15_Kryzys_osobisty.pdf

(1140 KB) Pobierz
15
Sylwia Kita
Praca socjalna
w sytuacjach
kryzysowych
Nowa Praca Socjalna
Sylwia Kita
Praca socjalna
w sytuacjach
kryzysowych
Warszawa 2014
Autor:
Sylwia Kita
Wydawca:
Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
Aleje Jerozolimskie 65/79, 00–697 Warszawa
Tel.: 22 237 00 00
Fax: 22 237 00 99
e-mail: sekretariat@crzl.gov.pl
www.crzl.gov.pl
Opracowanie merytoryczne, druk i dystrybucja serii publikacji na zlecenie CRZL:
WYG International Sp. z o.o.
ISBN 978–83–7951–301–7 (seria)
978–83–7951–316–1 (15)
Skład:
AgrafKa Sp. z o.o.
Publikacja bezpłatna
Nakład: 3000 egzemplarzy
Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Słowo wstępne
Oddajemy do rąk Czytelników serię publikacji będących efektem pracy ekspertów
i specjalistów z zakresu polityki społecznej, w szczególności pomocy społecznej.
Celem niniejszej serii było przybliżenie najważniejszego dorobku teoretycznego
i praktycznego państw Europy Zachodniej i USA w zakresie nowatorskich koncep-
cji i metod prowadzenia pracy socjalnej. Chodziło o przybliżenie nie tylko rozwiązań
i teorii zupełnie nowych także w tamtych krajach, ale także i takich, które już zdążyły
„okrzepnąć” i były poddawane wielostronnym ocenom, choć w naszym kraju wiele
z nich wciąż pozostaje nieznanymi lub niedocenianymi. Część publikacji dotyczy no-
wych rozwiązań, co prawda już funkcjonujących w naszych realiach, jednak często
realizowanych jedynie w ramach pojedynczych projektów, wartych jednak szersze-
go upowszechniania, adoptowania i testowania w polskich warunkach. Przykładem
może tu być chociażby tworzenie sieci franszyzy społecznej czy asystentury dostęp-
nej w różnych sferach życia osób z niepełnosprawnością.
Adresatami opracowań są przede wszystkim praktycy, działający w jednostkach po-
mocy społecznej i realizujący jej ustawowe cele. Szczególnie ważnymi odbiorcami
są pracownicy socjalni, których chcemy wyposażyć w nowe informacje oraz dostar-
czyć im wiedzy, która może zaowocować nowymi przedsięwzięciami, podejmowa-
nymi przez nich w społecznościach lokalnych. Pracownicy socjalni w naszym kraju
są bowiem grupą zawodową, której powierzono w ostatnich latach wiele zadań z za-
kresu pomocy społecznej, nie zawsze jednak wyposażając ich w odpowiednie i nie-
zbędne do ich realizacji instrumenty. Najważniejszym zadaniem pracowników so-
cjalnych jest wsparcie słabszych grup społecznych w pokonywaniu ich problemów:
w wychodzeniu z ubóstwa, izolacji społecznej i nieporadności życiowej. Od sposobu
zdefiniowania problemu, z którym boryka się człowiek – adresat przedsięwzięć po-
dejmowanych w sferze pracy socjalnej, przyjętej wobec niego postawy (paternali-
stycznej bądź partnerskiej), dostrzegania całego kontekstu sytuacyjnego, często wie-
le zależy. Pracownik socjalny może w swojej pracy pełnić wiele ról – być coachem,
doradcą, brokerem, pośrednikiem, mediatorem, negocjatorem bądź inicjatorem
3
aktywności lokalnej. Aby unikać zrutynizowanego działania i jednocześnie zwiększać
kompetencje zawodowe pracowników socjalnych potrzebna jest szeroka wiedza
w zakresie różnorodności metod ich pracy, obowiązujących standardów, znaczenia
tworzenia sieci wsparcia koleżeńskiego, eksperckiego, superwizyjnego – zarówno
nieformalnego, jak i ujętego w zasady współpracy, które można i należy wypraco-
wywać lokalnie, także z reprezentantami innych instytucji.
W jaki sposób pracownicy instytucji pomocy społecznej mogą zatem towarzyszyć
swoim klientom, beneficjentom, podopiecznym? Jak mogą wspomagać proces
ich powrotu do życia w rodzinie i społeczeństwie, nauczyć dbania o istotne relacje
międzyludzkie, odpowiedzialności za własny los, pokonywania lęków związanych
z podejmowaniem nowych zobowiązań, wskazywać drogi wyjścia z sytuacji kryzy-
sowych? Która z ról, w danym czasie, będzie najodpowiedniejsza w tym konkretnym,
indywidualnym przypadku? Ufamy, że na te i wiele innych pytań, pracownicy znajdą
odpowiedzi w przekazanych im publikacjach.
W polityce społecznej, w tym pomocy społecznej, coraz częściej zwraca się uwa-
gę na efektywność i racjonalność podejmowanych działań. Zawsze zbyt mała ilość
dostępnych środków finansowych w stosunku do zwiększającej się wciąż skali po-
trzeb, wymusza szukanie i podejmowanie prób implementowania na grunt spo-
łeczny rozwiązań wcześniej kojarzonych głównie z biznesem, pochodzących z teorii
zarządzania. Od pracownika socjalnego wymaga się umiejętności menadżerskich,
jego zadaniem jest „zarządzanie przypadkiem”, „generowanie zmiany”. Wymaga się
od niego znajomości instrumentów nowego zarządzania publicznego oraz rozu-
mienia uwarunkowań decydujących o skuteczności ich stosowania, prowadzących
do wpisywania się na trwałe w pejzaż lokalnych partnerstw publiczno – prywatnych.
Opublikowane opracowania mogą być wreszcie użytecznym narzędziem dla innych
aktorów polityki społecznej: polityków wyznaczających jej instytucjonalne ramy, na-
ukowców i badaczy spierających się o zasadność przyjmowania za obowiązujące
takich, a nie innych paradygmatów, wyznaczających cele i sposoby ich realizacji,
a także samych uczestników życia społecznego. Nie chodzi o to, aby działać „na rzecz”
osób i grupy, czy „wobec” jakichś problemów, lecz „ z” osobami i grupami, będącymi
często niewykorzystanym potencjałem dla samych siebie i swoich środowisk.
Przedstawiana Państwu „Nowa Praca Socjalna” ma szansę stać się źródłem inspiracji
dla przedstawicieli wielu środowisk zaangażowanych w realizację zadań z zakresu
pomocy społecznej.
Zachęcam do lektury.
dr hab. Olga Kowalczyk prof. UE
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
Zgłoś jeśli naruszono regulamin