Podrecznik jidysz.pdf

(557 KB) Pobierz
MAGDALENA JOANNA SITARZ
JIDYSZ
PODRECZNIK NAUKI JEZYKA
DLA POCZA
ATKUJA
A
A
ACYCH
ι
ι
ι
ι
´
UNIWERSYTET JAGIELLONSKI
´
KRAKOW 1995
Niniejszy podrecznik nauki jidysz dla poczatkujacych jest pierwsza tego typu
ι
ι
ι
ι
ksiazka przeznaczona dla przecietnego Polaka pragnacego pozna´ ten jezyk. Sklada
c
ι
˙
ι
ι
ι
ι
ι
sie on z trzydziestu lekcji, dodatku metodycznego, tablic gramatycznych oraz
ι
slownik´w polsko–jidysz i jidysz–polskiego. Ka˙ da jednostka lekcyjna obejmuje
o
z
dialog i czytanke w jezyku jidysz oraz wyja´nienia gramatyczne i kr´tkie informacje
s
o
ι
ι
o jezyku i kulturze jidysz po polsku. Integralna cze´cia skryptu jest dyskietka z
ι
ι
ι
s
ι
programem uczaco-testujacym, zawierajaca opr´cz ´wicze´ tak˙ e prosty edytor
o c
n
z
ι
ι
ι
(bez mo˙ liwo´ci drukowania), slownik i tablice gramatyczne. Podrecznik nie
z
s
ι
wymaga przygotowania jezykoznawczego, przeznaczony jest przede wszystkim
ι
do pracy pod kierunkiem nauczyciela, mo˙ na sie z niego jednak uczy´ tak˙ e
z
c
z
ι
samodzielnie.
Nauka jezyka jidysz mo˙ e sta´ sie dla ka˙ dego fascynujaca przygoda nie tylko ze
z
c
ι
z
ι
ι ι
ι
wzgledu na poznawanie jezyka zawierajacego tak wiele element´w slowia´skich.
o
n
ι
ι
ι
Jezyk jidysz jest przede wszystkim droga do lepszego poznania i zrozumienia
ι
ι
narodu, kt´ry przez wiele wiek´w zyl w Polsce i mial sw´j niemaly udzial w
o
o ˙
o
rozwoju naszej kultury
Poni˙ sza wersja pdf mojego podrecznika jest nieznacznie poprawiona w
z
ι
por´wnaniu z ksiazka wydana w roku 1995.
o
ι
˙
ι
ι
c Magdalena Sitarz
Wyra˙ am zgode na drukowanie i kopiowanie cze´ci lub calo´ci
z
s
ι
ι
s
podrecznika przez indywidualnych u˙ ytkownik´w dla potrzeb
z
o
ι
wlasnych. Rozpowszechnianie drukowanych lub elektronicznych
kopii podrecznika jest dozwolone wylacznie niekomercyjnie i za
ι
ι
wcze´niejsza zgoda autora.
s
ι
ι
W razie jakichkolwiek pyta´, prosze o kontakt:
n
ι
magdalena.sitarz
at
uj.edu.pl
Magdalena Sitarz, Krak´w, 25.08.2007
o
2
Spis tre´ci
s
sniiA eickel
(1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jezyk jidysz. Alfabet jidysz. Niekt´re pozdrowienia i zwroty.
o
ι
9
iiuuc eickel
(2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
kitamarg elesib a
Zdania oznajmujace, pytajace i rozkazujace;
ι
ι
ι
Przeczenie.
.
widii NiA retreuu ewiuuals-wiliup exelte
Polsko-slowia´skie wplywy w jezyku jidysz.
n
ι
(3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
kitamarg elesib a
Zaimki pytajace; Zaimki osobowe; Czas
ι
tera´niejszy czasownika.
z
Wplyw jidysz na jezyk polski.
ι
15
Ird eickel
19
rif eickel
(4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
kitamarg elesib a
Zaimki dzier˙ awcze; Czas przysz ly czasownika.
z
˙
Zydzi w Polsce.
(5) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
23
Fnif eickel
27
!NrzHrebiA rimol
skez eickel
(6) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
kitamarg elesib a
Rodzajnik okre´lony i nieokre´lony; Tryb
s
s
rozkazujacy czasownika.
ι
Jidysz a niemiecki.
(7) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
kitamarg elesib a
Bezokolicznik z
uc
; Czasowniki rozdzielnie
i nierozdzielnie z lo˙ one; Wymowa odbiegajaca od pisowni.
z
ι
Jidysz w Niemczech.
3
29
Nbiz eickel
33
txa eickel
(8) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
kitamarg elesib a
Czas przesz ly; Regularny imiesl´w czasu
o
przesz lego; Nieregularny i mocny imiesl´w czasu przesz lego.
o
Jidysz a angielski.
(9) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
kitamarg elesib a
Zaimek bezosobowy
Nem
; U˙ ycie zaimka
se
.
z
Jidysz w Stanach Zjednoczonych.
(10) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
38
NIn eickel
42
Nec eickel
46
!NrzHrebiA rimol
Fle eickel
(11) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
kitamarg elesib a
Przymiotnik w roli przydawki.
Jidysz w Zwiazku Sowieckim.
ι
(12) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
kitamarg elesib a
Przymiotnik w roli orzecznika.
Jidysz a hebrajski.
(13) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
kitamarg elesib a
Stopniowanie przymiotnik´w.
o
Jidysz w Izraelu.
(14) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
kitamarg elesib a
Liczebniki gl´wne.
o
Jidysz w ´wiecie.
s
(15) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
47
Fleuuc eickel
51
NcIrd eickel
54
Ncref eickel
57
Ncfuf eickel
60
!NrzHrebiA rimol
Ncxez eickel
(16) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
kitamarg elesib a
Liczebniki porzadkowe; Liczebniki porzadkowe
ι
ι
jako przysl´wki.
o
Dialekty a jezyk standardowy.
ι
62
Ncebiz eickel
(17) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
kitamarg elesib a
Warto´ci liczbowe liter alfabetu hebrajskiego.
s
Starsza literatura jidysz.
4
66
Ncxa eickel
(18) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
kitamarg elesib a
Rzeczownik.
Nowsza literatura jidysz – cze´´ I.
ι
sc
(19) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
kitamarg elesib a
Tryb warunkowy; Na´ci!
s
Nowsza literatura jidysz – cze´´ II.
ι
sc
(20) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
69
NcnIn eickel
73
kicnauuc eickel
76
!NrzHrebiA rimol
kicnauuc NuA NiiA eickel
(21) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
kitamarg elesib a
Strona bierna.
Nazwiska zydowskie.
˙
(22) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dni tygodnia i miesiace –
Tydzie´; Rok.
n
ι
Humor zydowski.
˙
(23) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Czas.
77
kicnauuc NuA iiuuc eickel
80
kicnauuc NuA Ird eickel
kitamarg elesib a
83
Chasydyzm.
kicnauuc NuA rif eickel
(24) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
86
.
retreuuxirpw ewidii exelte
Przyslowia jidysz i polskie.
kicnauuc NuA Fnif eickel
!NrzHrebiA rimol
kicnauuc NuA skez eickel
(25) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
89
(26) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tradycyjny kalendarz zydowski.
˙
Kabala – cze´´ I.
ι
sc
(27) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
90
kicnauuc NuA Nbiz eickel
93
Miesiace zydowskie.
˙
ι
Kabala – cze´´ II.
ι
sc
kicnauuc NuA txa eickel
(28) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Gl´wne ´wieta zydowskie.
o
s
ι
˙
´
´
Zwyczaje zydowskie –
Obrzezanie; Bar Micwa; Slub; Smier´;
˙
c
Codzienna modlitwa; Szabat; Synagoga.
5
96
Zgłoś jeśli naruszono regulamin