Zycie publiczne prywatne i umyslowe starozytnych Grekow.pdf

(11030 KB) Pobierz
FRANCISZEK TERLIKOWSKI
PUBLICZNE, PRYWATNE I UMYSŁOWE
STAROŻYTNYCH GREKÓW
DO UŻYTKU MŁODZIEŻY SZKOLNEJ
»
W YDANIE SZÓ STE
P O P R A W IŁ I N O W E III W IADOM OŚCIAM I O DRAMACIE I TEA TR ZE G R ECK IM
U Z U P E Ł N IŁ
M IK O ŁA J SZCZEK B A Ń SK I
LWÓW MCMXXV
NAKŁADF.M KSIĘGARNI NAUKOWEJ
POLSKIE TO W . PEDAGOGU, LWÓW -
M. ARCT, WARSZA V.
A
SPÓŁKA Z OGR. OL>±'OW. W E LW OW IE
FIL.TE W DROHOBYCZU 1 W RÓWNEM
FRANCISZEK TERLIKOWSKI
ŻYCIE
PUBLICZNE, PRYWATNE I UMYSŁOWE
STAROŻYTNYCH GREKÓW
DO UŻYTKD MŁODZIEŻY SZKOLNEJ
S Z Ó S T E WYDANIE
P R Z E JR Z A N E I P O P R A W IO N E .
LWÓW MCMXXV
NAKŁADEM KSIĘGARNI NAUKOWEJ
POLSKIE T O W . P E D A G O G ., LW Ó W -
M. ARCT, W ARSZAW A
SPÓŁKA Z OGE. ODPOW. W E LW OWIE
FIL JE W DROHOBYCZU 1 W RÓWNEM
S. 69
S-03
3
ą
( 3 8 ) ..— "
s&
CZCIONKAMI I. ZWIĄZKOWEJ DRUKARNI W E LWOWIE, UL. LINDEGO 4,
TELEFON 25 - 23.
A. Życie publiczne i pryw atne w wieku
bohaterskim .
1. Stosunki społeczne.
W epoce przedhistorycznej, zwanej także wiekiem boha­
terskim , ludność Grecji dzieliła się na mnóstwo m ałych, nieza­
wisłych państew ek, które ta k pod względem w zajem nych sto­
sunków zew nętrznych, ja k i pod względem w ew nętrznego
u stroju nie posiadały jeszcze pewnych, wyrobionych form, lecz
rozw ijały się dopiero stopniowo na zasadzie życia fam ilijnego.
Poszczególne plem iona i gm iny pozostaw ały względem
siebie bardzo często w stosunkach nieprzyjaznych. Stąd wojny,
grabieże, rozboje i najazdy na sąsiadów i wszelkiego rodzaju
g w a łty i nadużycia były w ypadkam i zw yczajnem i; nie szczę­
dzono naw et bezbronnego. Prawo wojenne oddawało zwyciężo­
nego w zupełną moc zwycięzcy i dozwalało łupiestw a, które
nikom u nie przynosiło hańby. N ajznakom itsi bohaterow ie prze­
chw alają się tern i chlubią, ja k b y czemś zaszczytnem .
Ideałem m oralnym je s t siła, dzielność i męstwo. One bu­
dzą pow szechną cześć i uwielbienie, one upraw niają do wszel­
kich gw ałtów i nadużyć, oraz zapew niają krzywdzicielowi bez­
karność. Pokrzyw dzonem u przysługu je jed n ak prawo odw etu
i zemsty, której oczywiście m ógł poszukiw ać tylko w tym
razie, gdy m iał siłę do tego.
Także w w ew nętrznych stosunkach gmin niem a praw em
uświęconego bezpieczeństwa, a poszanowanie cudzej własności
niewiele m a jeszcze znaczenia. Penelopę nachodzą zalotnicy
i niszczą dobytek męża, a Telemach napróżno żali się na to
przed zgrom adzonym ludem, nie m ając środka, aby tym nad­
użyciom zaradzić.
Mimo tego nie należy sądzić, jak o b y wiek H om era był
wiekiem zupełnej dzikości i barbarzyństw a. Nie brak tam także
śladów łagodniejszego i bardziej ludzkiego sposobu m yślenia.
Obok w ybuchów dzikości i nam iętności nierzadkie są p rzy ­
kłady panow ania nad sobą, um iarkow ania i czci dla starszych.
Achilles okrutnie pastw i się nad tru pem H ektora, mszcząc się
śm ierci przyjaciela, a jednak, nasyciw szy zemstę, nie je s t nie­
przystępn y łagodniejszym i więcej ludzkim uczuciom i oddaje
zwłoki zbolałem u ojcu na samo wspom nienie o swoim rodzicu.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin