Nowy Przegląd 5_1935.pdf

(13999 KB) Pobierz
V/ena i a .
NOWY PRZE6LAD
Nr. 4 (78)
Maj 1935
Rok XIV.
I resc:
Przeciw sanacyjnej zgrai ciemiężców ludu i podżegaczy
wojennych — antyfaszystowski front ludowy! .
.
.
J. L e ń s k i : D e c y d u j e w a l k a
J. B r u n : Walka dokoła paktu wschodniego
G. H e n r y k o w s k i : Objawy kryzysu w Stronnictwie
Ludowem
G. R w a ł : KPZU w walce o jednolity front
W. F 1 o r j a ń s k i: W sprawie żądań częściowych . .
M. F.: Przyszła „wojna totalna"
323
332
340
351
364
371
380
Przed VII Kongresem Międzynarodówki Komunistycznej
J. Bielewski: W 9prawie pracy w związkach (Odpo­
wiedź tow. Y.)
393
Odpowiedź towarzyszom więźniom Komuny X.
. . . 395
Mate rjały, dokumenty, komentarze.
401
I Maja w głównych ośrodkach Polski. — Odezwa majowa
Egz. M-ki Komunistycznej. — Odezwa 10 party j komu­
nistycznych spowodu zbrojeń imperjalizmu aiieanieckiego.
— Odpowiedź przeciwnikom jednolitego frontu i jedności
związkowej (List Biura Wyk. rrofinternu do Biura Amster­
damskiej M-ki Zawodowej). — O jedność akcji, o całkowitą
jedność klasy robotniczej (Propozycja Kom. Partji Francji).
— Białoruska Socjalistyczna Sowiecka Republika (Z art. sekr.
KP(b)B tow. N. Hikały). —
Komentarze:
Ofensywa Chińskiej Armji Czerwonej. — Belgijska
..Niespodzianka". — Saara a Gdańsk. — Arytmetyka wyborcza
a polityczjie podsumowanie. — Druga porażka Hitlera. — Per­
spektywy glajchszaltowania w Polsce. — Przed XXIV kongre­
sem PPŚ.
Z
praktyki partyjnej:
Odezwy Częstochowskiego OK KPP. —
Walka z faszystowskierni związkami. — W sprawie statystyki
organizacyjnej partji.
Wydawnictwa nadesłane.
TREŚĆ POPRZEDNIEGO NUMERU 5 (77)
MARZEC-KWIECIEŃ 1935:
J. L e ń s k i : Bardziej niż kiedykolwiek — jednolity front
G. l l c n r v k o w s k i : Najsłabszy odcinek frontu klasowego
C, Rwał: O jednolity front proletariacki na Ukrainie
Zachodniej
A . C z a k o w s k i : P o l s k a n a d r o d z e k u w o j n i e a n ts o ­
w i e c k i e j
.
.
.
.
M. F.: Program wojny antysowieckiej
. .
. •
Przed VII Kongresem Międzynarodówki Komunistycznej.
Albert: Uwagi w sprawach organizacyjnych .
. . .
W. F l o r j a ń s k i : Jedność akcji na frontach walki
narodowej
22'
23:
23ł
2 4
25'
26;
27:
PRZECIW SANACYJNEJ
:CÓW LUDU
I PODŻEGACZY WOJENNYCH —
ANTYFASZYSTOWSKI FRONT LUDOWY!
Ze śmiercią Piłsudskiego burżuazja polska traci wodza i organi­
zatora, twórcę „sanacyjnego" systemu dyktatury faszystowskiej,
z którym polski kapitał finansowy, spleciony z jednej strony z ka­
pitałem międzynarodowym, z drugiej — z półfeodalnem obszarnie-
twem, związał swe nadzieje utrzymania kapitalizmu w Polsce.
Strata Piłsudskiego zastaje burżuazję polską w niezwykle trudnej
dla niej sytuacji. Żadne z podstawowych przeciwieństw społecznych
i politycznych, z których wyrastają siły prące
ku rewolucyjnemu
rozwiązaniu sytuacji
nie zostało złagodzone, wszystkie te przeci­
wieństwa zaostrzają się i zaogniają z dnia na dzień.
Warstewka arystokracji robotniczej, którą kapitalizm przykuwa
do siebie przez zapewnienie jej znośnych warunków bytu, jest co­
raz cieńsza i nie może skutecznie hamować rosnącego poruszenia
mas robotniczych, które z bezprzy kład nem bohaterstwem, minio
kryzysu i masowego bezrobocia w setkach uporczywych i w dużej
mierze zwycięskich strajków odpierają ataki kapitału.
Straszliwa klęska bezrobocia wytwarza otchłań nędzy i paupe­
ryzacji w mieście i na wsi.
Kwest ja agrarna
stoi bez porównania
ostrzej, niż w pierwszych latach powojennych. Niema żadnych sku­
tecznych klap bezpieczeństwa wobec katastrofalnego przeludnienia
agrarnego i głodu ziemi. Niema zarobków, niema emigracji. Po­
wrotna fala wypędzanej z Francji emigracji powiększa niezliczoix-
masy pozbawionych pracy i chleba.
Drobnomieszczaństwo — rzemiosło, drobny handel, inteligencja
pracująca — spychane jest również w otchłań pauperyzacji. Tę
samą otchłań widzi przed sobą dorastająca młodzież klas pracują­
cych, a krach „Legjonu Młodych" pokazuje, że najpotulniejszych
z tej młodzieży nie można już zagadać demagogicznym frazesem,
zaspokoić musztrą i defiladą.
;
Materjaly, dokumenty, komentarze
.
28>
Imiona — sztandary. — O jedność ruchu zawodowego. List Biun
Wyk. Profinternu do Biura Wyk. Amsterdamskiej Między­
narodówki Zawodowej. — 19-miljonowe zw. zawodowe ZSRr
za światową jednością związkową. — Nowy statut kołchozów
— Sprawa jednolitego frontu we Francji.
Koment&rze:
Dyplomacja „faktów dokonanych" a wojna. — Kręt«
ścieżki dyplomacji angielskiej. — Nad Dunajem i na Bałka
nach. — ZSRR organizuje pokój. — Berlin-Warszawa-Londyn
' — Jednolity. front w obronie ZSRR. — Co dalej po Naradzie
1
.
— Faszystowska Konstytucja. — St. Grabski szuka wyjścia. —
Sprawa Filipowicza. — Pomarańcz^ a margaryna-
Masakra więźniów politycznych w Janowie .Lubelskim*
Z prasy partyjnej. — Inne wydawnictwa. — Z prasy dołowej, -f
Wydawnictwa nadesłane.
323
/v '
*fyVa>^\cli ekspedycyj ftarnych i naprzekor wo­
Poinjmo reżymu
"
jennymi blokom ant?*śówieckim burżuazjitfnarodów ujarzmionych
z im^maLrzmem potektm.- żarzy sit,* nięgraT wanie walka narodowo-
wyzwolS|^/^a Ukrainie ZachodniejBiałorusi Zachodniej.
Własna l)tł*^l^śoVa śarfacji skurczyła sit,' tak dalece. /.»•
jak
świadczy jej projekt" ordynacji wyborczej — nawet powtórzenie
praktyk ostatnich wyborów sejmowych i wyborów gminnych wy­
daje jej sit; zbyt ryzykowne. Znaczny kapitał polityczny tworzyła
jeszcze dla niej legenda Piłsudskiego, rzekomego „demokraty". —so­
cjalisty". „męża opatrznościowego i twórcy Polski niepodległej" —
i legenda przez dwa dziesięciolecia wpajana masom ludowym prziz
PPS i polityków chłopskich. Sanacja wykorzystuje jeszcze i dziś
ten kapitał przez szopkę żałobną dla demonstracji pozornej ..jed­
ności narodowej". Legenda Piłsudskiego jest najściślej związana
/ reprezentowanym przez piłsudczyznę nacjonalizmem i hasłami
„Polski Mocarstwowej", które oddziaływują na szerokie masy. Lecz
wpływ tej legendy nie pokrywa się z zaufaniem do polityki sanacji,
której kapitalistyczno-obszarnicze oblicze jest coraz bardziej wi­
v
ale tak/e opozycyjnych. Zmierza ona do zmonopolizowania dla sa-,
nacji już nietylko rządzenia, ale całego legalnego życia politycznego
na wzór włoski i niemiecki. Różnice
podejścia
do tego zadania wy­
nikają stąd, że faszyzm polski nie zdołał wytworzyć własnego
par­
tyjnego
aparatu dyktatury, opartego rzeczywiście o masy i pod tym,
względem mogącego iść w porównanie z partją faszystowską we
Włoszech, lub narodowo-socjalistyczną w Niemczech. W miarę za­
ostrzania i komplikowania się sytuacji wewnętrznej i zewnętrznej
trzeba się liczyć z możliwością wznowienia w walce z opozycją me-
t.kł brzeskich, organizowania wzorem Hitlera wielkich prowokacyj,
juko odskoczni do pozbawienia legalności poszczególnych lokalnych
organizacyj partyj socjalistycznych i Stronnictwa Ludowego i ca­
łych partyj.
Na podstawie nowej ordynacji wyborczej rząd faszystowski chce.
stworzyć sobie własny sanacyjny sejm i senat, do którego dopuści,
zapewne nieliczne elementy stronnictw opozycyjnych dla zachowa­
nia pozorów parlamentarnych. Nową ordynację wyborczą rząd wy-'
korzysta niewątpliwie dla demoralizowania partyj opozycyjnych,,
dla pozyskania niektórych działaczy, kupowania ich
za
mandaty
wraz z ich wpływem politycznym. Zluzowane z dyscypliny poli-
tyczno-partyjnej jednostki i grupy działaczy endeckich. ludoweo-
wych, pepesowskich, a także polityków ukraińskich, żydowskich
i t. p.. kandydujących na listach rządowych, mają wraz z. sanacją
i jej różnorodnemi przybudówkami stworzyć „usprawniony" systom
wciągania mas do „współpracy z rządem". Ma to zmusić
kierow­
nictwa partyj opozycyjnych do przyjęcia warunków tej „współ-'
pracy" pod komendą polityczną sanacji.
Nowa konstytucja jest narzędziem przvstosowanem zarówno do
walki ze wzbierającą falą rewolucyjną, jak do
wojny.
Konstytucja
realizuje taką koncentrację władzy, przy której sprawy życia mil­
ionów, sprawy wojny i pokoju, całej polityki zagranicznej mogą
być nawet formalnie decydowane przez drobną pułkownikowsko-
generalską klikę awanturników sanacyjnych nietylko bez cienia
kontroli, lecz bez wszelkiej wiedzy ludności. Ta konstytucja ma na
celu umożliwienie klice sanacyjnych podżegaczy wojennych utrzy­
mania znienawidzonego przez najszersze masy sojuszu wojennego
7.
Niemcami Hitlera, uczynienia z Polski narzędzia wojny przeciw
ZSRR, podporządkowanego zdobywczym planom imperjalizmti nie­
mieckiego.
Próba wyrwania się z trudnej sytuacji wewnętrznej
doczne masom pracującym.
Osłabienie pozycji sanacji po śmierci Piłsudskiego da się wkrótce
odczuć. Powstają dla niej wielkie trudności w utrzymaniu swej do­
minującej pozycji w obozie burżuazji — bezwzględnego monopolu
rządzenia. Wzrasta dla niej niebezpieczeństwo wewnętrznej maiki
klik —
walki istniejącej oddawna, splecionej z interesami grupo-
wemi kapitału, obszarnictwa i generalicji wojskowej, lecz dotych­
czas hamowanej przez autorytet Piłsudskiego.
Teanbardziej sanacja dąży do obwarowania swojej monopolistycz­
nej pozycji przez wzmocnienie
aparatu rządzenia
i formalne także
uniezależnienie go od rzeczywistego zasięgu jej wpływów w ma­
sach. Temu celowi służy nowa konstytucja i projekt ordynacji wy­
borczej, a także plan zglajchszaltowania robotniczych organizacyj
zawodowych. Stąd dalsze zaostrzanie teroru wobec ruchu proletar-
jackiego, rewolucjonizującego się ruchu chłopskiego i ruchów na­
rodowo-wyzwoleńczych.
Projektowana ordynacja wyborcza
wydziera masom ludowym
resztki ich praw politycznych.
Zamyka nieomal całkowicie możli­
wości
legalnej
agitacji politycznej, prócz agitacji na kandydatów
urzędowych. Oznacza ona dalsze skneblowanie prasy, zebrań i du­
szenie organizacyj partyjno-politycznych nietylko rewolucyjnych.
324
325
przez przyśpieszenie wojny z ZSRR
założona jest od początku w
łinji politycznej faszyzmu polskiego. Pakt francusko-sowiecki kom­
plikuje te plany, lecz nie zmienia linji.
Konstytucja, a zwłaszcza projektowana ordynacja wyborcza wy­
wołała wzburzenie 'w najszerszych masach ludowych. Rumor uro­
czystości pogrzebowych posłużył sanacji dla przytłumienia obja­
wów niezadowolenia, co więcej pozwolił stworzyć nakrótko pozory
skupienia „całego narodu" pod hegemonją sanacji. Lecz klika sa­
nacyjna, zaprzątając masy pogrzebem i wciągając je do „hołdu"
dla Piłsudskiego, sama ani na chwilę nie przerwała pracy nad wy­
kuwaniem kajdan, nad ordynacją wyborczą. Natomiast wodzowie
PPS i wodzowie Stronnictwa Ludowego, biorąc oficjalny udział
w pogrzebie tego, który był twórcą sanacyjnego faszyzmu i właści­
wym inicjatorem nowej konstytucji i ordynacji wyborczej, ułatwili
sanacji przeprowadzenie jej planów. Wobec faktu nieprzerwanie
pracy nad ordynacją wyborczą w dni pogrzebu, faktu który od­
zwierciedlał
polityczny sens
inscenizacji hołdu dla Piłsudskiego,
p. Niedziałkowski zdobył się jedynie na wytknięcie zgrai sanacyj­
nej braku „taktu", wywołującego uczucie „niesmaku"!
Jeszcze raz okazało się, że nie została zerwana stara więź ideo­
logiczna między przywódcami PPS a piłsudczyzną, więź, która
umożliwiła wyrastającemu z piłsudczyzny faszyzmowi polskiemu
bezpośrednie oparcie się o PPS i Stronnictwo Ludowe w przewro-
cie majowym i przez kilka lat po przewrocie. Więź ta przetrwała,
jak pokazał pogrzeb Piłsudskiego, mimo Brześcia i mimo całej
późniejszej polityki sanacyjnej.
l' podłoża tej polityki przywódców PPS i Stronnictwa Ludowego,
która hamowała i hamuje walkę mas przeciw ciemiężycielom ludu.
leży ideologja nacjonalistyczna, będąca narzędziem przykuwania
polskich mas ludowych do polityki faszyzmu i imperjalizmu pol­
skiego. Przykład Niemiec pokazuje do jakiego ujarzmienia, do ja­
kiego obezwładnienia klasy robotniczej i szerokich mas ludowych
prowadzi trucizna nacjonalizmu, kiedy przywódcy partyj socja­
listycznych, deklarujących słownie swój internacjonalizm, poma-
gają pośrednio i bezpośrednio szerzeniu i działaniu tej trucizny.
Udział przywódców PPS i Stronnictwa Ludowego w inscenizowa­
nych przez rząd demonstracjach „jedności narodowej" jest
zaprze­
paszczaniem najistostniejszych interesom ludomych,
jest bowiem
r-.zbrajaniem mas wobec zgrai sanacyjnej, planującej doprowadze­
nie ucisku w Polsce do wzorów hitlerowskich.
Nacjonalizm jest dziś najważniejszym oddziaływującym jeszcze
na szerokie masy orężem ideologicznym dyktatury faszystowskiej.
Bez tego pozostawałyby jej nagie środki przemocy, środki teroru.
Nacjonalizm — środek utrzymania mas w uległości — jest równo­
cześnie najważniejszym środkiem przygotowania
mojny.
W Niemczech Hitler wykorzystał i wykorzystuje w dalszym cią­
gu .sprawę traktatu wersalskiego dla obezwładnienia mas ludowych
czadem nacjonalizmu. W Polsce w tym samym celu sanacja, przy
współudziale Niedziałkowskich i . wodzów Stronnictwa Ludowego,
(rperuje straszakiem zagrożonej niepodległości. Dla całego świata
jest jasne, że najważniejszą potęgą imperjalistyczną, zagrażającą
niepodległości sąsiednich narodów są
Niemcy hitlerowskie
— ta sa­
ma potęga, która jest głównym dziś wrogiem międzynarodowego
proletarjatu, mas pracujących całego świata. Naprzekór tomu, fa­
szyzm sanacyjny stara się wmówić w masy ludowe, że przymierze
l
temi Niemcami zabezpiecza niepodległość Polski. Natomiast rze­
komo zagraża tej niepodległości to państwo, o którem również świat
cały wie, że jest ono najważniejszą strażnicą pokoju i szermierzem
wolności ludów!
Fałszując w ten sposób niezbite fakty, burżuazja i jej pomocnicy
starają się również ukuć broń przeciw Komunistycznej Partji Pol­
ski. wmawiając w masy, że komuniści są wrogami niepodległości
narodu polskiego.
KPP,
i
uznając zasadę prama narodom do stanowienia o lołasnym
losie, stoi — podobnie jak Tząd jedynego na śmiecie państwa pro­
letariackiego — na stanoioisku niepodległości narodu polskiego.
Przypisywanie komunistom innego stanowiska w tej sprawie jest
celowem oszczerstwem wrogów ludu. Ale my komuniści jesteśmy
wrogami obecnego, antyludowego, faszystowskiego, imperjalisty/z-
nego państwa polskiego, które gnębi inne narody i szykuje wojnę
przeciwko jedynemu państwu robotniczemu. Nie może być wolrmn
naród, który uciska inne narody.
Podkreślamy z całym naciskiem,
i* walczymy i walczyć będziemy p pramo naroflóm podbitych
przez imperjalizm polski do samookreślenia, aż do oderwania się
od państwa polskiego.
Wszelkie ciemiężenie narodów podbitych
jest wzmacnianiem tej machiny ucisku, która przytłacza także pol­
skie masy ludowe. Tak samo każde współdziałanie we wzmacnianiu
327
326
tego
państwa, jego potęgi militarnej pod pretekstem obrony nie­
podległości jest wzmacnianiem nurzędzia ucisku mas ludowych.
Dlatego jesteśmy przeciwko obronie
tego
państwa, przeciwko po­
borowi rekruta, przeciwko przysposobieniu wojskowemu i milita­
ryzacji młodzieży. Jedynie istotną gwarancją niepodległości na­
rodu polskiego jest obalenie faszystowskiej dyktatury burżuazji,
zdobycie władzy przez proletarjat, stworzenie prawdziwego rządu
robotniczo-chłopskiego. Zwycięska rewolucja, wyzwalając mjsy
pracujące Polski, uwolni także narody ujarzmione prze/ imperja-
listyczne państwo polskie.
«
Dziś
wszyscy członkowie i działacze partyj socjalistycznych i
Stronnictwa Ludowego, wszyscy robotnicy i chłopi, którzy za temi
partjami idą, muszą wybrać:
albo jednolity front robotniczy i szeroki antyfaszystowski front
lodowy
dla rewolucyjnej masowej walki przeciwko dalszemu u-
jarzmieniu mas pracujących, przeciwko wyzuwaniu ich z wszelkich
praw politycznych i o wywalczenie praw i wolności demokra­
tycznych,
albo nędzna kapitulacja przed faszyzmem,
wprzęgnięcie się pod
komendę sanacji do współpracy z rządem bezrobocia, głodu, terom
i wojny.
Dziś
konieczne jest niezwłoczne, solidarne przeciwstawienie ol­
brzymiej siły ludowej zamachom sanacyjnej zgrai.
W tej sytuacji KPP zwraca się
ponownie
do CK W PPS, do kie­
rownictw wszystkich partyj socjalistycznych, do wszystkich związ­
ków Komisji Centralnej. KPP zwraca się także
do organizacyj
Stronnictwa Ludowego i do Zarządu Głównego „Wici"
z propozycją
urzeczywistnienia jednolitego frontu robotniczego i stworzenia
wspólnego antyfaszystowskiego ludowego frontu walki.
Hasła i cele są jasne i niewątpliwie
wspólne
dla najszerszych
mas ludowych:
Wycofanie projektu nowej ordynacji wyborczej:
Zniesienie faszystowskiej konstytucji:
Wolność słowa, prasy, zebrań, zgromodzeń, stowarzyszeń i straj­
ków;
Pięcioprzymiotnikowe prawo wyborcze w wyborach gminnych,
samorządowych, sejmowych i senackich;
Zniesienie Berezy Kartuskiej i uwolnienie więźniów politycznych;
Zerwanie antvsowieckich sojuszów wojennych z Niemcami i Ja-,
ponją, podpisanie — za przykładem Francji i Czechosłowacji -»•
paktu wzajemnej pomocy z ZSRR.
Skupienie najszerszych mas ludowych na powyższej platformie
jest tembardziej konieczne i pilne, że nienawiść do sanacji usiłuje
wykorzystać druga part ja faszyzmu polskiego, endecja, która po­
siada znaczne oparcie masowe. Operując hasłami opozycyjnemi,
skrajnie nacjonalistycznemi i odwracając uwagę mas ludowych za-
pomocą pogromowej hecy antyżydowskiej od istotnych przyczyn;
ich niedoli, endecja może skierować niezadowolenie mas na tory
faszystowskie.
My komuniści walczyliśmy i walczymy przeciw wszelkim zamar
chom reakcji na prawa demokratyczne, jako ważną zdobycz mas
ludowych w państwie kapitalistycznem. Wypieranie demokracji
4
burżuazyjnej przez faszyzm i zastępowanie jej przez dyktaturę
faszystowską uważaliśmy zawsze za klęskę mas pracujących i zwy­
cięstwo kontrrewolucji burżuazyjnej. najczarniejszej burżuazyjno-
obszarniczej reakcji. W Niemczech komuniści proponowali socjal­
demokratom obronę przez strajk powszechny ich socjaldemokra­
tycznego rządu pruskiego w chwili, gdy rząd Pa pena-Schleicher a
likwidował go siłą. Natomiast głosiliśmy i głosimy, że zastąpienie
demokracji burżuazyjnej, właśnie jako
burżuazyjnej,
przez jedynie
prawdziwą dla mas pracujących demokrację
sowiecką, proletar-
jacką
— dzięki złamaniu przez zbrojne powstanie i zwycięską dyk­
taturę proletarjatu oporu klas wyzyskiwaczy — było wiekopoinnem
zwycięstwem proletarjatu i wszystkich pracujących w Rosji, wzo­
rem dla mas ludowych całego świata.
Zwalczaliśmy i będziemy zwalczać zaszczepianie masom ludowym
fałszywej, oszukańczej wiary w demokrację burżuazyjną. jako
drogi do socjalizmu. Wskazywaliśmy i będziemy wskazywali, że
otumanienie mas oczekiwaniem wyzwolenia przez demokrację bur­
żuazyjną prowadzi i poczęści doprowadziło do
rozbrojenia mas
pracujących
wobec burżuazyjnej faszystowskiej reakcji. Świeże
przykłady Niemiec i Austrji mówią o tern dobitnie.
W obliczu wściekłej ofensywy wszystkich sił kontrrewolucji w
Polsce my, komuniści wzywamy masy do powszechnej mobilizacji
przeciw sanacyjnym wrogom ludu, do rzeczywistej
walki rewolu­
cyjnej o prawa i swobody demokratyczne.
328
329
Zgłoś jeśli naruszono regulamin