Mówią Wieki 2004 09(537).pdf

(11924 KB) Pobierz
ISSN
l,E30q0La
llillilXUJil[illilil|]
ttflr
Biuro
Targ6w:
A1.
Prymasa Tysi4c\ecia
83
01-242'Warszawa
tel./fax:
(0
-22)
632-83-50,
63
1
-33-08
www.targi
-
edukacj
a.pl
'/t4e\
I
KGI
27
KSTAZKI
EDUIGCYJNEJ
29
sierpnia
2004
I
NAJWIEKSZE
TARGI
I(SL\ZKI
EDIJKACYJNEJ
PodrEczniki
szkolne
-ksi4zki
akadernickie-publikacj
e
pedago
giczne
-lektuq,--literatura
piqtrrna-
slowniki-encyklopedie
-poradniki
z
r
62ny
ch
dzie
dzin
iry
cia-nr.ultirnedia-rnapy
i@.
I{onsrrltacje
rnetodyczne-spotkania
z
awtorarni-serninaria-wystaw'y
ittrr"
Mozliw
o
36
tafrszy
ch
zakup6w.
Wstqp
bezptatny-
S
erdec -n
ie
zapr
aszarry
!
Jarostawlkawc4rk'.
UCHOWBUTELCE..
.......7
Antoni
M4czak'.
CHARAKIER NARODOWY
W
POWIJAKACH
.
.
. . .
.
8
.
13
Jarosiaw !fuawc4rk.
PMESTMEN
I
\4Y
Feliks
Kiryk:
SEJN4Y
POTSKICH
HISTORYI(OW.
DZIEJE
POWSZECHNYCH
ZJMDOW
HiSTORYKOW
Kordian
Tarasiewicz:
POTSKTCH
16
KAWA
NA
SPOSOB
POISKI
.
.
. .
.22
EbbietaWigowska:
OD
TERRORU
DO
STOI-U
NEGOCJACUNEGO
MICFIAEL COLLINS
IWALKAO
NIEPODLEGT-OSCIRTANDII
....30
CHWATAIZBRODNIA
Bogustaw
Kubisz:
OBRONCY
POCZIY
GDANSKIEJ:
...36
Michat
Kopc4,'nski
:
I<SIfll
BzuD
GEWATER,
CZYLI
O
SPOI-ECZNYCH POZYTKACH
ZNIESZCZESLTWE]MII-OSCI
Jerry Kochanowski:
CZTERECH
WROGOW
SOCJALZMU,
...44
czyLroMrEDZy-l\ARoDowcEDowcIPu
...52
SZ
LIGA
HISTORYCZNA
56
CENZJE
Marek
Wgcowski:
PAPIER
WSZYSTKO
WYTMYMA
kryt.ttof
Wasilewskr:
RZECZPOSPOLITA
WARCHOLSKA
58
.
.
60
No
oKSr
zKAcH
..6+
ZAPMSZAMY NA
STRONE
INTERNETOW www.mowiawieki.pl
OD
REDAKCJI
1
.,
N4,{RCIN
KUIA,
ANDMEJ
PACZKOWSKI,
ANNA
MDZIWILL,
HENRYK SAMSONO\&'ICZ,
BARBARA.
SZACK{.
JANUSZ TAZBIR,
WIESIA\M
\I.T-A.DYKA
Druga
wojna
Swiatowa zaczgla
sig
w
Gdaflsku.
W
dwudziestoleciu
migdzywojenn).ryn ro
porto-
we
miasto
byio jednl.m z
punkt6w
zapalnych na mapie
Europy
Zawazyla
na
q,.'rn
niezbl'r
prze-
my6lana
decyzja
zwycigsklch mocarstw podczas
zamykaj4cej pierwsz4
wojng
Swiarow4
konferen-
cji
pokojowej
w
Wersalu. Kompromisowe
rozwl4zanie
polsko-niemieckiego
sporu
o
Gdaflsk
przez ustanowienie go
Wolnym
Miastem
pod kontrol4 Ligi
Narod6w nie zadowolito
Po1ak6w,
a
Niemc6w
wprawiio
we wSciekloS6.
Haslo
powroru
Gdanska
do
Rzes4'byto
zelaznl'm
punktem
'REDAKCJA
TONtrASZ
BOHUN
(Tcleorqf Hr<r,rn'.?nv)
BOGDAN BORUCKI
(zastgpca
l\7k^1r.,
\_-!!!
red
naczelnego),
Llbv
ANDRZEJ
BMOZOWSKI
!!!q
lro.
,"
Hr<r,\na
-",/,-.,-..
7n.l
MICHAL
KOPCZN,JSKI,
KRZYSZTOF
KOWALEWSKI,
JAROSLTTW
KRAWCZT'K
(redaktor
naczelny),
BOGUSLAW KUBISZ
(sekretarz redakcji),
niemieckich
planow
rewrz1i
granic.
zwlaszcza
po
dojsciu
Hitlera
do
ulad4
Gdy
laLem 1939
roku Hitler
szykowal
sig
do
agresji
na
Polskg, francuska prasa
pisala:
Nie
bgdziemy
umiera(
za
Gdansh.!
W
maju
i
czerwcu 1940
roku
okazalo
sig,
ze
Francuz1krorzy
rve
lwze5niu 1939 roku
nie pomogli
zaatakowanej
Polsce,
nie chcieli
tak2e
umiera( zaFranclq
ZnaIe2Ii
sig
jednak
tacy,
kt6rzy
byli
gotowl
po6wigcii
zycte
za
to
miasto. Obok wojskowej
zalogi
Westerplatre
1
u'rzesnia
do nier6wnej walki smngli
tak2e
pracownicy
Poczry
Polskiej
w
Gdarisku.
Choi
mieli
sig
bronii
przez 6 godzin,
wytrwali
az
14
Niemiecki
odu,et
byi
straszny:
wzigtych
do
niewoli
poczrowcow
skazano
na Smieri,
rozstrzelano
i
pochowano
w
bezimiennl.m
grobie
O
rragiczny'ch
losach
obroflc6w
Poczty
przeczyracie
w
artykule Boguslawa
Kubisza.
PIOTRMACIEJ
MAJEWSKI,
TOMASZ PIJANOWSKI
(lntemet).
BERT
SZUCHTI\
WN
l*4czto[
Marchlewicz
W
lB40
roku
w5r6d
PNYM NUMERZE
przebywaj4cych
na zachodzie Euro-
zaczgl-a
.
m6wi4 u.ieki"),
\trA.REK
W4COWSKT,
EWA
WIPSZYCKA-BRAVO,
PIOTR ZABOROWSKI
(projekt okladki),
SZPIEDN
I
EMIGRANCI
py polskich
emigrant6w
k4zyi
ulotka
zatytuiowana
to
zawieralo inte-
JOANNA
ZATORSKA.
(s
ekre tana
t)
List do
Cdonhdw Parlamentu
Anglelshtego
od
pewnej czgki
,
ADRES REDAKCJI
Polah6w
zatnieszhulqqclt Londyn.
Pisemko
00-844 WARSZAWA
UL.
GRZYBOWSK{
77
',
' rrvf*.
661 52
5r,
+57 04
83
TEL.
620 20
44
w.
483
e-mail:
'.
..mowiawieki@)
bellona
pl
resuj4ce
zdanie:
Jest
mniemanie,
ze
J[ego]
Clesarskal
M[o5i]
Miholq
wysyla
ajent1w
dla
hl1cenia
t
rozdzelania
polsltich wy-
STUDIO
GMFIKI
KOMPUTEROWEJ
DW
BELLONA
_
ATENA
PRESS
(sklad i
lamanie),
chodic6w Nieznany
autor
mial
racjE.
Od
pocz4tku
pobyru
na
Zachodzie Polak6w,
krorzy opu5crli
kraj
po
powstaniu
listopadowl'rn,
obserwowalo
wiele par
niezyczliwych
oczu.
Juz
w
larach
lBl2
1833
w
polshch
obozach
we
Francli
zdemaskowano
kilku
podejrzanych osobnik6w
zbieraj4cych
informacje o
dzialalnoSci
emigrant6w.
W
q'n-r
samltn
czasle
we
Francji
i
Wielkiej
Brytanii
pojawili
sig zaoparrzeni
w
fal-
sz)'rve
dokumenty
i
uda.l4cy
Polak6w cudzoziemcy. krorzy
sw1'rn
zachowaniem
kompromitowali
wychodZstwo.
tel/fax
652 27
0I
TXDZI
A
POWSTANIE WARSZAWSKIE
pl
r,;.
Promocja
i
Reldama
:
,
JoannaZztorska
j,
tel. 661 52
5I,
62020
44w.483
.'
.
e-mail:,jatonl<a@MLonapl
':
DzdKolpotzba i
henumeraty
.
tel./fax 661 50
51,
620 20
44w.
425,
463.
Picmn dnnrurqnc nrzpz
e-mail:
biu
ro
@
b
ellona.
Monika
Natkowska
Trudno okre6lii liczbqZydow
ukrywaj4cych
sig
latem
I944
roku
w
Warszawie. Nie
wiemy
tez,
ilu
z
nich
wzrglo
udzial
w
powstaiic4mr
zrywie.
Ci, krorzy po wybuchu
powstania
mogli
wyj5i
wydcia
z
ukrycia,
zyskali
sposobnoS6
walki
z
Niemcami
i
pomszczenla
bliskich.
Wtdztalem
w
pienusrych dniach powstania
szczerq radoS( Polah6w, kiedy
na
baryhadach
pojawili
sig
Zydzi
Prze4t-
Iem
pierws4t
patiotyczny
wstrzqs,
hiedy
to
1
sierpnia
dw6ch
Zyd6w
o
go-
.
i:
,
\a
rndirarr'c
ro-ncr-rdzenia
" r'..-".'
m.nistrd rln,trsorv z
2
j
l.rr rctni-r
20Ol
(Dz
U
nr
51,
poz
533)
'
stosuje siq
O
proc
sawkq
vAT
(nr
1122)
Red:kcia
nie
rua,
r
n:teialorr
..:^ -..*;.,;^-.,^L
i zacflzcSa
nlc
zamou4on\-cn I
-..-,*
dzinie
17.30 zabilo
memteclziego
2an-
datma
w
czolgu. Zdobywsry gdziei
bialo-czenuonq chorqglew biegli przez
ulice,
wymachulqc ntq, nawotujqc
do-
zorc6w, by dehorowali domy polshimi
Jlagamr
I I
,q
potem
coS zaczf,o
sig
"i
*obie
p-nr',
Jokon;rr ar'a
L.*^l
y!rr
-.-:.-
...
. L
tach
L
rur
urdx
-..
'
psuc
oporuadal
(rr
irieL
7n)n\t
po
wojnie
nie-
kr,ireoo
'''!^-..1Y
te
relte
'\^"''trr!,
zlo2ono
w
Zydowskim
Instytucie
Hictnnre
..''-l'^.
znrm
I
BUDOWNICZOWE
TADZ
MAHAL
Kt6z
nie
slyszil. o
Tadz Mahal,
monu-
mentaln).ryn
mauzoleum
wybudowa-
n)rm
w
polowie
)O{l
wieku z
rozkazu
Szahd2ahana.
lndyjskiego wladcy z
dy-
nastii
Wielkich
Mogol6w,
ku
czci jego
IWYDARZYLO
Srf:
1
wrze5nia
L939
(65
lat
temu):
miecka
agresja
na
Polskg
-
druga
wojna
Swiatowa.
3
wrze6nia
1939
(65):
Wielka Bryunia
i
Francja
wypowiadaj4 wojng Niemcom
Nie-
wybucha
go
rz4dr
polskiego,
kt6ry
tworzy
sig
w
Pary2u.
drugiej 2ony Mumtaz
Mahal,
zmaiej
pr4r
porodzie. Budowla
z bialego mar-
5-10
wrze5nia
l9I4
(90):
Binva
nad
Mam4:
francusko-brytfskie
wojska
gen.
Joffre'a powstrzymuj4
niemieck4
ofensywg
naPary2
20 wrze6nia 1934
(70):
Sofia
Loren
(r'u4.
Sofia
Scicolone),
wloska
aktorka
I
uRoDZrLr
srf:
(m.in.
Ztoto
Neapolu,
Cyd,
Boccac-
wiele
ujemnic.
Ostatnlo, dzigki
odlcyciu
inslclpcji
na
jednej
ze
Scian,
indlskim
archeologom
muru
do
dtt6
bl.
6
udalo
sig
ustalii
imiona 670 pracowni-
kow,krorry
brali udziai
w
jej
budowie.
W
trwaj4cych 16
lat
pracach uczestni-
czylo
ok. 20
rys. 1udzi.
Wiele wskazuje.
ze odnalezione
imiona
naIe2a|y
do mi-
Elekcja
Stanislawa
Augu-
sta
Poniatowskie-
go na
k6la
Polski
(240):
wrze3nia
1764
24
wrze(nia L739 (265): Crigorij
cio '70,
Mat2enstwo
po wtoshu,
Upadeh
Cesarstwa
Rryms'hiego,
Czama
Orchi-
dea), Iauearka
wielu
nagr6d
filmo-
wych,
w
ryryn
kilkakotnie
Oscara.
Po-
riomkin,
arystokara
i
poliryk
rosfski,
feldmarszalek,
faworyt Katarryny
II,
protektor polskich
magnatdw przeciw-
nych
Konsry'rucli
3
maja.
26
wrz.eSnia
1849
(I55):
lwan
Pawloq
fi4olog
rosyjski, tw6rca fizjo\o$I
wyz-
s4rch czynnolci nerwowych,
w
1904
roku
laureat Nagrody
Nobla
24
wrzeinia
1924
(80)
:
Marcello Masrro-
ianni, wloski aktor
(m
in
Dobe
Vita,
B
i
pol,
Miasto Kobiet,
Wielhie iarcie,
Ginger
na polu
elekclj-
n)-m
w
Warszawie
strz6w kamieniarskich
lub
szef6w po-
8
wrze6nia
L5L4
(490): Biwa pod
Orsz4:
polsko-litew-
Konstantego
Ostrogskiego
gromi4 armig
moskiew-
sk4
ksigcia Iwana Czeladnina
9-I7
wrzeinia
1939
(65):
Bltwa
nad
Bzur4:
sily
polslcch ii
..Poznan'
,,Pomorze"
atakuj4 odslonigte
lewe
skqrdto
B.
Armii
niemieckiej.
Po po-
cz4tkowych
sukcesach ofensywa
zala-
muje
sig
-
oddziaty
polslte
przedztera-
j4
sig
do
Warszawy
i
Modlina
skie
wojska
ksigcia
i
i
Fred)
26
wrze(nia
1889
(I I5):
Martin
Heideg-
ger,
niemiecki
filozof
egzystencjalista,
(m.tn.
Bycie
i
czas,
Znahi
drog)
13-20 wrze6nia 1854 (250):
Bryry1sko-
Mauzoleum
Tad2
Mahal
z
XVII wieku
-francuskie wojska
14duj4
na P6lwyspie
I
ZMARLI:
2
wrze(nia
1969
Chi
(35,wwieku
79
I(r).rnskim
szczeg6lnych
grup pracownik6w.
Tadz
i
w
binvie
nad rzek4 Nrrrq
rozbijaj4
roslsk4
armig
ks
Mien-
lat): Ho
Minh,
wietnam-
ski poliryk,
lider
Mahal, kt6re
w
1983 roku wpisano
na
Listg Swratowego
Daedzicrwa Kulrural-
nego
i
Naturalnego
UNESCO, uchodzi
za
na,lpigkriej
sry
zabytek
sztuki muzui-
mafrskiej
w
lndiach.
szykowa.
r
POCZATKI
MUZEUM
POLICJI
W
WARSZAWIE
Niedawno
w
Palacu
Mostowskich
17
wrze5nia
1939
(65):
Radziecka
agre-
sja na
Polskq:
.{rmia
Czerwonazajmv
je
wschodnie
wojew6dznva Rzeczlpo-
spolitej. Wladze
RP
przelcaczaj4 grani-
cq
z Rumuni4
i
zostaj4
intemowane
L7-26 wrzeinia
1944
(60):
Operacja
,,Market-Garden":
wojska
alianckie,
poprzez
kombinowane
dziatania
wojsk
powietrzno-desantowych
i
pancer-
nych, podejmuj4 nieudan4 pr6bg
od-
ruchu
niepodle-
glo5ciowego
przeciw'ko
fran-
cuskim rz4dom
kolonialnl'rn
i
okupacji
j
apofiskiej,
wspolzalozyciel Komuni-
stycznej Panii
Wietnamu
i
Vieth
Min-
hu,
tw6rca
iprezydenr (od
i946
roku)
Demokarycznej
Republiki
Wietnamu
9 wrze5nia
1569 (435, ok. 44
lat):
Pie-
ter Bruegel Stars4,, zwany
Chiopskim,
najwybitniejszy malarz
niderlandzki
XVI wieku.
w
Warszawie, siedzibie stotecznej po-
Iicji,
otwarto ekpozycjg
historycznq,
kt6ra wedtug
zamterze(t
tw6rc6w
ma
by6
pocz4tkiem
Muzeum Policji.
Do-
celowo
zostanie
w
nim
zgromadzo-
--,^L
nycn
^l-
ru
oK.
1^ *.^
^t-^-
rys.
eRsponatow, m.in.
cigcia
sii
Wehrmachtu
w
Holandii
i przeniesienia
dAatanw
fi.4b Niemiec.
W
operacji bierze
udzial
I
Samodziel-
naBrygada Spadochronowa
gen
Sosa-
bowskiego
10
wrze6nia 1974 (30,
82):
Melchior
Wafikowicz, publicysta i
pisarz
(m.in.
Na
tropach Smgtha,
Bitwa
o
Monte
Cassino,
Ziele
na
hraterze,
Tgdy
i
owg-
dy)
w
latach
1943-1945
korespon-
dent wojenny
przy
Armii
Polskiej
na
Bliskim Wschodzie
i
2.
Korpusie
we
Wloszech.
28 wrzs(nia
1939 (65):
Rzesza
zavierajq
ZSRR
i
Trzecia
pami4tki po policjantach, dokumenry,
bron
oraz
mundury
P6ki co,
w
Sali
Biaiej
palacu
mo2na
zob aczy
e
mareria-
ly
przedstawiaj4ce
narodziny policji
w
Moskwie
porozu-
mienie
o
podziale ziem
polskich.
28
wrze6nia 1939 (65):
Kapitulacja
ob19-
2onej
przez
Niemcow
Warszawy
30
wrze6nia
f939
(65):
Po
rezygnacji
Ignacego Mo6cic-
kiego
Wiadyslaw
Raczkiewicz obej-
18
wrze6nia
1939 (65,
54):
Stanisiaw
Ignacy
Witkiewicz (pseud
Witkacy),
.1..-"r".-
\zantnt
ur4rrrarur6 ln
rrr
\rtr in
(m.in
Po-
Matha
i
Oni),
powiejciopisarz
2egnanie
jesieni
i
622
upadhi Bunga, crylt
Demonicma hobieta)
i
filozof,
czionek
awangardowej
grupy
Formi6ci
Polsry
popeinit
samob6jswo nawie66
o
wko-
^"'1"".
oraz
jej
umundurowanie.
Na
uwagg
zaslugul4
dokumenry
policji
i
sluzb
bezpieczerisrwa
podziemnego
Rz4du
Narodowego
z
mujeurz4dprezy-
denta
RP
i
mianu-
czas6w
powstania
je
sryczniowego oraz zbi6r
dokument6w
i
fotografii Policji
Parisrwowej
okesu
wa
gen. Wladysla-
Sikorskiego
plemrerem
nowe-
czenirr
ii
C'erunnei
do
Polski.
migdzywojennego,
jak
rez
pami4tki

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin