pioter Léssnawa
Żëją w niewëgasłi pamiãcë
47
Tłóm. Danuta Pioch
Kaszëbsczé Zjôzdë
rd
44 Żuławy zdrowim łodzi
48 Biég za z pokładu
Bògumiła Cërockô
Sławomir Lewandowski
50 Małi bjałi dómek wew moji pamnianci śni!
46 Wiérztą żëcé pisóné
Zyta Wejer
Maya Gielniak, tłóm. Bòżena Ùgòwskô
51 Ringrafë Witosława 2015
48
bc
Zrozumieć Mazury. Pobożność
52
Waldemar Mierzwa
„Chcąc mieć przyszłość, należy mieć przeszłość”
Krzysztof Kowalkowski
50 Z drugiej ręki
54 Pod skrzydłami Pegaza
51
Z Marcinem Podporą rozmawia Maya Gielniak
Listy
56 Zrozumieć Mazury. Plon
53 Lektury
Waldemar Mierzwa
57 Pamiętajmy o
58 Z drugiej ręki Żeromskim – piewcy morza
60
Jerzy Nacel
O kursie języka kaszubskiego na stronie
59 kaszubskidladzieci.pl
Pusta noc w Kanadzie
Katarzyna Bliźniewska
Aleksandra Kurowska-Susdorf
61 Moda na haft kaszubski
62 Klëka
Anna Trepczyk
62 Lektury „Moja pomorska rodzina”
66 X Konkurs
68
Krzysztof Kowalkowski
Mòje serakòjsczé miesące
Jarosłôw Kroplewsczi
67 Po czim pòznac artistã
69 Klëka
Tómk Fópka
75 Jak czëtac lëdzy
68
Tómk Fópka
meloman
Pëlckòwsczi
76
Rómk Drzéżdżónk
dzéń targòwi…
W Serakòjcach w
Rómk Drzéżdżónk
POMERANIA
LËPIŃC–ZÉLNIK2014
POMERANIA
LËSTOPADNIK 2015
Od redaktora
Tego lata zachęcamy do spojrzenia na zachód. Najpierw
na Górę Polanowską, gdzie za sprawą ojca Janusza Ję-
dryszka odbył się kaszubski odpust. Po kilku wiekach
na tym wzniesieniu położonym ok. 40 km od Koszalina
znowu tłumy pielgrzymów modliły się w języku, który
niegdyś był tu codzienną mową. Franciszkańska pustel-
nia znajdująca się w tym miejscu może się stać ważnym
punktem dla miłośników kaszubszczyzny nie tylko z Po-
morza Środkowego.
Jeszcze dalej na zachodzie, bo w Szczecinie, spotkali się
Trzebiatowscy, którzy w tym mieście hucznie świętowali 500-lecie swojej rodziny
i zorganizowali Kongres Rodów Pomorskich. Przez trzy dni w stolicy wojewódz-
twa zachodniopomorskiego język kaszubski można było usłyszeć na scenie, na
ulicach i w kościele.
A jeśli ktoś ma wątpliwości, czy słusznie na Środkowym i Zachodnim Po-
morzu w coraz większym stopniu obecna jest kaszubszczyzna, to powinien
sięgnąć do artykułu prof. Zygmunta Szultki „Kaszubi na Pomorzu Zachodnim
na przestrzeni wieków”. W tym numerze publikujemy jego pierwszą część i już
zapraszamy do lektury kolejnych odcinków (a może i do dyskusji?) w następnych
„Pomeraniach”.
Na zakończenie gratulacje dla organizatorów Kaszubskiego Spływu Kajako-
wego „Śladami Remusa”. W tym roku już trzydziesty raz wypłynęli na pomorskie
jeziora i rzeki. Warto przeczytać specjalny dodatek, który zamieszczamy z tej
okazji. Jesteśmy dumni, że możemy być patronem tego wydarzenia.
80-837 Gdańsk
ul. Straganiarska 20–23
tel. 58 301 90 16, 58 301 27 31
e-mail: red.pomerania@wp.pl
ADRES REDAKCJI
REDAKTOR NACZELNY
Dariusz Majkowski
Bogumiła Cirocka
ZASTĘPCZYNI RED. NACZ.
ZESPÓŁ REDAKCYJNY
Piotr Machola (redaktor techniczny)
Marika Jocz (Najô Ùczba)
(WSPÓŁPRACOWNICY)
KOLEGIUM REDAKCYJNE
Edmund Szczesiak
(przewodniczący kolegium)
Andrzej Busler
Roman Drzeżdżon
Piotr Dziekanowski
Aleksander Gosk
Ewa Górska
Stanisław Janke
Wiktor Pepliński
Bogdan Wiśniewski
Tomasz Żuroch-Piechowski
Dariusz Majkowski
PRENUMERATA
Pomerania z dostawą do domu!
Koszt prenumeraty rocznej krajowej z bezpłatną dostawą do domu: 55 zł. W przypad-
ku prenumeraty zagranicznej: 150 zł. Podane ceny są cenami brutto i uwzględniają
5% VAT.
Aby zamówić roczną prenumeratę, należy
• dokonać wpłaty na konto: PKO BP S.A. 28 1020 1811 0000 0302 0129 35 13, ZG ZKP,
ul. Straganiarska 20–23, 80-837 Gdańsk, podając imię i nazwisko (lub nazwę jed-
nostki zamawiającej) oraz dokładny adres
• zamówić w Biurze ZG ZKP, tel. 58 301 90 16, 58 301 27 31, e-mail: red.pomerania@
wp.pl
• Prenumerata realizowana przez RUCH S.A: zamówienia na prenumeratę (...) można
składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne py-
tania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktu-
jąc się z Infolinią Prenumeraty pod numerem: 22 693 70 00 – czynna w dni robocze
w godzinach 7–17. Koszt połączenia wg taryfy operatora.
2
TŁUMACZENIA
NA JĘZYK KASZUBSKI
Hanna Makurat
Nad morzem w Ustce
© hjschneider – Fotolia.com
FOT. NA OKŁADCE
Zarząd Główny
Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego
80-837 Gdańsk
ul. Straganiarska 20–23
Wydawnictwo Bernardinum Sp. z o.o.
ul. Bpa Dominika 11
83-130 Pelplin
WYDAWCA
DRUK
Redakcja zastrzega sobie prawo
skracania i redagowania artykułów
oraz zmiany tytułów.
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności
za treść ogłoszeń i reklam.
Wszystkie materiały objęte są
prawem autorskim.
POMERANIA
LIPIEC–SIERPIEŃ 2015
TÉMA MIESĄCA
Historicznô chwila
Na Swiãti Pòlanowsczi Górze pò stalatach zôs brzëmiałë mòdlëtwë pò kaszëbskù. 13 czerwińca
wiãcy jak tësąc lëdzy z całégò Pòmòrzô, òd Gduńska pò Szczecëno, wzãło ùdzél w I Kaszëbsczim
Òdpùsce w tim môlu.
D A R I U S Z M A J KÒ W S C Z I
Wszëtkò zaczãło sã pòd pòmnikã sw.
Òttona w Pòlanowie. To
prawie dzãka
niemù ta góra òprzestała bëc pògańską,
a stała sã marijnô – pòdczorchiwôł òjc
Janusz Jãdrëszk, przédny òrganizator
òdpùstu. Spòd ny drzewiany rzezbë
ùczãstnicë piechti przeszlë pôrã kilo-
métrów (wikszosc òstro pòd górã), żebë
mòdlëc sã òbczas mszë swiãti. Òdprawił
jã archidiecezjalny kapelón Kaszëbów
ks. Leszk Jażdżewsczi. Czëtania, psalm,
ewanieliô i mòdlëtwa wiérnëch òstałë
przeczëtóné (abò zaspiéwóné) pò
kaszëbskù. W rodny mòwie wëgłosył
téż kôzanié ks. Marión Miotk. To
histo-
riczné wëdarzenié. Zôs kaszëbizna rozlégô
sã na ti swiãti górze – gôdôł ò. Jãdrëszk.
Jistno czëła wiãkszosc pielgrzimów.
Wiele z nich pòdczorchiwało, że bierzą
ùdzél w czims nadzwëkòwim (chòc tej-
-sej dało sã czëc głosë, że kaszëbiznë
bëło równak za mało: jesmë
przëjachelë
z ksążeczkama, przërëchtowóny na to,
że wikszosc mszë bãdze pò kaszëbskù
– përznã z żôlã gôdelë niejedny ju pò
ùroczëznach).
Dosc tëli lëdzy przëjachało w zòr-
ganizowónëch karnach aùtobùsama.
Bëło tak chòcle w przëtrôfkù słëpsczich
Kaszëbów. Më
jesmë baro związóny
z Pòlanowã ju òd dôwna. Równo 10 lat
temù jesmë pòsadzëlë tu drzewkò, jaczé
mô przëpòminac ò najich związkach z tą
swiãtą górą. Wnenczas miało 30 cm, terô
Pòmnik sw. Òttona w Pòlanowie. Tu zaczął sã I Kaszëbsczi Òdpùst
POMERANIA
LËPIŃC–ZÉLNIK 2015
3

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin