Wasyl Tugarinow - Teoria wartości w marksizmie.pdf

(5935 KB) Pobierz
TEORIA
W ARTO ŚCI
W.RTugarinow
MARKSIZMIE
Wasyl Tugarinom
Teoria wartości
w marksizmie
Książka i Wiedza ■ 1973
Tytuł oryginału:
Теория це�½�½остей в марксизме
Издательство Ле�½и�½градского У�½иверситет»! 1968
Przełożyła i do druku przygotowała
Halina Zelnikowa
Obwolutę i okładkę projektował
Jan Śliwiński
Redaktor techniczny E. Przedpełska
Korektorzy: M. Kowalski i M. Orzechowska
Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza
„Prasa—Książka—Ruch”
Wydawnictwo „Książka i Wiedza”
Warszawa, czerwiec 1973 r.
Wyd. I. Nakład 2240 + 260 egz.
Obj. ark. wyd. 8,5. Obj. ark. druk. 13 (8,2)
Papier druk. sat. kl. III, 70 g, 76 X 85 cm
Oddano do składu 12 I 1973 r.
Podpisano do druku w maju 1973 r.
Druk ukończono w czerwcu 1973 r.
Zakłady Graficzne w Toruniu, ul. Katarzyny 4.
Zam. nr 187 — 0-16 — Cena zł 20.—
Osiem
tysięcy
pięćset dziew ięćdziesiąta czw arta
publikacja „KiW ”
Przedmowa
Rozważania o wartościach nie są wykładem
abstrakcyjnej, książkowej problematyki. Proble­
matyka ta zaczerpnięta została z samego gąszcza
życia. Ocena zjawisk otaczającej nas rzeczywis­
tości jest codziennym, miliardy razy powtarzają­
cym się faktem z życia każdego z nas z osobna
i społeczeństwa jako całości. Wartościowanie zja­
wisk przyrody i zjawisk społecznych, tj. wyselek­
cjonowanie tego, co jest nam potrzebne, co ceni­
my, stanowi elementarny akt, bez którego nie­
możliwa jest działalność i samo życie człowieka
jako istoty mającej rozmaite potrzeby, interesy
i cele. Bez wartościującego ujmowania zjawisk
nie może też istnieć społeczeństwo. Pozytywny
lub negatywny stosunek do procesów zachodzą­
cych w danym społeczeństwie i państwie, dcc
wydarzeń rozgrywających się poza jego grani­
cami, do czynów ludzi, pracowników i działaczy
— jest przedmiotem stałej troski każdego pań­
stwa i jego organów.
Człowiek nie tylko pozmaje i postrzega, ale
także ocenia i działa. Rozum ludzki rozwinął
się w toku działalności praktycznej, a tym, do
czego dąży, jest koniec końców najbardziej ce­
lowy wybór obiektów i charakteru działania.
Działanie to jest celowe wówczas, gdy jest skie-
5
rowane na te zjawiska lub cechy rzeczywistości,
z których można wydobyć coś pożytecznego,
potrzebnego, wartościowego. Człowiek kieruje
się w życiu celami osobistymi lub społecznymi,
które dzięki swej doniosłości lub atrakcyjności
są dla niego także wartościami. Każda zbioro­
wość, każda klasa społeczna, każda partia poli­
tyczna dąży do osiągnięcia takich czy innych
celów, które są dla niej wartościami i wówczas,
gdy są tylko obiektem pożądań, i wówczas,
gdy są już urzeczywistnione. Wartościowanie
jest zatem koniecznym, powszechnym i wiecz­
nym czynnikiem życia człowieka i społeczeń­
stwa.
Naiwne jest mniemanie, że problem wartości
ma jakąś wagę tylko w takim a nie innym
ustroju społecznym, że zajmują się nim tylko
pewne kierunki ideologicznej itp. Istnieją, ma
się rozumieć, historyczne i ideologiczne różnice
w ustalaniu, co jest wartością, ale samo wartoś­
ciujące ujmowanie rzeczy, wydarzeń i faktów
wynika z natury człowieka jako żywej istoty,
mającej określone potrzeby i interesy, oraz z
fundamentalnych zadań życia społecznego. Róż­
nice te są jak fale na powierzchni morza. Fale
bywają różne w zależności od siły i kierunku
wiatru, ale zawsze są przejawem fizycznych
własności wody i w otchłań wód powracają.
Konkretnohistoryczne, klasowe ujęcie problemu
wartości tłumaczy te lulb inne osobliwości chara­
kteru i kompleksu zjawisk uznawanych przez
ludzi za wartości lub niewartości (co jest, rzecz
jasna, również ważne), ale wytłumaczenia istoty
wartości i ich powstania szukać należy w ogól-
nohistorycznych podstawach życia społeczeństwa
i człowieka. Przecież w tych właśnie najgłęb­
szych podstawach znajdujemy także klucz do
zrozumienia istoty działalności produkcyjnej,
6
Zgłoś jeśli naruszono regulamin