Problem zagrożenia uzależnieniem od Internetu wśród studentów kierunku fizjoterapia.pdf

(270 KB) Pobierz

Elżbieta Krajewska-Kułak, Wojciech Kułak, Bogdan Wieczorek, Katarzyna Van Damme-Ostapowicz, Cecylia Łukaszuk, Jolanta Lewko

Problem zagrożenia uzależnieniem od

Internetu wśród studentów kierunku

fizjoterapia

The problem of the Interent addcition among physiotherapy students

Elżbieta Krajewska-Kułak

, Wojciech Kułak

, Bogdan Wieczorek

, Katarzyna Van

Damme-Ostapowicz

, Cecylia Łukaszuk

, Jolanta Lewko

, Emilia Rozwadowska

Agnieszka Lankau

, Krystyna Kowalczuk

, Ewa Kropiwnicka

, Tomasz Iwański

Zakład Zintegrowanej Opieki Medycznej,

Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Klinika Rehabilitacji Dziecięcej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Poradnia Zdrowia Psychicznego NZOZ MCD-L L.S. Kisiel, Augustów

Biuro Promocji i Rekrutacji, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 7, w Katowicach

AUTOR DO KORESPONDENCJI:

Elżbieta Krajewska-Kułak

Zakład Zintegrowanej Opieki medycznej

Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

ul. M. Curie-Skłodowskiej 7a

15-096 Białystok

tel. (085) 748 55 28

e-mail: elzbieta.krajewska@wp.pl

STRESZCZENIE

PROBLEM ZAGROŻENIA UZALEŻNIENIEM OD INTERNETU WŚRÓD STUDENTÓW KIERUNKU FIZJOTERAPIA

Wstęp.

We współczesnym świecie u ludzi występują różnego rodzaju uzależnienia, ale najczęściej wyróżnia się: uzależnienie

psychiczne (psychologiczne), fizyczne (fizjologiczne) oraz społeczne (socjologiczne)

Cel pracy.

Celem pracy była ocena stopnia zagrożenia uzależnieniem od Internetu studentów kierunku fizjoterapia Wydziału Nauk

o Zdrowiu UMB.

Materiał i metody.

Badaniem objęto 214 studentów kieurnku fizjoterapia. W pracy wykorzystano kwestionariusz ankietowy złożony z części

metryczkowej oraz czterech części zasadniczych: części A – testu uzależnienia od Internetu wg Augustynka, części B – test uzależnienia od

Internetu Kimberly Young, części C – test oceny stopnia nasilenia objawów zespołu abstynencyjnego w oparciu o kryteria diagnostyczne DSM-IV

oraz części D – kryteria„siecioholizmu”oceniające zdarzenia z okresu ostatniego roku w oparciu o kryteria diagnostyczne uzależnień wg ICD-10 .

Wyniki.

Czas korzystania z komputera był bardzo zróżnicowany, od 0,5 godz. do ponad 10 godzin dziennie. Najczęściej (92

osób- 42,99%) badani spędzali przed monitorem od 2 do 3 godzin. Testem z części A ankiety, potwierdzono cechy uzależnienia

od internetu u 42 (19,6%), a zagrożenie uzależnieniem u 26 (12,1%) studentów. Test Kimberly Young wykazał uzależnienie u 14

(6,5%) i zagrożenie uzależnieniem u 4 (1,9%) respondentów. Zespół abstynencyjny został stwierdzony u 14 (6,5%) osób. Cechy

„siecioholizmu” wykazywało 16 (7,5%) badanych.

Wnioski.

Przy komputerze ponad 5 godzin dziennie spędzało 20% studentów fizjoterapii. Co piąta osoba wykazywała cechy

uzależnienia od Internetu oceniane Testem Kimberly Young. U co piętnastej osoby można dopatrywać się istnienia zespołu

abstynencyjnego ocenianego w oparciu o kryteria diagnostyczne DSM-IV. Co trzynasta osoba wykazywała cechy charakterystyczne

dla „siecioholizmu” oceniane w oparciu o kryteria diagnostyczne uzależnień wg ICD.

studenci, Internet, uzależnienie

THE PROBLEM OF THE INTERENT ADDCITION AMONG PHYSIOTHERAPY STUDENTS

Introduction.

In the contemporary world there are different forms of addiction. There are mental (psychological), physical

(physiological) and social additions.

Aim.

The objective of this study was the assessment risk of the Internet addiction among physiotherapy students of the Faculty of

Health Prevention of the Medical University of Białystok.

Material and methods.

The present study included 214 students of physiotehrapy. In this study, a questionnaire was used

conisting of the personal data and four parts: part A – on-line addiction test, part B – Kimberly Young test, part C – test of intensity

of the abstinence syndrome according to DSM-IV, and part D – test of intensity of “on-line addiction” assessing the events of the last

year according to the diagnostic criteria of addiction ICD-10.

Słowa kluczowe:

ABSTRACT

Nr 3-4 (32-34)/2010

Problem zagrożenia uzależnieniem od Internetu wśród studentów kierunku fizjoterapia

Results.

Students were using the computer 0.5 – 8 hours each day. Most often (92; 42.99%) respondents were using the Internet

2 – 3 hours daily.The Internet addiction was confirmed by 42 (19.6%) of physiotherapy students in part A survey, and rsik for Internet

addition by 26 (12.1%) students. The Kimberly Young test confirmed the Internet addiction in 14 (6.5%) students and the risk for

Internet addiction in 4 (1.9%) students.. The abstinence syndrome was confirmed in 14 (6.5%) students. Only 16 (7.5%) of students

developed symptoms of “on-line ” addiction evaluated on the basis of ICD-10 diagnostic criteria..

Conclusions.

We found that 20% of physiotherapy students were using the computer more than 5 hours each day. Almost 20% of

the students were classified as Internet addicts, 6%. of the students had the abstinence syndrome according to DSM-IV. Nearly 7.5%

of the students had symptoms of “on-line”addiction according to the ICD-10 diagnostic criteria.

students, the Internet, addiction

Key words:

WPROWADZENIE

W opinii Wołpiuk-Ochocimskiej [1], Internet jest

nową technologią we współczesnym świecie, uchodzącą za

symbol naszych czasów i „społeczeństwa informacyjnego”.

Staje się dla ludzi nie tylko źródłem pracy, nauki rozrywki,

ale także zakupów i kontaktów interpersonalnych. Ułatwił

życie wielu osobom na poziomie społecznym, psycholo-

gicznym i edukacyjnym [cyt. za 2].

Burns i wsp. [3] przeprowadzili badania, za pośred-

nictwem wywiadów telefonicznych, na reprezentatywnej

próbie młodzieży (2000 losowo wybranych osób w wieku

25/12 lat). Ich celem miało być zbadanie wzorców korzy-

stania z Internetu przez młodych ludzi w Australii i ocena

przydatności zasobów internetowych w terapii problemów

zdrowia psychicznego. Oceniano przede wszystkim takie

parametry jak: wzorce korzystania z Internetu, w tym ro-

dzaju zastosowania, sieci społecznościowe, źródła infor-

macji na temat zdrowia psychicznego, alkoholu lub innych

problemów z używaniem substancji i poziom zadowole-

nia z informacji i rodzaj informacji dostępnych na stro-

nach internetowych [3] Okazało się, iż młodzi ludzie za

pomocą Internetu łączyli się z innymi młodymi osobami

(76,9%) i szukali informacji na temat problemów zdrowia

psychicznego, niezależnie od tego, czy je mieli, czy nie

(38,8%). Wzorce korzystania z Internetu i rodzaje wyko-

rzystywanych zasobów różniły się w zależności od wieku

i płci. Uzyskane wyniki wykazały, że technologia informa-

tyczna odgrywa ważną rolę w codziennym życiu młodych

ludzi, a także w terapii zdrowia psychicznego, zwłaszcza

jego promocji i działań prewencyjnych [3].

Dane z literatury wskazują [cyt. za 4,5], iż 36% użyt-

kowników Internetu spędza około 2 godzin tygodniowo

na wyszukiwaniu potrzebnych informacji, z czego aż 71

% badanych denerwuje się (gniew, złość, bezsilność, znie-

chęcenie, napięcie psychiczne, poty itp.) podczas korzysta-

nia z serwisów wyszukiwawczych (search

engine),

a blisko

połowa (46%) przyznaje, że problemy ze znalezieniem

szczegółowych informacji wyprowadzały ich z równowagi

[cyt. za 4,5].

Według Engelberga i Sjöberga [6] zdarza się, iż fascy-

nacja Internetem zamienia sie w coś w rodzaju obsesji lub

nałogu. Wówczas głód informacji staje się coraz większy,

wydłuża się czas spędzany na korzystaniu z sieci, monitor

jest coraz częściej wybierany zamiast przyjaciół oraz zajęć

domowych, które dodatkowo internautę zaczynają iryto-

wać i nudzić [6] .

W opinii Becelewskiej [7], we współczesnym świecie

u ludzi występują różnego rodzaju uzależnienia, ale naj-

częściej są to uzależnienia: psychiczne (psychologiczne),

fizyczne (fizjologiczne) oraz społeczne (socjologiczne),

które można także podzielić na: uzależnienie od zażywa-

nia środków psychoaktywnych (chemicznych, farmako-

logicznych), od zaspokajania swoich popędów, od wyko-

nywania określonych czynności oraz od podtrzymywania

określonych relacji społecznych [7]. Pod pojęciem „uza-

leżnienie” Becelewska [7] rozumie

„nabytą, silną potrzebę

wykonywania jakiejś czynności lub zażywania jakiejś sub-

stancji”

i uważa, iż jest ono „mentalnym

lub organicznym

ześrodkowaniem na tej potrzebie, która stoi na czele hierar-

chii wartości danej jednostki”,

a „podłożem

takiego zacho-

wania jest specyficzna konstrukcja psychiczna uaktywnia-

nia pod wpływem czynników psychologicznych lub środo-

wiskowych”.

Według

Diagnostic and Statistical Manual of

Mental Disorders - DSM IV1995

[cyt.za 8] uzależnienie

jest to, “psychiczny

lub fizyczny przymus do wykonywania

pewnych czynności lub przyjmowania określonych substan-

cji psychoaktywnych w oczekiwaniu na efekty ich działania

lub dla uniknięcia przykrych objawów ich braku”

Janiszewski [9] podkreśla, iż w minionym stuleciu uzależ-

nienia były głównie kojarzone z oddziaływaniem substancji

chemicznych powodujących u ludzi stany patologiczne (np.,

narkomania, alkoholizm, czy nikotynizm), a dopiero w ostat-

nich dziesięcioleciach zaczęto zwracać uwagę na „nowe

uzależnienia” (new

addictions),

związane ze współczesną

cywilizacją, rozwojem techniki i różnymi wynalazkami. Pod-

kreśla także, iż ciągle trwa dyskusja, czy te nowe uzależnienia

są, podobnie jak uzależnienia chemiczne, chorobami i czy

w związku z tym należy je leczyć [9]. Zwraca również uwa-

gę, że kryteria ustalone w X wersji Międzynarodowej Klasy-

fikacji Chorób (ICD-X), głównie dla stanów psychicznych

i fizycznych po zażyciu substancji chemicznych, w dużym

stopniu dotyczą także nowych, nie chemicznych uzależnień

[9]. Obejmują one bowiem: silną potrzebę (przymus) używa-

nia różnych substancji; utratę samokontroli w ich używaniu;

trudności przerwania ich używania oraz ograniczone moż-

liwości kontroli ilości używanego środka; używanie w celu

uniknięcia wystąpienia objawów abstynencyjnych; występo-

wanie zespołu abstynencyjnego po zaprzestaniu używania

tych substancji; wzrost tolerancji – potrzeba zwiększenia ilo-

ści w celu uzyskania pożądanego efektu (często są to dawki

toksyczne lub śmiertelne); charakterystyczny, indywidualny

sposób używania środka; narastającą utratę zainteresowania

sytuacjami alternatywnymi wobec przyjmowanej substancji

oraz używanie substancji pomimo ewidentnych dowodów,

że wiąże się to z niebezpiecznymi konsekwencjami, np. szko-

dy dla zdrowia, negatywne następstwa społeczne, zagrożenia

karą itp. [9].

Pielęgniarstwo XXI wieku

Elżbieta Krajewska-Kułak, Wojciech Kułak, Bogdan Wieczorek, Katarzyna Van Damme-Ostapowicz, Cecylia Łukaszuk, Jolanta Lewko

W piśmiennictwie fachowym zwraca się uwagę na fakt,

iż nowe formy uzależnień pojawiły się w wyniku postępu

technologicznego oraz charakteru nowej cywilizacji. Zde-

finiowano i opisano już kilkadziesiąt nowych uzależnień,

jak np. uzależnienie od: telewizji (teloholizm, telemania,

telepsychopatologia); telefonu komórkowego (fonoho-

lizm, nomofobia); hazardu; pracy (pracoholizm); zaku-

pów (zakupoholizm i zakupofobia); seksu (seksoholizm);

solarium, czy Internetu i komputera (siecioholizm) [2, 7,

9,10].

Uważa się [cyt. za 4,5], że pierwszym specjalistą, któ-

ry już w 1995 roku dostrzegł zagrożenie ze strony Interne-

tu, był nowojorski psychiatra Goldberg, ale odmawiał on

wówczas ewidentnego uznania tego zjawiska ewidentnie

uzależnienie. Na szerszym forum, w 1996 roku, na 104.

corocznej konwencji Amerykańskiego Stowarzyszenia

Psychologicznego w Toronto, po raz pierwszy problem

uzależnienia od Internetu poruszyła, Kimberly Young

z Uniwersytetu w Pittsburgu, uważana obecnie za naj-

większy autorytet światowy w dziedzinie cyberpsychologii

[cyt. za 5]. Autorka używała takich określeń, jak „złapani

w Sieć” [11], „uzależnienie internetowe” [12], traktowane

jako zaburzenia zachowania o charakterze klinicznym, czy

też „patologiczne nadużywanie Internetu” [13], Zwróciła

także uwagę na fakt, że niektórzy użytkownicy sieci stali

się uzależnieni od Internetu w sposób podobny, jak inni

od narkotyków, alkoholu, czy hazardu [11-17]. W roku

1998 Kadell [18] opublikował artykuł, w którym zwrócił

uwagę na pojawienie się nowego zjawiska w społeczności

akademickiej: uzależnienia od Internetu mieszkańców

campusów uczelnianych.

Young [16] twierdzi, iż badania naukowe ostatniej

dekady zidentyfikowały uzależnienie od Internetu, jako

nowe i często niezauważane zaburzenie kliniczne, które

ma wpływ na zdolność użytkowników do kontroli ko-

rzystania z Internetu w stopniu, który może powodować

zaburzenia relacyjne, zawodowe i społeczne. W literatu-

rze fachowej funkcjonują różne nazwy uzależnienia od

Internetu: wymienia: siecioholizm (netaholics) lub siecio-

zależność (netaddiction), cyberzależność (cyberaddiction)

lub cybernałóg, internetoholizm, internetozależność, uza-

leżnienie od Internetu (Internet

addiction),

uzależnienie

komputerowe (computer

addiction),

zaburzenia spowodo-

wane zależnością od Internetu (Internet

Addiction Disor-

der – IAD),

infoholizm, infozależność (information

addic-

tion),

ale sugeruje używanie nazwy ”zespół uzależnienia

od Internetu” (ZUI) lub „zespół uzależnienia interneto-

wego” (ZUI) [4,5,19]. Jakubik [4,5] uważa, że dwa pojęcia

można wykluczyć, albo z powodu zbyt szerokiego zakresu,

tzn. „infoholizm”, albo zbyt wąskiego - „uzależnienie kom-

puterowe”. W jego opinii [4,5], zgodnie z propozycją de-

finicyjną klasyfikacji ICD-10 [20] najbardziej adekwatną

nazwą, wydaje się być „zespół uzależnienia od Internetu”

(ZUI) lub „zespół uzależnienia internetowego” (w skrócie

także ZUI).

Wallace [21] na podstawie swoich badań stwierdziła,

iż osoby uzależnione i nieuzależnione od Internetu, któ-

re wzięły udział w jej sondażu, różniły się między sobą

pod względem ilości czasu, jaki spędzali w sieci. Osoby

zaklasyfikowane do kategorii uzależnionych w przeważa-

Nr 3-4 (32-34)/2010

jącej części (około 83), miały dostęp do sieci nie dłużej

niż przez rok. Tymczasem nieuzależnieni byli w więk-

szości doświadczonymi Internautami, a tylko 29% z nich

miało roczne lub krótsze doświadczenie z Internetem

[21]. Autorka sugeruje, że osoby, które są podatne na

uzależnienie od Internetu, uzależniają się od niego szyb-

ko (w ciągu pierwszych kilku miesięcy swojej przygody

z siecią), a samo „uzależnienie” jest zjawiskiem przejścio-

wym [21].

W literaturze przedmiotu nie ma zgodności co do de-

finicji uzależnienia od Internetu. Golberg [cyt. za 2] zde-

finiował go je jako „uzależnienie o charakterze bechawio-

ralnym” i kryteria zapożyczone z DSM IV poszerzył o 6

składowych dotyczących uzależnienia od Internetu: domi-

nacji, zmiany nastroju, tolerancji, objawów odstawienia,

konflikty, zapaści. Postrzeganie uzależnienia od Interne-

tu według Young [cyt za 2, 11-17] zakłada, że jednostka

identyfikuje się z pięcioma, z ośmiu, kryteriami diagnozy

zaburzonego korzystania z Internetu, którymi są: niepo-

kój związany z Internetem; narastająca potrzeba spędzania

czasu

online;

powtarzające się próby ograniczenia czasu

korzystania z Internetu; zamykanie się w sobie w sytuacji

ograniczonego korzystania; problemy z planowaniem cza-

su; problemy związane ze stresem w rodzinie, szkole, pra-

cy, wśród przyjaciół; okłamywanie innych na temat ilości

czasu spędzonego w Internecie oraz zmiany nastroju.

Davis [cyt. za 2] preferuje wizję kognitywno-behawio-

ralną PIU (Problematic

Internet Use)

i kładzie nacisk na

proces poznawczy i myślowy, jako źródło nasilania się

i utrwalania zaburzeń.

W piśmiennictwie [cyt. za 2] zwraca się także uwagę

na współwystępowanie uzależnienia od Internetu z pato-

logiami psychiatrycznymi, takimi jak zaburzenia nastroju,

zaburzenia lękowe, zaburzenia psychosomatyczne, zabu-

rzenia uzależnieniowe od substancji, parafilie, zaburzenia

kontroli impulsów.

Weinstein i Lejoyeux [22] uważają, iż uzależnienie od

Internetu lub nadużywanie Internetu charakteryzuje się

zbędnym lub źle kontrolowanym korzystaniem z kompu-

tera i dostępu do Internetu, które prowadzą do niepokoju.

przegląd literatury na temat uzależnienia od Internetu na

tematy diagnozowania, epidemiologii oraz leczenia. Au-

torzy dokonali przeglądu literatury opublikowanej mię-

dzy 2000-2009 w Medline i PubMed, podając jako hasło

kluczowe termin „uzależnienie od Internetu. Okazało się,

iż badania prowadzone w Stanach Zjednoczonych i Euro-

pie wykazały występowania uzależnienia od Internetu na

poziomie między 1,5% a 8,2%, chociaż kryteria diagno-

styczne i kwestionariusze stosowane do oceny diagnozy

były różne, w zależności od kraju. Przekrojowe badania

pacjentów z uzależnieniem od Internetu, wykazały współ-

występowanie zaburzeń psychicznych, zaburzeń afektyw-

nych (w tym depresji), zaburzeń lękowych (uogólnionych,

fobii społecznej) oraz nadpobudliwości psychoruchowej

(ADHD ). Autorzy sugerują, iż ze względu na brak od-

powiednich badań metodologicznych, w tej chwili nie

można zalecić skutecznej metody leczenia uzależnienia

od Internetu opartej na dowodach naukowych Weinstein

i Lejoyeux [22].

Problem zagrożenia uzależnieniem od Internetu wśród studentów kierunku fizjoterapia

Celem obecnej pracy była ocena stopnia zagrożenia

uzależnieniem od Internetu w grupie studentów kierunku

fizjoterapia Wydziału Nauk o Zdrowiu UMB

ternecie zdarzały się 94 (43,9%) studentom fizjoterapii.

W czasie gdy z niego nie korzystało, często myślało o In-

ternecie, 42 (19,6%) badanych. Przekonanych o tym, iż

potrafią kontrolować czas przeznaczony na korzystanie

z Internetu, było 176 (82,2%) osób, a u 168 (78,5%) ankie-

towanych liczba godzin spędzanych w sieci zmieniała się.

Czas korzystania z Internetu 124 (62,2%) badanych ulegał

wydłużeniu , skracał się w grupie 40 (18,7%) studentów,

a u reszty - 50 (23,4%) osób pozostawał bez zmian. W sa-

moocenie 98 (45,8%) badanych stwierdziło, iż w związku

z „byciem w sieci”, zdarza się im zaniedbywać inne spra-

wy lub obowiązki. Internet, jako ucieczkę od codziennych

problemów, od lęku lub przygnębienia, traktowało 40

(18,7%) studentów. Osoby z otoczenia (rodzice, znajomi,

koledzy) zwracali uwagę, 30 (14,0%) respondentom, na

fakt iż zbyt dużo czasu spędzają na korzystaniu z Inter-

netu.

Część B kwestionariusza ankietowego, którą stanowił

Test Kimberly Young, wykazała, iż 14 (6,5%) studentów

pielęgniarstwa bardziej ożywiało się w czasie, gdy myśleli

o ostatniej lub następnej sesji z Internetem. Potrzebę sta-

łego zwiększania czasu spędzonego w sieci odczuwało 10

(4,7%) ankietowanych. Bez powodzenia, kilkukrotnych

prób zmniejszenia lub w ogóle zaprzestania korzystania

z Internetu, podejmowało się 22 (10,3%) studentów. Przy

próbie zredukowania ilości i długości trwania „sesji inter-

netowej”, odczucie niepokoju, podirytowania lub stanu

bliskiego depresji, odczuwało 12 (5,6%) respondentów.

Pozostawanie w sieci, dłuższe, niż pierwotnie przewidy-

wane, dotyczyło 106 (49,5%) studentów. W przypadku 32

(16,8%) badanych Internet wpływał negatywnie na relacje

z bliskimi, na ich efekty w pracy lub uczelni. Kłamstwa na

temat długości czasu spędzonego przy komputerze do-

puściło się 12 (5,6%) respondentów. Sieć, jako sposób na

ucieczkę przed problemami lub na uśmierzenie przykrego

nastroju (poczucia bezradności, winy, niepokoju, depre-

sji), traktowało 22 (10,3%) studentów.

Część C kwestionariusza dotyczyła oceny stopnia nasi-

lenia objawów zespołu abstynencyjnego w oparciu o kry-

teria diagnostyczne DSM-IV. Analiza uzyskanych wyni-

ków pozwoliła na stwierdzenie, iż respondenci, w przy-

padku niemożności korzystania z komputera odczuwali:

pobudzenie psychoruchowe, niepokój/lęk lub wyraźne

100

Badaniem objęto 214 studentów WNoZ UMB kierun-

ku fizjoterapia posiadających komputer. Badania przepro-

wadzono na przełomie roku 2009 i 2010.

W pracy wykorzystano metodę sondażu diagnosty-

cznego, w oparciu o kwestionariusz ankietowy złożony

części metryczkowej

autorstwa własnego, dajęcego

odpowiedź na pytania o: wiek, płeć, miejsce zamieszkania,

rok studiów, posiadanie lub nie własnego komputera,

deklaracji godzin spędzanych przy komputerze oraz

czterech części zasadniczych:

części A – testu uzależnie-

nia od Internetu wg Augustynka (7 pytań) [8], części B –

testu uzależnienia od Internetu Kimberly Young, oceniają-

cego zdarzenia z okresu ostatniego roku (8 pytań) [8,16],

części C – test oceny stopnia nasilenia objawów zespołu

abstynencyjnego w oparciu o kryteria diagnostyczne

DSM-IV (6 pytań) [8,19] oraz części D – kryteria „siecio-

holizmu” oceniające zdarzenia z okresu ostatniego roku w

oparciu o kryteria diagnostyczne uzależnień wg ICD-10

(6 pytań) [8,19].

Zgodnie z zasadami interpretacji uzyskanych wyników,

w przypadku testu:

testu uzależnienia od Internetu wg Augustynka uzależ-

nienie od Internetu potwierdzało 5-7 odpowiedzi „tak”,

zagrożenie uzależnienia - 4 odpowiedzi „tak” [8]

testu uzależnienia od Internetu Kimberly Young uza-

leżnienie od Internetu potwierdzało 5 odpowiedzi

„tak”, zagrożenie uzależnieniem - w przypadku 4 odpo-

wiedzi „tak” [8,16]

testu oceny stopnia nasilenia objawów zespołu absty-

nencyjnego w oparciu o kryteria diagnostyczne DSM-

-IV - istnienie zespołu abstynencyjnego potwierdzało

co najmniej 2 odpowiedzi „tak” [8,19]

kryteria „siecioholizmu” w oparciu o kryteria diagno-

styczne uzależnień wg ICD-10 - uzależnienie co naj-

mniej 3 odpowiedziami „tak”, a zagrożenie uzależnie-

niem - 2 odpowiedzi „tak” [8,19].

W analizie statystycznej zastosowano test chi-

. War-

tości statystycznie istotne ustalono na poziome

p<0,05.

Obliczenia statystyczne przeprowadzono przy użyciu pro-

gramu statystycznego Statistica 7.1 Pl.

MATERIAŁ I METODYKA

Wiek respondentów wahał się od 20 do 28 lat (śred-

nio 22,0

1,8 lat). W badaniu uczestniczyło 160 (74,8%)

kobiet i 54 (25,2%) mężczyzn. Większość 172 (80,4%) re-

spondentów mieszkało w mieście, pozostali 42 (19,6%) na

wsi.

liczba godzin

Czas korzystania z komputera był bardzo zróżnicowa-

ny, od 0,5 godz. do ponad 10 godzin dziennie. Najczęściej

0,5-1,5 godz. przed komputerem

2-3 godz. przed komputerem

(92 osób- 42,99%) badani spędzali przed monitorem od 2

5 godz. przed komputerem

6-8 godz. przed komputerem

10 i wiecej godz. przed komputerem

do 3 godzin. Pozostale dane pokazuje Ryc.1.

Część A kwestionariusza ankietowego pozwoliła na

stwierdzenie, iż wielogodzinne nieprzerwane sesje w In-

Ryc. 1

Liczba godzin spędzanych przed komputerem przez respondentów

WYNIKI BADAŃ

Pielęgniarstwo XXI wieku

Elżbieta Krajewska-Kułak, Wojciech Kułak, Bogdan Wieczorek, Katarzyna Van Damme-Ostapowicz, Cecylia Łukaszuk, Jolanta Lewko

obniżenie nastroju - po 10 studentów (4,7%); obsesyjne

myśleli o tym co się dzieje w Sieci - 32 (14,95%); mieli fan-

tazje i marzenia senne na temat Internetu - 4 (1,9%) osoby

oraz celowo lub mimowolnie poruszali palcami w sposób

charakterystyczny, jak na klawiaturze - 6 (2,8%).

Część D kwestionariusza zawierała kryteria „siecioho-

lizmu” w oparciu o kryteria diagnostyczne uzależnień wg

ICD- objawiającego się w okresie ostatniego roku, obecno-

ścią charakterystycznych cech, których omówienie znaj-

duje się poniżej. Silną potrzebę lub poczucie przymusu

korzystania z Internetu odczuwało 54 (25,2%) studentów.

Subiektywne przekonani o mniejszej możliwości kontro-

lowania zachowań związanych z Internetem (tj. osłabienie

kontroli nad powstrzymywaniem się od korzystania z sieci

oraz nad długością spędzania czasu w sieci) zgłaszało 18

(8,4%) badanych. Występowanie niepokoju, rozdrażnie-

nia, czy gorszego samopoczucia, przy próbie przerwania

lub ograniczenia korzystania z Internetu oraz ustępowa-

nie tych stanów z chwilą powrotu do sieci, odczuwało 16

(7,5%) studentów. Postępujące zaniedbywanie alterna-

tywnych źródeł przyjemności lub dotychczasowych za-

interesowań na rzecz Internetu, zadeklarowało 20 (9,3%)

ankietowanych. Potrzebę spędzania coraz większej liczby

godzin w Internecie, celem uzyskania zadowolenia, do-

brego samopoczucia, poprzednio osiąganego w znacznie

krótszym czasie, podkreślało 12 (5,6%) badanych. Pomi-

mo świadomości szkodliwych następstw (fizycznych, psy-

chicznych, społecznych) mających związek ze spędzaniem

czasu w Internecie, nie zrezygnowało z tego - 918 (8,4%)

studentów.

Dalsza analiza, przeprowadzona testem z części A an-

kiety, potwierdzila cechy uzależnienia od Internetu u 42

(19,6%), a zagrożenie uzależnieniem u 26 (12,1%) stu-

dentów. Test Kimberly Young wykazał uzależnienie u 14

(6,5%) i zagrożenie uzależnieniem u 4 (1,9%) respon-

dentów. Zespół abstynencyjny w oparciu o kryteria dia-

gnostyczne DSM został stwierdzony u 14 (6,5%) osób,

a zagrozenie zespołem u 32 (14,95%) studentów. Cechy

„siecioholizmu” w oparciu o kryteria diagnostyczne uza-

leżnień wg ICD-10, wykazywało 16 (7,5%) badanych, zaś

zagrożenie sieciocholizmem u 12 (5,6%) ankietowanych.

U 4 (1,9%) osób wykazano uzależnienie od Internetu

potwierdzone częcią A i B testu. U 2 (0,9%) osób - jed-

noczasowe występowanie uzależnienia od Internetu

wykazane testem z części A i cechy „siecioholizmu”. U 2

(0,9%) osób - cechy uzaleznienia od Internetu wykazane

testem z części A, wystąpienie cech zespołu abstynecji in-

ternetowej oraz cechy „siecioholizmu” i u 2 (0,9%) osób -

cechy uzaleznienia od Internetu wykazane testem z części

B, wystąpienie cech zespołu abstynecji internetowej oraz

cechy „siecioholizmu”. Cztery (1,9%) osoby wykazywały

jednocześnie cechy uzależnienia od Internetu wykazane

testem z części A i B, oraz wystąpienie cech zespołu ab-

stynecji internetowej, a dwie (1,9%) osoba cechy uza-

leznienia od Internetu wykazane testem z części A i B,

wystąpienie cech zespołu abstynecji internetowej oraz ce-

chy „siecioholizmu”.

Stwierdzono istotne statystycznie różnice w większym

nasileniu uzależnienia od Internetu, niż występowania

cech „siecioholizmu”, pomiędzy testem uzależnienia z czę-

ści A i B ankiety, a testem z części D - p=0,001, a także za-

grożenia uzależnieniem od Internetu, niż występowaniem

cech „siecioholizmu”, pomiędzy testem uzależnienia z czę-

ści A i D - p=0,019 oraz pomiędzy testem uzależnienia

z części B a testem z części D- p=0,01.

Griffiths [23,24] „sieciocholizm” zalicza do uzależ-

nień behawioralnych, czyli „tzw. zachowań kompulsyw-

nych (przymusowych), włączając do tej samej kategorii

hackerstwo i uzależnienia od np. telewizji, gier wideo,

gier komputerowych, automatów do gier, gry w pinball,

telefonów komórkowych, seksu przez telefon”. Grabosz

i Sikorski [25] uważają, iż uzależnienie od Internetu, po-

dobnie jak inne nałogi, oznacza przede wszystkim utra-

tę kontroli nad własnym zachowaniem. Osoba będąca

siecioholikiem odczuwa bowiem ogromne pragnienie

(wręcz przymus) korzystania z Internetu, do czego dołą-

cza się znacznie upośledzona zdolność kontroli nad tym

zachowaniem [23,24].

W opinii Woronowicza [19], spędzanie na przegląda-

niu Internetu ponad 5 godzin dziennie może być niebez-

pieczne.

W naszym przypadku, do wielogodzinnych, nieprze-

rwanych sesji w Internecie przyznało się 43,9% badanych.

Respondenci korzystali z niego od 0,5 do ponad 10 godz.

dziennie, w tym 21,5% badanych od 3 do 5 godzin dzien-

nie, a 7,5% osob 6 lub 8 godzin i 14% 10 lub więcej godzin

dziennie.

W roku 1999 Greenfield [26] zrealizował badania, któ-

rych celem było uzyskanie odpowiedzi na pytanie, jaka

jest skala rozprzestrzenienia się uzależnienia od Internetu

wśród Internatów. Przez dwa tygodnie na stronie Inter-

netowej ABCNews.com umieścił ankietę z 36 pytaniami

dotyczącymi uzależnienia od Internetu. Odpowiedziało

na nią 17 251 respondentów, z czego 17 251 podało infor-

macje wystarczające do dalszej analizy. Przeważająca część

DYSKUSJA

Tab. 1.

Występowanie zagrożenia uzależnieniem oraz cech zespołu abstynencji i „siecioholizmu” od Internetu u studentów fizjoterapii (N=214)

Test

Test z części A ankiety

Test z części B ankiety

Test z części C ankiety

Test z części D ankiety

Uzależnienie

19,6%

6,53%

7,5%

Zagrożenie uzależnieniem

12,1%

1,9%

14,95%

5,69%

Nr 3-4 (32-34)/2010

Plik z chomika:

ramzes990

Inne pliki z tego folderu:

Wallace - Psychologia internetu.rtf (798 KB)
Wallace - psychologia internetu str. 147 - 176.pdf (315 KB)
Problem zagrożenia uzależnieniem od Internetu wśród studentów kierunku fizjoterapia.pdf (270 KB)
Uzależnienie od internetu jako nowa jednostka chorobowa. Szkic problematyki.doc (118 KB)
UZALEŻNIENIE OD INTERNETU.doc (83 KB)

Problem zagrożenia uzależnieniem od Internetu wśród studentów kierunku fizjoterapia.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: